پرش به محتوا

محارم: تفاوت میان نسخه‌ها

۱٬۰۱۴ بایت حذف‌شده ،  ‏۱۵ آوریل ۲۰۲۱
جز
حذف مطالب زائد
جز (حذف مطالب زائد)
خط ۱: خط ۱:
{{مقاله توصیفی فقهی}}
{{احکام}}
{{احکام}}
{{مقاله توصیفی فقهی}}
'''مَحارِم''' کسانی که [[ازدواج]] با آنان به‌دلیل خویشاوندی [[حرام]] است و بر اساس نظر فقها احکام حجاب در برابر آنان جاری نیست. محارم و [[احکام شرعی|احکام]] آن در [[قرآن]] آمده است. [[نسب]]، [[ازدواج]] و [[رضاع]] از اسباب محرمیتند و بر اساس آنها محارم به محارم نسبی، محارم سببی و [[محارم رضاعی]] تقسیم می‌شوند.  
'''مَحارِم''' کسانی که [[ازدواج]] با آنان به‌دلیل خویشاوندی [[حرام]] است. محارم و [[احکام شرعی|احکام]] آن در [[قرآن]] آمده است. [[نسب]]، [[ازدواج]] و [[رضاع]] از اسباب محرمیت هستند و بر اساس آنها محارم به محارم نسبی، محارم سببی و محارم رضاعی تقسیم می‌شوند.  


مادر، مادربزرگ‌، خواهر، دختر، نوه، دختر خواهر، دختر برادر، عمه و خاله از محارم نسبی مرد هستند و پدر، پدربزرگ، پسر، برادر، پسر خواهر، پسر برادر، عمو و دایی نیز از محارم نسبی زن محسوب می‌شوند.
مادر، مادربزرگ‌، خواهر، دختر، نوه، دختر خواهر، دختر برادر، عمه و خاله از محارم نسبی مرد هستند و پدر، پدربزرگ، پسر، برادر، پسر خواهر، پسر برادر، عمو و دایی نیز از محارم نسبی زن محسوب می‌شوند.
خط ۸: خط ۸:
محارم جمع «مَحْرَم» و به‌کسانی گفته می‌شود که به‌سبب خویشاوندی، نباید با همدیگر [[ازدواج]] کنند.<ref>فراهیدی، العین، ذیل واژه «حرم».</ref> محارم و احکام آن در دو آیه از قرآن آمده است؛ [[آیه ۲۳ سوره نساء]] به ذکر محارم و حرام‌بودن ازدواج با آنان اختصاص دارد.<ref>سوره نساء، آیه۲۳.</ref> در [[آیه ۳۱ سوره نور]] نیز برخی از محارم زنان را بر شمرده است.<ref>سوره نور، آیه۲۱.</ref> در برخی منابع روایی [[شیعه]] مانند [[وسائل الشیعة (کتاب)|وسائل الشیعه]] و [[مستدرک الوسائل (کتاب)|مستدرک الوسائل]] بخشی با عنوان «ابواب النکاح المحرم» تدوین شده و برخی از روایات [[امامان معصوم(ع)]] ناظر به بیان احکامِ [[ازدواج]] یا نگاه به محارم، گردآوری شده است.<ref>حرعاملی، وسائل الشیعه، ۱۴۱۶ق، ج۲۰، ص۳۰۷؛ نوری، مستدرک الوسائل، ۱۴۰۸ق، ج۱۴، ص۳۲۷.</ref> از محارم و احکام آن در [[ابواب فقه|ابواب فقهیِ]] نکاح، [[طلاق]] و [[احکام اموات]]، سخن به میان آمده است.<ref> نجفی، جواهر‌الکلام، ۱۳۶۲ش، ج۲۹، ص۲۳۷.</ref>
محارم جمع «مَحْرَم» و به‌کسانی گفته می‌شود که به‌سبب خویشاوندی، نباید با همدیگر [[ازدواج]] کنند.<ref>فراهیدی، العین، ذیل واژه «حرم».</ref> محارم و احکام آن در دو آیه از قرآن آمده است؛ [[آیه ۲۳ سوره نساء]] به ذکر محارم و حرام‌بودن ازدواج با آنان اختصاص دارد.<ref>سوره نساء، آیه۲۳.</ref> در [[آیه ۳۱ سوره نور]] نیز برخی از محارم زنان را بر شمرده است.<ref>سوره نور، آیه۲۱.</ref> در برخی منابع روایی [[شیعه]] مانند [[وسائل الشیعة (کتاب)|وسائل الشیعه]] و [[مستدرک الوسائل (کتاب)|مستدرک الوسائل]] بخشی با عنوان «ابواب النکاح المحرم» تدوین شده و برخی از روایات [[امامان معصوم(ع)]] ناظر به بیان احکامِ [[ازدواج]] یا نگاه به محارم، گردآوری شده است.<ref>حرعاملی، وسائل الشیعه، ۱۴۱۶ق، ج۲۰، ص۳۰۷؛ نوری، مستدرک الوسائل، ۱۴۰۸ق، ج۱۴، ص۳۲۷.</ref> از محارم و احکام آن در [[ابواب فقه|ابواب فقهیِ]] نکاح، [[طلاق]] و [[احکام اموات]]، سخن به میان آمده است.<ref> نجفی، جواهر‌الکلام، ۱۳۶۲ش، ج۲۹، ص۲۳۷.</ref>


