پرش به محتوا

فطحیه: تفاوت میان نسخه‌ها

از ویکی شیعه
imported>Naimi
بدون خلاصۀ ویرایش
imported>Naimi
خط ۲۴: خط ۲۴:
عبدالله هفتاد روز پس از شهادت امام صادق (ع)از دنیا رفت و هیچ فرزندی از او برجای نماند <ref> شهرستانی، ملل و نحل، ج ۱، ص۱۴۸.</ref> و بنابراین در میان پیروان خود جانشینی نداشت، در نتیجه اعتقاد به امامت عبدالله افتح نیز پایان یافت و بیشتر پیروان او به امامت امام کاظم (ع) معتقد گردیدند.<ref>طوسی، اختیار معرفه الرجال، ج ۲، ص ۵۲۵.</ref>
عبدالله هفتاد روز پس از شهادت امام صادق (ع)از دنیا رفت و هیچ فرزندی از او برجای نماند <ref> شهرستانی، ملل و نحل، ج ۱، ص۱۴۸.</ref> و بنابراین در میان پیروان خود جانشینی نداشت، در نتیجه اعتقاد به امامت عبدالله افتح نیز پایان یافت و بیشتر پیروان او به امامت امام کاظم (ع) معتقد گردیدند.<ref>طوسی، اختیار معرفه الرجال، ج ۲، ص ۵۲۵.</ref>


===عجز عبدالله از پاشخ به مسائل اصحاب===
===ناتوانی از پاسخ به مسائل اصحاب===
مطابق با منابع تاریخی شیعیان و اصحاب جهت یقین به صحت ادعای عبدالله، پرسش‌هایی با او مطرح کردند که وی از پاسخ صحیح باز مانده است. به عنوان نمونه :
مطابق با منابع تاریخی شیعیان و اصحاب جهت یقین به صحت ادعای عبدالله، پرسش‌هایی با او مطرح کردند که وی از پاسخ صحیح باز مانده است. به عنوان نمونه :


خط ۳۲: خط ۳۲:


*نقل شده است از عبدالله پرسیدند: اگر کسی بدون شاهد به همسرش بگوید: تو را طلاق دادم به تعداد ستارگان آسمان، صحیح است یا نه؟ جواب داد که طلاق صحیح است.. <ref>نباطی بیاضی، الصراط المستقیم، ج ۲ ص۱۹۲.</ref>
*نقل شده است از عبدالله پرسیدند: اگر کسی بدون شاهد به همسرش بگوید: تو را طلاق دادم به تعداد ستارگان آسمان، صحیح است یا نه؟ جواب داد که طلاق صحیح است.. <ref>نباطی بیاضی، الصراط المستقیم، ج ۲ ص۱۹۲.</ref>


==مشاهیر فطحیه==
==مشاهیر فطحیه==

نسخهٔ ‏۲۴ ژانویهٔ ۲۰۱۶، ساعت ۱۴:۲۴

فطحیه یا افطحیه معتقدین به امامت عبداﷲ پسر امام جعفر صادق(ع) ملقب به افطح الرأس یا افطح الرجلین. پس از شهادت امام ششم شیعیان، پسر بزرگ وی، ادعای جانشینی امام را نمود. عبدالله، با نقل این روایت از قول پدرش که: «امامت هر امام به پسر بزرگ او منتقل می‌شود»، جمعی را دور خود جمع نمود.

ادعای او دوام چندانی نیافت و عبدالله هفتاد روز پس از شهادت امام صادق از دنیا رفت و چون فرزند و جانشینی نداشت، پیروان وی سرگردان شده، عموما به امامت امام کاظم(ع) بازگشتند و عمر این عقیده در همان ابتدای ظهور به پایان رسید.

برخی از بزرگان امامیه مانند بنی فضّال نیز به عبدالله گرویدند؛ ولی بسیاری از آنان در میانه راه و یا با مرگ وی از این مسیر بازگشتند.

علت نام گذاری

علت نامگذاری این عده به فطحیه یا افطحیه را یکی از این امور ذکر کرده‌اند:

  • شهرت عبدالله به افطح به دلیل بزرگی سرش (افطح الرأس) و یا بزرگی پا (افطح الرجلین).
  • عده‌ای نیز ریاست فردی به نام عبدالله بن فطیح از اهالی کوفه را بر این جماعت علت انتساب این فرقه به فطحیه می‌دانند. [۱]

سرگذشت عبدالله افطح

عبدالله فرزند امام صادق(ع) و پس از اسماعیل بزرگترین فرزند وی به شمار می‌رفت. مادر وی فاطمه بنت حسین بن حسن بن علی بود.[۲]

مطابق با برخی منابع تاریخی وی به تفکرات مرجئه [یادداشت ۱] و حشویه [یادداشت ۲] گرایش داشته تا جایی که امام صادق(ع) او را مرجئه کبیر خطاب می‌کرد. به همین دلیل نیز عبدالله از جانب پدر طرد شده بود. [۳]

بعد از شهادت امام صادق(ع) عبدالله خود را جانشین پدر معرفی کرد و در جایگاه وی قرار گرفت و غسل و کفن و دفن پدر را به عهده‌دار شده و انگشتر آن حضرت را به دست نمود.[۴] وی با استناد به این نقل از امام صادق (ع)که: «امامت هر امام به پسر بزرگ او منتقل می‌شود» مردم را گرد خود جمع کرد.

