کاربر ناشناس
فاطمه بنت اسد: تفاوت میان نسخه‌ها
اصلاح پاورقی و منابع
imported>M.bahrami |
imported>M.r.seifi (اصلاح پاورقی و منابع) |
||
| خط ۲: | خط ۲: | ||
[[پرونده:مولود کعبه.jpg|بندانگشتی|200px|تابلوی مولود کعبه اثر [[محمود فرشچیان]]]] | [[پرونده:مولود کعبه.jpg|بندانگشتی|200px|تابلوی مولود کعبه اثر [[محمود فرشچیان]]]] | ||
[[پرونده:فاطمه بنت اسد.jpg|بندانگشتی|200px|خروج فاطمه بنت اسد از [[کعبه]] پس از [[ولادت امام علی (ع)]]]] | [[پرونده:فاطمه بنت اسد.jpg|بندانگشتی|200px|خروج فاطمه بنت اسد از [[کعبه]] پس از [[ولادت امام علی (ع)]]]] | ||
'''فاطمه بنت اسد''' (۵۵ سال قبل هجرت ـ [[سال ۴ قمری|۴ق]])، مادر [[امام علی(ع)]]، همسر [[ابوطالب]] و از زنانی که جزء [[اصحاب]] [[پیامبر(ص)]] به شمار می‌روند.<ref>مجلسی، | '''فاطمه بنت اسد''' (۵۵ سال قبل هجرت ـ [[سال ۴ قمری|۴ق]])، مادر [[امام علی(ع)]]، همسر [[ابوطالب]] و از زنانی که جزء [[اصحاب]] [[پیامبر(ص)]] به شمار می‌روند.<ref>مجلسی، بحارالانوار، ۱۴۰۳ق، ج۳۵، ص۱۸۱.</ref> او یازدهمین فردی (و در میان زنان، دومین زن) است که [[مسلمان]] شد و اولین زنی که با [[پیامبر اکرم]] (ص) [[بیعت]] کرد. از پیامبر(ص) سخنانی درباره فاطمه بنت اسد نقل شده که نشان از جایگاه ویژه او نزد پیامبر اسلام دارد. مقبره فاطمه بنت اسد در [[قبرستان بقیع]] [[مدینه]] است.{{مدرک}} | ||
==نسب خانوادگی و زندگی‌نامه== | ==نسب خانوادگی و زندگی‌نامه== | ||
فاطمه بنت اسد، از دودمان [[بنی هاشم|هاشمی]] است و شرح حال‌نگاران نسب او را چنین ثبت کرده‌اند: فاطمة بنت أسد بن [[هاشم بن عبد مناف]].<ref>ابن عبدالبر، | فاطمه بنت اسد، از دودمان [[بنی هاشم|هاشمی]] است و شرح حال‌نگاران نسب او را چنین ثبت کرده‌اند: فاطمة بنت أسد بن [[هاشم بن عبد مناف]].<ref>ابن عبدالبر، الاستيعاب، ۱۴۱۲ق، ج۴، ص۱۸۹۱؛ ابن اثیر، الکامل، ۱۳۸۵ق، ج۶، ص۲۱۷.</ref> در [[مکه]] بزرگ شد و با [[ابوطالب]] ازدواج و پس از ظهور [[اسلام]]، به [[مدینه]] [[هجرت]] کرد و همانجا درگذشت. گویند نخستین زن از دودمان هاشمی بوده که همسرش هاشمی بوده و فرزندان از هر دو سوی هاشمی به دنیا آورده و نخستین زن هاشمی بوده که فرزندش [[خلیفه]] مسلمانان شده است.<ref>ابن عبدالبر، الاستيعاب، ۱۴۱۲ق، ج۴، ص۱۸۹۱؛ زرکلی، الأعلام، ۲۰۰۲م، ج۵، ص۱۳۰.</ref> | ||
==فرزندان== | ==فرزندان== | ||
فاطمه بنت اسد صاحب چندین فرزند بود به نام‌های: [[طالب بن ابی طالب|طالب]]، [[عقیل بن ابی طالب|عقیل]]، [[جعفر بن ابی طالب|جعفر]]،[[علی(ع)]]، [[هند بنت ابی طالب|هند]] یا [[ام هانی]]، [[جمانه بنت ابی طالب|جمانه]]، [[ریطه بنت ابی طالب|ریطه]] یا ام طالب و [[اسماء بنت ابی طالب|اسماء]].<ref>مجلسی، ج ۱۹، ص۵۷.</ref> | فاطمه بنت اسد صاحب چندین فرزند بود به نام‌های: [[طالب بن ابی طالب|طالب]]، [[عقیل بن ابی طالب|عقیل]]، [[جعفر بن ابی طالب|جعفر]]،[[علی(ع)]]، [[هند بنت ابی طالب|هند]] یا [[ام هانی]]، [[جمانه بنت ابی طالب|جمانه]]، [[ریطه بنت ابی طالب|ریطه]] یا ام طالب و [[اسماء بنت ابی طالب|اسماء]].<ref>مجلسی، ج ۱۹، ص۵۷.</ref> | ||
