۱۶٬۹۷۹
ویرایش
Shamsoddin (بحث | مشارکتها) جزبدون خلاصۀ ویرایش |
Shamsoddin (بحث | مشارکتها) جز (اصلاح نویسههای عربی) |
||
خط ۲۲: | خط ۲۲: | ||
}} | }} | ||
'''محسن بن علی(ع)''' فرزند [[حضرت علی(ع)]] و [[حضرت فاطمه(س)]] که هنگام [[واقعه هجوم به خانه حضرت فاطمه(س)|هجوم]] طرفداران [[خلافت]] [[ابوبکر]] به خانه حضرت فاطمه(ع) برای [[بیعت]] گرفتن از [[امام علی علیهالسلام|امام علی(ع)]]، [[سقط جنین|سقط]] شد. تاریخ دقیق [[شهادت]] وی مشخص نیست. محمدهادی یوسفی غروی پژوهشگر تاریخ اسلام با ارائه شواهدی هجوم به خانه فاطمه و سقط محسن را پنجاه روز یا بیشتر پس از رحلت [[پیامبر(ص)]] دانسته است. | '''محسن بن علی(ع)''' فرزند [[حضرت علی(ع)]] و [[حضرت فاطمه(س)]] که هنگام [[واقعه هجوم به خانه حضرت فاطمه(س)|هجوم]] طرفداران [[خلافت]] [[ابوبکر]] به خانه حضرت فاطمه(ع) برای [[بیعت]] گرفتن از [[امام علی علیهالسلام|امام علی(ع)]]، [[سقط جنین|سقط]] شد. تاریخ دقیق [[شهادت]] وی مشخص نیست. محمدهادی یوسفی غروی پژوهشگر تاریخ اسلام با ارائه شواهدی هجوم به خانه فاطمه و سقط محسن را پنجاه روز یا بیشتر پس از رحلت [[پیامبر(ص)]] دانسته است. | ||
{{تبارنامه امام علی}} | |||
==محسن در منابع تاریخی و حدیثی== | ==محسن در منابع تاریخی و حدیثی== | ||
در منابع مختلف شیعه<ref> برای نمونه نگاه کنید به یعقوبی، تاریخ یعقوبی، ج۲، ص۲۱۳؛ قاضی نعمان، شرح الاخبار، ج۳، ص۸۸؛ شیخ مفید، الارشاد، ۱۴۱۳ق، ج۱، ص۳۵۴-۳۵۵؛ عمری، المجدی، ص۱۲؛ ابنشهرآشوب، مناقب آل ابیطالب، ج۳، ص۱۳۳.</ref> و اهلسنت<ref> ابنحنبل، مسند، ج۱، ص۹۸؛ بخاری، الادب المفرد، ص۱۷۷؛ ابنقتیبة، المعارف، ص۲۱۱؛ بلاذری، انساب الاشراف، ج۲، ص۴۱۱، ج۳، ص۳۶۱؛ طبری، تاریخ الامم و الملوک، ج۴، ص۱۱۸؛ حاکم نیشابوری، المستدرک علی الصحیحین، ج۳، ص۱۶۵ و ۱۶۸؛ ابنحزم اندلسی، جمهرة انساب العرب، ۱۴۰۳ق، ص۱۶؛ بیهقی، السنن الکبری، ج۶، ص۱۶۶، ج۷، ص۶۳؛ ابنعبدالبر، الاستیعاب، ج۴، ص۴۴۸؛ مقدسی، البدء و التاریخ، مکتبة الثقافة الدینیة، ج۵، ص۷۵؛ شهرستانی، الملل والنحل، ج۱، ص۷۷؛ ابنعساکر، مدینة دمشق، ص۲۸، ۲۹؛ ابناثیر، اسد الغابة، ۱۴۰۹ق، ج۴، ص۲۹۹-۳۰۰؛ سبط بن جوزی، تذکرة الخواص، ص۵۷؛ ابوالفداء، المختصر فی اخبار البشر، ۱۴۱۷ق، ج۱، ص۲۵۲؛ ابنکثیر، البدایة و النهایة، ۱۴۰۸ق، ج۷، ص۳۶۷؛ زرندی، نظم درر السمطین، ص۳۷؛ هیثمی، مجمع الزوائد، ج۸، ص۵۲؛ ابنحجر عسقلانی، الاصابه، ۱۴۱۵ق، ج۶، ص۱۹۱؛ ابندمشقی، جواهر المطالب، ۱۴۱۵ق، ج۲، ص۱۲۱؛ شامی، سبل الهدی و الرشاد، ج۶، ص۳۵۸، ج۱۱، ص۵۰، ۵۵؛ قندوزی، ینابیع المودة، ۱۴۱۶ق، ج۲، ص۶۷، ۱۴۲.