کلام اسلامی: تفاوت میان نسخه‌ها

درباره تاریخ پیدایش این علم گفته شده است بحث‌های کلامی از همان آغاز اسلام مطرح و نخستین مسئله آن، [[جبر و اختیار]] بوده است. بحث درباره [[اسما و صفات|صفات خداوند]] مخصوصا [[توحید]] و [[عدل الهی]]، مسئله [[حسن و قبح|حُسن و قُبح]] افعال، [[قضا و قدر|قضا و قَدَر]]، بحث [[نبوت]]، [[معاد]]، [[تکلیف]] و [[معجزه]] از مباحث مهم در علم کلام‌اند. اختلاف بر سر مباحث کلامی باعث پیدایش فرقه‌های کلامی بسیاری در اسلام شده است. مهم‌ترین فرقه‌هایی که برای شیعه ذکر شده، [[امامیه]]، [[زیدیه]]، [[اسماعیلیه]]، [[غالیان]] و [[کیسانیه]] هستند و فرقه‌های کلامی [[اهل سنت و جماعت|اهل سنت]] را [[خوارج]]، مُرجئه، [[معتزله]]، [[اصحاب حدیث|اهل حدیث]]، [[اشاعره]]، [[ماتریدیه|ماتُریدیه]] و [[وهابیت]] برشمرده‌اند.

مهم‌ترین فرقه‌هایی که برای [[شیعه]] ذکر شده، [[امامیه]]، [[زیدیه]]، [[اسماعیلیه]]، [[غالیان]] و [[کیسانیه]] هستند.<ref>صابری، تاریخ فرق اسلامی، ۱۳۸۸ش، ج۲، ص۳۲؛ برنجکار، آشنایی با فرق و مذاهب اسلامی، ۱۳۸۹ش، ص۶۲.</ref> البته می‌گویند غالیان را ازآن‌رو که قائل به الوهیتِ (خدابودن) امام علی(ع) بودند، باید خارج از مسلمانان دانست.<ref>برنجکار، آشنایی با فرق و مذاهب اسلامی، ۱۳۸۹ش، ص۶۲.</ref>

[[خوارج]]، [[مرجئه|مُرجئه]]، [[معتزله]]، [[اصحاب حدیث|اهل حدیث]]، [[اشاعره]]، [[ماتریدیه|ماتُریدیه]] و [[وهابیت]] فرقه‌های کلامی اهل سنت‌اند.<ref>برنجکار، آشنایی با فرق و مذاهب اسلامی، ۱۳۸۹ش، ص۱۰۷ـ۱۵۰.</ref> خوارج به‌دنبال [[ماجرای حکمیت]] به‌وجود آمدند.<ref>شهرستانی، الملل و النحل، ۱۳۷۵ش، ج۱، ص۱۰۶.</ref> این گروه اگرچه در ابتدا گروهی سیاسی بودند، در ادامه به فرقه‌ای کلامی با عقایدی متفاوت از دیگران تبدیل شدند. مهم‌ترین اعتقاد خوارج این است که شخصِ مرتکب [[گناهان کبیره|گناه کبیره]]، [[کفر|کافر]] است.<ref>برنجکار، آشنایی با فرق و مذاهب اسلامی، ۱۳۸۹ش، ص۱۷تا۲۰.</ref>