پرش به محتوا

خطبه امام سجاد در شام: تفاوت میان نسخه‌ها

۱۶٬۴۴۵ بایت اضافه‌شده ،  ‏۲۶ اکتبر ۲۰۲۲
جز
افزودن متن خطبه
جز (افزودن متن خطبه)
خط ۱: خط ۱:
* این مقاله در توضیح و شرح خطبه است، برای دیدن متن و ترجمه آن به صفحه «[[خطبه امام سجاد در شام (متن)|متن خطبه امام سجاد در شام]]» مراجعه کنید.
{{سوگواری محرم}}
{{سوگواری محرم}}
'''خطبه امام سجاد علیه اسلام در شام''' سخنان امام سجاد(ع) بعد از [[واقعه عاشورا]] در [[شام]] و در حضور [[یزید]] است. این [[خطبه]] پس از آن ایراد شد، که به دستور یزید، خطیبی بر منبر رفت و در تمجید آل [[ابوسفیان|ابی سفیان]] و مذمت [[امام علی(ع)]] و اولادش سخن راند. [[امام سجاد(ع)]] از این موقعیت بهره برد و در جواب خطیب به بیان [[فضائل حضرت علی(ع)]] پرداخت. این خطبه که بیشتر آن در توصیف حضرت علی(ع) است بازتاب وسیعی در شام داشت و  تغییر ظاهری سیاست یزید را  به دنبال آورد.
'''خطبه امام سجاد علیه السلام در شام''' سخنرانی امام سجاد(ع) پس از [[واقعه عاشورا]] در [[شام]] و در حضور [[یزید]] است. این [[خطبه]] پس از آن ایراد شد، که به دستور یزید، خطیبی بر منبر رفت و در تمجید آل [[ابی‌سفیان]] و مذمت [[امام علی(ع)]] و اولادش سخن راند. [[امام سجاد(ع)]] در جواب خطیب به بیان [[فضائل حضرت علی(ع)]] پرداخت. این خطبه که بیشتر آن در توصیف حضرت علی(ع) است بازتاب وسیعی در شام داشت و  تغییر ظاهری سیاست یزید را  به دنبال آورد.
 
[[پرونده:شرح خطبه حضرت سجاد علیه السلام.jpg|بندانگشتی|شرح خطبه امام سجاد علیه اسلام]]
[[پرونده:شرح خطبه حضرت سجاد علیه السلام.jpg|بندانگشتی|شرح خطبه امام سجاد علیه اسلام]]


==تاریخ و محل==
==تاریخ و محل==
خط ۷۷: خط ۷۴:
خطبه افشاگرانه امام(ع)، پایه های حکومت یزید را به شدت لرزان کرد. بنابراین یزید به جهت ترس از این افشاگری و ایجاد فتنه، دستور داد تا [[اذان]] گفته شود، و موذن نیز برای خلاصی یزید از این ماجرا فورا شروع به اذان گفتن می کند.<ref>مجلسی، بحارالأنوار، ۱۴۰۳ق، ج‏۴۵، ص۱۳۹.</ref> مؤذن هر جمله از اذان را می‌گفت، امام سجاد جمله‌ای می‌فرمود تا اینکه به [[شهادتین|اشهد ان محمدا رسول الله]] رسید. پس از بیان این فراز توسط موذن، امام سجاد(ع) اشاره به موذن کرده و از یزید می پرسد: ای یزید! این [[حضرت محمد(ص)|محمدی]] که در اذان نامش برده می شود جد من است یا جد تو؟ اگر ایشان را جد خود بدانی  دروغ گفته‌ای ولی اگر جد من است، چرا این ظلم را به [[حضرت محمد(ص)|عترتش]] روا داشته‌ای؟<ref>مجلسی، بحارالأنوار، ۱۴۰۳ق، ج‏۴۵، ص۱۳۹.</ref>