</ref> محسن جزو فرزندان حضرت فاطمه شمرده شده است. البته منابع درباره چگونگی درگذشت وی اختلافنظر دارند. منابع شیعه، علت شهادت محسن را [[سقط جنین|سقط]] شدن او دانستهاند. منابع اهلسنت غالبا خبر درگذشت او را با عبارت «مات صغیرا»،<ref>ابناثیر، اسد الغابة، ۱۴۰۹ق، ج۴، ص۳۰۰.</ref> «مات و هو صغیر»<ref>ابنقتیبة، المعارف، ۱۹۹۲م، ص۲۱۱.</ref> و یا چیزی شیبه این<ref>مقدسی، البدء و التاریخ، مکتبة الثقافة الدینیة، ج۵، ص۷۵.</ref> آوردهاند. که دلالت بر زنده به دنیا آمدن او دارد. ابنحزم عبارت «مات صغیرا جدا إثر ولادته؛ بسیار کوچک و بلافاصله پس از ولادت از دنیا رفت» را آورده است.<ref> ابنحزم اندلسی، جمهرة انساب العرب، ۱۴۰۳ق، ص۱۶.</ref> | |||
در منابع مختلف شیعه<ref> برای نمونه نگاه کنید به یعقوبی، تاریخ یعقوبی، ج۲، ص۲۱۳؛ قاضی نعمان، شرح الاخبار، ج۳، ص۸۸؛ شیخ مفید، الارشاد، ۱۴۱۳ق، ج۱، ص۳۵۴-۳۵۵؛ عمری، المجدی، ص۱۲؛ | براساس منابع تاریخی [[پیامبر(ص)]] نام پسر سوم [[فاطمه زهرا(س)]] را مُحَسِّن<ref> شیخ مفید، الارشاد، ۱۴۱۳ق، ج۱، ص۳۵۵.</ref> یا محسن<ref>ابناثیر، اسد الغابة، ۱۴۰۹ق، ج۴، ص۲۹۹.</ref> نهاد. | ||
براساس | |||
==شهادت== | ==شهادت== | ||
بسیاری از منابع [[شهادت]] محسن را مصادف با حمله به خانه [[حضرت فاطمه(س)]] برای [[بیعت]] گرفتن از [[حضرت علی(ع)]] دانستهاند.<ref> شهرستانی، الملل والنحل، ج۱، ص۵۷-۵۸؛ ابنابیالحدید، شرح نهج البلاغة، ج۱۴، ص۱۹۲–۱۹۳.</ref> [[محمد بن عبدالکریم شهرستانی]] (درگذشته ۵۴۸ق) در کتاب [[الملل و النحل (شهرستانی)|الملل و النحل]] به نقل از [[ابراهیم بن سیار معتزلی]] معروف به نظام (درگذشته۲۳۰ق) از بزرگان [[معتزله]] نقل میکند که ضربه در به پهلوی [[فاطمه(س)]] موجب [[سقط جنین|سقط]] محسن شد.<ref> شهرستانی، الملل والنحل، ج۱، ص۵۷-۵۸.</ref> او به دلیل این عقیده و برخی عقاید دیگر از سوی برخی از اهلسنت [[تکفیر اهل قبله|تکفیر]] شده است.<ref> شهرستانی، الملل والنحل، ج۱، ص۵۷–۵۸</ref> | بسیاری از منابع [[شهادت]] محسن را مصادف با حمله به خانه [[حضرت فاطمه(س)]] برای [[بیعت]] گرفتن از [[حضرت علی(ع)]] دانستهاند.<ref> شهرستانی، الملل والنحل، ج۱، ص۵۷-۵۸؛ ابنابیالحدید، شرح نهج البلاغة، ج۱۴، ص۱۹۲–۱۹۳.</ref> [[محمد بن عبدالکریم شهرستانی]] (درگذشته ۵۴۸ق) در کتاب [[الملل و النحل (شهرستانی)|الملل و النحل]] به نقل از [[ابراهیم بن سیار معتزلی]] معروف به نظام (درگذشته۲۳۰ق) از بزرگان [[معتزله]] نقل میکند که ضربه در به پهلوی [[فاطمه(س)]] موجب [[سقط جنین|سقط]] محسن شد.<ref> شهرستانی، الملل والنحل، ج۱، ص۵۷-۵۸.</ref> او به دلیل این عقیده و برخی عقاید دیگر از سوی برخی از اهلسنت [[تکفیر اهل قبله|تکفیر]] شده است.<ref> شهرستانی، الملل والنحل، ج۱، ص۵۷–۵۸</ref> | ||
