نیابت عامه: تفاوت میان نسخه‌ها

'''نیابت عامه'''، به معنای جانشینی عموم [[فقیه|فقیهان]] شیعه به جای [[امام مهدی(ع)]] در دوران [[غیبت کبرا]]. شیعیان در دوران غیبت کبرا امکان ارتباط مستقیم یا غیرمستقیم با امام زمان را ندارند و بنابر روایات، [[امامان شیعه]]، در ایران دوران، وظایف امام معصوم را بر عهده فقیهان دانسته و رهبری دینی مردم را بر عهده آنان گذاشته‌اند. نیابت عامه در مقابل [[نیابت خاصه]] قرار دارد.  

== نیابت خاصه و نیابت عامه==

{{اصلی|نیابت خاصه}}

نیابت عامه به معنای جانشینی و نایب بودن عموم فقیهان به جای امام معصوم پس از دوران [[نیابت خاصه]] است.<ref>موسوی خلخالی، الحاکمیة فی الاسلام، ۱۴۲۵ق، ص۲۹.</ref> در دوران [[غیبت صغرا]] امام مهدی(ع) از طریق [[نواب اربعه|چهار نفر]] با شیعیان ارتباط داشت.<ref>سند، دعوی السفاره فی الغیبة الکبری، ۱۴۳۱ق، ج۱، ص۷۴.</ref> پس از درگذشت [[علی بن محمد سمری|چهارمین نایب خاص]] در [[سال ۳۲۹ق]]، نماینده دیگری منصوب نشد و تمام ارتباطات مستقیم امام دوازدهم شیعیان با مردم و همچنین دوران [[وکالت]] از امام مهدی پایان یافت.<ref>سلیمیان، درسنامه مهدویت، ۱۳۸۸ش، ج۲، ص۲۳۷.</ref>

کلمه «عام» در «نیابت عامه»، در برابر «خاص» است؛ به این معنا که پس از چهار نائب خاص، هیچ فرد خاصی نیابت مشخص از امام مهدی ندارد؛ بلکه هر کس دارای شرایط نیابت (مثل [[فقیه|فقاهت]] و [[عدالت]] و ...) باشد، جانشین امام معصوم محسوب شده و دارای اختیارات و وظایف مشخصی خواهد بود.<ref>سلیمیان، درسنامه مهدویت، ۱۳۸۸ش، ج۲، ص۲۳۸.</ref> در احادیث شیعه، کسانی که منصب نیابت را بر عهده می‌گیرند با عناوینی مثل راویان حدیث، کسانی که حلال و حرام را می‌شناسند، فقیهان و علما معرفی شده‌اند.<ref>رک: سند، دعوی السفارة فی الغیبة الکبری، ۱۴۳۱ق، ج۱، ص۸۳-۹۲.</ref> بر اساس این احادیث، در دوران غیبت، [[فقیهان]] و عالمان شیعه جانشینی [[امامان شیعه|امامان]] را بر عهده دارند. [[محمد سند بحرینی|محمد سند]] نویسنده کتاب [[دعوی السفارة فی الغیبة الکبری (کتاب)|دعوی السفارة]]، این احادیث را در کتاب خود جمع‌آوری کرده است.<ref>سند، دعوی السفارة فی الغیبة الکبری، ۱۴۳۱ق، ج۱، ص۸۳-۹۲.</ref>