پرش به محتوا

نهم ربیع‌الاول: تفاوت میان نسخه‌ها

۶۴۹ بایت اضافه‌شده ،  ‏۱۰ مارس ۲۰۲۱
جز
بدون خلاصۀ ویرایش
جزبدون خلاصۀ ویرایش
خط ۵: خط ۵:
*'''آغاز امامت امام زمان(عج)''': روز نهم ربیع‌الاول برای [[شیعه|شیعیان]] به عنوان روز آغاز امامت [[امام مهدی(عج)]] دانسته شده است؛<ref>صادقی کاشانی، «نهم ربیع، روز امامت و مهدویت»، ص۴۰.</ref> زیرا در [[۸ ربیع‌الاول]]، [[امام حسن عسکری(ع)]] به [[شهادت]] رسید و پس از او پسرش [[امام مهدی(عج)]] به [[امامت]] رسید.<ref> مفید، الارشاد، ۱۴۱۴ق، ص۵۱۰.</ref>
*'''آغاز امامت امام زمان(عج)''': روز نهم ربیع‌الاول برای [[شیعه|شیعیان]] به عنوان روز آغاز امامت [[امام مهدی(عج)]] دانسته شده است؛<ref>صادقی کاشانی، «نهم ربیع، روز امامت و مهدویت»، ص۴۰.</ref> زیرا در [[۸ ربیع‌الاول]]، [[امام حسن عسکری(ع)]] به [[شهادت]] رسید و پس از او پسرش [[امام مهدی(عج)]] به [[امامت]] رسید.<ref> مفید، الارشاد، ۱۴۱۴ق، ص۵۱۰.</ref>
*'''قتل عمر بن سعد''': به گفته [[علامه مجلسی]] در [[زاد المعاد]]، بنابر قولی [[عمر بن سعد]] در روز نهم ربیع‌الاول به دست [[مختار ثقفی]] کشته شده است.<ref>مجلسی، زاد المعاد، ۱۴۲۳ق، ص۲۵۸.</ref> عمر بن سعد از سوی [[عبیدالله بن زیاد]] به فرماندهی [[لشکر عمر بن سعد|سپاه کوفه]] برای مقابله با [[امام حسین(ع)]] منصوب شد.<ref>طبری، تاریخ الأمم و الملوک، ۱۳۸۷ق، ج۵، ص۴۰۹.</ref> امام حسین(ع) و دیگر [[شهدای کربلا]] به دست سپاهیان او به [[شهادت]] رسیدند.
*'''قتل عمر بن سعد''': به گفته [[علامه مجلسی]] در [[زاد المعاد]]، بنابر قولی [[عمر بن سعد]] در روز نهم ربیع‌الاول به دست [[مختار ثقفی]] کشته شده است.<ref>مجلسی، زاد المعاد، ۱۴۲۳ق، ص۲۵۸.</ref> عمر بن سعد از سوی [[عبیدالله بن زیاد]] به فرماندهی [[لشکر عمر بن سعد|سپاه کوفه]] برای مقابله با [[امام حسین(ع)]] منصوب شد.<ref>طبری، تاریخ الأمم و الملوک، ۱۳۸۷ق، ج۵، ص۴۰۹.</ref> امام حسین(ع) و دیگر [[شهدای کربلا]] به دست سپاهیان او به [[شهادت]] رسیدند.
*'''قتل خلیفه دوم:''' نهم ربیع‌ الاول به روز مرگ [[عمر بن خطاب]] خلیفه دوم منسوب شده است. تاریخچه این انتساب به قرن ششم هجری برمی‌گردد. [[عبدالجلیل قزوینی رازی|عبدالجلیل قزوینی]] (درگذشت قرن ششم قمری) بدون استناد به منبعی به قتل عمر در این روز اشاره کرده است.<ref>رازی قزوینی، بعض مثالب النواصب، ۱۳۵۸ش، ص۳۵۳.</ref> به گفته علامه مجلسی، عالم [[دوره صفویه]]، در دوره او، میان [[شیعه]] مشهور بود که روز نهم ربیع، روز عید شمرده می‌شد و مستند آن هم [[حدیث|روایتی]] از [[امام هادی(ع)]] بوده است<ref>مجلسی، بحارالانوار، ۱۴۰۳ق، ج۳۱، ص۱۱۹ و ۱۲۰.</ref> که براساس آن، [[امام هادی(ع)]] روز نهم ربیع را یکی از اعیاد بزرگ [[اهل بیت(ع)]] و محبان آنها شمرده و از [[پیامبر(ص)]] نقل کرده است که [[خدا|خداوند]] در این روز به [[کرام الکاتبین]] امر کرده است که به مدت سه روز قلم از مردم برداشته شود و خطاهای آنان ثبت نشود.<ref>مجلسی، بحارالانوار، ۱۴۰۳ق، ج۳۱، ص۱۲۰-۱۲۵.</ref>
