Automoderated users، confirmed، مدیران، templateeditor
۶٬۰۳۳
ویرایش
ترتیل: تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش
Shamsoddin (بحث | مشارکتها) |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
'''تَرْتیل'''، یکی از آداب تلاوت [[قرآن کریم]] است که بر اساس آن [[قرآن]] همراه با تدبر و صوتی دلنشین تلاوت می گردد و افزون بر اینکه واژه ای قرآنی است در سیره [[پیامبر اسلام]] به آن توجه شده است، و امروزه یکی از دلنشین ترین شیوه های قرائت قرآن می باشد که قاریان بسیاری، قرآن را با این شیوه تلاوت می کنند. | |||
===ریشه ترتیل=== | ===ریشه ترتیل=== | ||
واژه «ترتیل» از «رَتَل»، به معنى «منظم بودن و مرتب بودن» گرفته شده است، برای همین کسى که دندان هایش خوب و منظم و مرتب باشد، عرب به او «رتل الاسنان» مى گوید، و بدین جهت ترتیل به معنى پى در پى آوردن سخنان یا آیات از روى نظم و حساب، گفته شدi و بر اثر کاربرد آن در [[قرآن]] مفاهیم دیگری از قبیل نیکو کردن کلام، آرام و شمرده خواندن، بدان افزوده شده است <ref> زید بن علی، 352؛ [[طبری]]، 80/29؛ طوسی، التبیان، 162/10؛ راغب 341؛ میبدی 261/10؛ ابوالفتوح، 11/ 298؛ ابن منظور، ذیل رتل</ref> | واژه «ترتیل» از «رَتَل»، به معنى «منظم بودن و مرتب بودن» گرفته شده است، برای همین کسى که دندان هایش خوب و منظم و مرتب باشد، عرب به او «رتل الاسنان» مى گوید، و بدین جهت ترتیل به معنى پى در پى آوردن سخنان یا آیات از روى نظم و حساب، گفته شدi و بر اثر کاربرد آن در [[قرآن]] مفاهیم دیگری از قبیل نیکو کردن کلام، آرام و شمرده خواندن، بدان افزوده شده است <ref> زید بن علی، 352؛ [[طبری]]، 80/29؛ طوسی، التبیان، 162/10؛ راغب 341؛ میبدی 261/10؛ ابوالفتوح، 11/ 298؛ ابن منظور، ذیل رتل</ref> | ||
| خط ۵: | خط ۵: | ||
===ترتیل در قرآن و روایات=== | ===ترتیل در قرآن و روایات=== | ||
واژه ترتیل و هم خانواده‌های آن، 4 بار در [[قرآن کریم]] به کار رفته است که به دو معنا دلالت دارد: | واژه ترتیل و هم خانواده‌های آن، 4 بار در [[قرآن کریم]] به کار رفته است که به دو معنا دلالت دارد: | ||
#نخست به معنای پیوسته و به تدریج نازل کردن آیات و [[سوره]] های قرآن کریم از سوی خداوند، در طول دوران [[رسالت]] [[پیامبر اکرم] می باشد و آیه شریفه 32 [[سوره فرقان]]''«وَ قالَ الَّذينَ کَفَرُوا لَوْ لا نُزِّلَ عَلَيْهِ الْقُرْآنُ جُمْلَةً واحِدَةً کَذلِکَ لِنُثَبِّتَ بِهِ فُؤادَکَ وَ رَتَّلْناهُ تَرْتيلاً»'' .<ref>فرقان 32/25</ref> و جمله "رَتَّلْناه ترتيلاً" اشاره به اين دارد كه آيات قرآن گرچه تدريجا و در مدت 23 سال نازل شده است، اما اين [[نزول | #نخست به معنای پیوسته و به تدریج نازل کردن آیات و [[سوره]] های قرآن کریم از سوی خداوند، در طول دوران [[رسالت]] [[پیامبر اکرم] می باشد و آیه شریفه 32 [[سوره فرقان]]''«وَ قالَ الَّذينَ کَفَرُوا لَوْ لا نُزِّلَ عَلَيْهِ الْقُرْآنُ جُمْلَةً واحِدَةً کَذلِکَ لِنُثَبِّتَ بِهِ فُؤادَکَ وَ رَتَّلْناهُ تَرْتيلاً»'' .