پرش به محتوا

آنه‌ماری شیمل: تفاوت میان نسخه‌ها

جز
بدون خلاصۀ ویرایش
جزبدون خلاصۀ ویرایش
جزبدون خلاصۀ ویرایش
خط ۴۳: خط ۴۳:
| پانویس            =
| پانویس            =
}}
}}
'''آنه‌ماری شیمل''' (به آلمانی:Annemarie Schimmel) (۱۹۲۲-۲۰۰۳م)، عرفان‌پژوه، اسلام‌پژوه و شرق‌شناس [[آلمان|آلمانی]] که علاقه بسیاری به [[اسلام]] و جهان شرق داشت و آثار متعددی در زمینه الهیات، [[علم عرفان|عرفان]] و فرهنگ اسلامی به زبان‌های مختلف تألیف کرد. او تصویر اسلام، مسلمانان و [[پیامبر اسلام]] در اروپای قرون وسطی را مخدوش و تحریف‌شده می‌دانست. شیمل در برابر [[سلمان رشدی]] و کتاب «بدون دخترم هرگز» موضع‌گیری‌هایی داشت؛ با این حال، برخی صاحب‌نظران معتقدند برداشت‌های او از اسلام و مذهب [[شیعه]]، به طور کامل با واقعیت سازگار نیست. آثار او در ایران مورد توجه ویژه‌ای قرار گرفته و بزرگداشت‌هایی برای وی برگزار شده است.  
'''آنه‌ماری شیمل''' (به آلمانی:Annemarie Schimmel) (۱۹۲۲-۲۰۰۳م)، عرفان‌پژوه، اسلام‌پژوه و شرق‌شناس [[آلمان|آلمانی]] که علاقه بسیاری به [[اسلام]] و جهان شرق داشت و آثار متعددی در زمینه الهیات، [[علم عرفان|عرفان]] و فرهنگ اسلامی به زبان‌های مختلف تألیف کرد. او تصویر اسلام، مسلمانان و [[پیامبر اسلام]] در اروپای قرون وسطی را مخدوش و تحریف‌شده می‌دانست. شیمل در برابر [[سلمان رشدی]] و کتاب «بدون دخترم هرگز» موضع‌گیری‌هایی داشت؛ با این حال، برخی صاحب‌نظران معتقدند برداشت‌های او از اسلام و مذهب [[شیعه]]، به طور کامل با واقعیت سازگار نیست. آثار او در ایران مورد توجه قرار گرفته و بزرگداشت‌هایی برای وی برگزار شده است.  
   
   
==زندگی و تحصیل==
==زندگی و تحصیل==
خط ۵۸: خط ۵۸:


'''روش دین‌پژوهی'''{{سخ}}
'''روش دین‌پژوهی'''{{سخ}}
به باور شیمل، نگرش پدیدارشناختی، بهترین روش برای درک اسلام است و تنها روشی است که می‌توان با آن به مشترکات ادیان رسید.<ref>شیمل، تبیین آیات خداوند، ۱۳۷۶، ص۳۱.</ref> مطالعه آثارش روشن می‌کند روش پژوهشگرانی مانند [[هانری کربن]] در شناخت دیدگاه‌های فرقه‌های اسلامی، بیشتر مبتنی بر منابع کلاسیک و آثار اندیشمندان بزرگ این فرقه‌هاست؛ اما شیمل در پاره‌ای از آثار خود، در بیان افکار و اندیشه‌های اسلامی، بیشتر به سخنان شفاهی و مشاهدات خود از آداب و سنن رایج میان مردم توجه کرده است.<ref>موسوی گیلانی، شرق‌شناسی و مهدویت، ۱۳۸۹ش، ص۲۰۱ و ۲۰۸.</ref>
به باور شیمل، نگرش پدیدارشناختی، بهترین روش برای درک اسلام است و تنها روشی است که می‌توان با آن به مشترکات ادیان رسید.<ref>شیمل، تبیین آیات خداوند، ۱۳۷۶، ص۳۱.</ref> مطالعه آثارش روشن می‌کند روش پژوهشگرانی مانند [[هانری کربن]] در شناخت دیدگاه‌های فرقه‌های اسلامی، بیشتر مبتنی بر منابع کلاسیک و آثار اندیشمندان بزرگ این فرقه‌هاست؛ اما شیمل در پاره‌ای از آثار خود، در بیان افکار و اندیشه‌های اسلامی، بیشتر به سخنان شفاهی و مشاهدات خود از آداب و سنن رایج میان مردم توجه کرده است.<ref> موسوی گیلانی، شرق‌شناسی و مهدویت، ۱۳۸۹ش، ص۲۰۱ و ۲۰۸.</ref>