*'''قتل خلیفه دوم:''' نهم ربیع‌ الاول به روز مرگ [[عمر بن خطاب]] خلیفه دوم منسوب شده است. تاریخچه این انتساب به قرن ششم هجری برمی‌گردد. [[عبدالجلیل قزوینی رازی|عبدالجلیل قزوینی]] (درگذشت قرن ششم قمری) بدون استناد به منبعی به قتل عمر در این روز اشاره کرده است.<ref>رازی قزوینی، بعض مثالب النواصب، ۱۳۵۸ش، ص۳۵۳.</ref> به گفته علامه مجلسی، عالم [[دوره صفویه]]، در دوره او، میان [[شیعه]] مشهور بود که روز نهم ربیع، روز عید شمرده می‌شد و مستند آن هم [[حدیث|روایتی]] از [[امام هادی(ع)]] بوده است<ref>مجلسی، بحارالانوار، ۱۴۰۳ق، ج۳۱، ص۱۱۹ و ۱۲۰.</ref> که براساس آن، [[امام هادی(ع)]] روز نهم ربیع را یکی از اعیاد بزرگ [[اهل بیت(ع)]] و محبان آنها شمرده و از [[پیامبر(ص)]] نقل کرده است که [[خدا|خداوند]] در این روز به [[کرام الکاتبین]] امر کرده است که به مدت سه روز قلم از مردم برداشته شود و خطاهای آنان ثبت نشود.<ref>مجلسی، بحارالانوار، ۱۴۰۳ق، ج۳۱، ص۱۲۰-۱۲۵.</ref>


بر اساس منابع متعدد تاریخی، قتل عمر در روزهای پایانی [[ذی‌الحجة]] سال [[سال ۲۳ هجری قمری|۲۳ق]] اتفاق افتاده است.<ref>به طور مثال ببینید: تاریخ خلیفه بن خیاط، خلیفه بن خیاط، ص۱۰۹؛ اخبار الطوال، ابوحنیفه دینوری، ص۱۳۹؛ أنساب الأشراف، بلاذری، ج۱۰، ص۴۳۹.</ref> بر اساس این منابع عمر در [[۲۶ ذی‌الحجه|۲۶]] یا [[۲۷ ذی‌الحجه]] توسط [[ابولؤلؤ]] غلام [[مغیرة بن شعبه]] مجروح شد و سه روز بعد در [[۲۹ ذی‌الحجه|۲۹]] و بنابر قولی [[۳۰ ذی‌الحجه|۳۰ ذی‌الحجه]] از دنیا رفت.<ref>ابن‌سعد، الطبقات الکبری، ۱۴۱۸ق، ج۳، ص۲۷۸؛ مسعودی، مروج الذهب، ۱۴۰۹ق، ج۴، ص۳۰۲؛ یعقوبی، تاریخ الیعقوبی، دارصادر، ج۲، ص۱۵۹؛ طبری، تاریخ الامم و الملوک، ۱۳۸۷ق، ج۴، ص۱۹۴؛ مفید، مسارالشریعه، ۱۴۱۴ق، ص۴۲.</ref> همچنین بر اساس گزارش‌های تاریخی، [[بیعت]] با [[عثمان بن عفان|عثمان]]، خلیفه بعد از عمر، در اواخر ذی‌الحجة یا اوائل [[محرم الحرام|ماه محرم]] صورت گرفته است.<ref>طبری، تاریخ الامم و الملوک، ۱۳۸۷ق، ج۴، ص۱۹۴؛ یعقوبی، تاریخ الیعقوبی، دارصادر، ج۲، ص۱۶۲.</ref> مردم [[کاشان]] نیز مراسم نهم ربیع‌الاول در محل بنای ابولؤلؤ را ابتدا در ماه ذی‌الحجه برپا می‌کر‌دند.<ref>افندی اصفهانی، تحفه فیروزیه (گزارشی از کتاب)، ۱۳۷۸ش، ص۸۲.</ref>
بر اساس منابع متعدد تاریخی، قتل عمر در روزهای پایانی [[ذی‌الحجة]] سال [[سال ۲۳ هجری قمری|۲۳ق]] اتفاق افتاده است.<ref>به طور مثال ببینید: تاریخ خلیفه بن خیاط، خلیفه بن خیاط، ص۱۰۹؛ اخبار الطوال، ابوحنیفه دینوری، ص۱۳۹؛ أنساب الأشراف، بلاذری، ج۱۰، ص۴۳۹.</ref> بر اساس این منابع عمر در [[۲۶ ذی‌الحجه|۲۶]] یا [[۲۷ ذی‌الحجه]] توسط [[ابولؤلؤ]] غلام [[مغیرة بن شعبه]] مجروح شد و سه روز بعد در [[۲۹ ذی‌الحجه|۲۹]] و بنابر قولی [[۳۰ ذی‌الحجه|۳۰ ذی‌الحجه]] از دنیا رفت.<ref>ابن‌سعد، الطبقات الکبری، ۱۴۱۸ق، ج۳، ص۲۷۸؛ مسعودی، مروج الذهب، ۱۴۰۹ق، ج۴، ص۳۰۲؛ یعقوبی، تاریخ الیعقوبی، دارصادر، ج۲، ص۱۵۹؛ طبری، تاریخ الامم و الملوک، ۱۳۸۷ق، ج۴، ص۱۹۴؛ مفید، مسارالشریعه، ۱۴۱۴ق، ص۴۲.</ref> همچنین بر اساس گزارش‌های تاریخی، [[بیعت]] با [[عثمان بن عفان|عثمان]]، خلیفه بعد از عمر، در اواخر ذی‌الحجة یا اوائل [[محرم الحرام|ماه محرم]] صورت گرفته است.<ref>طبری، تاریخ الامم و الملوک، ۱۳۸۷ق، ج۴، ص۱۹۴؛ یعقوبی، تاریخ الیعقوبی، دارصادر، ج۲، ص۱۶۲.</ref> مردم [[کاشان]] نیز مراسم نهم ربیع‌الاول در محل بنای ابولؤلؤ را ابتدا در ماه ذی‌الحجه برپا می‌کر‌دند.<ref>افندی اصفهانی، تحفه فیروزیه (گزارشی از کتاب)، ۱۳۷۸ش، ص۸۲.</ref>