<ref>فرقان 32/25</ref> و جمله "رَتَّلْناه ترتيلاً" اشاره به اين دارد كه آيات قرآن گرچه تدريجا و در مدت 23 سال نازل شده است، اما اين [[نزول تدريجی]] بر اساس نظم و حساب و برنامهاي بوده است، به گونهاي كه در افكار رسوخ كرده و دلها را مجذوب خود سازد.و [[حدیث|روایت]] [[پیامبر اکرم]](ص) به این معنا اشااره دارد: «تمامی قرآن، آیه‌آیه و حرف حرف (شمرده و کلمه کلمه) بر من نـازل شده اسـت». <ref> حلبـی، 260/1</ref> | ||
# دیگر به معنای شیوه تلاوت قرآن کریم است خداوند در [[سوره مزّمّل]]، دستورِ به ترتيل خواندن قرآن را بر پيامبر اسلام (ص) صادر مي نمايد و آن حضرت را از شتابان خواندن قرآن نهی می کند: "و رَتّلِ القرآنَ ترتيلاً؛4/25و قرآن را به تأني و آرامي بخوان<ref>ابن جزري، 208/1</ref>). در اینجا ترتیل در مقام [[تشریع]] به معنای شیوۀ خداپسندانه تلاوت [[قرآن]] است که همان شیوۀ خواندن [[کلام خدا]] بر [[پیامبر اکرم]](ص) به هنگام نزول قرآن بوده است؛ چنان‌که پیامبر اکرم فرموده‌اند: «شیوۀ محبوب قرائت قرآن نزد [[خداوند]] متعال همان شیوه‌ای است که قرآن بدان نازل شده است» و این همان شیوه ای است که خود [[رسول خدا]] قرآن را تلاوت می کردند که شنوندگان می توانستند حروف کلمات آن را بشمارند. <ref>ابن جزری، النشر، همانجا، </ref>. | # دیگر به معنای شیوه تلاوت قرآن کریم است خداوند در [[سوره مزمل|سوره مزّمّل]]، دستورِ به ترتيل خواندن قرآن را بر پيامبر اسلام (ص) صادر مي نمايد و آن حضرت را از شتابان خواندن قرآن نهی می کند: "و رَتّلِ القرآنَ ترتيلاً؛4/25و قرآن را به تأني و آرامي بخوان<ref>ابن جزري، 208/1</ref>). در اینجا ترتیل در مقام [[تشریع]] به معنای شیوۀ خداپسندانه تلاوت [[قرآن]] است که همان شیوۀ خواندن [[کلام خدا]] بر [[پیامبر اکرم]](ص) به هنگام نزول قرآن بوده است؛ چنان‌که پیامبر اکرم فرموده‌اند: «شیوۀ محبوب قرائت قرآن نزد [[خداوند]] متعال همان شیوه‌ای است که قرآن بدان نازل شده است» و این همان شیوه ای است که خود [[رسول خدا]] قرآن را تلاوت می کردند که شنوندگان می توانستند حروف کلمات آن را بشمارند. <ref>ابن جزری، النشر، همانجا، </ref>. | ||
===تبیین قولی و فعلی ترتیل === | ===تبیین قولی و فعلی ترتیل === | ||
| خط ۱۴: | خط ۱۴: | ||
[[پیامبر اکرم]] (ص)«ترتیل آن است که به هنگام قرائت قرآن حروف و کلمات آن را به شیوایی ادا و به خوبی بیان کنند و واضح گردانند» <ref> سیوطی، الدرر، 277/6. </ref> | [[پیامبر اکرم]] (ص)«ترتیل آن است که به هنگام قرائت قرآن حروف و کلمات آن را به شیوایی ادا و به خوبی بیان کنند و واضح گردانند» <ref> سیوطی، الدرر، 277/6. </ref> | ||
