۱۷٬۱۳۹
ویرایش
Shamsoddin (بحث | مشارکتها) جز (←نکته تفسیری) |
Shamsoddin (بحث | مشارکتها) جز (افزایش فلسفه حرمت جمع بین دو خواهر) |
||
خط ۳۴: | خط ۳۴: | ||
به گفته [[شیخ طوسی]] در تفسیر [[التبیان فی تفسیر القرآن (کتاب)|التبیان]]، بخشی از آیه ۲۳ سوره نساء («وَحَلائِلُ أَبْنائِكُمُ الَّذِينَ مِنْ أَصْلابِكُمْ؛ و زنان پسرانتان که از نسل خودتان هستند») در زمانی نازل شد که [[رسول خدا(ص)]] با [[زینب بنت جحش]]، همسرِ [[زید بن حارثه]] (پسرخوانده خود) پس از کشتهشدن او در [[جنگ موته]]، ازدواج کرد و مشرکان به نجوا و گفت و شنود پرداختند.<ref>شیخ طوسی، التبیان، دار إحیاء التراث العربی، ج۳، ص۱۵۹.</ref> | به گفته [[شیخ طوسی]] در تفسیر [[التبیان فی تفسیر القرآن (کتاب)|التبیان]]، بخشی از آیه ۲۳ سوره نساء («وَحَلائِلُ أَبْنائِكُمُ الَّذِينَ مِنْ أَصْلابِكُمْ؛ و زنان پسرانتان که از نسل خودتان هستند») در زمانی نازل شد که [[رسول خدا(ص)]] با [[زینب بنت جحش]]، همسرِ [[زید بن حارثه]] (پسرخوانده خود) پس از کشتهشدن او در [[جنگ موته]]، ازدواج کرد و مشرکان به نجوا و گفت و شنود پرداختند.<ref>شیخ طوسی، التبیان، دار إحیاء التراث العربی، ج۳، ص۱۵۹.</ref> | ||
چنانکه در [[تفسیر نمونه (کتاب)|تفسیر نمونه]] آمده ازدواج پیامبر(ص) با زینب به جهت از بین بردن یکی از رسوم [[جاهلیت|دوران جاهلی]] بوده است که تمام احکام مربوط به فرزندان حقیقی را در حق [[فرزندخوانده]] نیز جاری کرده و ازدواج با همسر او-بعد از فوت یا طلاق-را قبیح میدانستهاند.<ref>مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، | چنانکه در [[تفسیر نمونه (کتاب)|تفسیر نمونه]] آمده ازدواج پیامبر(ص) با زینب به جهت از بین بردن یکی از رسوم [[جاهلیت|دوران جاهلی]] بوده است که تمام احکام مربوط به فرزندان حقیقی را در حق [[فرزندخوانده]] نیز جاری کرده و ازدواج با همسر او-بعد از فوت یا طلاق-را قبیح میدانستهاند.<ref>مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۴ش، ج۳، ص۳۳۰.</ref> | ||
== محارم == | == محارم == | ||
خط ۵۲: | خط ۵۲: | ||
*'''سبب:''' با خواندن [[صیغه عقد]]، علاوه بر زن و شوهر، برخی از خویشاوندان مرد و زن بر یکدیگر محرم میشوند که به آنها محارم سبَبَی میگویند.<ref> شهید ثانی، مسالکالافهام، ۱۴۱۳ق، ج۷، ص۲۸۱.</ref> آیه محارم به چهار مورد از این زنان، اشاره کرده که عبارتند از: مادرِ زن، دخترِ زنی که پس از عقد با او [[آمیزش]] کرده است، زن پسر (عروس) و ازدواج با دو خواهر در زمان واحد.<ref>فاضل مقداد، کنز العرفان، منشورات المكتبة المرتضویة، ج۲، ص۱۸۴.</ref> | *'''سبب:''' با خواندن [[صیغه عقد]]، علاوه بر زن و شوهر، برخی از خویشاوندان مرد و زن بر یکدیگر محرم میشوند که به آنها محارم سبَبَی میگویند.<ref> شهید ثانی، مسالکالافهام، ۱۴۱۳ق، ج۷، ص۲۸۱.</ref> آیه محارم به چهار مورد از این زنان، اشاره کرده که عبارتند از: مادرِ زن، دخترِ زنی که پس از عقد با او [[آمیزش]] کرده است، زن پسر (عروس) و ازدواج با دو خواهر در زمان واحد.<ref>فاضل مقداد، کنز العرفان، منشورات المكتبة المرتضویة، ج۲، ص۱۸۴.</ref> | ||
==نکته تفسیری== | ==نکته تفسیری== | ||
بنا به نظر برخی [[مفسران]]، عبارت «وَأَن تَجْمَعُوا بَيْنَ الْأُخْتَيْنِ إِلَّا مَا قَدْ سَلَفَ؛ [حرام است] جمع بین دو خواهر، مگر آنچه در گذشته رخ داده است...» به این نکته اشاره دارد که ازدواج با دو خواهر در یک زمان، در [[عصر جاهلیت]] مرسوم بوده است. با نازل شدن این آیه، کسانی که در گذشته چنین ازدواجهایی کردهاند مجازاتی ندارند اما باید یکی از دو خواهر را انتخاب کرده و دیگری را رها کنند.