پرش به محتوا

فاطمه بنت اسد: تفاوت میان نسخه‌ها

۷۹۳ بایت اضافه‌شده ،  ‏۶ نوامبر ۲۰۱۸
اصلاح پاورقی و منابع
imported>M.r.seifi
(منبع یابی، اصلاح پاورقی و منابع)
imported>M.r.seifi
(اصلاح پاورقی و منابع)
خط ۸: خط ۸:
فاطمه بنت اسد صاحب چندین فرزند بود به نام‌های: [[طالب بن ابی طالب|طالب]]، [[عقیل بن ابی طالب|عقیل]]، [[جعفر بن ابی طالب|جعفر]]،[[علی(ع)]]، [[هند بنت ابی طالب|هند]] یا [[ام هانی]]، [[جمانه بنت ابی طالب|جمانه]]، [[ریطه بنت ابی طالب|ریطه]] یا ام طالب و [[اسماء بنت ابی طالب|اسماء]].<ref>مجلسی، بحارالانوار، ۱۴۰۳ق، ج۱۹، ص۵۷.</ref>
فاطمه بنت اسد صاحب چندین فرزند بود به نام‌های: [[طالب بن ابی طالب|طالب]]، [[عقیل بن ابی طالب|عقیل]]، [[جعفر بن ابی طالب|جعفر]]،[[علی(ع)]]، [[هند بنت ابی طالب|هند]] یا [[ام هانی]]، [[جمانه بنت ابی طالب|جمانه]]، [[ریطه بنت ابی طالب|ریطه]] یا ام طالب و [[اسماء بنت ابی طالب|اسماء]].<ref>مجلسی، بحارالانوار، ۱۴۰۳ق، ج۱۹، ص۵۷.</ref>
==فضایل==
==فضایل==
برخی منابع با تکیه بر چند روایت ضعیف، برآن شده‌اند که فاطمه بنت اسد تا آخرین لحظات مرگ اسلام نیاورده است.<ref>نک: بلاذری، ج۲، ص:۳۶.</ref> عمده منابع تاریخ اسلام کهن و معاصر، این ادعا را رد کرده و از روایات آنها برمی‌آید که او در مکه اسلام آورده و سپس به مدینه هجرت کرده است.<ref>برای نمونه نک: ابن عبدالبر، ج۴،ص:۱۸۹۱.</ref> برای این بانو، فضایل بسیاری در منابع ذکر شده است که برخی از آنها عبارتند از:
برخی منابع با تکیه بر چند روایت ضعیف، برآن شده‌اند که فاطمه بنت اسد تا آخرین لحظات مرگ اسلام نیاورده است.<ref>نک: بلاذری، ج۲، ص:۳۶.</ref> عمده منابع تاریخ اسلام کهن و معاصر، این ادعا را رد کرده و از روایات آنها برمی‌آید که او در مکه اسلام آورده و سپس به مدینه هجرت کرده است.<ref>برای نمونه نک: ابن عبدالبر، الاستيعاب، ۱۴۱۲ق، ج۴، ص۱۸۹۱.</ref> برای این بانو، فضایل بسیاری در منابع ذکر شده است که برخی از آنها عبارتند از:
===سرپرستی پیامبر(ص)===
===سرپرستی پیامبر(ص)===
