پرش به محتوا

خرابه شام: تفاوت میان نسخه‌ها

۱٬۷۹۱ بایت اضافه‌شده ،  ‏۲۶ اکتبر ۲۰۱۷
جز
اصلاح جزیی
جز (اصلاح جزیی)
جز (اصلاح جزیی)
خط ۲: خط ۲:
'''خرابه شام'''، مکانی در [[دمشق]] که یزید بن معاویه [[اسیران کربلا]] را در آن جای داد.  
'''خرابه شام'''، مکانی در [[دمشق]] که یزید بن معاویه [[اسیران کربلا]] را در آن جای داد.  
==نامگذاری و موقعیت==
==نامگذاری و موقعیت==
یزید بن معاویه اسیران کربلا را در دمشق در خرابه‌ای جای داد. بنا به نقل شیخ مفید یزید اسیران را در خانه‌ای در نزدیکی کاخ خود سکونت داد.<ref>مفید، الارشاد، ۱۴۱۳ق، ج۲، ص۱۲۲.</ref> و در [[ادبیات عاشورایی]] از آن به خرابه شام یاد می‌شود.{{مدرک}}
یزید بن معاویه اسیران کربلا را در دمشق در خرابه‌ای جای داد. بنا به نقل شیخ مفید یزید اسیران را در خانه‌ای در نزدیکی کاخ خود سکونت داد.<ref>مفید، الارشاد، ۱۴۱۳ق، ج۲، ص۱۲۲.</ref> در [[ادبیات عاشورایی]] از آن به خرابه شام یاد می‌شود.
== توصیف در روایات==
== توصیف در روایات==
در برخی روایات توصیفاتی برای خرابه شام آمده است. از جمله اینکه خرابه سقف نداشته(اسیران را از سرما و گرما حفظ نمی‌کرده)<ref> شیخ صدوق، امالی، ص۱۶۷-۱۶۸، مجلس ۳۱، ح۴؛ لهوف، ص۱۸۸؛ مجلسی بحارالانوار، ۱۴۰۳ق، ج۴۵، ص۱۴۰.</ref> و دیوارهای آن سست{{مدرک}} بوده است. همچنین از گفتگوی [[منهال بن عمرو]] با امام سجاد برمی‌آید که آفتاب به داخل خرابه می‌تابیده است.<ref>انوار النعمانیة، ج۳، ص۲۵۲؛ منتهی الآمال، ج۲، ص ۱۰۰۱.</ref>  
در برخی روایات توصیفاتی برای خرابه شام آمده است. از جمله اینکه خانه‌ای که سقف نداشته و دیوارهای آن سست بوده است.<ref> قطب الدین راوندی، الخرائج و الجرائح، ۱۴۰۹ق، ج۲، ص۷۵۳؛ ابن شهر آشوب، مناقب ، ۱۳۷۹ق، ج۴، ص۱۴۵.</ref> همچنین برپایه گفتگوی که سید نعمت الله جزایری از [[منهال بن عمرو]] با امام سجاد نقل کرده آفتاب به داخل خرابه می‌تابیده و سایبان نداشته<ref>انوار النعمانیة، ج۳، ص۱۷۶؛ منتهی الآمال، ج۲، ص ۱۰۰۱.</ref> و اسیران را از سرما و گرما حفظ نمی‌کرده است.<ref> شیخ صدوق، امالی، ص۱۶۷-۱۶۸، مجلس ۳۱، ح۴؛ لهوف، ص۱۸۸؛ مجلسی بحارالانوار، ۱۴۰۳ق، ج۴۵، ص۱۴۰.</ref> برخی از اسیران می‌گفتند یزید ما را در این خرابه فرستاده تا آن بر سرمان خراب شود<ref> قطب الدین راوندی، الخرائج و الجرائح، ۱۴۰۹ق، ج۲، ص۷۵۳؛ ابن شهر آشوب، مناقب ، ۱۳۷۹ق، ج۴، ص۱۴۵.</ref> و ما کشته شویم.<ref>بحرانی، مدینة معاجز الائمة، ۱۴۱۳ق، ج۴، ص۲۶۴.</ref>