'''موضع‌گیری علیه سلمان رشدی'''{{سخ}}
'''موضع‌گیری علیه سلمان رشدی'''{{سخ}}
آنه‌ماری شیمل از کسانی بود که در زمان صدور [[فتوا|فتوای]] [[ارتداد]] [[سلمان رشدی]]، از کتاب [[آیات شیطانی]] و نویسنده‌اش انتقاد کرد و اظهار کرد کتاب سلمان رشدی باعث جریحه‌دار شدن احساسات مسلمین شده است. این اظهارنظر او موجب حمله مخالفان فتوای [[امام خمینی]] به او و موضع‌گیری‌های تند علیه او شد؛ تا جایی که برخی او را عامل [[جمهوری اسلامی ایران]] دانستند.<ref>شونبورن، بازتاب اسلام، ۱۳۸۵ش، ص۴۱ و ۴۲.</ref> او در جای دیگر گفته است:  
آنه‌ماری شیمل از کسانی بود که در زمان صدور [[فتوا|فتوای]] [[ارتداد]] [[سلمان رشدی]]، از کتاب [[آیات شیطانی]] و نویسنده‌اش انتقاد کرد و اظهار کرد کتاب سلمان رشدی باعث جریحه‌دار شدن احساسات مسلمانان شده است. این اظهارنظر او موجب حمله مخالفان فتوای [[امام خمینی]] به او و موضع‌گیری‌های تند علیه او شد؛ تا جایی که برخی او را عامل [[جمهوری اسلامی ایران]] دانستند.<ref>شونبورن، بازتاب اسلام، ۱۳۸۵ش، ص۴۱ و ۴۲.</ref> او در جای دیگر گفته است:  
:::«من تا دم مرگ این نظرات را مورد انتقاد قرار می‌دهم و آنها را محکوم می‌کنم. گروه‌های فشار وابسته به سلمان رشدی نمی‌توانند مرا بترسانند. شخصیت [[پیامبر اسلام(ص)]] در غرب به شکل صحیح و مناسب شناخته شده نیست.»  
:::«من تا دم مرگ این نظرات را مورد انتقاد قرار می‌دهم و آنها را محکوم می‌کنم. گروه‌های فشار وابسته به سلمان رشدی نمی‌توانند مرا بترسانند. شخصیت [[پیامبر اسلام(ص)]] در غرب به شکل صحیح و مناسب شناخته شده نیست.»  


خط ۷۱: خط ۷۱:


'''ادعیه اسلامی'''{{سخ}}
'''ادعیه اسلامی'''{{سخ}}
آنه‌ماری شیمل در یکی از مصاحبه‌هایش نقل کرده که [[ادعیه]] اسلامی را بدون نیاز به ترجمه می‌خواند و برخی دعاهای [[صحیفه سجادیه]] را به آلمانی ترجمه و منتشر کرده است. او با نقل خاطره‌ای از تأثیرگذاری دعاهای صحیفه سجادیه بر روی فردی متعصب و کاتولیک، دعاهای صحیفه را بر مردم غرب کارساز می‌داند.<ref>ماهنامه پیام زن، ۱۳۸۱ش، شماره ۱۲۱.</ref>
آنه‌ماری شیمل در یکی از مصاحبه‌هایش نقل کرده که [[ادعیه]] اسلامی را بدون نیاز به ترجمه می‌خواند و برخی دعاهای [[صحیفه سجادیه]] را به آلمانی ترجمه و منتشر کرده است. او با نقل خاطره‌ای از تأثیرگذاری دعاهای [[صحیفه سجادیه]] بر روی فردی متعصب و کاتولیک، دعاهای صحیفه را بر مردم غرب کارساز می‌داند.<ref>ماهنامه پیام زن، ۱۳۸۱ش، شماره ۱۲۱.</ref>


