کاربر ناشناس
فاطمه بنت اسد: تفاوت میان نسخهها
منبع یابی، اصلاح پاورقی و منابع
imported>M.r.seifi (اصلاح پاورقی و منابع) |
imported>M.r.seifi (منبع یابی، اصلاح پاورقی و منابع) |
||
خط ۶: | خط ۶: | ||
فاطمه بنت اسد، از دودمان [[بنی هاشم|هاشمی]] است و شرح حالنگاران نسب او را چنین ثبت کردهاند: فاطمة بنت أسد بن [[هاشم بن عبد مناف]].<ref>ابن عبدالبر، الاستيعاب، ۱۴۱۲ق، ج۴، ص۱۸۹۱؛ ابن اثیر، الکامل، ۱۳۸۵ق، ج۶، ص۲۱۷.</ref> در [[مکه]] بزرگ شد و با [[ابوطالب]] ازدواج و پس از ظهور [[اسلام]]، به [[مدینه]] [[هجرت]] کرد و همانجا درگذشت. گویند نخستین زن از دودمان هاشمی بوده که همسرش هاشمی بوده و فرزندان از هر دو سوی هاشمی به دنیا آورده و نخستین زن هاشمی بوده که فرزندش [[خلیفه]] مسلمانان شده است.<ref>ابن عبدالبر، الاستيعاب، ۱۴۱۲ق، ج۴، ص۱۸۹۱؛ زرکلی، الأعلام، ۲۰۰۲م، ج۵، ص۱۳۰.</ref> | فاطمه بنت اسد، از دودمان [[بنی هاشم|هاشمی]] است و شرح حالنگاران نسب او را چنین ثبت کردهاند: فاطمة بنت أسد بن [[هاشم بن عبد مناف]].<ref>ابن عبدالبر، الاستيعاب، ۱۴۱۲ق، ج۴، ص۱۸۹۱؛ ابن اثیر، الکامل، ۱۳۸۵ق، ج۶، ص۲۱۷.</ref> در [[مکه]] بزرگ شد و با [[ابوطالب]] ازدواج و پس از ظهور [[اسلام]]، به [[مدینه]] [[هجرت]] کرد و همانجا درگذشت. گویند نخستین زن از دودمان هاشمی بوده که همسرش هاشمی بوده و فرزندان از هر دو سوی هاشمی به دنیا آورده و نخستین زن هاشمی بوده که فرزندش [[خلیفه]] مسلمانان شده است.<ref>ابن عبدالبر، الاستيعاب، ۱۴۱۲ق، ج۴، ص۱۸۹۱؛ زرکلی، الأعلام، ۲۰۰۲م، ج۵، ص۱۳۰.</ref> | ||
==فرزندان== | ==فرزندان== | ||
فاطمه بنت اسد صاحب چندین فرزند بود به نامهای: [[طالب بن ابی طالب|طالب]]، [[عقیل بن ابی طالب|عقیل]]، [[جعفر بن ابی طالب|جعفر]]،[[علی(ع)]]، [[هند بنت ابی طالب|هند]] یا [[ام هانی]]، [[جمانه بنت ابی طالب|جمانه]]، [[ریطه بنت ابی طالب|ریطه]] یا ام طالب و [[اسماء بنت ابی طالب|اسماء]].<ref>مجلسی، | فاطمه بنت اسد صاحب چندین فرزند بود به نامهای: [[طالب بن ابی طالب|طالب]]، [[عقیل بن ابی طالب|عقیل]]، [[جعفر بن ابی طالب|جعفر]]،[[علی(ع)]]، [[هند بنت ابی طالب|هند]] یا [[ام هانی]]، [[جمانه بنت ابی طالب|جمانه]]، [[ریطه بنت ابی طالب|ریطه]] یا ام طالب و [[اسماء بنت ابی طالب|اسماء]].<ref>مجلسی، بحارالانوار، ۱۴۰۳ق، ج۱۹، ص۵۷.</ref> | ||
==فضایل== | ==فضایل== | ||
برخی منابع با تکیه بر چند روایت ضعیف، برآن شدهاند که فاطمه بنت اسد تا آخرین لحظات مرگ اسلام نیاورده است.<ref>نک: بلاذری، ج۲، ص:۳۶.</ref> عمده منابع تاریخ اسلام کهن و معاصر، این ادعا را رد کرده و از روایات آنها برمیآید که او در مکه اسلام آورده و سپس به مدینه هجرت کرده است.<ref>برای نمونه نک: ابن عبدالبر، ج۴،ص:۱۸۹۱.</ref> برای این بانو، فضایل بسیاری در منابع ذکر شده است که برخی از آنها عبارتند از: | برخی منابع با تکیه بر چند روایت ضعیف، برآن شدهاند که فاطمه بنت اسد تا آخرین لحظات مرگ اسلام نیاورده است.<ref>نک: بلاذری، ج۲، ص:۳۶.</ref> عمده منابع تاریخ اسلام کهن و معاصر، این ادعا را رد کرده و از روایات آنها برمیآید که او در مکه اسلام آورده و سپس به مدینه هجرت کرده است.<ref>برای نمونه نک: ابن عبدالبر، ج۴،ص:۱۸۹۱.</ref> برای این بانو، فضایل بسیاری در منابع ذکر شده است که برخی از آنها عبارتند از: | ||
