۱۷٬۰۴۰
ویرایش
ربیبه: تفاوت میان نسخه‌ها
جز
آماده‌سازی برای ترجمه
(+ رده:احکام فقهی قرآن (هاتکت)) |
Shamsoddin (بحث | مشارکتها) جز (آماده‌سازی برای ترجمه) |
||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
{{احکام}} | {{احکام}} | ||
'''رَبیبه''' به دختر همسر(زوجه) گفته می‌شود. در [[قرآن]] و منابع [[فقه|فقهی]] | '''رَبیبه''' به دختر همسر(زوجه) گفته می‌شود. در [[قرآن]] و منابع [[فقه|فقهی]] ربیبه از [[محارم]] ناپدری بوده و [[ازدواج]] با او [[حرام]] است. بر اساس نظر [[مجتهد|فقها]] نوه پسری و دختری همسر نیز ربیبه شوهر به‌شمار می‌آیند. | ||
فقها [[حرمت ابدی]] ازدواج ربیبه با شوهرِ زن را مشروط به [[آمیزش]] با مادر ربیبه دانسته‌اند. ربیبه و شوهر زن از یکدیگر [[ارث]] نمی‌برند. | فقها [[حرمت ابدی]] ازدواج ربیبه با شوهرِ زن را مشروط به [[آمیزش]] با مادر ربیبه دانسته‌اند. ربیبه و شوهر زن از یکدیگر [[ارث]] نمی‌برند. | ||
==مفهوم‌شناسی== | ==مفهوم‌شناسی== | ||
ربیبه در لغت به‌معنای دخترِ تربیت‌شده است و در اصطلاح [[فقه|فقهی]] به دختری گفته می‌شود که از شوهر دیگر زن باشد.<ref>نجفی، جواهرالکلام، ۱۹۸۱م، ج۲۹، ص۳۴۹.</ref> به دلیل آن‌که دختر در دامان شوهر مادرِ خود تربیت می‌شود او را ربیبه می‌گویند.<ref>قرشی‌بنایی، قاموس قرآن، ۱۳۷۱ش، ج۳، ص۴۵؛ طوسی، التبیان، داراحیاءالتراث العربی، ج۳، ص۱۵۷ و ۱۵۸.</ref> ربیبه | ربیبه در لغت به‌معنای دخترِ تربیت‌شده است و در اصطلاح [[فقه|فقهی]] به دختری گفته می‌شود که از شوهر دیگر زن باشد.<ref>نجفی، جواهرالکلام، ۱۹۸۱م، ج۲۹، ص۳۴۹.</ref> به دلیل آن‌که دختر در دامان شوهر مادرِ خود تربیت می‌شود او را ربیبه می‌گویند.<ref>قرشی‌بنایی، قاموس قرآن، ۱۳۷۱ش، ج۳، ص۴۵؛ طوسی، التبیان، داراحیاءالتراث العربی، ج۳، ص۱۵۷ و ۱۵۸.</ref> ربیبه شامل نوه زن یا دختر [[رضاع|رضاعی]] او نیز می‌شود. دختر از شوهر بعدی زن نیز ربیبه محسوب می‌شود البته در این صورت دختر برای شوهر قبلی زن حکم ربیبه دارد.<ref>علامه حلی، تذكرة الفقهاء، المكتبة المرتضویة لاحیاء الآثار، ج۲، ص۶۳۰.</ref> | ||
در [[قرآن]] واژه ربیبه به‌صورت جمع (ربائب) در [[سوره نساء]] آمده است. در این [[آیه]]، [[خدا|خداوند]] در کنار ربیبه کسانی را که [[ازدواج]] با آنها [[حرام]] است، ذکر کرده است.<ref>سوره نساء، آیه ۲۳.</ref> | در [[قرآن]] واژه ربیبه به‌صورت جمع (ربائب) در [[سوره نساء]] آمده است. در این [[آیه]]، [[خدا|خداوند]] در کنار ربیبه کسانی را که [[ازدواج]] با آنها [[حرام]] است، ذکر کرده است.<ref>سوره نساء، آیه ۲۳.</ref> از ربیبه در باب [[نکاح]] کتاب‌های فقهی سخن گفته شده است.<ref>هاشمی شاهرودی، فرهنگ فقه، ۱۳۸۹ش، ج۴، ص۵۸.</ref> | ||
==حرمت ازدواج | ==حرمت ازدواج و ارث نبردن == | ||
بر اساس منابع فقهی، ربییه [[محارم|محرم]] شوهرِ زن است و شوهر زن حق ازدواج با او را ندارد. [[مجتهد|فقها]] [[حرمت ابدی ازدواج]] با ربیبه را به [[آمیزش]] شوهر با مادر ربیبه مشروط کرده‌اند. تفاوتی نوع [[ازدواج]] (موقت و دائم) شوهر با مادر ربیبه نیست. بر این اساس، ناپدری ربیبه در صورتی محرم ربیبه است که با مادر ربیبه ارتباط جنسی داشته باشد.<ref>نجفی، جواهرالکلام، ۱۹۸۱م، ج۲۹، ص۳۴۹؛ رساله توضیح المسائل مراجع، بخش نکاح، مسئله ۲۳۸۷.</ref> | |||
