Automoderated users، confirmed، مدیران، templateeditor
۶٬۰۳۵
ویرایش
جز (←در فقه اهل سنت) |
جزبدون خلاصۀ ویرایش |
||
خط ۱۴: | خط ۱۴: | ||
===در احادیث=== | ===در احادیث=== | ||
همچنین در [[احادیث]] به پیشینه این سنّت دیرین و شرایط و چگونگی آن در اسلام پرداخته شده است. برخی احادیث ختنه [[حضرت ابراهیم]] را در هشتاد سالگی ذکر کردهاند.<ref> رجوع کنید به احمدبن حنبل، ج ۲، ص۳۲۲؛ بخاری، ج ۴، ص۱۱۱؛ قاضی نعمان، ج ۱، ص۱۲۴؛ قس خطیب شربینی، ج ۴، ص۲۰۳ که سنین دیگری را نقل کرده است </ref> پارهای احادیث نخستین مختون مرد را حضرت ابراهیم و نخستین مختون زن را [[هاجر]] مادر [[حضرت اسماعیل|اسماعیل]] دانستهاند.<ref> رجوع کنید به حرّعاملی، ج ۲۱، ص۴۴۳ </ref> بنابر برخی احادیث، [[پیامبر اکرم]] را پس از تولد، [[عبدالمطلب]]، و بر پایه برخی دیگر [[جبرئیل]]، ختنه کرد. روایاتی دیگر حاکی است که آن حضرت مختون متولد شده است؛<ref> رجوع کنید به ابن عبدالبرّ، ۱۴۱۰، ج ۲۳، ص۱۴۰؛ سیوطی، ص۱۷۰؛ مجلسی، ج ۱۵، ص۲۷۴، ج ۱۷، ص۲۹۹ </ref> همچنان که بنابر احادیث، برخی پیامبران و [[امامان]] نیز ختنه شده به دنیا آمدهاند و این از ویژگیهای امام به شمار رفته است.<ref> رجوع کنید به کلینی، ج ۱، ص۳۸۸؛ | همچنین در [[احادیث]] به پیشینه این سنّت دیرین و شرایط و چگونگی آن در اسلام پرداخته شده است. برخی احادیث ختنه [[حضرت ابراهیم]] را در هشتاد سالگی ذکر کردهاند.<ref> رجوع کنید به احمدبن حنبل، ج ۲، ص۳۲۲؛ بخاری، ج ۴، ص۱۱۱؛ قاضی نعمان، ج ۱، ص۱۲۴؛ قس خطیب شربینی، ج ۴، ص۲۰۳ که سنین دیگری را نقل کرده است </ref> پارهای احادیث نخستین مختون مرد را حضرت ابراهیم و نخستین مختون زن را [[هاجر]] مادر [[حضرت اسماعیل|اسماعیل]] دانستهاند.<ref> رجوع کنید به حرّعاملی، ج ۲۱، ص۴۴۳ </ref> بنابر برخی احادیث، [[پیامبر اکرم]] را پس از تولد، [[عبدالمطلب]]، و بر پایه برخی دیگر [[جبرئیل]]، ختنه کرد. روایاتی دیگر حاکی است که آن حضرت مختون متولد شده است؛<ref> رجوع کنید به ابن عبدالبرّ، ۱۴۱۰، ج ۲۳، ص۱۴۰؛ سیوطی، ص۱۷۰؛ مجلسی، ج ۱۵، ص۲۷۴، ج ۱۷، ص۲۹۹ </ref> همچنان که بنابر احادیث، برخی پیامبران و [[امامان]] نیز ختنه شده به دنیا آمدهاند و این از ویژگیهای امام به شمار رفته است.<ref> رجوع کنید به کلینی، ج ۱، ص۳۸۸؛ صدوق، ۱۳۸۵-۱۳۸۶، ج ۲، ص۵۹۴؛ حرّعاملی، ج ۲۱، ص۴۳۸ </ref> | ||
بر این اساس، باید ختنه را سنّتی دانست که پیش از اسلام متداول بوده و پس از آن، البته با شرایط و قیودی خاص، تداوم یافته است. با این همه، مذاهب مختلف اسلامی درباره چگونگی حکم آن اختلاف نظر دارند. | بر این اساس، باید ختنه را سنّتی دانست که پیش از اسلام متداول بوده و پس از آن، البته با شرایط و قیودی خاص، تداوم یافته است. با این همه، مذاهب مختلف اسلامی درباره چگونگی حکم آن اختلاف نظر دارند. | ||
خط ۴۵: | خط ۴۵: | ||
برای ختنه، قطع نظر از وجوب یا استحباب آن در مذاهب گوناگون، آدابی مستحب در احادیث و منابع فقهی ذکر شده است؛ مثلا: | برای ختنه، قطع نظر از وجوب یا استحباب آن در مذاهب گوناگون، آدابی مستحب در احادیث و منابع فقهی ذکر شده است؛ مثلا: | ||
