سبع المثانی: تفاوت میان نسخه‌ها

سبع المثانی (نمایش مبدأ)

نسخهٔ ‏۲۳ اوت ۲۰۱۷، ساعت ۱۶:۱۶

۲۲۹ بایت حذف‌شده ، ‏۲۳ اوت ۲۰۱۷

تغییر کامل ساختار

دیداریویکی‌متن

Rezapour

Automoderated users، confirmed، movedable، protected، مدیران، templateeditor

۶٬۸۴۱

ویرایش

@@ خط ۱: / خط ۱: @@
 {{سوره||نام = فاتحه |کتابت = ۱|جزء = ۱|آیه = ۷|مکی/مدنی = مکی|شماره نزول = ۵|بعدی = [[سوره بقره|بقره]] |قبلی = |کلمه = ۲۹|حرف = ۱۴۳ |تصویر=سوره فاتحه.jpg}}
-'''سَبْع الْمَثانِى''' تعبیری است [[قرآن|قرآنی]] و از نام‌های [[سوره حمد]]. از آن جا که سوره حمد از هفت [[آیه]] تشکیل شده و در [[نماز]] دوبار خوانده می‌شود، به آن سبع مثانی گفته می‌شود. البته نظرات دیگری وجود دارد مانند اینکه همه قرآن را مثانی و سبع هفت سوره بزرگ ابتدای آن است.
+'''سَبْع الْمَثانِى''' تعبیری است [[قرآن|قرآنی]] و از نام‌های [[سوره حمد]]. از آن جا که سوره حمد از هفت [[آیه]] تشکیل شده و در [[نماز]] دوبار خوانده می‌شود، به آن سبع مثانی گفته می‌شود. البته نظرات دیگری نیز وجود دارد مانند اینکه همه قرآن را مثانی و سبع هفت سوره بزرگ ابتدای آن است.
+==شأن نزول==
-==نام سوره حمد==
+تعبیر «سَبْعاً مِنَ الْمَثانی‏» در [[ سوره حجر]] آمده «وَ لَقَدْ آتَیناكَ سَبْعاً مِنَ الْمَثانی‏ وَ الْقُرْآنَ الْعَظیمَ؛ و به راستى كه هفت آیه از مثانى و قرآن بزرگ را به تو عطا كردیم».<ref>سوره حجر،آیه ۷۸.</ref>
-«سَبْع» در لغت به معنى هفت و «مَثانِى» به معنى دوتاها است. بیشتر [[مفسران]] و [[روایات]]، «سَبْعاً مِنَ الْمَثانِى» را کنایه از [[سوره حمد]] گرفته‌اند. زیرا این سوره، هفت آیه دارد و به جهت محتوایش، دو بار(یک بار در [[مکه]] و یک بار در [[مدینه]]) بر [[پیامبر]] نازل گردیده و یا این که از دو بخش (نیمى از آن، حمد و ثناى خداست و نیمى از آن، تقاضاهاى بندگان) تشکیل شده است.<ref>طبرسی، مجمع البيان، ۱۴۰۸ق، ج۱، ص۱۷.</ref> یا این که در هر نماز دوبار خوانده مى‌شود.<ref>مکارم شيرازي، تفسیر نمونه، ۱۳۷۳ش، ج۱۱، ص۱۴۸.</ref>
-==نگاه مفسران==
-این واژه در [[ سوره حجر]] آمده «وَ لَقَدْ آتَیناكَ سَبْعاً مِنَ الْمَثانی‏ وَ الْقُرْآنَ الْعَظیمَ؛ و به راستى كه هفت آیه از مثانى و قرآن بزرگ را به تو عطا كردیم».<ref>سوره حجر،آیه ۷۸.</ref>
 در شأن نزول این آیه آمده «هفت قافله براى یهود [[بنى‌ قریظه|بنى‌قریظه]] و [[بنى‌نضیر]] با بار پارچه، عطر و جواهر و... وارد [[مدینه]] شد. مسلمانان گفتند اگر این اموال برای ما بود، قوى و توانگر می‌شدیم و در راه خدا [[انفاق]] می‌كردیم. پس از آن، آیه ۷۸ سوره حجر (در تسلّى مؤمنان‏) نازل شد و [[پیامبر(ص)]] فرمود: هفت آیه به شما دادم كه از این هفت قافله بهتر است.<ref>واحدی نیشابوری، اسباب النزول، ۱۳۸۳ش، ص۱۴۷.</ref>
 [[پرونده:لوح سوره حمد.jpg|بندانگشتی]]
+==معنا==