خطبه افشاگرانه امام(ع)، پایه های حکومت یزید را به شدت لرزان کرد. بنابراین یزید به جهت ترس از این افشاگری و ایجاد فتنه، دستور داد تا [[اذان]] گفته شود، و موذن نیز برای خلاصی یزید از این ماجرا فورا شروع به اذان گفتن می کند.<ref>مجلسی، بحارالأنوار، ۱۴۰۳ق، ج‏۴۵، ص۱۳۹.</ref> مؤذن هر جمله از اذان را می‌گفت، امام سجاد جمله‌ای می‌فرمود تا اینکه به [[شهادتین|اشهد ان محمدا رسول الله]] رسید. پس از بیان این فراز توسط موذن، امام سجاد(ع) اشاره به موذن کرده و از یزید می پرسد: ای یزید! این [[حضرت محمد(ص)|محمدی]] که در اذان نامش برده می شود جد من است یا جد تو؟ اگر ایشان را جد خود بدانی  دروغ گفته‌ای ولی اگر جد من است، چرا این ظلم را به [[حضرت محمد(ص)|عترتش]] روا داشته‌ای؟<ref>مجلسی، بحارالأنوار، ۱۴۰۳ق، ج‏۴۵، ص۱۳۹.</ref>


===عکس العمل مردم===
===عکس‌العمل مردم===
هنگامى كه [[امام سجاد(ع)]] خطبه  را ایراد کرد ، مردم حاضر در مسجد را سخت تحت تأثیر قرار داد. در [[ریاض القدس]] آمده که یزید بدون اینکه نماز بخواند از مسجد بیرون رفت، اجتماع بهم خورد و امام از منبر پائین آمد. مردم به گرد حضرت جمع شده و همه از رفتار خود عذر خواهی می‌کردند.<ref>ریاض القدس، ج۲، ص۳۲۹</ref>
هنگامى كه [[امام سجاد(ع)]] خطبه  را ایراد کرد ، مردم حاضر در مسجد را سخت تحت تأثیر قرار داد. در [[ریاض القدس]] آمده که یزید بدون اینکه نماز بخواند از مسجد بیرون رفت، اجتماع بهم خورد و امام از منبر پائین آمد. مردم به گرد حضرت جمع شده و همه از رفتار خود عذر خواهی می‌کردند.<ref>ریاض القدس، ج۲، ص۳۲۹</ref>


خط ۸۴: خط ۸۱:
:::بخدا سوگند كه اگر پیامبر ما [[موسى بن عمران]] در میان ما فرزندى(سبطی از نسل خودش) مى‌‏گذاشت، ما گمان مى‏‌كردیم كه او را تا سر حد پرستش باید احترام كنیم. شما دیروز پیامبرتان از دنیا رفت و امروز بر فرزند او شوریده و او را از دم شمشیر خود گذراندید؟! واى بر شما!<ref>مجلسی، بحارالأنوار، ۱۴۰۳ق، ج‏۴۵، ص۱۳۹.</ref>
:::بخدا سوگند كه اگر پیامبر ما [[موسى بن عمران]] در میان ما فرزندى(سبطی از نسل خودش) مى‌‏گذاشت، ما گمان مى‏‌كردیم كه او را تا سر حد پرستش باید احترام كنیم. شما دیروز پیامبرتان از دنیا رفت و امروز بر فرزند او شوریده و او را از دم شمشیر خود گذراندید؟! واى بر شما!<ref>مجلسی، بحارالأنوار، ۱۴۰۳ق، ج‏۴۵، ص۱۳۹.</ref>


==متن خطبه==
==منابع خطبه==
نک: [[خطبه امام سجاد در شام (متن)]]
مورخان و [[مقتل|مقتل‌نویسان]] خطبه [[امام سجاد(ع)]] در مجلس [[یزید]] را متفاوت نقل کرده‌اند. خوارزمی در [[مقتل الحسین (خوارزمی)|مقتل الحسین]] آن را مفصل‌تر از بقیه نقل کرده و [[احمد بن علی بن ابی طالب طبرسی|طبرسی]] در [[الاحتجاج علی اهل اللجاج (کتاب)|الاحتجاج]] آن را بسیار کوتاه آورده است. تفاوت دیگر در نقل طبرسی این است که وی سخنرانی امام سجاد(ع) را به درخواست [[یزید]] دانسته است؛ در حالی که در دیگر نقل‌ها آمده است پیشنهاد سخنرانی از طرف امام بود و یزید در ابتدا با آن مخالفت کرد. نقل [[ابومخنف|ابومِخنَف]] نیز علاوه بر مختصر بودن، در ترتیب مطالب با دیگر نقل‌ها متفاوت است. برای آگاهی از نقل‌های مختلف این خطبه به کتاب بلاغة الامام علی بن الحسین اثر جعفر عباس حائری، صفحه ۹۸ مراجعه کنید.<ref>ربانی گلپایگانی، «افشاگری امام سجاد در قیام کربلا (۲)»، ص۱۱۹، پانویس ۷.</ref>
 