== اسیران کربلا در خرابه==
== اسیران کربلا در خرابه==
در برخی از منابع آمده است پس از آن که حضرت زینب و امام سجاد در مجلس یزید علیه او خطبه خواندند. یزید دستور داد اسیران کربلا را در خرابه جای دهند.{{مدرک}} برخی گفته‌اند یزید اسیران را در خرابه جای داد تا خرابه بر سر آنان خراب شود و کشته شوند.<ref>منتهی الآمال، ج۲، ص۱۰۰۲.</ref>  
در برخی از منابع آمده است پس از آن که حضرت زینب و امام سجاد در مجلس یزید علیه او [[خطبه]] خواندند. یزید دستور داد اسیران کربلا را در خرابه جای دهند.{{مدرک}}  
از برخی روایات برمی‎آید که اسیران کربلا در خرابه وضعیت مناسبی نداشته‌اند. آفتاب آنها را اذیت می‌کرده<ref>انوار النعمانیة، ج۳، ص۱۷۶؛ منتهی الآمال، ج۲، ص ۱۰۰۱.</ref> و بر اثر آن، صورت‌هایشان پوست انداخته بود<ref>لهوف، ص۱۸۸</ref> آنان در خرابه برای امام حسین نوحه‌سرایی و گریه می‌کردند.<ref> لهوف، ص۱۸۸.</ref>  همچنین در برخی از روایات آمده است یزید بر خرابه نگهبانانی گمارده بود که زبان عربی را نمی‌دانستند.<ref>بحرانی، مدینة معاجز الائمة، ۱۴۱۳ق، ج۴، ص۲۶۴.</ref>


از برخی روایات برمی‎آید که اسیران کربلا در خرابه وضعیت مناسبی نداشته‌اند. از امام سجاد نقل شده که در خرابه انواع رنج‌ها را بر ما روا داشتند.<ref>با کاروان شام، ص۹۷.</ref> امام سجاد در غل و زنجیر بوده است. اسیران در خرابه برای امام حسین نوحه‌سرایی می‌کردند.<ref> لهوف، ص۱۸۸.</ref>


درباره مدت اقامت [[اسیران کربلا]] در خرابه شام، اختلاف است. در برخی منابع آمده است آن قدر آنان را در آنجا نگه داشتند که صورت‌هایشان پوست انداخته بود.<ref>لهوف، ص۱۸۸؛ ریاحین الشریعه، ص۱۹۱.</ref> برخی از نویسندگان، توقف کاروان اسرا در خرابۀ شام، را حدود یک هفته تخمین زده‌اند.<ref>با کاروان شام، ص۹۸.</ref>  
درباره مدت اقامت [[اسیران کربلا]] در خرابه شام، اختلاف است. در برخی منابع آمده است آن قدر آنان را در آنجا نگه داشتند که صورت‌هایشان پوست انداخته بود.<ref>لهوف، ص۱۸۸؛ ریاحین الشریعه، ص۱۹۱.</ref> برخی از نویسندگان، توقف کاروان اسرا در خرابۀ شام، را حدود یک هفته تخمین زده‌اند.<ref>با کاروان شام، ص۹۸.</ref>  
خط ۱۵: خط ۱۵:


=== شهادت رقیه===
=== شهادت رقیه===
در [[کامل بهایی]] درگذشت [[رقیه دختر امام حسین(ع)]] در این مکان دانسته شده است.<ref>طبری، کامل بهائی، ۱۳۸۳ش، ص۵۲۳.</ref> گفته می‌شود حرم منسوب به حضرت رقیه در همین مکان ساخته شده است.
{{اصلی|رقیه بنت الحسین}}
برخی از منابع، دختر خردسالی از امام حسین(ع) در خرابه شام از دنیا رفته است. به گزارش منابع، این دختر بهانه پدرش را گرفت. یزید دستور داد سر امام حسین را نزد او بردند او سر پدر را در دامن گرفت و آن قدر گریه کرد تا از دنیا رفت.<ref>طبری، کامل بهائی، ۱۳۸۳ش، ص۵۲۳.</ref> برخی از منابع بعدی نام این دختر را [[رقیه بنت الحسین|رقیه]] گفته‌اند.<ref> شاه عبدالعظیمی، الإیقاد، ص۱۷۹.</ref> مشهور است [[حرم حضرت رقیه|حرم منسوب به حضرت رقیه]] در همین مکان ساخته شده است.
=== خواب سکینه===
=== خواب سکینه===
هنگامی که در دمشق بود.<ref>ابن نما حلی، مثیر الاحزان، ۱۴۰۶ق، ص۱۰۵-۱۰۶.</ref>
 
