قرآن به سر گرفتن: تفاوت میان نسخه‌ها

 

'''قرآن به سر گرفتن''' از آیین‌هایی است که [[شیعه|شیعیان]] در [[شب قدر|شب‌های قدر]] در [[رمضان|ماه رمضان]] انجام می‌دهند. نحوه انجام این آیین در منابع دعایی همچون [[الاقبال بالاعمال الحسنة فیما یعمل مرة فی السنة (کتاب)|اقبال الاعمال]] اثر [[سید ابن طاووس]] از [[امام صادق علیه‌السلام|امام صادق(ع)]] نقل شده است. در این آیین ضمن قرار دادن [[قرآن]] بر روی سر، [[خدا|خداوند]] را به حق قرآن، [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله|پیامبر اسلام(ص)]]، [[حضرت فاطمه زهرا سلام الله علیها|حضرت زهرا(س)]] و [[امامان شیعه|دوازده امام(ع)]] قسم می‌دهند تا [[گناه|گناهان‌شان]] را بیامرزد و ایشان را جزو رها شدگان از آتش [[جهنم]] قرار دهد.

قرآن به سرگرفتن را از اعمال مشترک [[شب قدر|شب‌های قدر]] دانسته‌اند. در قرآن به سر، ابتدا قرآن را در مقابل خود باز کرده و چنین گفته می‌شود: {{عربی|«اللّٰهُمَّ إِنِّى أَسْأَلُكَ بِكِتابِكَ الْمُنْزَلِ وَمَا فِيهِ وَفِيهِ اسْمُكَ الْأَكْبَرُ وَأَسْماؤُكَ الْحُسْنىٰ وَمَا يُخافُ وَيُرْجىٰ أَنْ تَجْعَلَنِى مِنْ عُتَقائِكَ مِنَ النّارِ}}{{یادداشت|خدایا؛ از تو می‌خواهم به حق کتاب نازل شده‌ات و آنچه در آن است و در آن است نام بزرگ‌ترت و نام‌های نیکوترت و آنچه بیم‌انگیز است و امیدبخش، اینکه مرا از آزادشدگان از آتش دوزخ قرار دهی.}} سپس قرآن را بر سر بگذارد و چنین بخواند {{عربی|«اَللَّهُمَّ بِحَقِّ هَذَا اَلْقُرْآنِ وَ بِحَقِّ مَنْ أَرْسَلْتَهُ بِهِ وَ بِحَقِّ كُلِّ مُؤْمِنٍ مَدَحْتَهُ فِيهِ وَ بِحَقِّكَ عَلَيْهِمْ فَلاَ أَحَدَ أَعْرَفُ بِحَقِّكَ مِنْكَ.}} {{یادداشت|خدایا؛ به حق این قرآن و به حق کسی که آن را بر او فرستادی و به حق هر مؤمنی که او را در آن ستودی و به حق خود بر آنان، پس احدی شناساتر از تو به حق تو نیست}}»  

[[کلینی]] در [[الکافی (کتاب)|کتاب کافی]] حدیثی از [[امام محمد باقر علیه‌السلام|امام باقر(ع)]] نقل کرده که در آن فقط بخش اول این دستور العمل یعنی قرآن را در برابر صورت گرفتن و خدا را به قرآن قسم دادن آمده است. بر اساس این نقل زمان این دعا ثلث دوم (ده روز دوم) ماه رمضان است.<ref>کلینی، الکافی، ۱۴۰۷ق، ج۲، ص۶۲۹، حدیث ۹.</ref> [[شیخ مفید]] در کتاب [[المقنعة (کتاب)|المقنعه]] این دعا را بدون آن‌که به ائمه استناد بدهد، برای سه شب [[۱۹ رمضان|۱۹]]، [[۲۱ رمضان|۲۱]] و [[۲۳ رمضان]] توصیه کرده است.<ref>مفید، المقنعه، ۱۴۱۳ق، ص۱۹۰.</ref>

در [[سلوة الحزین (کتاب)|دعوات]] اثر [[قطب‌الدین راوندی|راوندی]]<ref>قطب راوندی، سلوة الحزین، ‌۱۴۰۷ق، ص۲۰۶.</ref> و [[الاقبال بالاعمال الحسنة فیما یعمل مرة فی السنة (کتاب)|اقبال الاعمال]] اثر [[سید ابن طاووس]]<ref>ابن طاووس، اقبال الاعمال، ۱۴۰۹ق، ج۱، ص۱۸۶.</ref> این دعا برای سه شب از ماه رمضان، بدون نام بردن از شب خاصی، توصیه شده است.

[[شیخ طوسی]] در [[الامالی (شیخ طوسی)|امالی]] خود حدیثی نقل کرده است که در آن حدیث [[امام صادق علیه‌السلام|امام صادق(ع)]] بدون اشاره به [[رمضان|ماه رمضان]] یا [[شب قدر]]، به شخصی که برای حل مشکلاتش دعایی طلب کرده است نمازی را تعلیم می‌دهند و می‌فرمایند بعد از نماز قرآن را بر سر بگیر و بگو:

سید ابن طاووس در کتاب اقبال الاعمال این عمل را بدون ذکر نماز قبل از آن، در ادامه اعمال شب‌های قدر از امام صادق(ع) نقل کرده است؛<ref>ابن طاووس، اقبال الاعمال، ۱۴۰۹ق، ج۱، ص۱۸۷.</ref> ولی در کتاب [[جمال الاسبوع بکمال العمل المشروع (کتاب)|جمال الاسبوع]] نماز و دستور العمل بعد از آن را به عنوان نمازی برای حاجت در [[پنج شنبه (روز)|پنج‌شنبه]] نقل کرده است.<ref>ابن طاووس، جمال الاسبوع، ۱۳۳۰ق، ص۱۰۹-۱۱۰.</ref>

[[شیخ عباس قمی]] در [[مفاتیح الجنان]] عمل به این دو دستور را بدون ذکر منبع و جزو اعمال مشترک [[شب قدر|شب‌های قدر]] نقل کرده است.<ref>قمی، مفاتیح الجنان، نشر اسوه، اعمال مشترک شب‌های قدر، ص۲۲۵.</ref>