به گفته علامه مجلسی، مشهور میان [[فقهای امامیه]] نیز این است که قتل عمر در ماه ذی الحجه اتفاق افتاده است.<ref> مجلسی، بحارالانوار، ۱۴۰۳ق، ج۳۱، ص۱۱۸و۱۱۹.</ref>
به گفته علامه مجلسی، مشهور میان [[فقهای امامیه]] نیز این است که قتل عمر در ماه ذی الحجه اتفاق افتاده است.<ref> مجلسی، بحارالانوار، ۱۴۰۳ق، ج۳۱، ص۱۱۸و۱۱۹.</ref>
===ریشه پیوند نهم ربیع با روز مرگ عمر===
===ریشه پیوند نهم ربیع با روز مرگ عمر===
برخی از پژوهشگران احتمال داده‌اند که ریشه انتساب نهم ربیع الاول به روز قتل عمر، به دوره [[آل بویه]] برمی‌گردد؛ در این دوره نزاع‌های فرقه‌ای در قالب بزرگداشت ایامی نظیر همراهی [[ابوبکر بن ابوقحافه|ابوبکر]] با [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله|پیامبر(ص)]] در غار و مراسم عزا برای [[مصعب بن زبیر]] از سوی برخی [[حنبلی|حنابله]] در واکنش به برگزاری [[عید غدیر]] و [[واقعه کربلا|عاشورا]] از سوی شیعیان وجود داشت. در راستای همین نزاع‌های فرقه‌ای، شیعیان به‌دنبال آن بودند که در روز قتل عمر شادمانی کنند؛ اما به‌دلیل آن‌که روزهای پایانی ذی‌الحجه، مصادف با محرم و ایام [[سوگواری محرم|عزاداری امام حسین]] بود، این مراسم بعد از ایام محرم و [[صفر|صفر]] یعنی ربیع الاول برگزار شد و به تدریج این تلقی پیش آمد که روز قتل عمر در ربیع الاول بوده است.<ref>صادقی کاشانی، «نهم ربیع، روز امامت و مهدویت»، ص۴۴ و ۴۵.</ref>
برخی از پژوهشگران احتمال داده‌اند که ریشه انتساب نهم ربیع الاول به روز قتل عمر، به دوره [[آل بویه]] برمی‌گردد؛ در این دوره نزاع‌های فرقه‌ای در قالب بزرگداشت ایامی نظیر همراهی [[ابوبکر بن ابوقحافه|ابوبکر]] با [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله|پیامبر(ص)]] در غار و مراسم عزا برای [[مصعب بن زبیر]] از سوی برخی [[حنبلی|حنابله]] در واکنش به برگزاری [[عید غدیر]] و [[واقعه کربلا|عاشورا]] از سوی شیعیان وجود داشت. در راستای همین نزاع‌های فرقه‌ای، شیعیان به‌دنبال آن بودند که در روز قتل عمر شادمانی کنند؛ اما به‌دلیل آن‌که روزهای پایانی ذی‌الحجه، مصادف با محرم و ایام [[سوگواری محرم|عزاداری امام حسین]] بود، این مراسم بعد از ایام محرم و [[صفر|صفر]] یعنی ربیع الاول برگزار شد و به تدریج این تلقی پیش آمد که روز قتل عمر در ربیع الاول بوده است.<ref>صادقی کاشانی، «نهم ربیع، روز امامت و مهدویت»، ص۴۴ و ۴۵.</ref>


==مراسم عیدالزهراء==
==مراسم عیدالزهراء==