| خط ۱۲: | خط ۱۲: | ||
{{جعبه نقل قول| عنوان = [[پیامبر اسلام(ص)]] درباره فاطمه بنت اسد فرمود:| نقل‌قول = {{سخ}}او به‌راستی مادرم بود؛ چه کودکان خود را گرسنه می‌داشت و مرا سیر می‌کرد، و آنان را گردآلود می‌گذاشت و مرا شسته و آراسته می‌داشت، راستی که مادرم بود.|تاریخ بایگانی| منبع = <small>[[محمدابراهیم آیتی|آیتی]]، تاریخ پیامبر اسلام، ص۴۹.</small> | تراز = چپ| عرض = 230px | اندازه خط = 11px| رنگ پس‌زمینه = #FFFFE0| گیومه نقل‌قول = | تراز منبع = چپ}} | {{جعبه نقل قول| عنوان = [[پیامبر اسلام(ص)]] درباره فاطمه بنت اسد فرمود:| نقل‌قول = {{سخ}}او به‌راستی مادرم بود؛ چه کودکان خود را گرسنه می‌داشت و مرا سیر می‌کرد، و آنان را گردآلود می‌گذاشت و مرا شسته و آراسته می‌داشت، راستی که مادرم بود.|تاریخ بایگانی| منبع = <small>[[محمدابراهیم آیتی|آیتی]]، تاریخ پیامبر اسلام، ص۴۹.</small> | تراز = چپ| عرض = 230px | اندازه خط = 11px| رنگ پس‌زمینه = #FFFFE0| گیومه نقل‌قول = | تراز منبع = چپ}} | ||
از آنجا که [[پیامبر اسلام]] در کودکی، پدر، مادر و جدش را از دست داد، از ۸ سالگی تحت سرپرستی عمویش [[ابوطالب]] درآمد.<ref> شهیدی، تاریخ تحلیلی اسلام، ص ۳۷-۳۸.</ref> فاطمه بنت اسد به عنوان همسر ابوطالب در سرپرستی [[محمد|رسول خدا(ص)]] شریک بود. مهربانی فاطمه بنت اسد نسبت به پیامبر(ص) چنان بود که پس از درگذشت وی، پیامبر(ص) فرمود: «امروز مادرم وفات کرد.» و او را در پیراهن خویش کفن کرد و در قبرش فرود آمد و در [[لحد]] او خوابید، و چون به او گفتند:«ای رسول خدا! برای فاطمه سخت بی‌تاب گشته‌ای!» گفت: «او به‌راستی مادرم بود، چه کودکان خود را گرسنه می‌داشت و مرا سیر می‌کرد، و آنان را گردآلود می‌گذاشت، و مرا شسته و آراسته می‌داشت، راستی که مادرم بود».<ref>ترجمه تاریخ یعقوبی، صص ۳۶۸-۳۶۹؛ به نقل آیتی، تاریخ پیامبر اسلام، ص۴۹.</ref>نیز نقل است که فرمود: «پس از ابوطالب، کسی چون فاطمه به من نیکی نکرد.»<ref>ابن عبدالبر، | از آنجا که [[پیامبر اسلام]] در کودکی، پدر، مادر و جدش را از دست داد، از ۸ سالگی تحت سرپرستی عمویش [[ابوطالب]] درآمد.<ref> شهیدی، تاریخ تحلیلی اسلام، ص ۳۷-۳۸.</ref> فاطمه بنت اسد به عنوان همسر ابوطالب در سرپرستی [[محمد|رسول خدا(ص)]] شریک بود. مهربانی فاطمه بنت اسد نسبت به پیامبر(ص) چنان بود که پس از درگذشت وی، پیامبر(ص) فرمود: «امروز مادرم وفات کرد.» و او را در پیراهن خویش کفن کرد و در قبرش فرود آمد و در [[لحد]] او خوابید، و چون به او گفتند:«ای رسول خدا! برای فاطمه سخت بی‌تاب گشته‌ای!» گفت: «او به‌راستی مادرم بود، چه کودکان خود را گرسنه می‌داشت و مرا سیر می‌کرد، و آنان را گردآلود می‌گذاشت، و مرا شسته و آراسته می‌داشت، راستی که مادرم بود».