==منابع نقل این خطبه==
*[[ابن شهر آشوب]]، [[مناقب ابن شهر آشوب|مناقب]]، قم، انتشارات علامه
*[[ابن شهر آشوب]]، [[مناقب ابن شهر آشوب|مناقب]]، قم، انتشارات علامه
* [[موفق بن احمد خوارزمی]]، [[مقتل الحسین (خوارزمی)|مقتل الحسین]]، مکتبه المفید
*عباسقلی خان سپهر، [[ناسخ التواریخ]]، زندگی نامه [[امام سجاد]] علیه السلام، تصحیح محمدباقر بهبودی، انتشارات اسلامیه، چاپ دوم
*عباسقلی خان سپهر، [[ناسخ التواریخ]]، زندگی نامه [[امام سجاد]] علیه السلام، تصحیح محمدباقر بهبودی، انتشارات اسلامیه، چاپ دوم
*[[حسن بن علی بن محمد طبری|عمادالدین طبری]]، [[کامل بهائی (کتاب)|کامل بهائی]]، چاپ تهران
*[[حسن بن علی بن محمد طبری|عمادالدین طبری]]، [[کامل بهائی (کتاب)|کامل بهائی]]، چاپ تهران
خط ۹۵: خط ۸۹:
*[[شیخ عباس قمی]]، [[نفس المهموم]]
*[[شیخ عباس قمی]]، [[نفس المهموم]]
*[[محمدمهدی مازندرانی]]، [[معالی السبطین]]، [[قم]]
*[[محمدمهدی مازندرانی]]، [[معالی السبطین]]، [[قم]]
*[[محمدباقر مجلسی|محمدباقر بن محمدتقی مجلسی]]، [[بحارالانوار]]، مؤسسة الوفاء، بیروت، چاپ دوم
*[[محمدباقر مجلسی]]، [[بحارالانوار]]، مؤسسة الوفاء، بیروت، چاپ دوم
*[[سید عبدالرزاق موسوی مقرم]]، [[مقتل الحسین (مقرم)|مقتل الحسین]]، دارالکتاب الاسلامى، [[بیروت]]
*[[سید عبدالرزاق موسوی مقرم]]، [[مقتل الحسین (مقرم)|مقتل الحسین]]، دارالکتاب الاسلامى، [[بیروت]]
==شرح‌های این خطبه==
==شرح‌های این خطبه==
* نورائی یگانه قمی، احمد، شرح خطبه امام سجاد (ع) در مسجد جامع شام، دارالتفسیر، ایران، قم.
* نورائی یگانه قمی، احمد، شرح خطبه امام سجاد (ع) در مسجد جامع شام، دارالتفسیر، ایران، قم.
* ترجمه و شرح كوتاهی بر خطبه امام سجاد (ع)، علیرضا داورزنی، بیان الحق، ۱۳۸۴.
* ترجمه و شرح كوتاهی بر خطبه امام سجاد (ع)، علیرضا داورزنی، بیان الحق، ۱۳۸۴.
==متن خطبه==
متنی که در ادامه می‌آید از کتاب [[بحار الانوار]] است.
{{نقل قول دوقلو تاشو
|عنوان=خطبه امام سجاد(ع) در شام
|أَيُّهَا النَّاسُ أُعْطِينَا سِتّاً وَ فُضِّلْنَا بِسَبْعٍ. أُعْطِينَا الْعِلْمَ وَ الْحِلْمَ وَ السَّمَاحَةَ وَ الْفَصَاحَةَ وَ الشَّجَاعَةَ وَ الْمَحَبَّةَ فِي قُلُوبِ الْمُؤْمِنِينَ. وَ فُضِّلْنَا بِأَنَّ مِنَّا النَّبِيَّ الْمُخْتَارَ مُحَمَّداً وَ مِنَّا الصِّدِّيقُ وَ مِنَّا الطَّيَّارُ وَ مِنَّا أَسَدُ اللهِ وَ أَسَدُ رَسُولِهِ وَ مِنَّا سِبْطَا هَذِهِ الْأُمَّةِ. مَنْ عَرَفَنِي فَقَدْ عَرَفَنِي وَ مَنْ لَمْ يَعْرِفْنِي أَنْبَأْتُهُ بِحَسَبِي وَ نَسَبِي.