خط ۵۵: | خط ۵۵: | ||
==منابع== | ==منابع== | ||
{{منابع}} | {{منابع}} | ||
*مقدسی، مطهر بن طاهر، البدء و التاریخ، بورسعید، مکتبة الثقافة الدینیة، بیتا. | |||
*ابنابیالحدید، شرح نهج البلاغة، تحقیق محمد ابوالفضل ابراهیم، قاهره، الطبعة الثانیه، دار احیاء الکتب العربیه، قاهره، ۱۳۸۷ق/۱۹۶۷م افست قم، ۱۴۰۴ق. | *ابنابیالحدید، شرح نهج البلاغة، تحقیق محمد ابوالفضل ابراهیم، قاهره، الطبعة الثانیه، دار احیاء الکتب العربیه، قاهره، ۱۳۸۷ق/۱۹۶۷م افست قم، ۱۴۰۴ق. | ||
* ابناثیر، علی بن | * ابناثیر، علی بن محمد، اسد الغابة فی معرفه الصحابة، بیروت، دارالفکر، ۱۴۰۹ق/۱۹۸۹م. | ||
* ابنحجر عسقلانی، احمد بن علی، الاصابة فی تمییز الصحابه، تحقیق الشیخ عادل احمد عبدالموجود و الشیخ علی محمد معوض، بیروت، دارالکتب العلمیة، چاپ اول، ۱۴۱۵ق/۱۹۹۵م. | * ابنحجر عسقلانی، احمد بن علی، الاصابة فی تمییز الصحابه، تحقیق الشیخ عادل احمد عبدالموجود و الشیخ علی محمد معوض، بیروت، دارالکتب العلمیة، چاپ اول، ۱۴۱۵ق/۱۹۹۵م. | ||
* ابنحزم الاندلسی، علی بن احمد، جمهرة انساب العرب، تحقیق لجنة من العلماء، بیروت، دار الکتب العلملیة، چاپ اول، ۱۴۰۳ق/۱۹۸۳م. | * ابنحزم الاندلسی، علی بن احمد، جمهرة انساب العرب، تحقیق لجنة من العلماء، بیروت، دار الکتب العلملیة، چاپ اول، ۱۴۰۳ق/۱۹۸۳م. | ||
خط ۶۲: | خط ۶۳: | ||
* ابنشهر آشوب، محمد بن علی، مناقب آل ابیطالب، تحقیق لجنه من اساتذه النجف، نجف، مکتبة الحیدریة، ۱۳۷۶ق/۱۹۵۶م. | * ابنشهر آشوب، محمد بن علی، مناقب آل ابیطالب، تحقیق لجنه من اساتذه النجف، نجف، مکتبة الحیدریة، ۱۳۷۶ق/۱۹۵۶م. | ||
* ابنعبدالبر، الاستیعاب فی معرفه الاصحاب، تحقیق: الشیخ علی محمد معوض-الشیخ عادل احمد عبدالموجود، الطبعة الاولی، بیروت، دار الکتب العلمیة، ۱۴۱۵ق/۱۹۹۵م. | * ابنعبدالبر، الاستیعاب فی معرفه الاصحاب، تحقیق: الشیخ علی محمد معوض-الشیخ عادل احمد عبدالموجود، الطبعة الاولی، بیروت، دار الکتب العلمیة، ۱۴۱۵ق/۱۹۹۵م. | ||
* ابنقتیبه، عبدالله بن | * ابنقتیبه، عبدالله بن مسلم، المعارف، تحقیق، ثروت عکاشه، القاهرة، الهیئة المصریة العامة للکتاب، الطبعة الثانیة، ۱۹۹۲م. | ||
* ابنکثیر، اسماعیل بن عمر، البدایة والنهایة، تحقیق علی شیری، بیروت، دار احیاء التراث العربی، چاپ اول، ۱۴۰۸ق. | * ابنکثیر، اسماعیل بن عمر، البدایة والنهایة، تحقیق علی شیری، بیروت، دار احیاء التراث العربی، چاپ اول، ۱۴۰۸ق. | ||