[[امام جعفر صادق]](ع) نیز فرموده است: «من نمی‌پسندم که قرآن را در کمتر از یک ماه ختم کنند» <ref> [[کلینی]]، 617/2</ref> | [[امام جعفر صادق]](ع) نیز فرموده است: «من نمی‌پسندم که قرآن را در کمتر از یک ماه ختم کنند» <ref> [[کلینی]]، 617/2</ref> | ||
[[امام صادق]](ع )به هنگام تلاوت قرآن در پاسخ خطابهای | [[امام صادق]](ع )به هنگام تلاوت قرآن در پاسخ خطابهای «'''یا اَیُّها الناس'''» و «'''یا اَیُّها الَّذینَ آمَنوا'''» بگویید: «'''لَبَّیکَ رَبَّنا'''» <ref>طوسی، تهذیب...، 124/2؛ نیز نک : زرکشی، 1/450: «لبَّیکَ رَبّی و سَعدَیک»)</ref> | ||
و هرگاه به آیه‌ای از آیات [[بهشت]] می‌رسید، آن را از خداوند متعال درخواست کنید و هرگاه به آیه عذاب می‌رسید، از آن به خداوند منّان پناه ببرید <ref> [[کلینی]]، 617/2، 618؛ طوسی، طبرسی، همانجاها؛ زرکشی، همانجا؛ مجلسی، همان، 342/67-343، 78/74).</ref> | و هرگاه به آیه‌ای از آیات [[بهشت]] می‌رسید، آن را از خداوند متعال درخواست کنید و هرگاه به آیه عذاب می‌رسید، از آن به خداوند منّان پناه ببرید <ref> [[کلینی]]، 617/2، 618؛ طوسی، طبرسی، همانجاها؛ زرکشی، همانجا؛ مجلسی، همان، 342/67-343، 78/74).</ref> | ||
| خط ۳۲: | خط ۳۲: | ||
یکی از شیوه های قرائت قرآن که از دیرباز شیوۀ معمول در مقام آموزش و اِقراء بوده است و قاریان مقید بوده‌اند، قرآن را به این شیوه با سلسله سند متصل به [[پیامبر اکرم]](ص) ازاستادان قرائت فراگیرند و نزد ایشان قرائت کنند و نهایت ترتیل در آن رعایت می‌شود <ref> (همان، 1/ 205-206) </ref> | یکی از شیوه های قرائت قرآن که از دیرباز شیوۀ معمول در مقام آموزش و اِقراء بوده است و قاریان مقید بوده‌اند، قرآن را به این شیوه با سلسله سند متصل به [[پیامبر اکرم]](ص) ازاستادان قرائت فراگیرند و نزد ایشان قرائت کنند و نهایت ترتیل در آن رعایت می‌شود <ref> (همان، 1/ 205-206) </ref> | ||
===حدر=== | ===حدر=== | ||
شیوه ای برای تلاوت [[قرآن کریم]] که عبارت است از قرائت سریع و شتاب‌زدۀ [[قرآن کریم]]، با بهره‌گیری از انواع شیوه‌های ادا که از سوی [[قاریان]] بزرگ مُجاز شناخته شده است و با رعایت شاخصهای عمدۀ ترتیل. <ref>(همان، 207/1).</ref> | شیوه ای برای تلاوت [[قرآن کریم]] که عبارت است از قرائت سریع و شتاب‌زدۀ [[قرآن کریم]]، با بهره‌گیری از انواع شیوه‌های ادا که از سوی [[قاری|قاریان]] بزرگ مُجاز شناخته شده است و با رعایت شاخصهای عمدۀ ترتیل. <ref>(همان، 207/1).</ref> | ||
===تدویر=== | ===تدویر=== | ||
شیوه‌ای معتدل برای قرائت قرآن که میانۀ دو شیوۀ تحقیق و حدر است. <ref>(همان، 207/1).</ref>. | شیوه‌ای معتدل برای قرائت قرآن که میانۀ دو شیوۀ تحقیق و حدر است. <ref>(همان، 207/1).</ref>. | ||