برخی از فقها در محرمیت ناپدری با ربیبه علاوه بر همبستر شدن با مادر ربیبه، | برخی از فقها در محرمیت ناپدری با ربیبه علاوه بر همبستر شدن با مادر ربیبه، تربیت شدن ربیبه نزد ناپدری را نیز شرط می‌دانند.<ref>شریعتی‌نسب، «محرمیت در فرزندخواندگی»، ۱۳۹۳ش، ص۲۳۷.</ref> البته اگر ناپدری با مادر ربیبه همبستر نشود در صورتی که از او [[طلاق]] بگیرد یا زن بمیرد می‌تواند با ربیبه ازدواج کند.<ref>نجفی، جواهرالکلام، ۱۹۸۱م، ج۲۹، ص۳۴۹.</ref> | ||
بر اساس دیدگاه برخی از [[مجتهد|فقها]] ربیبه از ناپدری خود و ناپدری از ربیبه [[ارث]] نمی‌برد.<ref>[http://makarem.ir/main.aspx?typeinfo=21&lid=0&catid=37968&mid=250488 «ارث ربیبه (فرزند همسر)»، پایگاه اطلاع رسانی آیت‌الله مکارم شیرازی.]</ref> | بر اساس دیدگاه برخی از [[مجتهد|فقها]] ربیبه از ناپدری خود و ناپدری از ربیبه [[ارث]] نمی‌برد.<ref>[http://makarem.ir/main.aspx?typeinfo=21&lid=0&catid=37968&mid=250488 «ارث ربیبه (فرزند همسر)»، پایگاه اطلاع رسانی آیت‌الله مکارم شیرازی.]</ref> | ||
==ربیب== | |||
== | |||
پسر شوهر یا ناپسری به پسر شوهر از زن دیگر گفته می‌شود. برخی به او ربیب نیز گفته‌اند.<ref>دهخدا، لغتنامه، ذیل واژه «ربیب».</ref> در آیه ۳۱ [[سوره نور]] به صراحت از آنان نامبرده شده است. فقها بر اساس این آیه به محرمیت پسر شوهر با همسر پدرش حکم داده‌اند.<ref>موسوعة الفقه الإسلامی، ۱۴۲۴ق، ج۲، ص۳۰۴.</ref> همچنین در آیه ۲۲ سوره نور به حرمت ازدواج پسر شوهر با همسر پدر اشاره شده است. | پسر شوهر یا ناپسری به پسر شوهر از زن دیگر گفته می‌شود. برخی به او ربیب نیز گفته‌اند.<ref>دهخدا، لغتنامه، ذیل واژه «ربیب».</ref> در آیه ۳۱ [[سوره نور]] به صراحت از آنان نامبرده شده است. فقها بر اساس این آیه به محرمیت پسر شوهر با همسر پدرش حکم داده‌اند.<ref>موسوعة الفقه الإسلامی، ۱۴۲۴ق، ج۲، ص۳۰۴.</ref> همچنین در آیه ۲۲ سوره نور به حرمت ازدواج پسر شوهر با همسر پدر اشاره شده است. | ||
== | == فرزندخوانده== | ||
{{اصلی|فرزندخوانده}} | {{اصلی|فرزندخوانده}} | ||
بر اساس نظرات برخی [[مجتهد|فقها]]، دختری که به فرزندخواندگی پذیرفته می‌شود، در حکم ربیبه نیست و از محارم شوهر زن محسوب نمی‌شود.<ref>[http://www.tabnak.ir/fa/news/351754 «ازدواج سرپرست با فرزند خوانده قانونی شد»، سایت تابناک.]</ref> بر همین اساس، [[ازدواج]] سرپرست با او جایز است. فقها برای مَحرمیت سرپرست با فرزندخوانده راهکارهای متعددی را ارائه داده‌اند.<ref>صانعی، مجمع المسائل، ج۲، ص۳۵۷ و ۳۵۸؛ صدراللهی دامغانی، «مسئله فرزندخواندگی»، ۱۳۸۷ش، ص۵.</ref> | بر اساس نظرات برخی [[مجتهد|فقها]]، دختری که به فرزندخواندگی پذیرفته می‌شود، در حکم ربیبه نیست و از محارم شوهر زن محسوب نمی‌شود.<ref>[http://www.tabnak.ir/fa/news/351754 «ازدواج سرپرست با فرزند خوانده قانونی شد»، سایت تابناک.]</ref> بر همین اساس، [[ازدواج]] سرپرست با او جایز است. فقها برای مَحرمیت سرپرست با فرزندخوانده راهکارهای متعددی را ارائه داده‌اند.<ref>صانعی، مجمع المسائل، ج۲، ص۳۵۷ و ۳۵۸؛ صدراللهی دامغانی، «مسئله فرزندخواندگی»، ۱۳۸۷ش، ص۵.</ref> البته برخی محققان با استناد به [[آیه محارم]] و توسعه مفهومی دلیل حرمت ازدواج با ربیبه (تربیت در دامن شوهر زن)، ازدواج با فرزندخوانده را حرام دانسته‌اند.<ref>میرداماد نجف‌آبادی، «بررسی مشروعت ازدواج فرزندپذیر با فرزندخوانده با نگاه به آیات قرآن کریم»، ص۱۴.</ref> | ||
==پانویس== | ==پانویس== | ||