در [[ایران]] و [[عراق]]، گاه در نهم ربیع الاول به تصور سالروز مرگ خلیفۀ دوم، محفل‌هایی برگزار می‌شده که به عیدالزهراء و فرحة الزهراء معروف بوده است. به نوشته [[رسول جعفریان|جعفریان]]، پیشینه چنین مراسمی به دوره آل‌بویه و نزاع‌های مذهبی میان شیعه و اهل‌سنت در آن زمان برمی‌گردد پس از قرن ششم این مراسم تا ظهور صفویه دست‌کم در کاشان برگزار می‎‌شد.<ref>جعفریان، تاریخ تشیع در ایران، ۱۳۸۳ش، ج۳، ص۱۰۳۷-۱۰۳۹؛ صادقی کاشانی، «نهم ربیع، روز امامت و مهدویت»، ص۴۳.</ref> [[سید بن طاووس]] (درگذشت ۶۶۴ق) با اشاره به اعتقاد برخی به مرگ یکی از دشمنان [[اهل البیت علیهم‌السلام|اهل بیت]] در روز نهم ربیع گفته است برخی از ایرانیان این روز را بزرگ می‌شمارند.<ref>ابن‌طاووس، الاقبال بالاعمال، ۱۴۱۵ق، ج۳، ص۱۱۳.</ref> با این حال، گویی خودش آن نظر را قبول ندارد.<ref>جعفریان، تاریخ تشیع در ایران از آغاز تا طلوع دولت صفوی، ۱۳۹۰ش، ص۸۳۵. </ref> با ظهور صفویه و گسترش تشیع در ایران، نهم ربیع الاول به عنوان روز مرگ عمر شناخته شد و مراسمی در این روز برگزار می‌گردید.<ref>مجلسی، بحارالانوار، ۱۴۰۳ق، ج۳۱، ص۱۱۹ و ۱۲۰.</ref> [[سید نورالله حسینی شوشتری|قاضی نورالله شوشتری]] در کتاب «مصائب النواصب» که آن را در پاسخ به اعتراض یکی از علمای اهل‌سنتِ دوره [[صفویه]] نوشته، می‌نویسد: «این کار مورد تأیید علما نبود و در زمان ما متروک است».<ref>شوشتری، مصائب النواصب، ۱۳۸۴ش، ج۲، ۲۴۲.</ref>
در [[ایران]] و [[عراق]]، گاه در نهم ربیع الاول به تصور سالروز مرگ خلیفۀ دوم، محفل‌هایی برگزار می‌شده که به عیدالزهراء و فرحة الزهراء معروف بوده است. به نوشته [[رسول جعفریان|جعفریان]]، پیشینه چنین مراسمی به دوره آل‌بویه و نزاع‌های مذهبی میان شیعه و اهل‌سنت در آن زمان برمی‌گردد پس از قرن ششم این مراسم تا ظهور صفویه دست‌کم در کاشان برگزار می‎شد.<ref>جعفریان، تاریخ تشیع در ایران، ۱۳۸۳ش، ج۳، ص۱۰۳۷-۱۰۳۹؛ صادقی کاشانی، «نهم ربیع، روز امامت و مهدویت»، ص۴۳.</ref> [[سید بن طاووس]] (درگذشت ۶۶۴ق) با اشاره به اعتقاد برخی به مرگ یکی از دشمنان [[اهل البیت علیهم‌السلام|اهل بیت]] در روز نهم ربیع گفته است برخی از ایرانیان این روز را بزرگ می‌شمارند.<ref>ابن‌طاووس، الاقبال بالاعمال، ۱۴۱۵ق، ج۳، ص۱۱۳.</ref> با این حال، گویی خودش آن نظر را قبول ندارد.<ref>جعفریان، تاریخ تشیع در ایران از آغاز تا طلوع دولت صفوی، ۱۳۹۰ش، ص۸۳۵. </ref> با ظهور صفویه و گسترش تشیع در ایران، نهم ربیع الاول به عنوان روز مرگ عمر شناخته شد و مراسمی در این روز برگزار می‌گردید.<ref>مجلسی، بحارالانوار، ۱۴۰۳ق، ج۳۱، ص۱۱۹ و ۱۲۰.</ref> [[سید نورالله حسینی شوشتری|قاضی نورالله شوشتری]] در کتاب «مصائب النواصب» که آن را در پاسخ به اعتراض یکی از علمای اهل‌سنتِ دوره [[صفویه]] نوشته، می‌نویسد: «این کار مورد تأیید علما نبود و در زمان ما متروک است».<ref>شوشتری، مصائب النواصب، ۱۳۸۴ش، ج۲، ۲۴۲.</ref>


===ممنوعیت===
===ممنوعیت===
