محسن بن علی(ع): تفاوت میان نسخه‌ها

در منابع مختلف شیعه<ref> برای نمونه نگاه کنید به یعقوبی، تاریخ یعقوبی، دار صادر، ج۲، ص۲۱۳؛ قاضی نعمان، شرح الاخبار، ۱۴۱۴ق، ج۳، ص۸۸؛ شیخ مفید، الارشاد، ۱۴۱۳ق، ج۱، ص۳۵۵؛ ابن صوفی، المجدی، ۱۴۲۲ق، ص۱۹۳.</ref> و اهل‌سنت<ref> ابن‌حنبل، مسند، ج۱، ص۹۸؛ بخاری، الادب المفرد، ص۱۷۷؛ ابن‌قتیبة، المعارف، ۱۹۹۲م، ص۲۱۱؛ بلاذری، انساب الاشراف، ج۲، ص۴۱۱، ج۳، ص۳۶۱؛ طبری، تاریخ الامم و الملوک، ۱۳۸۷ق، ج۵، ص۱۵۳؛ حاکم نیشابوری، المستدرک علی الصحیحین، ج۳، ص۱۶۵ و ۱۶۸؛ ابن‌حزم اندلسی، جمهرة انساب العرب، ۱۴۰۳ق، ص۱۶؛ بیهقی، السنن الکبری، ج۶، ص۱۶۶، ج۷، ص۶۳؛ ابن‌عبدالبر، الاستیعاب، ج۴، ص۴۴۸؛ مقدسی، البدء و التاریخ، مکتبة الثقافة الدینیة، ج۵، ص۷۵؛ شهرستانی، الملل والنحل، ج۱، ص۷۷؛ ابن‌عساکر، مدینة دمشق، ص۲۸، ۲۹؛ ابن‌اثیر، اسد الغابة، ۱۴۰۹ق، ج۴، ص۲۹۹-۳۰۰؛ سبط بن جوزی، تذکرة الخواص، ص۵۷؛ ابن‌کثیر، البدایة و النهایة، ۱۴۰۸ق، ج۷، ص۳۶۷؛ ابن‌حجر عسقلانی، الاصابه، ۱۴۱۵ق، ج۶، ص۱۹۱؛ ابن‌دمشقی، جواهر المطالب، ۱۴۱۵ق، ج۲، ص۱۲۱؛ شامی، سبل الهدی و الرشاد، ج۶، ص۳۵۸، ج۱۱، ص۵۰، ۵۵.</ref> محسن جزو فرزندان حضرت فاطمه و امام علی(ع) شمرده شده است. براساس منابع تاریخی [[پیامبر(ص)]]  این نام را بر او نهاده است.<ref> شیخ مفید، الارشاد، ۱۴۱۳ق، ج۱، ص۳۵۵؛ ابن‌اثیر، اسد الغابة، ۱۴۰۹ق، ج۴، ص۲۹۹.</ref>

منابع درباره چگونگی درگذشت وی اختلاف‌نظر دارند. منابع شیعه، علت شهادت محسن را [[سقط جنین|سقط]] شدن او دانسته‌اند. منابع اهل‌سنت غالبا خبر درگذشت او را با عبارت «مات صغیرا»،<ref>ابن‌اثیر، اسد الغابة، ۱۴۰۹ق، ج۴، ص۳۰۰.</ref> «مات و هو صغیر»<ref>ابن‌قتیبة، المعارف، ۱۹۹۲م، ص۲۱۱.</ref> و یا چیزی شیبه این<ref>مقدسی، البدء و التاریخ، مکتبة الثقافة الدینیة، ج۵، ص۷۵.</ref> آورده‌اند. که دلالت بر زنده به دنیا آمدن او دارد. ابن‌حزم عبارت «مات صغیرا جدا إثر ولادته؛ بسیار کوچک و بلافاصله پس از ولادت از دنیا رفت» را آورده است.<ref> ابن‌حزم اندلسی، جمهرة انساب العرب، ۱۴۰۳ق، ص۱۶.</ref>