أَيُّهَا النَّاسُ أَنَا ابْنُ مَكَّةَ وَ مِنَى أَنَا ابْنُ زَمْزَمَ وَ الصَّفَا. أَنَا ابْنُ مَنْ حَمَلَ الرُّكْنَ بِأَطْرَافِ الرِّدَا. أَنَا ابْنُ خَيْرِ مَنِ ائْتَزَرَ وَ ارْتَدَى. أَنَا ابْنُ خَيْرِ مَنِ انْتَعَلَ وَ احْتَفَى. أَنَا ابْنُ خَيْرِ مَنْ طَافَ وَ سَعَى. أَنَا ابْنُ خَيْرِ مَنْ حَجَّ وَ لَبَّى. أَنَا ابْنُ مَنْ حُمِلَ عَلَى الْبُرَاقِ فِي الْهَوَاءِ. أَنَا ابْنُ مَنْ أُسْرِيَ بِهِ مِنَ الْمَسْجِدِ الْحَرَامِ إِلَى الْمَسْجِدِ الْأَقْصَى. أَنَا ابْنُ مَنْ بَلَغَ بِهِ جَبْرَئِيلُ إِلَى سِدْرَةِ الْمُنْتَهَى. أَنَا ابْنُ مَنْ دَنا فَتَدَلَّى فَكانَ قابَ قَوْسَيْنِ أَوْ أَدْنى‏.
أَنَا ابْنُ مَنْ صَلَّى بِمَلَائِكَةِ السَّمَاءِ. أَنَا ابْنُ مَنْ أَوْحَى إِلَيْهِ الْجَلِيلُ مَا أَوْحَى. أَنَا ابْنُ مُحَمَّدٍ الْمُصْطَفَى أَنَا ابْنُ عَلِيٍّ الْمُرْتَضَى. أَنَا ابْنُ مَنْ ضَرَبَ خَرَاطِيمَ الْخَلْقِ حَتَّى قَالُوا لَا إِلَهَ إِلَّا اللهُ. أَنَا ابْنُ مَنْ ضَرَبَ بَيْنَ يَدَيْ رَسُولِ اللَّهِ بِسَيْفَيْنِ وَ طَعَنَ بِرُمْحَيْنِ وَ هَاجَرَ الْهِجْرَتَيْنِ وَ بَايَعَ الْبَيْعَتَيْنِ وَ قَاتَلَ بِبَدْرٍ وَ حُنَيْنٍ وَ لَمْ يَكْفُرْ بِاللهِ طَرْفَةَ عَيْنٍ.
أَنَا ابْنُ صَالِحِ الْمُؤْمِنِينَ وَ وَارِثِ النَّبِيِّينَ وَ قَامِعِ الْمُلْحِدِينَ وَ يَعْسُوبِ الْمُسْلِمِينَ وَ نُورِ الْمُجَاهِدِينَ وَ زَيْنِ الْعَابِدِينَ وَ تَاجِ الْبَكَّائِينَ وَ أَصْبَرِ الصَّابِرِينَ وَ أَفْضَلِ الْقَائِمِينَ مِنْ آلِ يَاسِينَ رَسُولِ رَبِّ الْعَالَمِينَ. أَنَا ابْنُ الْمُؤَيَّدِ بِجَبْرَئِيلَ الْمَنْصُورِ بِمِيكَائِيلَ أَنَا ابْنُ الْمُحَامِي عَنْ حَرَمِ الْمُسْلِمِينَ وَ قَاتِلِ الْمَارِقِينَ وَ النَّاكِثِينَ وَ الْقَاسِطِينَ. وَ الْمُجَاهِدِ أَعْدَاءَهُ النَّاصِبِينَ وَ أَفْخَرِ مَنْ مَشَى مِنْ قُرَيْشٍ أَجْمَعِينَ
وَ أَوَّلِ مَنْ أَجَابَ وَ اسْتَجَابَ لِله وَ لِرَسُولِهِ مِنَ الْمُؤْمِنِينَ وَ أَوَّلِ السَّابِقِينَ وَ قَاصِمِ الْمُعْتَدِينَ وَ مُبِيدِ الْمُشْرِكِينَ وَ سَهْمٍ مِنْ مَرَامِي اللهِ عَلَى الْمُنَافِقِينَ وَ لِسَانِ حِكْمَةِ الْعَابِدِينَ وَ نَاصِرِ دِينِ اللهِ وَ وَلِيِّ أَمْرِ اللهِ وَ بُسْتَانِ حِكْمَةِ الله وَ عَيْبَةِ عِلْمِهِ. سَمِحٌ سَخِيٌّ بَهِيٌّ بُهْلُولٌ زَكِيٌّ أَبْطَحِيٌّ رَضِيٌّ مِقْدَامٌ هُمَامٌ صَابِرٌ صَوَّامٌ مُهَذَّبٌ قَوَّامٌ.
