آیه لا تحزن: تفاوت میان نسخه‌ها

به گفته نجارزادگان، [[مفسران]] [[شیعه]] و [[سنی]] معتقدند که این [[آیه]] و دو آیه قبل آن، زمانى نازل شدند که گروهى از [[مسلمانان]] از رفتن به جنگ خوددارى کرده و در اجراى دستور [[پیامبر(ص)]] سستى نمودند. این آیات، مسلمانان را از بى‌توجهى و کوتاهى کردن نسبت به امر [[جهاد]] و یارى رساندن پیامبر(ص) بر حذر داشته و تصریح مى‌کنند، اگر شما در این جنگ و [[جهاد]] پیامبر را یارى نکنید خداوند، او را یارى خواهد کرد، چنانچه قبلا در جریان [[هجرت به مدینه]] در تنگناى غار او را یارى کرد، زمانی که هیچ یار و یاورى نداشت و تنها کسى که با او همراه بود  نیز دچار‌ ترس و اندوه شده بود.<ref>نجارزادگان، تفسیر تطبیقی، ۱۳۸۳ش، ج۱، ص۲۴۹.</ref> [[علامه طباطبایی]] معتقد است که بر اساس روایات، این آیات با جریان [[غزوه تبوک]] مطابق است.<ref> طباطبایی، المیزان، ۱۴۱۷ق، ج۹، ص۲۷۹.</ref>

برخی از علمای [[اهل سنت]] عبارات «ثانِی اثْنَینِ»، «لاتَحْزَنْ» و «فَاَنْزَلَ اللّهُ سَکینَتَهُ عَلَیهِ» از آیه ۴۰ [[سوره توبه]] را از فضایل ابوبکر شمرده‌اند<ref>بخاری، صحیح بخاری، ۱۳۱۵ق، ج۵، ص۲۰۴؛ میبدی، کشف الاسرار، ۱۳۷۱ش، ج۴، ص۱۳۴، ۱۳۸، ۱۳۹؛ نویری، نهایة الارب، دار الکتب، ج۱۹، ص۱۴-۱۵.</ref> و عبارت «ثانِی اثْنَینِ اِذْ هُما فِی الْغارِ» را دلیلی بر صلاحیت وی برای [[خلافت]] دانسته‌اند.<ref>نک: ابن سلام، بدء الاسلام، ۱۴۰۶ق، ص۷۰.</ref> برخی نیز عبارت «لاتحزن» را که سخن پیامبر(ص) به ابوبکر است، از نوع حُزن پیامبر دانسته‌اند و گفته‌اند بنابر آیاتی چون «وَ لاتَحْزَنْ عَلَیهِمْ وَ اخْفِضْ جَناحَکَ لِلْمُؤْمِنینَ: (ای پیامبر) بر آنان (که ایمان نمی‌آورند) غمگین مباش و بال تواضعت را براى [[مؤمنان]] فرو گستر»<ref>سوره حجر، آیه ۸۸</ref> و آیه «وَلا یحْزُنُکَ قَوْلُهُمْ»<ref>سوره یونس، آیه ۶۵</ref> و «لایحْزُنُکَ الَّذینَ یسارِعونَ فِی الْکُفْرِ»<ref>سوره مائده، آیه ۴۱</ref>، این نهی‌کردن پیامبر از حزن را نه دلیل بر معصیت ابوبکر، بلکه طاعت پروردگار برشمرده‌اند؛<ref>میبدی، کشف الاسرار، ۱۳۷۱ش، ج۴، ص۱۳۹.</ref> همچنین ضمیر «ه» در «علیه» را به ابوبکر برگردانده‌اند و «فَاَنْزَلَ اللّهُ سَکینَتَهُ عَلَیهِ: خدا آرامِ ایمان بر او فرو فرستاد» را توجه و لطف [[خدا]] به ابوبکر دانسته‌اند.<ref>میبدی، کشف الاسرار، ۱۳۷۱ش، ج۴، ص۱۳۴، ۱۳۸؛ نویری، نهایة الأرب، دار الکتب، ج۱۹، ص۱۴؛ قس: طبری، تاریخ الامم و الملوک، ۱۳۸۷ق، ج۱۰، ص۹۶.</ref>

مفسران شیعه و برخی از علمای اهل سنت، معنای عبارت «لاتَحْزَنْ» را همان «بیمناک مباش» دانسته‌اند و در توضیح و تفسیر آن آورده‌اند: وقتی [[قریش]] از خروج پیامبر آگاه شدند، به یاری ردیابی زبردست (کرز بن علقمه بن هلال خزاعی) مسیر وی را پی گرفتند، تا اینکه به دم درِ غار رسیدند و در پی یافتن پیامبر و ابوبکر به گفتگو پرداختند؛ به همین دلیل ابوبکر دچار ترس شد و گفت اگر به پشت پای خویش بنگرند، ما را خواهند دید. پیامبر فرمود چه گمان بری درباره دو تن که سومی آنان خداست؟<ref>طبرسی، مجمع البیان، ۱۴۰۸ق، ج۵، ص۴۸-۴۹؛ طباطبایی، المیزان، ۱۳۷۴ش، ج۹، ص۲۷۹؛ آیتی، تاریخ پیامبر اسلام، ۱۳۶۶ش، ص۲۱۸؛ قس: میبدی، کشف الاسرار، ۱۳۷۱ش، ج۴، ص۱۳۷-۱۳۸.</ref>{{یادداشت|طبری در اینجا به خوف و جزع ابوبکر تصریح می‌کند. طبری، تاریخ الامم و الملوک، ۱۳۸۷ق، ج۱۰، ص۹۵}} این مفسران درباره مرجع ضمیرِ «علیه» در «فَاَنْزِلَ اللّهَ سَکینَتَهُ عَلَیهِ» نیز عقیده دارند که مرجع ضمایر قبل و بعد این بخش از آیه، در «تَنْصُروهُ»، «نَصَرَهُ»، «اَخْرَجَهُ»، «یقولُ»، «لِصاحِبِهِ» و «أَیدَهُ»، همه به پیامبر برمی‌گردد؛ بنابراین چگونه ممکن است بی‌هیچ دلیل و جهت و قرینه صریحی، ضمیر «علیه» در میان آنها به کسی دیگر، یعنی ابوبکر بازگردد؟ ضمن آنکه آیه در صدد این است که یاری خداوند به پیامبر و تأیید پیامبر را بیان کند، نه کس دیگری را.<ref>رجوع کنید به: طباطبایی، المیزان، ۱۴۱۷ق، ج۹، ص۲۷۹-۲۸۰.</ref>