بسیاری از منابع [[شهادت]] محسن را مصادف با حمله به خانه [[حضرت فاطمه(س)]] برای [[بیعت]] گرفتن از [[حضرت علی(ع)]] دانسته‌اند.<ref> شهرستانی، الملل والنحل، ج۱، ص۵۷-۵۸؛ ابن‌ابی‌الحدید، شرح نهج البلاغة، ج۱۴، ص۱۹۲–۱۹۳.</ref> [[محمد بن عبدالکریم شهرستانی]] (درگذشته ۵۴۸ق) در کتاب [[الملل و النحل (شهرستانی)|الملل و النحل]] به نقل از [[ابراهیم بن سیار معتزلی]] معروف به نظام (درگذشته۲۳۰ق) از بزرگان [[معتزله]] نقل می‌کند که ضربه در به پهلوی [[فاطمه(س)]] موجب [[سقط جنین|سقط]] محسن شد.<ref> شهرستانی، الملل والنحل، ج۱، ص۵۷-۵۸.</ref> او به دلیل این عقیده و برخی عقاید دیگر از سوی برخی از اهل‌سنت [[تکفیر اهل قبله|تکفیر]] شده است.<ref> شهرستانی، الملل والنحل، ج۱، ص۵۷–۵۸</ref>

 

همچنین [[ابن‌ابی‌الحدید]] در داستان مناظره با استادش [[ابوجعفر نقیب]] به [[سقط جنین|سقط]] محسن در جریان بیعت اشاره می‌کند.<ref>ابن‌ابی الحدید، شرح نهج البلاغة، ج۱۴، ص۱۹۲–۱۹۳.</ref>

در منابع تاریخی، به محل [[دفن]] محسن(ع) اشاره نشده است؛ اما در روایتی آمده است که حضرت علی(ع) به [[فضه خادم حضرت زهرا]] فرمود بدن محسن را در آستانه خانه دفن کند.<ref>سبزواری، جامع النورین، ص۲۰۶</ref>

[[ابن‌قولویه]] در [[کامل الزیارات]] حدیثی نقل می‌کند که طبق آن، اولین شخص از فرزندان پیامبر(ص) که در [[قیامت]] به پرونده‌اش رسیدگی می‌شود محسن است، سپس قاتل او مواخذه می‌شود.<ref> ابن‌قولویه، کامل الزیارات، ص۳۳۴.</ref>

* ابن‌حجر عسقلانی، احمد بن علی، الاصابة فی تمییز الصحابه، تحقیق الشیخ عادل احمد عبدالموجود و الشیخ علی محمد معوض، بیروت، دارالکتب العلمیة، چاپ اول، ۱۴۱۵ق/۱۹۹۵م.

*ابن‌دمشقی، محمد بن احمد، جواهر المطالب فی مناقب الإمام علی بن أبی‌طالب علیه‌السلام، تحقیق: محمدباقر محمودی، قم، مجمع إحیاء الثقافة الاسلامیة، چاپ اول، ۱۴۱۵ق.

* ابن‌عبدالبر، الاستیعاب فی معرفه الاصحاب، تحقیق: الشیخ علی محمد معوض-الشیخ عادل احمد عبدالموجود، الطبعة الاولی، بیروت،‌ دار الکتب العلمیة، ۱۴۱۵ق/۱۹۹۵م.

* بخاری، محمد بن اسماعیل، الادب المفرد، بیروت، مؤسسة الکتب الثقافیة، الطبعة الأولی، ۱۴۰۶ق.

* بلاذری، احمد بن یحیی، انساب الاشراف، تحقیق، سهیل زکار و ریاض زرکلی، ط ۱، بیروت، ‌دار الفکر، ۱۴۱۷ق.

* بیهقی، احمد بن حسین، السنن الکبری، بیروت، ‌دار الفکر، بی‌تا.

* ذهبی، شمس‌الدین محمد، سیر اعلام النبلاء، تحقیق، شعیب الارنووط-ابراهیم الزبیق، ط۹، بیروت، مؤسسة الرسالة، ۱۴۱۳ق.

* سبط بن جوزی، تذکرة الخواص.