+در مورد اينكه منظور از سبع مثانى چيست، مفسران نظریات متفاوتی بیان کرده‌اند:
+===نام سوره حمد===
+بیشتر [[مفسران]] و [[روایات]]، «سَبْعاً مِنَ الْمَثانِى» را کنایه از [[سوره حمد]] گرفته‌اند. در روايات متعددى به این معنا اشاره شده است.<ref> طباطبایی، الميزان، ۱۳۹۴ق، ج۱۲، ص۱۹۱.</ref> دلايل گوناگونى نيز براى اين نام‌گذارى بيان شده، از جمله:
+* [[امام صادق(ع)]] علت آن را دوبار خواندن در نماز دانسته‌اند.<ref>عیاشی، تفسير عيّاشى، ۱۳۸۰ ق، ج۱، ص۱۹.</ref>
+* این سوره، هفت آیه دارد و به جهت محتوایش، دو بار(یک بار در [[مکه]] و یک بار در [[مدینه]]) بر [[پیامبر]] نازل گردیده است.
+* این سوره از دو بخش (نیمى از آن، حمد و ثناى خداست و نیمى از آن، تقاضاهاى بندگان) تشکیل شده است.<ref>طبرسی، مجمع البيان، ۱۴۰۸ق، ج۱، ص۱۷.</ref>
-در مورد اينكه منظور از سبع مثانى چيست، مفسران نظریات متفاوتی بیان کرده‌اند، از جمله:
+===هفت سوره اول قرآن===
-#  [[سوره حمد]]؛<ref>طبرسی، مجمع البيان، ۱۴۰۸ق، ج۵، ص۵۳۰.</ref> در روايات متعددى به آن اشاره شده<ref> طباطبایی، الميزان، ۱۳۹۴ق، ج۱۲، ص۱۹۱.</ref> دلايل گوناگونى نيز براى اين نام‌گذارى بيان شده، از جمله [[امام صادق(ع)]] علت آن را دوبار خواندن در نماز دانسته‌اند.<ref>عیاشی، تفسير عيّاشى، ۱۳۸۰ ق، ج۱، ص۱۹.</ref>
+هفت سوره طولانى اوّل [[قرآن]] (از [[سوره بقره]] تا [[سوره توبه]])؛ به دليل اينكه داستان‌هاى عبرت‌آموز در آن، دو به دو
-# هفت سوره طولانى اوّل [[قرآن]] (از [[سوره بقره]] تا [[سوره توبه]])؛ به دليل اينكه داستان‌هاى عبرت‌آموز در آن، دو به دو آمده است.<ref>عیاشی، تفسير عيّاشى، ۱۳۸۰ق، ج۱، ص۱۹.</ref>
+آمده است.<ref>عیاشی، تفسير عيّاشى، ۱۳۸۰ق، ج۱، ص۱۹.</ref>
+===معانی دیگر===
 # کل قرآن؛ سبع المثانی از اسامی و اوصاف قرآن است.<ref>ابوعبيده، مجاز القرآن، ۱۹۶۲م، ج۱، ص ۳۵۵.</ref>
 #هفت صحیفه‌ای است که از آسمان بر [[انبیاء]] نازل شده است.<ref>آلوسی، روح المعاني، ج۱۴، ص۷۸.</ref>
@@ خط ۲۰: / خط ۲۵: @@
 آثاری به نام سبع‌المثانی وجود دارد برخی از آنها عبارتند از:
-'''کتاب'''
+'''کتاب'''{{سخ}}
 سبع المثانی، نام کتاب [[نجیب‌الدین رضا تبریزی]] که منظومه‌ای عرفانی به فارسی  است.<ref>خاوری، ۱۳۶۲ش، ج۱، ص۲۸۱.</ref> همچنین سبع المثانی (تفسیر سوره حمد) تألیف سیدعلی رئیسی، فاطمه اکبری، انتشارات وثوق، در سال۱۳۸۵ش چاپ شده است.<ref>[http://vista.ir/article/680499 ویستا؛ سبع المثانی (تفسیر سوره حمد)، بازبینی: ۲۶ مرداد ۱۳۹۶ش.]</ref>
-'''لوح'''
+'''لوح'''{{سخ}}
 براساس [[سوره حمد]] لوح [[طلسم]] سبع المَثانی ساخته شده است. در آن قواعد علم اعداد و افق‌های دوازده‌گانه برج‌ها مندرج است.<ref>[http://sheikhbahaei.persianblog.ir/1393/5/ کلیات آثار و اشعار شیخ بهایی - بدون تحریف ؛ خواب‌نامه (تعبیر خواب منظوم شیخ بهائی)؛ بازبینی: ۲۶ مرداد ۱۳۹۶ش.]</ref>