بهلول: تفاوت میان نسخهها
اصلاح کتاب محاضرات الأدباء در پانویس و منبع
(اصلاح منبع لسان المیزان در پانویس و منبع) |
(اصلاح کتاب محاضرات الأدباء در پانویس و منبع) |
||
خط ۱۹: | خط ۱۹: | ||
==بهلول در آثار قرن پنجم== | ==بهلول در آثار قرن پنجم== | ||
از قرن ۵ به بعد، کتابهایی که از بهلول یاد کردهاند، هر کدام بر یکی از جنبههای شخصیت او تکیه میکنند. [[راغب اصفهانی|راغب]]،<ref> راغب، ص۷۱۹-۷۲۱ </ref> [[عبدالرحمن ابن جوزی|ابن جوزی]]<ref> ابن جوزی، ص۵۱۶-۵۱۸ </ref> و بعدها [[برهان الدین وطواط]] (د ۷۱۸ق/۱۳۱۸م) در غررالخصائص<ref> وطواط، ص۱۲۷-۱۲۸ </ref> در وجود بهلول، جز شخصیتی گول(=ابله و نادان) و خنده آور نمیبینند. صوفیانی چون مستملی (د ۴۳۴ق) نیز در ''شرح التعرف''،<ref> مستملی، ج ۴، ص۱۴۹۱، ۱۶۳۹ </ref> او را نماد فرزانهای که مردم سخنانش را درنمییابند، پنداشتهاند. [[ابن عربی]] بابی با نام «بهالیل» گشوده و شیوۀ آن را «بَهْلَلَة» خوانده است.<ref> ابن عربی، ج۱، ص۲۴۷ </ref> در همین زمان، در آثار صوفیان ایرانی نیز از بهلول به عنوان شخصیتی دانا و حاضرجواب یاد شده است.<ref> مثلاً شمس تبریزی، ص۱۳۷؛ مولوی، ص۴۰، ۱۰۸-۱۱۰ </ref> در قرن بعد، [[عبدالله یافعی|یافعی]]<ref> یافعی، ص۶۳-۶۶، ۷۴، ۷۵، ۱۰۰-۱۰۲ </ref> داستانهای مربوط به او را سخت گسترش داده و به آنها رنگی کاملاً صوفیانه بخشیده است. | از قرن ۵ به بعد، کتابهایی که از بهلول یاد کردهاند، هر کدام بر یکی از جنبههای شخصیت او تکیه میکنند. [[راغب اصفهانی|راغب]]،<ref> راغب، محاضرات الأدباء، ۱۴۲۰ق، ص۷۱۹-۷۲۱.</ref> [[عبدالرحمن ابن جوزی|ابن جوزی]]<ref> ابن جوزی، ص۵۱۶-۵۱۸ </ref> و بعدها [[برهان الدین وطواط]] (د ۷۱۸ق/۱۳۱۸م) در غررالخصائص<ref> وطواط، ص۱۲۷-۱۲۸ </ref> در وجود بهلول، جز شخصیتی گول(=ابله و نادان) و خنده آور نمیبینند. صوفیانی چون مستملی (د ۴۳۴ق) نیز در ''شرح التعرف''،<ref> مستملی، ج ۴، ص۱۴۹۱، ۱۶۳۹ </ref> او را نماد فرزانهای که مردم سخنانش را درنمییابند، پنداشتهاند. [[ابن عربی]] بابی با نام «بهالیل» گشوده و شیوۀ آن را «بَهْلَلَة» خوانده است.<ref> ابن عربی، ج۱، ص۲۴۷ </ref> در همین زمان، در آثار صوفیان ایرانی نیز از بهلول به عنوان شخصیتی دانا و حاضرجواب یاد شده است.<ref> مثلاً شمس تبریزی، ص۱۳۷؛ مولوی، ص۴۰، ۱۰۸-۱۱۰ </ref> در قرن بعد، [[عبدالله یافعی|یافعی]]<ref> یافعی، ص۶۳-۶۶، ۷۴، ۷۵، ۱۰۰-۱۰۲ </ref> داستانهای مربوط به او را سخت گسترش داده و به آنها رنگی کاملاً صوفیانه بخشیده است. | ||
==بهلول در آثار قرن یازدهم== | ==بهلول در آثار قرن یازدهم== | ||
خط ۶۱: | خط ۶۱: | ||
* حمدالله مستوفی، تاریخ گزیده، به کوشش عبدالحسین نوایی، تهران، ۱۳۶۲ش. | * حمدالله مستوفی، تاریخ گزیده، به کوشش عبدالحسین نوایی، تهران، ۱۳۶۲ش. | ||
* خوانساری، محمدباقر، روضات الجنات، تهران، ۱۳۹۰ق. | * خوانساری، محمدباقر، روضات الجنات، تهران، ۱۳۹۰ق. | ||
* راغب اصفهانی، | * راغب اصفهانی، حسینبن محمد، محاضرات الأدباء و محاورات الشعراء و البلغاء، بیروت، شرکه دار الأرقم بن أبيالأرقم، ۱۴۲۰ق. | ||
* شمس تبریزی، مقالات، به کوشش محمدعلی موحد، تهران، ۱۳۵۶ش. | * شمس تبریزی، مقالات، به کوشش محمدعلی موحد، تهران، ۱۳۵۶ش. | ||
* شوشتری، نورالله بن شریف، مجالس المؤمنین، تهران، ۱۳۷۶ق. | * شوشتری، نورالله بن شریف، مجالس المؤمنین، تهران، ۱۳۷۶ق. |