در [[ایران]] پس از [[انقلاب اسلامی ایران|انقلاب اسلامی]] و در دوره رهبری [[سید روح الله موسوی خمینی|امام خمینی]] برگزاری مراسم به مناسبت کشته شدن خلیفه دوم، ممنوع شد. یکی از دلایل ممنوعیت این مراسم، دامن زدن به اختلافات شیعه و سنی و برافروختن آتش فتنه طائفی اعلام شده است. همچنین استفاده از ادبیات نامتعارف، گاه مستهجن و اجرای نمایش‌هایی که تخطی از عرف‌ و هنجارهای عمومی جامعه است از جمله دلایل ممنوعیت آن است. به دنبال ممنوعیت این مراسم، آرامگاه منسوب به [[ابولؤلؤ]] در [[کاشان]] در سال ۱۳۸۶ش از سوی نیروی انتظامی بسته شد.<ref>[http://www.socio-shia.com/index.php/sociology-of-shia-fields/shia-rituals/187-9rabi-note#_ftn3 لطفی، نهم ربیع‌الاول و جشن ممنوع عمرکشان، پایگاه اینترنتی جامعه‌شناسی تشیع، تاریخ بازدید: ۲۱-۰۹-۱۳۹۵.]</ref>  
در [[ایران]] پس از [[انقلاب اسلامی ایران|انقلاب اسلامی]] و در دوره رهبری [[سید روح الله موسوی خمینی|امام خمینی]] برگزاری مراسم به مناسبت کشته شدن خلیفه دوم، ممنوع شد. یکی از دلایل ممنوعیت این مراسم، دامن زدن به اختلافات شیعه و سنی و برافروختن آتش فتنه طائفی اعلام شده است. همچنین استفاده از ادبیات نامتعارف، گاه مستهجن و اجرای نمایش‌هایی که تخطی از عرف‌ و هنجارهای عمومی جامعه است از جمله دلایل ممنوعیت آن است. به دنبال ممنوعیت این مراسم، آرامگاه منسوب به [[ابولؤلؤ]] در [[کاشان]] در سال ۱۳۸۶ش از سوی نیروی انتظامی بسته شد.<ref>[http://www.socio-shia.com/index.php/sociology-of-shia-fields/shia-rituals/187-9rabi-note#_ftn3 لطفی، نهم ربیع‌الاول و جشن ممنوع عمرکشان]، پایگاه اینترنتی جامعه‌شناسی تشیع.</ref>  


===مخالفت مراجع تقلید===
===مخالفت مراجع تقلید===
برگزاری مراسم به مناسبت کشته شدن [[عمر بن خطاب]] همواره مخالفت بسیاری از علما و مراجع تقلید را به دنبال داشته است. [[محمدحسین کاشف‌الغطاء]] از علمای [[نجف]] برگزاری این مراسم را ممنوع کرد.<ref>[http://www.dte.ir/portal/home/?news/32230/120645/98457/نظر%20كاشف%20الغطاء%20در%20مورد%20روز%209%20ربيع%20الاول نظر كاشف الغطاء در مورد روز 9 ربيع الاول، کنگره بین‌المللی علامه محمد حسین کاشف الغطا، تاریخ بازدید: ۲۱-۰۹-۱۳۹۵.]</ref> [[آیت‌الله خامنه‌ای]]، رهبر جمهوری اسلامی ایران انجام برخی کارها به نام شاد کردن دل فاطمه(س) را باعث شادشدن دشمنان او دانسته و آن را خلاف اهداف انقلاب اسلامی ایران معرفی کرده است.<ref>[http://www.farsnews.com/newstext.php?nn=13911101000500 خبرگزاری فارس.]</ref>
برگزاری مراسم به مناسبت کشته شدن [[عمر بن خطاب]] همواره مخالفت بسیاری از علما و مراجع تقلید را به دنبال داشته است. [[محمدحسین کاشف‌الغطاء]] از علمای [[نجف]] برگزاری این مراسم را ممنوع کرد.<ref>[http://www.dte.ir/portal/home/?news/32230/120645/98457/نظر%۲۰کاشف%۲۰الغطاء%۲۰در%۲۰مورد%۲۰روز%۲۰۹%۲۰ربیع%۲۰الاول نظر کاشف الغطاء در مورد روز ۹ ربیع الاول]، کنگره بین‌المللی علامه محمد حسین کاشف الغطا.</ref> [[آیت‌الله خامنه‌ای]]، رهبر جمهوری اسلامی ایران انجام برخی کارها به نام شاد کردن دل فاطمه(س) را باعث شادشدن دشمنان او دانسته و آن را خلاف اهداف انقلاب اسلامی ایران معرفی کرده است.<ref>[http://www.farsnews.com/newstext.php?nn=13911101000500 نظر رهبر انقلاب درباره خرافات مربوط به ۹ ربیع‌الاول]، خبرگزاری فارس.</ref>