<ref>ترجمه تاریخ یعقوبی، صص ۳۶۸-۳۶۹؛ به نقل آیتی، تاریخ پیامبر اسلام، ص۴۹.</ref>نیز نقل است که فرمود: «پس از ابوطالب، کسی چون فاطمه به من نیکی نکرد.»<ref>ابن عبدالبر، الاستيعاب، ۱۴۱۲ق، ج۴، ص۱۸۹۱.</ref> | ||
===ولادت فرزند در کعبه=== | ===ولادت فرزند در کعبه=== | ||
| خط ۳۱: | خط ۳۱: | ||
==وفات== | ==وفات== | ||
گفته شده فاطمه بنت اسد در [[سال چهارم هجری]] و در [[مدینه]] از دنیا رفت؛<ref>ابن جوزی، تذکرة الخواص، ص۶.</ref> اما بنابر آنچه درباره بیعت او با پیامبر(ص) آمد، او تا واقعه [[فتح مکه]] زنده و اولین زنی بوده که با [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله|پیامبر(ص)]] [[بیعت]] کرده است.<ref>ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغه، ج ۱، ص۱۴.</ref> تاریخ فتح مکه را ۸ هجری بیان کرده‌اند.<ref> | گفته شده فاطمه بنت اسد در [[سال چهارم هجری]] و در [[مدینه]] از دنیا رفت؛<ref>ابن جوزی، تذکرة الخواص، ص۶.</ref> اما بنابر آنچه درباره بیعت او با پیامبر(ص) آمد، او تا واقعه [[فتح مکه]] زنده و اولین زنی بوده که با [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله|پیامبر(ص)]] [[بیعت]] کرده است.<ref>ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغه، ج ۱، ص۱۴.</ref> تاریخ فتح مکه را ۸ هجری بیان کرده‌اند.<ref>ابن اثیر، الکامل، ۱۳۸۵ق، ج۲، ص ۲۳۹-۲۴۴.</ref> | ||
رسول خدا(ص) با پیراهن خودش او را [[کفن]] کرد<ref>المتقی هندی، ج۶، ص۲۲۸.</ref> و فرمود: «[[جبرئیل]] به من خبر داد که او اهل [[بهشت]] است و خداوند به هفتاد هزار [[فرشته]] امر کرده که بر او [[دعا]] بخوانند.»<ref>حاکم نیشابوری، ج ۳، ص۱۰۸</ref> سپس بر بدن فاطمه [[نماز میت]] خواند. پیامبر (ص) در [[تشییع جنازه]] او شرکت کرد تا به قبرش در [[قبرستان بقیع]] رسید.<ref>اسکداری، ص۹۴.</ref> پیامبر (ص) داخل قبر شد و در آن دراز کشید، آنگاه برخاست و جنازه را با دست خود گرفت و درون قبر گذاشت.<ref>ابن شبه، ج۱، ص۱۲۴.</ref> | رسول خدا(ص) با پیراهن خودش او را [[کفن]] کرد<ref>المتقی هندی، ج۶، ص۲۲۸.</ref> و فرمود: «[[جبرئیل]] به من خبر داد که او اهل [[بهشت]] است و خداوند به هفتاد هزار [[فرشته]] امر کرده که بر او [[دعا]] بخوانند.»<ref>حاکم نیشابوری، ج ۳، ص۱۰۸</ref> سپس بر بدن فاطمه [[نماز میت]] خواند. پیامبر (ص) در [[تشییع جنازه]] او شرکت کرد تا به قبرش در [[قبرستان بقیع]] رسید.<ref>اسکداری، ص۹۴.</ref> پیامبر (ص) داخل قبر شد و در آن دراز کشید، آنگاه برخاست و جنازه را با دست خود گرفت و درون قبر گذاشت.<ref>ابن شبه، ج۱، ص۱۲۴.</ref> | ||