قَاطِعُ الْأَصْلَابِ وَ مُفَرِّقُ الْأَحْزَابِ. أَرْبَطُهُمْ عِنَاناً وَ أَثْبَتُهُمْ جَنَاناً وَ أَمْضَاهُمْ عَزِيمَةً وَ أَشَدُّهُمْ شَكِيمَةً
أَسَدٌ بَاسِلٌ يَطْحَنُهُمْ فِي الْحُرُوبِ إِذَا ازْدَلَفَتِ الْأَسِنَّةُ وَ قَرُبَتِ الْأَعِنَّةُ طَحْنَ الرَّحَى وَ يَذْرُوهُمْ فِيهَا ذَرْوَ الرِّيحِ الْهَشِيمِ. لَيْثُ الْحِجَازِ وَ كَبْشُ الْعِرَاقِ مَكِّيٌّ مَدَنِيٌّ خَيْفِيٌّ عَقَبِيٌّ بَدْرِيٌّ أُحُدِيٌّ شَجَرِيٌّ مُهَاجِرِيٌّ. مِنَ الْعَرَبِ سَيِّدُهَا وَ مِنَ الْوَغَى لَيْثُهَا وَارِثُ الْمَشْعَرَيْنِ وَ أَبُو السِّبْطَيْنِ الْحَسَنِ وَ الْحُسَيْنِ. ذَاكَ جَدِّي عَلِيُّ بْنُ أَبِي طَالِبٍ
ثُمَّ قَالَ:أَنَا ابْنُ فَاطِمَةَ الزَّهْرَاءِ أَنَا ابْنُ سَيِّدَةِ النِّسَاءِ انا ابنُ خَدیجهَ الکبری. (انا ابن الحسين القتيل بكربلا، انا ابن المرمل بالدماء، انا ابن من بكى عليه الجن في الظلماء، انا ابن من ناح عليه الطيور في الهواء)<ref>سپهر، ج۲، ص۲۲۴؛ مقتل خوارزمی ج۲ ص۷۰</ref> فَلَمْ يَزَلْ يَقُولُ أَنَا أَنَا حَتَّى ضَجَّ النَّاسُ بِالْبُكَاءِ وَ النَّحِيبِ.