عبدالله هفتاد روز پس از شهادت امام صادق (ع)از دنیا رفت و هیچ فرزندی از او برجای نماند [۵] و بنابراین در میان پیروان خود جانشینی نداشت، در نتیجه اعتقاد به امامت عبدالله افتح نیز پایان یافت و بیشتر پیروان او به امامت امام کاظم (ع) معتقد گردیدند.[۶]

ناتوانی از پاسخ به مسائل اصحاب

مطابق با منابع تاریخی شیعیان و اصحاب جهت یقین به صحت ادعای عبدالله، پرسش‌هایی با او مطرح کردند که وی از پاسخ صحیح باز مانده است. به عنوان نمونه :

  • سوالات برخی شیعیان خراسان در سفر به مدینه بعد از شهادت امام صادق(ع) که عبدالله از جواب عاجز گردید.[۷]
  • هشام بن سالم و مومن طاق از وی در مورد زکات ۱۰۰ درهم پرسیدند. او درجواب دو درهم را معین نمود.[۸]
  • نقل شده است از عبدالله پرسیدند: اگر کسی بدون شاهد به همسرش بگوید: تو را طلاق دادم به تعداد ستارگان آسمان، صحیح است یا نه؟ جواب داد که طلاق صحیح است.. [۹]

مشاهیر فطحیه

در ابتدای ادعای عبدالله بسیاری از بزرگان اصحاب امام صادق (ع) نیز ادعای او را پذیرفته و وی را جانشین واقعی آن امام دانستند، مشهورترین این افراد عبارتند از:

  • عبدالله بن بکیر،[۱۰]
  • عمار بن موسی ساباطی، [۱۱]
  • اسحاق بن عمار ساباطی، [۱۲]
  • علی بن اسباط،[۱۳]
  • یونس بن یعقوب،[۱۴]
  • علی بن حدید بن حکیم،[۱۵]
  • حسن بن علی بن فضال،[۱۶].
  • احمد بن الحسن بن علی بن فضال.[۱۷]

بسیاری از این افراد بنابر شواهد تاریخی از اعتقاد به عبدالله افطح بازگشتند و در برای برخی دیگر نیز سندی درباره بازگشت یا ادامه این اعتقاد، در تاریخ وجود ندارد، ولی آن چه از منابع رجالی استنباط می‌شود تمامی افراد نامبرده شده علیرغم اعتقادشان از راویان موثق و مورد اعتماد امامان و عالمان شیعه هستند.

پانویس

الگوی پانویس غیرفعال شده است. لطفا از الگوی پانوشت استفاده شود

منابع

  • شهرستانی، الملل و النحل، مکتبه الانجلو المصریه، افست منشورات الشریف الرضی، قاهره.
  • طوسی، محمد بن حسن، اختیار معرفه الرجال (رجال کشی)، موسسه آل البیت لاحیاء التراث.
  • طوسی، محمد بن حسن، الفهرست، نشرالفقاهه، ۱۴۱۷ق.
  • محدث نوری، مستدرک الوسائل، مؤسسه آل البیت علیهم‌السلام قم، ۱۴۰۸ ق.
  • مفید، محمد بن محمد بن نعمان، الفصول المختارة، تحقیق سید علی میرشریفی، دارالمفید، بیروت، ۱۴۱۴ ق.
  • نجاشی، احمد بن علی، رجال‌النجاشی، موسسه نشر اسلامی، ۱۴۲۴ق.
  • نباطی بیاضی، علی بن یونس، الصراط المستقیم، کتابخانه حیدریه، نجف، ۱۳۸۴ ق.
  1. طوسی، اختیار معرفه الرجال، ج ۲، ص۵۲۴.
  2. شهرستانی، ملل و نحل، ج ۱، ص۱۴۸.
  3. مفید، الفصول المختارة، ص۳۱۲.
  4. شهرستانی، ملل و نحل، ج ۱، ص۱۴۸.
  5. شهرستانی، ملل و نحل، ج ۱، ص۱۴۸.
  6. طوسی، اختیار معرفه الرجال، ج ۲، ص ۵۲۵.
  7. محدث نوری، مستدرک الوسائل، ج ۱۵ ص۴۶۷.
  8. نباطی بیاضی، الصراط المستقیم، ج ۲ ص۱۹۱.
  9. نباطی بیاضی، الصراط المستقیم، ج ۲ ص۱۹۲.
  10. طوسی، الفهرست، ص۱۷۳.
  11. طوسی، الفهرست، ص۱۸۹.
  12. طوسی، الفهرست، ص۵۴.
  13. طوسی، اختیار معرفه الرجال، ج ۲، ص۸۵۳.
  14. طوسی، اختیار معرفه الرجال، ج ۲، ص۶۸۲.
  15. طوسی، اختیار معرفه الرجال، ج ۲، ص۸۴۰.
  16. نجاشی، رجال، ص۳۵
  17. طوسی، الفهرست، ص۶۷.

خطای یادکرد: برچسب <ref> برای گروهی به نام «یادداشت» وجود دارد، اما برچسب متناظر با <references group="یادداشت"/> یافت نشد.