===سرپرستی پیامبر(ص)=== | ===سرپرستی پیامبر(ص)=== | ||
{{جعبه نقل قول| عنوان = [[پیامبر اسلام(ص)]] درباره فاطمه بنت اسد فرمود:| نقلقول = {{سخ}}او بهراستی مادرم بود؛ چه کودکان خود را گرسنه میداشت و مرا سیر میکرد، و آنان را گردآلود میگذاشت و مرا شسته و آراسته میداشت، راستی که مادرم بود.|تاریخ بایگانی| منبع = <small> | {{جعبه نقل قول| عنوان = [[پیامبر اسلام(ص)]] درباره فاطمه بنت اسد فرمود:| نقلقول = {{سخ}}او بهراستی مادرم بود؛ چه کودکان خود را گرسنه میداشت و مرا سیر میکرد، و آنان را گردآلود میگذاشت و مرا شسته و آراسته میداشت، راستی که مادرم بود.|تاریخ بایگانی| منبع = <small>آیتی، تاریخ پیامبر اسلام، ۱۳۷۸ش، ص۴۹.</small> | تراز = چپ| عرض = 230px | اندازه خط = 11px| رنگ پسزمینه = #FFFFE0| گیومه نقلقول = | تراز منبع = چپ}} | ||
از آنجا که [[پیامبر اسلام]] در کودکی، پدر، مادر و جدش را از دست داد، از ۸ سالگی تحت سرپرستی عمویش [[ابوطالب]] درآمد.<ref> شهیدی، تاریخ تحلیلی اسلام، | از آنجا که [[پیامبر اسلام]] در کودکی، پدر، مادر و جدش را از دست داد، از ۸ سالگی تحت سرپرستی عمویش [[ابوطالب]] درآمد.<ref> شهیدی، تاریخ تحلیلی اسلام، ۱۳۹۰ش، ص۳۷-۳۸.</ref> فاطمه بنت اسد به عنوان همسر ابوطالب در سرپرستی [[محمد|رسول خدا(ص)]] شریک بود. مهربانی فاطمه بنت اسد نسبت به پیامبر(ص) چنان بود که پس از درگذشت وی، پیامبر(ص) فرمود: «امروز مادرم وفات کرد.» و او را در پیراهن خویش کفن کرد و در قبرش فرود آمد و در [[لحد]] او خوابید، و چون به او گفتند:«ای رسول خدا! برای فاطمه سخت بیتاب گشتهای!» گفت: «او بهراستی مادرم بود، چه کودکان خود را گرسنه میداشت و مرا سیر میکرد، و آنان را گردآلود میگذاشت، و مرا شسته و آراسته میداشت، راستی که مادرم بود».<ref>ترجمه تاریخ یعقوبی، ص۳۶۸-۳۶۹؛ به نقل آیتی، تاریخ پیامبر اسلام، ۱۳۷۸ش، ص۴۹.</ref>نیز نقل است که فرمود: «پس از ابوطالب، کسی چون فاطمه به من نیکی نکرد.»<ref>ابن عبدالبر، الاستيعاب، ۱۴۱۲ق، ج۴، ص۱۸۹۱.</ref> | ||
===ولادت فرزند در کعبه=== | ===ولادت فرزند در کعبه=== | ||
{{اصلی|مولود کعبه}} | {{اصلی|مولود کعبه}} | ||
بنابر برخی روایات، فاطمه تنها زنی بوده است که در [[کعبه]] زایمان کرده است. به نقل منابع، وقتی هنگام زایمان [[امام علی (ع)]] فرارسید، فاطمه در کنار [[کعبه]] از خدا خواست ولادت نوزادش بر او آسان گردد.<ref>کلینی، | بنابر برخی روایات، فاطمه تنها زنی بوده است که در [[کعبه]] زایمان کرده است. به نقل منابع، وقتی هنگام زایمان [[امام علی (ع)]] فرارسید، فاطمه در کنار [[کعبه]] از خدا خواست ولادت نوزادش بر او آسان گردد.<ref>کلینی، کافی، ۱۳۷۵ش، ج۳، ص۳۰۰.</ref> سپس دیوار کعبه شکافته شد او به درون کعبه رفت. پس از سه روز ماندن در کعبه، در روز چهارم یعنی [[سیزده رجب]] سی سال پس از [[عام الفیل]]، در حالی که فرزندش [[امام علی(ع)|علی(ع)]] را در آغوش داشت، از [[کعبه]] بیرون آمد.<ref>امینی، ج ۶، ص۲۱ ـ ۲۳.</ref> | ||
=== دومین زن مسلمان === | === دومین زن مسلمان === | ||
خط ۲۳: | خط ۲۳: | ||
===هجرت=== | ===هجرت=== | ||