وَ خَشِيَ يَزِيدُ لَعَنَهُ اللهُ أَنْ يَكُونَ فِتْنَةٌ. فَأَمَرَ الْمُؤَذِّنَ فَقَطَعَ عَلَيْهِ الْكَلَامَ. فَلَمَّا قَالَ الْمُؤَذِّنُ الله أَكْبَرُ اللهُ أَكْبَرُ قَالَ عَلِيٌّ لَا شَيْ‏ءَ أَكْبَرُ مِنَ الله. فَلَمَّا قَالَ أَشْهَدُ أَنْ لَا إِلَهَ إِلَّا اللهُ قَالَ عَلِيُّ بْنُ الْحُسَيْنِ شَهِدَ بِهَا شَعْرِي وَ بَشَرِي وَ لَحْمِي وَ دَمِي. فَلَمَّا قَالَ الْمُؤَذِّنُ أَشْهَدُ أَنَّ مُحَمَّداً رَسُولُ اللهِ الْتَفَتَ مِنْ فَوْقِ الْمِنْبَرِ إِلَى يَزِيدَ فَقَالَ مُحَمَّدٌ هَذَا جَدِّي أَمْ جَدُّكَ يَا يَزِيدُ فَإِنْ زَعَمْتَ أَنَّهُ جَدُّكَ فَقَدْ كَذَبْتَ وَ كَفَرْتَ وَ إِنْ زَعَمْتَ أَنَّهُ جَدِّي فَلِمَ قَتَلْتَ عِتْرَتَهُ
قَالَ وَ فَرَغَ الْمُؤَذِّنُ مِنَ الْأَذَانِ وَ الْإِقَامَةِ وَ تَقَدَّمَ يَزِيدُ فَصَلَّى صَلَاةَ الظُّهْرِ.<ref>علامه مجلسی، بحار الانوار، ج۴۵، ص۱۳۸.</ref>
|اى مردم! خداوند به ما شش خصلت عطا فرموده و ما را به هفت ويژگى بر ديگران فضيلت بخشيده است. به ما ارزانى داشت علم، بردبارى، سخاوت، فصاحت، شجاعت و محبت در قلوب مؤمنين و ما را بر ديگران برترى داد به اينكه پيامبر بزرگ اسلام، صديق(امام علی«ع»)، جعفر طيار، شير خدا و شير رسول خدا(ص)(حمزه عموی پیامبر)، و امام حسن و حسین(ع) دو فرزند بزرگوار رسول اكرم(ص) را از ما قرار داد.{{یادداشت| اگر دو لقب حمزه عموی پیامبر یعنی شیر خدا و شیر رسول خدا را جداگانه حساب کنیم فضایل به هفت می رسد.}} (با اين معرفى كوتاه) هر كس مرا شناخت كه شناخت، و براى آنان كه مرا نشناختند با معرفى پدران و خاندانم خود را به آنان معرفی می کنم.
اى مردم! من فرزند مكه و منايم. من فرزند زمزم و صفايم. من فرزند كسى هستم كه حجر الاسود را با رداى خود حمل و در جاى خود نصب فرمود. من فرزند بهترين طواف و سعى كنندگانم. من فرزند بهترين حج گزاران و تلبیه گويان هستم. من فرزند آنم كه بر براق سوار شد. من فرزند پيامبرى هستم كه در يك شب از مسجد الحرام به مسجد الاقصی سير كرد. من فرزند آنم كه جبرئیل او را به سدرة المنتهى برد و به مقام قرب الهی و نزديكترين جايگاه‏ مقام بارى تعالى رسيد.
من فرزند آنم كه برای ملائكه آسمان نماز گزارد. من فرزند آن پيامبرم كه پروردگار بزرگ به او وحى كرد. من فرزند محمد مصطفى و على مرتضايم، من فرزند كسى هستم كه بينى گردنكشان را به خاک ماليد تا به كلمه توحيد اقرار كردند. من پسر آن كسى هستم كه برابر پيامبر با دو شمشير و با دو نيزه مى‌‏رزميد.و دو بار هجرت و دو بار بيعت كرد، {{یادداشت| بیعت رضوان سال ۶ هجرت(قبل از [[صلح حدیبیه]] ) و بیعت پس از فتح مکه سال  ۸ هجرت .  علامهد مجلسی، بحار الانوار، ج۴۴۷ ص۷۴.}} و در بدر و حنين با كافران جنگيد، و به اندازه چشم بر هم زدنى به خدا كفر نورزيد.
من فرزند صالح مؤمنان و وارث انبيا و از بين برنده مشركان و امير مسلمانان و فروغ جهادگران و زينت عبادت كنندگان و افتخار گريه كنندگانم. من فرزند بردبارترين بردباران و افضل نمازگزاران از اهل بیت پيامبر هستم. من پسر آنم كه جبرئيل او را تأييد و ميكائيل او را يارى كرد. من فرزند آنم كه از حریم مسلمانان حمايت فرمود و با مارقين و ناكثين و قاسطين جنگيد و با دشمنانش مبارزه كرد. من فرزند بهترين قريشم.