'''زمینه‌های موردعلاقه و تأثیرگذار'''{{سخ}}
'''زمینه‌های موردعلاقه و تأثیرگذار'''{{سخ}}
خط ۷۹: خط ۷۹:
آنه‌ماری شیمل در بخشی از کتاب «مقدمه‌ای بر معرفی اسلام» ـ‌که در ایران با نام اسلام از دیدگاه آنه‌ماری شیمل منتشر شده است‌ـ، خلاصه‌ای از تاریخ و آموزه‌های اسلامی ارائه می‌کند و در بخشی از آن، به تاریخچه، انشعابات و عقاید مذهب [[تشیع]] می‌پردازد که برخی از مطالب آن مطابق با باورهای مرسوم میان [[شیعیان]] نیست. او شکل‌گیریِ نخستین اندیشه‌های کلامی تشیع را حول محور امام علی(ع) و [[حسنین]](ع) نمی‌داند و [[محمد بن حنفیه]] را محور اعتقادی شیعه معرفی می‌کند.<ref>شیمل، اسلام از دیدگاه آن ماری شیمل، ۱۳۸۷ش، ص۱۵۹.</ref>  
آنه‌ماری شیمل در بخشی از کتاب «مقدمه‌ای بر معرفی اسلام» ـ‌که در ایران با نام اسلام از دیدگاه آنه‌ماری شیمل منتشر شده است‌ـ، خلاصه‌ای از تاریخ و آموزه‌های اسلامی ارائه می‌کند و در بخشی از آن، به تاریخچه، انشعابات و عقاید مذهب [[تشیع]] می‌پردازد که برخی از مطالب آن مطابق با باورهای مرسوم میان [[شیعیان]] نیست. او شکل‌گیریِ نخستین اندیشه‌های کلامی تشیع را حول محور امام علی(ع) و [[حسنین]](ع) نمی‌داند و [[محمد بن حنفیه]] را محور اعتقادی شیعه معرفی می‌کند.<ref>شیمل، اسلام از دیدگاه آن ماری شیمل، ۱۳۸۷ش، ص۱۵۹.</ref>  


به اعتقاد برخی، آنه‌ماری شیمل گاه در بیان اعتقادات مذاهب و فرقه‌ها، به سخنانی استناد می‌کند که موثق نیستند و او صرفاً آنها را در بعضی از مجالس مذهبی دیده یا شنیده است.<ref>موسوی گیلانی، شرق‌شناسی و مهدویت، ۱۳۸۹ش، ص۲۰۱. </ref> وی گاه آداب و رسوم مردم را با شریعت و آداب دینی خلط می‌کند؛ مثلاً نقل کرده است که خانم‌ها در زمان بارداری از ورود به زیارتگاه‌ها منع شده‌اند یا اسب تزئین‌شده [[ذوالجناح]] در [[روز عاشورا]] را نمادی از اسب سفید [[امام زمان(عج)]] دانسته است.<ref>موسوی گیلانی، شرق‌شناسی و مهدویت، ۱۳۸۹ش، ص۲۰۳.</ref>
به اعتقاد برخی، آنه‌ماری شیمل گاه در بیان اعتقادات مذاهب و فرقه‌ها، به سخنانی استناد می‌کند که موثق نیستند و او صرفاً آنها را در بعضی از مجالس مذهبی دیده یا شنیده است.<ref>موسوی گیلانی، شرق‌شناسی و مهدویت، ۱۳۸۹ش، ص۲۰۱. </ref> وی گاه آداب و رسوم مردم را با شریعت و آداب دینی خلط می‌کند؛ مثلاً نقل کرده است که خانم‌ها در زمان بارداری از ورود به زیارتگاه‌ها منع شده‌اند یا اسب تزئین‌شده [[ذوالجناح]] در [[روز عاشورا]] را نمادی از اسب سفید [[امام مهدی(عج)]] دانسته است.<ref>موسوی گیلانی، شرق‌شناسی و مهدویت، ۱۳۸۹ش، ص۲۰۳.</ref>