بنا به نظر [[مجتهد|فقها]] به غیر از زن و شوهر، برای بقیه محارم نگاه کردن به [[عورتین]] (اندام‌های تناسلی) جایز نیست و نگاه کردن به غیرعورتین هم فقط در صورتی جایز است که بدون قصد لذت و شهوت باشد.<ref>رساله توضیح المسائل مراجع، بخش نکاح، مسئله ۲۴۳۷.</ref>
بنا به نظر [[مجتهد|فقها]] به غیر از زن و شوهر، برای بقیه محارم نگاه کردن به [[عورتین]] (اندام‌های تناسلی) جایز نیست و نگاه کردن به غیرعورتین هم فقط در صورتی جایز است که بدون قصد لذت و شهوت باشد.<ref>رساله توضیح المسائل مراجع، بخش نکاح، مسئله ۲۴۳۷.</ref> همچنین برای زنان پوشاندن بدن در برابر محارم واجب نیست.{{مدرک}}


== اسباب محرمیت==
== اسباب محرمیت==
خط ۳۸: خط ۳۸:
زنانی که به واسطه ازدواج بر مردها محرم می‌شوند عبارتند از: همسر، مادرِ همسر و مادربزرگ او، دخترِ همسر، زنِ پدر (نامادری)، زنِ پسر (عروس).<ref>امام خمینی، تحریر‌الوسیله، ۱۴۳۴ق، ج۲، ص۲۸۸-۲۸۹.</ref>  
زنانی که به واسطه ازدواج بر مردها محرم می‌شوند عبارتند از: همسر، مادرِ همسر و مادربزرگ او، دخترِ همسر، زنِ پدر (نامادری)، زنِ پسر (عروس).<ref>امام خمینی، تحریر‌الوسیله، ۱۴۳۴ق، ج۲، ص۲۸۸-۲۸۹.</ref>  


همچنین شوهر، پدر شوهر، پدربزرگ شوهر، پسر شوهر، شوهر مادر (ناپدری)، داماد به سبب ازدواج بر زن محرم می‌شوند.<ref>امام خمینی، تحریر‌الوسیله، ۱۴۳۴ق، ج۲، ص۲۸۸-۲۸۹.</ref>  
همچنین شوهر، پدر شوهر، پدربزرگ شوهر، پسر شوهر، شوهر مادر (ناپدری) و داماد به سبب ازدواج بر زن محرم می‌شوند.<ref>امام خمینی، تحریر‌الوسیله، ۱۴۳۴ق، ج۲، ص۲۸۸-۲۸۹.</ref> همچنین ازدواج با خواهرزن (تا زمانی که خواهرش در عقد یا زنده باشد) جایز نیست.<ref>شهید اول، اللمعة الدمشقیة، ۱۴۱۰ق، ص۱۶۴.</ref> اما احکام حجاب درباره او نسبت به شوهرِ خواهر جاری است.{{مدرک}}
 
ازدواج موجب دو نوع حرمت می‌شود:<ref>امام خمینی، تحریر‌الوسیله، ۱۴۳۴ق، ج۲، ص۲۹۷.</ref>
#'''حرمت ابدی:''' ازدواج مرد با مادر زن، هر چند با زنش [[آميزش]] نكرده باشد و نيز ازدواج او با دختر زن كه از مردى ديگر است، در صورت آميزش با مادر او، همچنين ازدواج زن با پدر و فرزندان شوهر كه از زنى ديگرند، براى هميشه حرام است.<ref>نجفی، جواهرالکلام، ۱۳۶۲ش، ج۲۹، ص۳۴۹.</ref>
#'''حرمت جمع:''' ازدواج با دو زن در زمان واحد، در موارد زیر حرام است:
* ازدواج با دو خواهر<ref>شهید اول، اللمعة الدمشقیة، ۱۴۱۰ق، ص۱۶۴.</ref>
* ازدواج با یک زن و دخترش، حتی اگر با مادر دختر آمیزش نکرده باشد.<ref>امام خمینی، تحریر‌الوسیله، ۱۴۳۴ق، ج۲، ص۲۹۸.</ref>
* بنا به قول مشهور فقها، ازدواج با دختر خواهر يا دختر برادر زن، در صورت راضى نبودن زن نیز جایز نیست.<ref>روحانی، فقه‌الصادق، ۱۴۱۴ق، ج۲۱، ص۲۵۳.</ref>


== جستارهای وابسته==
== جستارهای وابسته==
خط ۹۲: خط ۸۳:
[[id:Mahram]]
[[id:Mahram]]
[[es:Mahram]]
[[es:Mahram]]
[[Category:احکام خانواده]]
[[Category:اصطلاحات باب نکاح]]
[[Category:محارم]]
[[Category:مقاله‌های با درجه اهمیت الف]]
[[Category:احکام فقهی قرآن]]


[[رده:احکام خانواده]]
[[رده:احکام خانواده]]