| خط ۴۰: | خط ۴۰: | ||
== منابع == | == منابع == | ||
{{منابع}} | {{منابع}} | ||
* آیتی، محمدابراهیم، تاریخ پیامبر اسلام، تجدید نظر و اضافات از: ابوالقاسم گرجی، تهران، انتشارات دانشگاه تهران، ۱۳۷۸. | *آیتی، محمدابراهیم، تاریخ پیامبر اسلام، تجدید نظر و اضافات از: ابوالقاسم گرجی، تهران، انتشارات دانشگاه تهران، ۱۳۷۸. | ||
*ابن أبی الحدید، شرح نهج البلاغة، ج ۱، تحقیق : محمد أبو الفضل إبراهیم، دار إحیاء الکتب العربیة - عیسی البابی الحلبی وشرکاه، ۱۳۷۸- ۱۹۵۹م. | *ابن أبی الحدید، شرح نهج البلاغة، ج ۱، تحقیق : محمد أبو الفضل إبراهیم، دار إحیاء الکتب العربیة - عیسی البابی الحلبی وشرکاه، ۱۳۷۸- ۱۹۵۹م. | ||
* ابن اثیر، عزالدین ابوالحسن علی بن ابی الکرم، الکامل فی التاریخ، بیروت، دار صادر -دار بیروت، ۱۳۸۵ق/۱۹۶۵م. | *ابن اثیر، عزالدین ابوالحسن علی بن ابی الکرم، الکامل فی التاریخ، بیروت، دار صادر -دار بیروت، ۱۳۸۵ق/۱۹۶۵م. | ||
*ابن جوزی، یوسف بن قزاوغلی، تذکرة الخواص، قاهره، مکتبه الثقافه الدینیه. | *ابن جوزی، یوسف بن قزاوغلی، تذکرة الخواص، قاهره، مکتبه الثقافه الدینیه. | ||
*ابن شبه نمیری، تاریخ المدینه، تحقیق فهیم محمد شلتوت، قم، دارالفکر. | *ابن شبه نمیری، تاریخ المدینه، تحقیق فهیم محمد شلتوت، قم، دارالفکر. | ||
| خط ۴۹: | خط ۴۹: | ||
*اسکداری، ترغیب اهل المودة و الوفاء، تحقیق عادل ابوالمنعم ابوالعباس، مدینه منوره، مکتبة الثقافة. | *اسکداری، ترغیب اهل المودة و الوفاء، تحقیق عادل ابوالمنعم ابوالعباس، مدینه منوره، مکتبة الثقافة. | ||
*امینی، الغدیر، بیروت، دارالکتاب العربی. | *امینی، الغدیر، بیروت، دارالکتاب العربی. | ||
* شهیدی، سیدجعفر، تاریخ تحلیلی اسلام، تهران: مرکز نشر دانشگاهی، ۱۳۹۰. | *شهیدی، سیدجعفر، تاریخ تحلیلی اسلام، تهران: مرکز نشر دانشگاهی، ۱۳۹۰. | ||
*حاکم نیشابوری، المستدرک علی الصحیحین، تصحیح عبدالسلام بن محمد علّوش، دارالمعرفه، بیروت. | *حاکم نیشابوری، المستدرک علی الصحیحین، تصحیح عبدالسلام بن محمد علّوش، دارالمعرفه، بیروت. | ||
*طباطبایی، محمدحسین، المیزان فی تفسیر القرآن، قم، اسماعیلیان، ۱۳۷۱. | *طباطبایی، محمدحسین، المیزان فی تفسیر القرآن، قم، اسماعیلیان، ۱۳۷۱. | ||
*کلینی، کافی، تصحیح علی اکبر غفاری، تهران، دارالکتب الاسلامیه. | *کلینی، کافی، تصحیح علی اکبر غفاری، تهران، دارالکتب الاسلامیه. | ||
*مجلسی، | *زِرِکْلی، خیرالدین، الأعلام، بیروت، دارالعلم للملایین، چاپ پانزدهم، ۲۰۰۲م. | ||
*مجلسی، محمدباقر، بحارالانوار، بیروت، دار الوفاء، ۱۴۰۳ق. | |||
*متقی الهندی، کنزالعمال، بیروت، الرساله. | *متقی الهندی، کنزالعمال، بیروت، الرساله. | ||
*یعقوبی، تاریخ یعقوبی، بیروت، دار صادر. | *یعقوبی، تاریخ یعقوبی، بیروت، دار صادر. | ||