== تردید در وجود خرابه==
== تردید در وجود خرابه==
برخی از پژوهشگران شیعی، جای‌دادن اسیران کربلا در خرابه را نپذیرفته‌اند. [[محمدهادی یوسفی غروی]] بر این باور است که به خاطر موقعیت اجتماعی و احترامی اهل بیت که بین مردم داشتند [[یزید بن معاویه|یزید]] نمی‌توانسته آنان را در خرابه جای دهد.<ref>[http://www.ketabmah.ir/MagazinePdf/20-38.PDF بررسی تحلیلی سیر مقتل‌نگاری عاشورا]</ref> در برخی منابع آمده است که یزید آنان را پس از چندی در منزل خود جای داد.<ref>خوارزمی، مقتل الحسین، ۱۴۲۳ق، ج۲، ص۸۲.</ref>
برخی از پژوهشگران شیعی، جای‌دادن اسیران کربلا در خرابه را نپذیرفته‌اند. [[محمدهادی یوسفی غروی]] بر این باور است که به خاطر موقعیت اجتماعی و احترامی اهل بیت که بین مردم داشتند [[یزید بن معاویه|یزید]] نمی‌توانسته آنان را در خرابه جای دهد.<ref>[http://www.ketabmah.ir/MagazinePdf/20-38.PDF بررسی تحلیلی سیر مقتل‌نگاری عاشورا]</ref> در برخی منابع آمده است که یزید آنان را پس از چندی در منزل خود جای داد.<ref>خوارزمی، مقتل الحسین، ۱۴۲۳ق، ج۲، ص۸۲.</ref>
خط ۳۱: خط ۳۲:
* شیخ صدوق، محمد بن علی، الامالی، تهران، کتابچی، ۱۳۷۸ش.
* شیخ صدوق، محمد بن علی، الامالی، تهران، کتابچی، ۱۳۷۸ش.
*خوارزمی، موف بن احمد، مقتل الحسین، قم، انوارالمهدی، ۱۴۲۳ق.
*خوارزمی، موف بن احمد، مقتل الحسین، قم، انوارالمهدی، ۱۴۲۳ق.
* شاه عبدالعظیمی، سید محمدعلی، الإیقاد.
* قمی، عباس، منتهی الآمال(۲ جلد)، موسسه انتشارات هجرت، قم - ایران.
* قمی، عباس، منتهی الآمال(۲ جلد)، موسسه انتشارات هجرت، قم - ایران.
* محلاتی، ذبیح الله، ریاحین الشریعه در ترجمه بانوان دانشمند شیعه،‌ دار الکتب الاسلامیه، تهران،۱۳۷۰.
* محلاتی، ذبیح الله، ریاحین الشریعه در ترجمه بانوان دانشمند شیعه،‌ دار الکتب الاسلامیه، تهران،۱۳۷۰.
* جزایری، نعمت الله بن عبد الله، الأنوار النعمانیة(۴ جلد)،‌دار القاری، بیروت.
* جزایری، نعمت الله بن عبد الله، الأنوار النعمانیة(۴ جلد)،‌دار القاری، بیروت.
* هاشمی نوربخش، حسین، با کاروان شام، جلد:۱، مشعر، تهران، ۱۳۸۹.
* هاشمی نوربخش، حسین، با کاروان شام، جلد:۱، مشعر، تهران، ۱۳۸۹.
* محدثی، جواد، فرهنگ عاشورا، جلد:۱، نشر معروف، قم، ۱۳۷۶.
* محدثی، جواد، فرهنگ عاشورا، جلد:۱، نشر معروف، قم، ۱۳۷۶ش.
*قطب الدین راوندی، سعید بن هبة الله، الخرائج و الجرائح، قم، مؤسسه امام مهدی عجل الله تعالی فجه الشریف، ۱۴۰۹ق.
‏* بحرانی، سید هاشم بن سلیمان، مدینة معاجز الائمة الاثنی عشر، قم، مؤسسة المعارف الاسلامیه، ۱۴۱۳ق.
* ابن شهر آشوب مازندرانی، محمد بن علی، مناقب آل ابی‌طالب علیهم السلام، قم، علامه، ۱۳۷۹ق.
{{پایان}}
{{پایان}}