<ref> | بنا به نظر برخی [[مفسران]]، عبارت «وَأَن تَجْمَعُوا بَيْنَ الْأُخْتَيْنِ إِلَّا مَا قَدْ سَلَفَ؛ [حرام است] جمع بین دو خواهر، مگر آنچه در گذشته رخ داده است...» به این نکته اشاره دارد که ازدواج با دو خواهر در یک زمان، در [[عصر جاهلیت]] مرسوم بوده است. با نازل شدن این آیه، کسانی که در گذشته چنین ازدواجهایی کردهاند مجازاتی ندارند اما باید یکی از دو خواهر را انتخاب کرده و دیگری را رها کنند.<ref> طباطبایی، المیزان، ۱۴۱۷ق، ج۴، ص۲۶۵؛ مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۴ش، ج۳، ص۳۳۱.</ref> به گفته [[علامه طباطبایی]] در [[المیزان فی تفسیر القرآن (کتاب)|تفسیر المیزان]] احتمال دارد استثناء نه تنها از جمع بین دو خواهر، بلکه از تمام فقرات مذکور در آیه باشد. چرا که در گذشته در میان غیراعراب امتهایی بودهاند که با برخی از زنان مذکور در آیه ([[محارم]]) ازدواج میکردهاند، اسلام با این استثناء، آن ازدواجها را معتبر شمرده و به [[حلالزادگی]] فرزندان حاصل از آنها حکم کرده است.<ref>طباطبایی، المیزان، ۱۴۱۷ق، ج۴، ص۲۶۶.</ref> البته وی احتمال اول (ارجاع ما قد سلف فقط به ازدواج دو خواهر) را ظاهرتر دانسته است. به گفته مکارم شیرازی عبارت پایانی آیه «إِنَّ اللَّهَ كانَ غَفُوراً رَحِيماً» متناسب با احتمال دوم است.<ref>مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۴ش، ج۳، ص۳۳۱.</ref> | ||
[[ | |||
در [[تفسیر نمونه]] آمده است که احتمال دارد فلسفه حرمت ازدواج با دو خواهر در این آیه، جلوگیری از تضاد عاطفی میان آنان باشد چرا که به حکم ارتباط نسبی دو خواهر علاقه شدیدی به هم دارند اما زمانی که رقیب هم شوند نمیتوانند آن علاقه را حفظ کنند زیرا دائما انگیزه محبت و رقابت در وجود آنها در حال کشمکش است.<ref>مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۴ش، ج۳، ص۳۳۱.</ref> | |||
== آیه مرتبط == | == آیه مرتبط == | ||
{{اصلی|آيه حجاب}} | {{اصلی|آيه حجاب}} | ||
خط ۷۷: | خط ۷۶: | ||
*شهید ثانی، زینالدین بن علی، مسالکالافهام، قم، مؤسسة المعارف الإسلامیة، ۱۴۱۳ق. | *شهید ثانی، زینالدین بن علی، مسالکالافهام، قم، مؤسسة المعارف الإسلامیة، ۱۴۱۳ق. | ||
*شیخ طوسی، محمد بن حسن، التبیان فی التفسیر القرآن، بیروت، دار إحیاء التراث العربی، بیتا. | *شیخ طوسی، محمد بن حسن، التبیان فی التفسیر القرآن، بیروت، دار إحیاء التراث العربی، بیتا. | ||
*طباطبایی، سید محمدحسین، المیزان فی تفسیر القرآن، دفتر انتشارات اسلامی، جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، چاپ پنجم، ۱۴۱۷ق. | |||
*فاضل مقداد، عبدالله، کنز العرفان فی فقه القرآن، قم، منشورات المكتبة المرتضویة للإحیاء الآثار الجعفریة، بیتا. | *فاضل مقداد، عبدالله، کنز العرفان فی فقه القرآن، قم، منشورات المكتبة المرتضویة للإحیاء الآثار الجعفریة، بیتا. | ||
*محقق حلی، جعفر بن حسن، شرایعالاسلام، قم، مؤسسه اسماعیلیان، چاپ دوم، ۱۴۰۸ق. | *محقق حلی، جعفر بن حسن، شرایعالاسلام، قم، مؤسسه اسماعیلیان، چاپ دوم، ۱۴۰۸ق. | ||
خط ۸۲: | خط ۸۲: | ||
*مغربی، قاضی نعمان، دعائمالاسلام، قم، مؤسسه آل البيت عليهمالسلام، چاپ دوم، ۱۳۸۵ق. | *مغربی، قاضی نعمان، دعائمالاسلام، قم، مؤسسه آل البيت عليهمالسلام، چاپ دوم، ۱۳۸۵ق. | ||
*مقدس اردبیلی، احمد بن محمد، زبدةالبیان فی آیات الاحکام، تهران، المكتبة المرتضوية لإحياء الآثار الجعفرية، چاپ اول، بیتا. | *مقدس اردبیلی، احمد بن محمد، زبدةالبیان فی آیات الاحکام، تهران، المكتبة المرتضوية لإحياء الآثار الجعفرية، چاپ اول، بیتا. | ||
*مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، | *مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، تهران، دار الکتب الإسلامیة، چاپ اول، ۱۳۷۴ش. | ||
*نجفی، محمدحسن، جواهرالکلام فی شرح شرایع الاسلام، بیروت، دار احیاء التراث العربی، ۱۴۰۴ق. | *نجفی، محمدحسن، جواهرالکلام فی شرح شرایع الاسلام، بیروت، دار احیاء التراث العربی، ۱۴۰۴ق. | ||
{{آیات مشهور قرآن}} | {{آیات مشهور قرآن}} |
ویرایش