همچنین [[ سید علی حسینی سیستانی|آیت‌الله سیستانی]] از مراجع تقلید ساکن نجف به شیعیان توصیه کرده که بر مشترکات تمرکز کنند و تصریح کرده که پرداختن به مسائل اختلافی دلیلی ندارد. به نظر آیت‌الله سیستانی مشارکت کردن در ایجاد تفرقه حتی به‌اندازه یک کلمه یا نصف کلمه جایز نیست. واجب است که از ادبیات تشنج‌آفرین پرهیز شود.<ref>نهم ربیع، جهالت‌ها و خسارت‌ها، ۱۳۸۷ش، ص ۱۰۳ - ۱۱۹</ref>
همچنین [[سید علی حسینی سیستانی|آیت‌الله سیستانی]] از مراجع تقلید ساکن نجف به شیعیان توصیه کرده که بر مشترکات تمرکز کنند و تصریح کرده که پرداختن به مسائل اختلافی دلیلی ندارد. به نظر آیت‌الله سیستانی مشارکت کردن در ایجاد تفرقه حتی به‌اندازه یک کلمه یا نصف کلمه جایز نیست. واجب است که از ادبیات تشنج‌آفرین پرهیز شود.<ref>نهم ربیع، جهالت‌ها و خسارت‌ها، ۱۳۸۷ش، ص۱۰۳ - ۱۱۹</ref>


به گفته [[آیت‌الله بهجت]]، در صورتی که این کارها موجب اذیت و آزار و یا قتل شیعیانی که در بلاد و کشورهای دیگر در اقلیت هستند شود اگر قطره خونی از آنها ریخته شود ما نیز مسبب آن و یا شریک جرم خواهیم بود. <ref>[http://fa.abna24.com/383894/print.html خبرگزاری ابنا.]</ref> [[ایت الله میرزا جواد تبریزی]] و [[آیت‌الله صافی گلپایگانی]] نیز اعلام کردند کارهایی که در سایر روزهای سال [[گناه]] است انجام دادن آن در نهم ربیع نیز حرام بوده و فرقی میان این روز و روزهای دیگر نیست.<ref>صافی، جامع الاحکام صافی، ۱۳۸۵ش، ج۲، ص۱۲۸؛ تبریزی، استفتائات جدید، ۱۳۸۵ش، ج۲، ص۵۱۶.</ref>
به گفته [[آیت‌الله بهجت]]، در صورتی که این کارها موجب اذیت و آزار و یا قتل شیعیانی که در بلاد و کشورهای دیگر در اقلیت هستند شود اگر قطره خونی از آنها ریخته شود ما نیز مسبب آن و یا شریک جرم خواهیم بود.<ref>[https://www.mehrnews.com/news/4765549/%D8%A7%DB%8C%D8%AC%D8%A7%D8%AF-%D8%AA%D9%81%D8%B1%D9%82%D9%87-%D9%85%D8%BA%D8%A7%DB%8C%D8%B1-%D8%A8%D8%A7-%D8%B3%D9%86%D8%AA-%D9%85%D8%B9%D8%B5%D9%88%D9%85%DB%8C%D9%86-%D8%A7%D8%B3%D8%AA-%D8%AD%D8%AF%DB%8C%D8%AB-%D8%B1%D9%81%D8%B9-%D8%A7%D9%84%D9%82%D9%84%D9%85-%D8%B5%D8%AD%D8%AA-%D9%86%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%AF ایجاد تفرقه مغایر با سنت معصومین است/ حدیث رفع القلم صحت ندارد]، خبرگزاری مهر.</ref> [[ایت الله میرزا جواد تبریزی]] و [[آیت‌الله صافی گلپایگانی]] نیز اعلام کردند کارهایی که در سایر روزهای سال [[گناه]] است انجام دادن آن در نهم ربیع نیز حرام بوده و فرقی میان این روز و روزهای دیگر نیست.<ref>صافی، جامع الاحکام صافی، ۱۳۸۵ش، ج۲، ص۱۲۸؛ تبریزی، استفتائات جدید، ۱۳۸۵ش، ج۲، ص۵۱۶.</ref>


==حدیث رفع القلم و نقد آن==
==حدیث رفع القلم و نقد آن==