من پسر اولين كسى هستم از مؤمنين كه دعوت خدا و پيامبر را پذيرفت. من پسر اول سبقت گيرنده‏اى در ايمان و شكننده كمر متجاوزان و از ميان برنده مشركانم. من فرزند آنم كه به مثابه تيرى از تيرهاى خدا براى منافقان و زبان حكمت عباد خداوند و يارى كننده دين خدا و ولى امر او، و بوستان حكمت خدا و حامل علم الهى بود. او جوانمرد، سخاوتمند، نيكوچهره، جامع خيرها، سيد، بزرگوار، ابطحى، راضى به خواست خدا، پيشگام در مشكلات، شكيبا، دائما روزه‏دار، پاكيزه از هر آلودگى و بسيار نماز می‌خواند.
او رشته نسل دشمنان خود را از هم گسيخت و شيرازه گروه‌های كفر را از هم پاشيد. او داراى قلبى ثابت و قوى و اراده ‏اى محكم و استوار و عزمى راسخ بود وهمانند شيرى شجاع كه وقتى نيزه‏ ها در جنگ به هم در می آميخت آنها را همانند آسيا خرد و نرم و بسان باد آنها را پراكنده می ساخت. او شير حجاز و آقا و بزرگ عراق است كه مكى و مدنى و خيفى و عَقَبى{{یادداشت| ظاهراً منظور حضور در [[بیعت عقبه]] است}} و بدرى و اُحدى و شَجَرى{{یادداشت| ظاهراً منظور حضور در [[بیعت رضوان]] یا همان بیعت شجره است.}} و مهاجرى است، كه در همه اين صحنه‏‌ها حضور داشت. او سيد عرب است و شير ميدان نبرد و وارث دو مشعر، و پدر دو فرزند: حسن و حسين. آرى او، همان او (كه اين صفات و ويژگی هاى ارزنده مختص اوست) جدم على بن ابى طالب است.
آنگاه گفت: من فرزند فاطمه زهرا بانوى بانوان جهانم. من فرزند حسين شهيد كربلايم، من فرزند على مرتضى و فرزند محمد مصطفى و پسر فاطمه زهرايم، و فرزند خديجه كبرايم، من فرزند سدرة المنتهى و شجره طوبايم، من فرزند آنم كه در خون آغشته شد، و پسر آنم كه پريان در ماتم او گريستند، و من فرزند آنم كه پرندگان در ماتم او شيون كردند. و آنقدر به اين حماسه مفاخره آميز ادامه داد كه شيون مردم به گريه بلند شد!
یزید نگران شد و براى آنكه مبادا انقلابى صورت پذيرد به مؤذن دستور داد تا اذان گويد تا بلكه امام سجاد عليه‌السلام را به اين نيرنگ ساكت كند!! مؤذن برخاست و اذان را آغاز كرد. همين كه گفت: الله اكبر، امام سجاد عليه السلام فرمود: چيزى بزرگتر از خداوند وجود ندارد. و چون گفت: اشهد انّ لا اله الا الله، امام عليه السلام فرمود: موى و پوست و گوشت و خونم به يكتایى خدا گواهى مى‌‏دهد. و هنگامى كه گفت: اشهد انّ محمدا رسول الله، امام عليه السلام از بالای منبر به جانب يزيد روى كرد و فرمود: اين محمد كه نامش برده شد، آيا جد من است و يا جد تو؟ ! اگر ادعا كنى كه جد توست پس دروغ گفتى و كافر شدى، و اگر جد من است چرا خاندان او را كشتى و آنان را از دم شمشير گذراندى؟!
سپس مؤذن بقيه اذان را گفت و يزيد پيش آمد و نماز ظهر را خواند.}}
{{پاک‌کن}}
==جستارهای وابسته==
==جستارهای وابسته==
{{ستون|۳}}
{{ستون|۳}}
خط ۱۱۱: خط ۱۴۳:


==پانویس==
==پانویس==
{{پانویس|اندازه=ریز|3}}
{{پانویس2}}


==منابع==
==منابع==
خط ۱۵۳: خط ۱۸۵:
  | توضیحات =  
  | توضیحات =  
}}</onlyinclude>
}}</onlyinclude>


[[ar:خطبة الإمام السجاد عليه السلام في الشام]]
[[ar:خطبة الإمام السجاد عليه السلام في الشام]]