* ابوالفداء، اسماعیل بن عباد، المختصر فی اخبار البشر، بیروت، دار الکتب العلمیه،چاپ اول، ۱۴۱۷ق. | * ابوالفداء، اسماعیل بن عباد، المختصر فی اخبار البشر، بیروت، دار الکتب العلمیه،چاپ اول، ۱۴۱۷ق. | ||
خط ۷۶: | خط ۷۷: | ||
* شیخ مفید، محمد بن محمد، الارشاد فی معرفة حجج الله العباد، تحقیق موسسة آلالبیت لتحقیق التراث، قم، دارالمفید، چاپ اول، ۱۴۱۳ق. | * شیخ مفید، محمد بن محمد، الارشاد فی معرفة حجج الله العباد، تحقیق موسسة آلالبیت لتحقیق التراث، قم، دارالمفید، چاپ اول، ۱۴۱۳ق. | ||
* طبری، محمد بن جریر، تاریخ الرسل والامم والملوک، تحقیق: مراجعة وتصحیح وضبط: نخبة من العلماء الأجلاء، الطبعه الرابعة، بیروت، مؤسسة الأعلمی للمطبوعات، ۱۴۰۳ق، قوبلت هذه الطبعة علی النسخة المطبوعة بمطبعة "بریل" بمدینة لندن فی سنة ۱۸۷۹م. | * طبری، محمد بن جریر، تاریخ الرسل والامم والملوک، تحقیق: مراجعة وتصحیح وضبط: نخبة من العلماء الأجلاء، الطبعه الرابعة، بیروت، مؤسسة الأعلمی للمطبوعات، ۱۴۰۳ق، قوبلت هذه الطبعة علی النسخة المطبوعة بمطبعة "بریل" بمدینة لندن فی سنة ۱۸۷۹م. | ||
* علوی، علی بن محمد، المجدی فی انساب الطالبیین، تحقیق، احمد مهدوی دامغانی، قم، | * علوی، علی بن محمد، المجدی فی انساب الطالبیین، تحقیق، احمد مهدوی دامغانی، قم، الطبعة الثانیه، مکتبه المرعشی، ۱۴۰۹ق. | ||
* قاضی نعمان مغربی، نعمان بن محمد، شرح الاخبار فی فضایل | * قاضی نعمان مغربی، نعمان بن محمد، شرح الاخبار فی فضایل الائمة الاطهار، تحقیق، سید محمد حسینی جلالی، قم، الطبعة الثانیه، موسسه النشر الاسلامی، ۱۴۱۴ق. | ||
* مسعودی، علی بن حسین، مروج الذهب و معادن الجوهر، قم، | * مسعودی، علی بن حسین، مروج الذهب و معادن الجوهر، قم، الطبعة الثانیة، دار الهجرة، ۱۳۶۳ش. | ||
* حاکم نیشابوری، محمد بن عبدالله، المستدرک علی الصحیحین، تحقیق، یوسف المرعشلی، بیروت، دار المعرفة، ۱۴۰۶ق. | * حاکم نیشابوری، محمد بن عبدالله، المستدرک علی الصحیحین، تحقیق، یوسف المرعشلی، بیروت، دار المعرفة، ۱۴۰۶ق. | ||
*هلالی، سلیمبن قیس، کتاب | *هلالی، سلیمبن قیس، کتاب سلیم بن قیس الهلالی، به تحقیق محمدباقر انصاری، قم، هادی، چاپ اول، ۱۴۰۵ق. | ||
* یعقوبی، احمد بن واضح، تاریخ الیعقوبی، بیروت، دار صادر، بیتا. | * یعقوبی، احمد بن واضح، تاریخ الیعقوبی، بیروت، دار صادر، بیتا. | ||
* یوسفی غروی، محمدهادی، موسوعة التاریخ الاسلامی، قم، مجمع الفکر الاسلامی، ۱۴۲۹ق. | * یوسفی غروی، محمدهادی، موسوعة التاریخ الاسلامی، قم، مجمع الفکر الاسلامی، ۱۴۲۹ق. |
ویرایش