{{جعبه نقل قول| عنوان = [[پیامبر اسلام(ص)]] درباره فاطمه بنت اسد فرمود:| نقل‌قول = {{سخ}}او به‌راستی مادرم بود؛ چه کودکان خود را گرسنه می‌داشت و مرا سیر می‌کرد، و آنان را گردآلود می‌گذاشت و مرا شسته و آراسته می‌داشت، راستی که مادرم بود.|تاریخ بایگانی| منبع = <small>آیتی، تاریخ پیامبر اسلام، ۱۳۷۸ش، ص۴۹.</small> | تراز = چپ| عرض = 230px | اندازه خط = 11px| رنگ پس‌زمینه = #FFFFE0| گیومه نقل‌قول = | تراز منبع = چپ}}
{{جعبه نقل قول| عنوان = [[پیامبر اسلام(ص)]] درباره فاطمه بنت اسد فرمود:| نقل‌قول = {{سخ}}او به‌راستی مادرم بود؛ چه کودکان خود را گرسنه می‌داشت و مرا سیر می‌کرد، و آنان را گردآلود می‌گذاشت و مرا شسته و آراسته می‌داشت، راستی که مادرم بود.|تاریخ بایگانی| منبع = <small>آیتی، تاریخ پیامبر اسلام، ۱۳۷۸ش، ص۴۹.</small> | تراز = چپ| عرض = 230px | اندازه خط = 11px| رنگ پس‌زمینه = #FFFFE0| گیومه نقل‌قول = | تراز منبع = چپ}}
خط ۱۶: خط ۱۶:
===ولادت فرزند در کعبه===
===ولادت فرزند در کعبه===
{{اصلی|مولود کعبه}}
{{اصلی|مولود کعبه}}
بنابر برخی روایات، فاطمه تنها زنی بوده است که در [[کعبه]] زایمان کرده است. به نقل منابع، وقتی هنگام زایمان [[امام علی (ع)]] فرارسید، فاطمه در کنار [[کعبه]] از خدا خواست ولادت نوزادش بر او آسان گردد.<ref>کلینی، کافی، ۱۳۷۵ش، ج۳، ص۳۰۰.</ref> سپس دیوار کعبه شکافته شد او به درون کعبه رفت. پس از سه روز ماندن در کعبه،  در روز چهارم یعنی [[سیزده رجب]] سی سال پس از [[عام الفیل]]، در حالی که فرزندش [[امام علی(ع)|علی(ع)]] را در آغوش داشت، از [[کعبه]] بیرون آمد.<ref>امینی، ج ۶، ص۲۱ ـ ۲۳.</ref>
بنابر برخی روایات، فاطمه تنها زنی بوده است که در [[کعبه]] زایمان کرده است. به نقل منابع، وقتی هنگام زایمان [[امام علی (ع)]] فرارسید، فاطمه در کنار [[کعبه]] از خدا خواست ولادت نوزادش بر او آسان گردد.<ref>کلینی، کافی، ۱۳۷۵ش، ج۳، ص۳۰۰.</ref> سپس دیوار کعبه شکافته شد او به درون کعبه رفت. پس از سه روز ماندن در کعبه،  در روز چهارم یعنی [[سیزده رجب]] سی سال پس از [[عام الفیل]]، در حالی که فرزندش [[امام علی(ع)|علی(ع)]] را در آغوش داشت، از [[کعبه]] بیرون آمد.<ref>امینی، الغدیر، ۱۳۷۲ش، ج۶، ص۲۱ـ۲۳.</ref>


