آیه لا تحزن: تفاوت میان نسخه‌ها

'''آیه لا تَحْزَنْ''' یا '''آیه غار''' ([[سوره توبه|توبه]]: ۴۰) به مخفی شدن [[پیامبر(ص)]] و [[ابوبکر]] در [[غار ثور]] در جریان تصمیم [[کفار]] به [[لیله المبیت|کشتن پیامبر]] و [[هجرت به مدینه|هجرت از مکه به مدینه]] اشاره دارد. شأن نزول این آیه شرکت نکردن برخی از [[مسلمانان]] در [[غزوه تبوک]] و همراهی نکردن پیامبر(ص) عنوان شده است. [[مفسران]] [[شیعه]] و [[سنی]] در مورد فضلیت بودن آن برای ابوبکر اختلاف دارند.

هجرت به مدینه شبِ [[پنجشنبه]][[۱ ربیع‌الاول]][[سال اول هجری قمری]] (سال ۱۴ بعد از بعثت، ۱۳ سپتامبر ۶۲۲) انجام گرفت. قول مشهور آن است که وقتی پیامبر(ص) از طریق [[وحی]] از توطئه قتل خویش آگاه شد، با [[ابوبکر]] از [[مکه]] خارج شد و از بیراهه به سوی [[یثرب]] رفتند تا به [[غار ثور]] رسیدند و در آنجا مخفی شدند.<ref>ابن هشام، السیرة النبویة، ۱۳۵۵ق، ج۲، ص۱۲۶-۱۲۹؛ ابن سعد، الطبقات الکبری، ۱۹۶۸م، ۱، ص۲۲۷-۲۲۹.</ref>

به گزارش نجارزادگان، [[مفسران]] [[شیعه]] و [[سنی]] معتقدند که این [[آیه]] و دو آیه قبل آن، زمانى نازل شدند که گروهى از [[مسلمانان]] از رفتن به جنگ خوددارى کرده و در اجراى دستور [[پیامبر(ص)]] سستى نمودند. این آیات، مسلمانان را از بى‌توجهى و کوتاهى کردن نسبت به امر [[جهاد]] و یارى رساندن پیامبر(ص) بر حذر داشته و تصریح مى‌کنند، اگر شما در این جنگ و [[جهاد]] پیامبر را یارى نکنید خداوند، او را یارى خواهد کرد، چنانچه قبلا در جریان [[هجرت به مدینه]] در تنگناى غار او را یارى کرد، زمانی که هیچ یار و یاورى نداشت و تنها کسى که با او همراه بود  نیز دچار‌ ترس و اندوه شده بود.<ref>نجارزادگان، تفسیر تطبیقی، ۱۳۸۳ش، ج۱، ص۲۴۹.</ref> [[علامه طباطبایی]] معتقد است که بر اساس روایات، این آیات با جریان [[غزوه تبوک]] مطابق است.<ref> طباطبایی، المیزان، ۱۴۱۷ق، ج۹، ص۲۷۹.</ref>

برخی از علمای [[اهل سنت]] برای همراهی [[ابوبکر]] با پیامبر در هجرت به مدینه، به‌ویژه اقامت چند روزه وی در غار، اهمیت بسیار قائل شده‌اند و عبارات «ثانِی اثْنَینِ»، «لاتَحْزَنْ» و «فَاَنْزَلَ اللّهُ سَکینَتَهُ عَلَیهِ» از آیه ۴۰ [[سوره توبه]] را از فضایل ابوبکر شمرده‌اند<ref>بخاری، صحیح بخاری، ۱۳۱۵ق، ج۵، ص۲۰۴؛ میبدی، کشف الاسرار، ۱۳۷۱ش، ج۴، ص۱۳۴، ۱۳۸، ۱۳۹؛ نویری، نهایة الارب، دار الکتب، ج۱۹، ص۱۴-۱۵.</ref> و عبارت «ثانِی اثْنَینِ اِذْ هُما فِی الْغارِ» را دلیلی بر صلاحیت وی برای [[خلافت]] دانسته‌اند.<ref>نک: ابن سلام، بدء الاسلام، ۱۴۰۶ق، ص۷۰.</ref> برخی نیز عبارت «لاتحزن» را که سخن پیامبر به ابوبکر است، از نوع حُزن پیامبر دانسته‌اند و گفته‌اند بنابر آیاتی چون «وَ لاتَحْزَنْ عَلَیهِمْ وَ اخْفِضْ جَناحَکَ لِلْمُؤْمِنینَ: (ای پیامبر) بر آنان (که ایمان نمی‌آورند) غمگین مباش و بال تواضعت را براى [[مؤمنان]] فرو گستر»<ref>سوره حجر، آیه ۸۸</ref> و آیه «وَلا یحْزُنُکَ قَوْلُهُمْ»<ref>سوره یونس، آیه ۶۵</ref> و «لایحْزُنُکَ الَّذینَ یسارِعونَ فِی الْکُفْرِ»<ref>سوره مائده، آیه ۴۱</ref>، این نهی‌کردن پیامبر از حزن را نه دلیل بر معصیت ابوبکر، بلکه طاعت پروردگار برشمرده‌اند؛<ref>میبدی، کشف الاسرار، ۱۳۷۱ش، ج۴، ص۱۳۹.</ref> همچنین ضمیر «ه» در «علیه» را به ابوبکر برگردانده‌اند و «فَاَنْزَلَ اللّهُ سَکینَتَهُ عَلَیهِ: خدا آرامِ ایمان بر او فرو فرستاد» را توجه و لطف [[خدا]] به ابوبکر دانسته‌اند.<ref>میبدی، کشف الاسرار، ۱۳۷۱ش، ج۴، ص۱۳۴، ۱۳۸؛ نویری، نهایة الأرب، دار الکتب، ج۱۹، ص۱۴؛ قس: طبری، تاریخ الامم و الملوک، ۱۳۸۷ق، ج۱۰، ص۹۶.</ref>