در برخی مجالسی که به مناسبت عیدالزهراء برگزار می‌شود، [[حدیث|روایتی]] بیان می‌شود<ref>مجلسی، بحارالانوار، ۱۴۰۳ق، ج۳۱، ص۱۲۰-۱۲۵.</ref> که به [[حدیث رفع قلم |رفع القلم]] معروف شده و می‌گویند این روز «روز رفع القلم» است و [[گناه|گناهان]] این روز در [[روز قیامت]] محاسبه نمی‌شود. ازاین‌رو می‌توان در این مراسم هر حرفی را زد و هر کاری انجام داد.{{مدرک}} [[ناصر مکارم شیرازی|مکارم شیرازی]]، [[لطف‌الله صافی گلپایگانی|صافی گلپایگانی]] و [[میرزا جواد تبریزی]]، از مراجع تقلید معاصر، [[اسناد|سند]] حدیث رفع و محتوای آن را بر اساس دلایلی صحیح ندانسته و مورد نقد قرار داده‌اند.<ref>نگاه کنید به: مسائلی، نهم ربیع، جهالت‌ها و خسارت‌ها، ۱۳۸۷ش، ص۱۰۸-۱۱۲.</ref> این دلایل عبارتند از:
در برخی مجالسی که به مناسبت عیدالزهراء برگزار می‌شود، [[حدیث|روایتی]] بیان می‌شود<ref>مجلسی، بحارالانوار، ۱۴۰۳ق، ج۳۱، ص۱۲۰-۱۲۵.</ref> که به [[حدیث رفع قلم|رفع القلم]] معروف شده و می‌گویند این روز «روز رفع القلم» است و [[گناه|گناهان]] این روز در [[روز قیامت]] محاسبه نمی‌شود. ازاین‌رو می‌توان در این مراسم هر حرفی را زد و هر کاری انجام داد.{{مدرک}} [[ناصر مکارم شیرازی|مکارم شیرازی]]، [[لطف‌الله صافی گلپایگانی|صافی گلپایگانی]] و [[میرزا جواد تبریزی]]، از مراجع تقلید معاصر، [[اسناد|سند]] حدیث رفع و محتوای آن را بر اساس دلایلی صحیح ندانسته و مورد نقد قرار داده‌اند.<ref>نگاه کنید به: مسائلی، نهم ربیع، جهالت‌ها و خسارت‌ها، ۱۳۸۷ش، ص۱۰۸-۱۱۲.</ref> این دلایل عبارتند از:
#روایت موسوم به رفع قلم در منابع معتبر وجود ندارد و از جهت سند نامعتبر است.
#روایت موسوم به رفع قلم در منابع معتبر وجود ندارد و از جهت سند نامعتبر است.
#این روایت مخالف [[قرآن|کتاب خدا]] و [[سنت|سنّت]] است.<ref>مسائلی، نهم ربیع، جهالت‌ها و خسارت‌ها، ۱۳۸۷ش، ص۱۱۹.</ref> به عنوان نمونه روایت رفع قلم با [[آیه]] «و من یعمل مثقال ذرة شراً یره»<ref>سوره زلزال، آیه ۸.</ref> و روایت «لا تنال ولایتنا الا بالعمل و الورع»<ref>حرعاملی، وسائل الشیعه، ۱۴۱۴ق، ج۱۵، ص۲۴۷.</ref> در تضاد است.<ref>مسائلی، نهم ربیع، جهالت‌ها و خسارت‌ها، ۱۳۸۷ش، ص۳۵.</ref> بر همین اساس انجام دادن [[حرام]] در همه روزها گناه است و فرقی میان نهم ربیع الاول و روزهای دیگر نیست. برداشتن [[تکلیف]] و ثبت نشدن گناه تنها به کودکان نابالغ، دیوانه‌ و کسی که خوابیده است، اختصاص دارد.<ref>[https://makarem.ir/main.aspx?typeinfo=21&lid=0&catid=46496&mid=265954 «جنش‌های روز نهم ربیع الاول»، پایگاه اطلاع‌رسانی دفتر آیت الله العظمی مکارم شیرازی.]</ref>
#این روایت مخالف [[قرآن|کتاب خدا]] و [[سنت|سنّت]] است.<ref>مسائلی، نهم ربیع، جهالت‌ها و خسارت‌ها، ۱۳۸۷ش، ص۱۱۹.</ref> به عنوان نمونه روایت رفع قلم با [[آیه]] «و من یعمل مثقال ذرة شراً یره»<ref>سوره زلزال، آیه ۸.</ref> و روایت «لا تنال ولایتنا الا بالعمل و الورع»<ref>حرعاملی، وسائل الشیعه، ۱۴۱۴ق، ج۱۵، ص۲۴۷.</ref> در تضاد است.<ref>مسائلی، نهم ربیع، جهالت‌ها و خسارت‌ها، ۱۳۸۷ش، ص۳۵.</ref> بر همین اساس انجام دادن [[حرام]] در همه روزها گناه است و فرقی میان نهم ربیع الاول و روزهای دیگر نیست. برداشتن [[تکلیف]] و ثبت نشدن گناه تنها به کودکان نابالغ، دیوانه‌ و کسی که خوابیده است، اختصاص دارد.<ref>[https://makarem.ir/main.aspx?typeinfo=21&lid=0&catid=46496&mid=265954 «جنش‌های روز نهم ربیع الاول»]، پایگاه اطلاع‌رسانی دفتر آیت الله العظمی مکارم شیرازی.</ref>
