حق‌الناس: تفاوت میان نسخه‌ها

'''حَق‌ُّالناس''' حقوق مردم بر ذمه انسان است؛ که در برابر [[حق‌الله]] (حقوق خدا بر بندگان) قرار دارد. حق‎الناس به حقوق مالی اختصاص ندارد و جان و آبروی افراد را نیز دربرمی‌گیرد. برخی از حقوق مردم عبارت است از: [[سرقت]]، [[قذف|قَذْف]]، [[غیبت]] و [[سخن‌چینی]].

حق‌الناس با [[توبه]] و [[شهادت|شهادت در راه خدا]] که با آن همه [[گناهان]] پاک می‌شود، بخشیده نمی‌شود. حق‌الناس باید جبران شود یا صاحب‌حق آن را ببخشد.

در [[دین اسلام]] حقوق به حق‌الناس و  حق‌الله تقسیم می‌شوند.<ref> نگاه کنید به ابن‌شعبه، تحف العقول، ۱۴۰۴ق، ص۲۵۵.</ref> مراد از حق‌الناس، حقوق مردم بر ذمه انسان است که در مقابلِ حقوق خدا بر ذمه انسان قرار می‌گیرد.<ref> نگاه کنید به عاملی، الاصطلاحات الفقهیه، ۱۴۱۳ق، ص۷۱.</ref> حق‌الناس‌ها به نوعی حق‌الله محسوب می‌شوند؛<ref> نگاه کنید به شهید اول، القواعد و الفوائد، ۱۴۰۰ق، ج۲، ص۴۳؛ موسوی اردبیلی، فقه القضاء، ۱۴۲۳ق، ج۲، ص۱۸۸.</ref> ولی هنگامی که این اصطلاح در برابر حق‌الله به کار می‌رود، منظور از آن تنها دسته‌ای از حقوق است که به حق مردم بر انسان اشاره دارد.<ref> شهید اول، القواعد و الفوائد، ۱۴۰۰ق، ج۲، ص۴۳؛ نگاه کنید به موسوی اردبیلی، فقه القضاء، ۱۴۲۳ق، ج۲، ص۱۸۸.</ref>

در منابع حدیثی و فقهی، برای اشاره به حق‌الناس از عناوینی چون حق عِباد،<ref>القواعد و الفوائد، ۱۴۰۰ق ، ج۱، ص۱۹۵.</ref> حق آدمی،<ref>شیخ طوسی، المبسوط، ۱۳۸۷ق، ج۲، ص۳۷۰. </ref>حق آدمیّین<ref>شیخ طوسی، المبسوط، ۱۳۸۷ق، ج۲، ص۳۷۰. </ref> و حقوق مسلمین<ref>کلینی، الکافی، ۱۴۰۷ق، ج۷، ص۲۲۰.</ref> نام شده است.