* فقهای شیعه و شافعی به استناد احادیث (از جمله حدیث منقول درباره ختنه [[امام حسن]] و [[امام حسین]] علیهم السلام) ختنه را در روز هفتم ولادت نوزاد مستحب شمردهاند،<ref> رجوع کنید به بیهقی، ج ۸، ص۳۲۴؛ نووی، المجموع، ج ۱، ص۳۰۳؛ شهیدثانی، ج ۸، ص۴۰۲-۴۰۳ </ref> ولی در منابع فقه حنفی زمان ختنه سالهای مختلف (از هفت تا دوازده سالگی) ذکر شده است.<ref> رجوع کنید به ابن نجیم، ج ۳، ص۳۵۹؛ ابن عابدین، ج ۷، ص۱۱۵ </ref> برخی فقهای مالکی و حنبلی ختنه کردن در هفتمین روز تولد را، از آنرو که سنّت یهودیان بوده، [[مکروه]] شمردهاند.<ref> رجوع کنید به ابن حجر عسقلانی، ج۱۰، ص۲۸۹؛ بهوتی حنبلی، ج ۱، ص۹۳ </ref> | * فقهای شیعه و شافعی به استناد احادیث (از جمله حدیث منقول درباره ختنه [[امام حسن]] و [[امام حسین]] علیهم السلام) ختنه را در روز هفتم ولادت نوزاد مستحب شمردهاند،<ref> رجوع کنید به بیهقی، ج ۸، ص۳۲۴؛ نووی، المجموع، ج ۱، ص۳۰۳؛ شهیدثانی، ج ۸، ص۴۰۲-۴۰۳ </ref> ولی در منابع فقه حنفی زمان ختنه سالهای مختلف (از هفت تا دوازده سالگی) ذکر شده است.<ref> رجوع کنید به ابن نجیم، ج ۳، ص۳۵۹؛ ابن عابدین، ج ۷، ص۱۱۵ </ref> برخی فقهای مالکی و حنبلی ختنه کردن در هفتمین روز تولد را، از آنرو که سنّت یهودیان بوده، [[مکروه]] شمردهاند.<ref> رجوع کنید به ابن حجر عسقلانی، ج۱۰، ص۲۸۹؛ بهوتی حنبلی، ج ۱، ص۹۳ </ref> | ||
* در احادیث شیعی از استحباب اطعام (وَلیمه) برای ختنه و نیز خواندن دعایی مخصوص هنگام ختنه سخن به میان آمده است.<ref> رجوع کنید به | * در احادیث شیعی از استحباب اطعام (وَلیمه) برای ختنه و نیز خواندن دعایی مخصوص هنگام ختنه سخن به میان آمده است.<ref> رجوع کنید به صدوق، ۱۳۶۲ش، ج ۱، ص۳۱۳؛ شهیدثانی، ج ۷، ص۲۵۲۶؛ حرّعاملی، ج ۲۱، ص۴۴۴ </ref> | ||
* در شماری از منابع فقهی، آشکار ساختن ختنه دختران با دادنِ ولیمه مستحب به شمار نرفته یا تنها به دعوت از زنان توصیه شده است.<ref> برای نمونه رجوع کنید به خطیب شربینی، ج ۳، ص۲۴۵ </ref> در منابع دیگر، به استناد احادیثی که در آنها از معمول نبودن این سنّت در زمان پیامبر اکرم سخن رفته، اصولا ولیمه دادن برای ختنه مکروه شمرده شده است.<ref> رجوع کنید به احمدبن حنبل، ج ۴، ص۲۱۷؛ دسوقی، ج ۲، ص۳۳۷؛ شوکانی، ج ۶، ص۱۸۶ </ref> | * در شماری از منابع فقهی، آشکار ساختن ختنه دختران با دادنِ ولیمه مستحب به شمار نرفته یا تنها به دعوت از زنان توصیه شده است.<ref> برای نمونه رجوع کنید به خطیب شربینی، ج ۳، ص۲۴۵ </ref> در منابع دیگر، به استناد احادیثی که در آنها از معمول نبودن این سنّت در زمان پیامبر اکرم سخن رفته، اصولا ولیمه دادن برای ختنه مکروه شمرده شده است.<ref> رجوع کنید به احمدبن حنبل، ج ۴، ص۲۱۷؛ دسوقی، ج ۲، ص۳۳۷؛ شوکانی، ج ۶، ص۱۸۶ </ref> | ||
خط ۹۵: | خط ۹۵: | ||
* ابن اثیر، النهایة فی غریب الحدیث و الاثر، چاپ صلاح بن محمدبن عویضه، بیروت ۱۴۱۸/ ۱۹۹۷. | * ابن اثیر، النهایة فی غریب الحدیث و الاثر، چاپ صلاح بن محمدبن عویضه، بیروت ۱۴۱۸/ ۱۹۹۷. | ||
* ابن ادریس حلّی، کتاب السرائر الحاوی لتحریرالفتاوی، قم ۱۴۱۰-۱۴۱۱. | * ابن ادریس حلّی، کتاب السرائر الحاوی لتحریرالفتاوی، قم ۱۴۱۰-۱۴۱۱. | ||
* | * صدوق، علل الشرایع، نجف ۱۳۸۵۱۳۸۶، چاپ افست قم، بیتا. | ||
* | * صدوق، کتاب الخصال، چاپ علی اکبر غفاری، قم ۱۳۶۲ش. | ||
* ابن تیمیه، شرح العمدة فی الفقه، ج ۱، چاپ سعودبن صالح عطیشان، ریاض ۱۴۱۳/۱۹۹۳. | * ابن تیمیه، شرح العمدة فی الفقه، ج ۱، چاپ سعودبن صالح عطیشان، ریاض ۱۴۱۳/۱۹۹۳. | ||
* ابن جُزَی، قوانین الاحکام الشرعیة و مسائل الفروع الفقهیة، چاپ عبدالعزیز سیدالاهل، بیروت، ۱۹۶۸. | * ابن جُزَی، قوانین الاحکام الشرعیة و مسائل الفروع الفقهیة، چاپ عبدالعزیز سیدالاهل، بیروت، ۱۹۶۸. |