#روایت رفع قلم در صورت معتبر بودن به این معنا است که اگر کسی به صورت غیرعمدی مرتکب خطا شود، [[خدا|خداوند]] او را می‌بخشد، نه این که آگاهانه و از روی عمد مرتکب گناه شود.<ref>مسائلی، نهم ربیع، جهالت‌ها و خسارت‌ها، ۱۳۸۷ش، ص۳۵، ۱۰۳ و ۱۱۹.</ref>
#روایت رفع قلم در صورت معتبر بودن به این معنا است که اگر کسی به صورت غیرعمدی مرتکب خطا شود، [[خدا|خداوند]] او را می‌بخشد، نه این که آگاهانه و از روی عمد مرتکب گناه شود.<ref>مسائلی، نهم ربیع، جهالت‌ها و خسارت‌ها، ۱۳۸۷ش، ص۳۵، ۱۰۳ و ۱۱۹.</ref>


خط ۳۶: خط ۳۶:
{{پانویس۲}}
{{پانویس۲}}
==منبع==
==منبع==
{{منابع|2}}
{{منابع|۲}}
*ابن‌سعد، محمد، الطبقات الکبری، تحقیق: عبدالقادر عطا، بیروت، دارالکتب العلمیة، ۱۴۱۸ق.
*ابن‌سعد، محمد، الطبقات الکبری، تحقیق: عبدالقادر عطا، بیروت، دارالکتب العلمیة، ۱۴۱۸ق.
*ابن‌طاووس، علی بن موسی، الاقبال بالاعمال، قم، دفتر تبلیغات اسلامی، ۱۴۱۵ق.
*ابن‌طاووس، علی بن موسی، الاقبال بالاعمال، قم، دفتر تبلیغات اسلامی، ۱۴۱۵ق.
خط ۵۸: خط ۵۸:
*مفید، محمد بن محمد نعمان، مسارالشریعه، بیروت، دارالمفید، ۱۴۱۴ق.
*مفید، محمد بن محمد نعمان، مسارالشریعه، بیروت، دارالمفید، ۱۴۱۴ق.
*یعقوبی، احمد بن واضح، تاریخ الیعقوبی، بیروت، دارصادر، بی‌تا.
*یعقوبی، احمد بن واضح، تاریخ الیعقوبی، بیروت، دارصادر، بی‌تا.
*[http://www.dte.ir/portal/home/?news/32230/120645/98457/نظر%20كاشف%20الغطاء%20در%20مورد%20روز%209%20ربيع%20الاول نظر كاشف الغطاء در مورد روز 9 ربيع الاول، کنگره بین‌المللی علامه محمد حسین کاشف الغطا، تاریخ بازدید: ۲۱-۰۹-۱۳۹۵.]
*[http://www.dte.ir/portal/home/?news/32230/120645/98457/نظر%۲۰کاشف%۲۰الغطاء%۲۰در%۲۰مورد%۲۰روز%۲۰۹%۲۰ربیع%۲۰الاول نظر کاشف الغطاء در مورد روز ۹ ربیع الاول، کنگره بین‌المللی علامه محمد حسین کاشف الغطا، تاریخ بازدید: ۲۱-۰۹-۱۳۹۵.]
*ایجاد تفرقه مغایر با سنت معصومین است/ حدیث رفع القلم صحت ندارد، خبرگزاری مهر، تاریخ بازدید: ۱۶ آبان ۱۳۹۸ش.
{{پایان}}
{{پایان}}


خط ۶۶: خط ۶۷:
* [http://mazaheb.urd.ac.ir/article_14683.html بررسی و نقد مراسم نهم ربیع در منابع شیعی]
* [http://mazaheb.urd.ac.ir/article_14683.html بررسی و نقد مراسم نهم ربیع در منابع شیعی]
* [http://s3.picofile.com/file/7626202789/C_Documents_and_Settings_Administrator_Local_Settings_Application_Data_Opera_Opera_cache_g_0038_opr00UVN.pdf.html دانلود کتاب «نهم ربیع، جهالت‌ها و خسارت‌ها» نوشته مهدی مسائلی]
* [http://s3.picofile.com/file/7626202789/C_Documents_and_Settings_Administrator_Local_Settings_Application_Data_Opera_Opera_cache_g_0038_opr00UVN.pdf.html دانلود کتاب «نهم ربیع، جهالت‌ها و خسارت‌ها» نوشته مهدی مسائلی]


[[en:Ninth of Rabi' I]]
[[en:Ninth of Rabi' I]]
Automoderated users، confirmed، مدیران، templateeditor
۶٬۲۱۵

ویرایش