شیمل پس از اینکه به بیان اساطیر اخروی در [[قرآن]] اشاره می‌کند که سرمنشأ پاره‌ای از داستان‌ها شده، برخی مسائل موضوع [[مهدویت]] را از مصادیق اسطوره‌گرایی می‌داند. از نظر او این اندیشه‌ها بر اثر عوامل روان‌شناختی و اسطوره‌های فردی و جمعی مسلمانان به وجود آمده است.<ref>موسوی گیلانی، شرق‌شناسی و مهدویت، ۱۳۸۹ش، ص۲۰۵.</ref>
شیمل پس از اینکه به بیان اساطیر اخروی در [[قرآن]] اشاره می‌کند که سرمنشأ پاره‌ای از داستان‌ها شده، برخی مسائل موضوع [[مهدویت]] را از مصادیق اسطوره‌گرایی می‌داند. از نظر او این اندیشه‌ها بر اثر عوامل روان‌شناختی و اسطوره‌های فردی و جمعی مسلمانان به وجود آمده است.<ref>موسوی گیلانی، شرق‌شناسی و مهدویت، ۱۳۸۹ش، ص۲۰۵.</ref>


==شیمل در ایران==
==شیمل در ایران==
آنه‌ماری شیمل پیش و پس از [[انقلاب اسلامی]]، بارها به [[ایران]] سفر کرده بود. در ایران، برای آنه‌ماری شیمل دو مجلس بزرگداشت برگزار شده است؛ یکی در سال ۱۳۸۰ در [[دانشگاه تهران]] و دیگری در سال ۱۳۸۱ در شانزدهمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران.<ref>موسوی گیلانی، شرق‌شناسی و مهدویت، ۱۳۸۹ش، ص۱۹۷.</ref> همچنین شیمل از دانشگاه تهران و [[دانشگاه الزهراء|الزهراء]] دکترای افتخاری دریافت کرده است.
آنه‌ماری شیمل پیش و پس از [[انقلاب اسلامی]]، بارها به [[ایران]] سفر کرده بود. در ایران، برای آنه‌ماری شیمل دو مجلس بزرگداشت برگزار شده است؛ یکی در سال ۱۳۸۰ش در [[دانشگاه تهران]] و دیگری در سال ۱۳۸۱ش در شانزدهمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران.<ref>موسوی گیلانی، شرق‌شناسی و مهدویت، ۱۳۸۹ش، ص۱۹۷.</ref>  


==جوایز و افتخارات==
==جوایز و افتخارات==
خط ۹۵: خط ۹۵:
==آثار==
==آثار==
[[پرونده:کتاب راز اعداد.jpg|120px|بندانگشتی|کتاب راز اعداد]]
[[پرونده:کتاب راز اعداد.jpg|120px|بندانگشتی|کتاب راز اعداد]]
به باور برخی تحلیلگران و منتقدان، آنه‌ماری شیمل کوشید با آثارش فضایی مناسب برای دادوستد اندیشه میان فرهیختگان شرق و غرب ایجاد کند. او همواره بر پرهیز از پیش‌داوری‌های بی‌مورد تأکید داشت. وی بیش از صد اثر را در قالب کتاب، مقاله، ترجمه، گزارش، مصاحبه و مقدمه پدید آورده است که تعداد دقیق آنها را حتی خودش نمی‌داند.<ref>ناقد، خسرو، فرزانه بانوئی دلباخته شرق، ۱۳۷۱ش‌، ص۱۲۷.</ref>
به باور برخی تحلیلگران و منتقدان، آنه‌ماری شیمل کوشید با آثارش فضایی مناسب برای دادوستد اندیشه میان فرهیختگان شرق و غرب ایجاد کند. او همواره بر پرهیز از پیش‌داوری‌های بی‌مورد تأکید داشت. وی بیش از صد اثر را در قالب کتاب، مقاله، ترجمه، گزارش، مصاحبه و مقدمه پدید آورده است که تعداد دقیق آنها را حتی خودش نمی‌داند.<ref>ناقد، خسرو، فرزانه بانوئی دلباخته شرق، ۱۳۷۱ش‌، ص۱۲۷.</ref>