{{اصلی|هجرت به مدینه}} | {{اصلی|هجرت به مدینه}} | ||
نخستین زنی که با [[علی(ع)]] از [[مکه]] به [[مدینه]] [[هجرت]] کرد، فاطمه بنت اسد بود. [[امام صادق(ع)]] میفرماید: «فاطمه بنت اسد، مادر امیرالمؤمنین(ع)، نخستین زنی بود که با پای پیاده از مکّه به مدینه به سوی پیامبر(ص) [[هجرت به مدینه|هجرت]] کرد. او از نیکوکارترین مردم به [[رسول خدا(ص)]] بود.»<ref>کلینی، | نخستین زنی که با [[علی(ع)]] از [[مکه]] به [[مدینه]] [[هجرت]] کرد، فاطمه بنت اسد بود. [[امام صادق(ع)]] میفرماید: «فاطمه بنت اسد، مادر امیرالمؤمنین(ع)، نخستین زنی بود که با پای پیاده از مکّه به مدینه به سوی پیامبر(ص) [[هجرت به مدینه|هجرت]] کرد. او از نیکوکارترین مردم به [[رسول خدا(ص)]] بود.»<ref>کلینی، کافی، ۱۳۷۵ش، ج۲، ص۳۰۲.</ref> | ||
===اولین زن بیعتکننده با پیامبر (ص)=== | ===اولین زن بیعتکننده با پیامبر (ص)=== | ||
خط ۴۰: | خط ۴۰: | ||
== منابع == | == منابع == | ||
{{منابع}} | {{منابع}} | ||
*آیتی، محمدابراهیم، تاریخ پیامبر اسلام، تجدید نظر و اضافات از: ابوالقاسم گرجی، تهران، انتشارات دانشگاه تهران، | *آیتی، محمدابراهیم، تاریخ پیامبر اسلام، تجدید نظر و اضافات از: ابوالقاسم گرجی، تهران، انتشارات دانشگاه تهران، ۱۳۷۸ش. | ||
*ابن أبی الحدید، شرح نهج البلاغة، ج ۱، تحقیق : محمد أبو الفضل إبراهیم، دار إحیاء الکتب العربیة - عیسی البابی الحلبی وشرکاه، ۱۳۷۸- ۱۹۵۹م. | *ابن أبی الحدید، شرح نهج البلاغة، ج ۱، تحقیق : محمد أبو الفضل إبراهیم، دار إحیاء الکتب العربیة - عیسی البابی الحلبی وشرکاه، ۱۳۷۸- ۱۹۵۹م. | ||
*ابن اثیر، عزالدین ابوالحسن علی بن ابی الکرم، الکامل فی التاریخ، بیروت، دار صادر -دار بیروت، ۱۳۸۵ق/۱۹۶۵م. | *ابن اثیر، عزالدین ابوالحسن علی بن ابی الکرم، الکامل فی التاریخ، بیروت، دار صادر -دار بیروت، ۱۳۸۵ق/۱۹۶۵م. | ||
خط ۴۹: | خط ۴۹: | ||
*اسکداری، ترغیب اهل المودة و الوفاء، تحقیق عادل ابوالمنعم ابوالعباس، مدینه منوره، مکتبة الثقافة. | *اسکداری، ترغیب اهل المودة و الوفاء، تحقیق عادل ابوالمنعم ابوالعباس، مدینه منوره، مکتبة الثقافة. | ||
*امینی، الغدیر، بیروت، دارالکتاب العربی. | *امینی، الغدیر، بیروت، دارالکتاب العربی. | ||
*شهیدی، سیدجعفر، تاریخ تحلیلی اسلام، | *شهیدی، سیدجعفر، تاریخ تحلیلی اسلام، تهران، مرکز نشر دانشگاهی، ۱۳۹۰ش. | ||
*حاکم نیشابوری، المستدرک علی الصحیحین، تصحیح عبدالسلام بن محمد علّوش، دارالمعرفه، بیروت. | *حاکم نیشابوری، المستدرک علی الصحیحین، تصحیح عبدالسلام بن محمد علّوش، دارالمعرفه، بیروت. | ||
*طباطبایی، محمدحسین، المیزان فی تفسیر القرآن، قم، اسماعیلیان، ۱۳۷۱. | *طباطبایی، محمدحسین، المیزان فی تفسیر القرآن، قم، اسماعیلیان، ۱۳۷۱. | ||
*کلینی، کافی، | *کلینی، محمد بن یعقوب، کافی، ترجمه و شرح محمدباقر کمرهای، تهران، اسوه، چاپ سوم، ۱۳۷۵ش. | ||
*زِرِکْلی، خیرالدین، الأعلام، بیروت، دارالعلم للملایین، چاپ پانزدهم، ۲۰۰۲م. | *زِرِکْلی، خیرالدین، الأعلام، بیروت، دارالعلم للملایین، چاپ پانزدهم، ۲۰۰۲م. | ||
*مجلسی، محمدباقر، بحارالانوار، بیروت، دار الوفاء، ۱۴۰۳ق. | *مجلسی، محمدباقر، بحارالانوار، بیروت، دار الوفاء، ۱۴۰۳ق. |