=== دومین زن مسلمان ===
=== دومین زن مسلمان ===
او یازدهمین فرد<ref>ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغه، ج ۱، ص۱۴.</ref> و در میان زنان، پس از [[حضرت خدیجه|حضرت خدیجه(س)]] همسر رسول خدا(ص)، دومین زنی بود که اسلام آورد.<ref>ابن صباغ مالکی، ص۳۱.</ref>
او یازدهمین فرد<ref>ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغه، ۱۳۷۸ق، ج۱، ص۱۴.</ref> و از نخستین زنانی بود که به [[پیامبر اسلام (ص)]] ایمان آورد.<ref>ابن صباغ مالکی، الفصول المهمة، ۱۴۳۲ق، ص۳۷.</ref>


===هجرت===
===هجرت===
خط ۲۶: خط ۲۶:


===اولین زن بیعت‌کننده با پیامبر (ص)===
===اولین زن بیعت‌کننده با پیامبر (ص)===
پس از [[فتح مکه]]، هنگامى كه [[پیامبر(ص)]] بر [[كوه صفا]] قرار گرفته بود و از مردان بيعت می‌گرفت، زنان [[مكه]] كه ايمان آورده بودند براى بيعت خدمتش آمدند. در این زمان، [[آیه]] ۱۲ [[سوره ممتحنه]] نازل شد<ref>طباطبایی، المیزان، ج ۱۹، ص۲۴۶.</ref> که خطاب به پیامبر (ص) می‌فرماید: «ای پیامبر! هنگامی که زنان مؤمن نزد تو آیند و با تو بیعت کنند که چیزی را شریک خدا قرار ندهند، دزدی و زنا نکنند، فرزندان خود را نکشند، [[تهمت]] و افترایی پیش دست و پای خود نیاورند و در هیچ کار شایسته‌ای مخالفت فرمان تو نکنند، با آنها [[بیعت]] کن و برای آنان از درگاه خداوند آمرزش بطلب که خداوند آمرزنده و مهربان است.»
پس از [[فتح مکه]]، هنگامى كه [[پیامبر(ص)]] بر [[كوه صفا]] قرار گرفته بود و از مردان بيعت می‌گرفت، زنان [[مكه]] كه ايمان آورده بودند براى بيعت خدمتش آمدند. در این زمان، [[آیه]] ۱۲ [[سوره ممتحنه]] نازل شد که خطاب به پیامبر (ص) می‌فرماید: «ای پیامبر! هنگامی که زنان مؤمن نزد تو آیند و با تو بیعت کنند که چیزی را شریک خدا قرار ندهند، دزدی و زنا نکنند، فرزندان خود را نکشند، [[تهمت]] و افترایی پیش دست و پای خود نیاورند و در هیچ کار شایسته‌ای مخالفت فرمان تو نکنند، با آنها [[بیعت]] کن و برای آنان از درگاه خداوند آمرزش بطلب که خداوند آمرزنده و مهربان است.»<ref>طباطبایی، المیزان، ۱۳۷۱ش، ج۱۹، ص۲۴۶.</ref>


[[ابن عباس]] می‌گوید که این آیه در‌ شأن فاطمه بنت اسد، نازل شده است.<ref>ابن جوزی، ص۱۰</ref> [[ابن ابی الحدید]]، می‌گوید: «فاطمه بنت اسد نخستین زنی بود که با پیامبر (ص) [[بیعت]] کرد.»<ref>ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغه، ج ۱، ص۱۴.</ref>
[[ابن عباس]] می‌گوید که این آیه در‌ شأن فاطمه بنت اسد، نازل شده است.<ref>ابن جوزی، تذکرة الخواص، قاهره، ص۱۰.</ref> [[ابن ابی الحدید]]، می‌گوید: «فاطمه بنت اسد نخستین زنی بود که با پیامبر (ص) [[بیعت]] کرد.»<ref>ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغه، ۱۳۷۸ق، ج۱، ص۱۴.</ref>


==وفات==
==وفات==
گفته شده فاطمه بنت اسد در [[سال چهارم هجری]] و در [[مدینه]] از دنیا رفت؛<ref>ابن جوزی، تذکرة الخواص، ص۶.</ref> اما بنابر آنچه درباره بیعت او با پیامبر(ص) آمد، او تا واقعه [[فتح مکه]] زنده و اولین زنی بوده که با [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله|پیامبر(ص)]] [[بیعت]] کرده است.<ref>ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغه، ج ۱، ص۱۴.</ref> تاریخ فتح مکه را ۸ هجری بیان کرده‌اند.<ref>ابن اثیر، الکامل، ۱۳۸۵ق، ج۲، ص ۲۳۹-۲۴۴.</ref>
گفته شده فاطمه بنت اسد در [[سال چهارم هجری]] و در [[مدینه]] از دنیا رفت؛<ref>ابن جوزی، تذکرة الخواص، قاهره، ص۶.</ref> اما بنابر آنچه درباره بیعت او با پیامبر(ص) آمد، او تا واقعه [[فتح مکه]] زنده و اولین زنی بوده که با [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله|پیامبر(ص)]] [[بیعت]] کرده است.<ref>ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغه، ۱۳۷۸ق، ج۱، ص۱۴.</ref> تاریخ فتح مکه را ۸ هجری بیان کرده‌اند.<ref>ابن اثیر، الکامل، ۱۳۸۵ق، ج۲، ص ۲۳۹-۲۴۴.</ref>


رسول خدا(ص) با پیراهن خودش او را [[کفن]] کرد<ref>المتقی هندی، ج۶، ص۲۲۸.</ref> و فرمود: «[[جبرئیل]] به من خبر داد که او اهل [[بهشت]] است و خداوند به هفتاد هزار [[فرشته]] امر کرده که بر او [[دعا]] بخوانند.»<ref>حاکم نیشابوری، ج ۳، ص۱۰۸</ref> سپس بر بدن فاطمه [[نماز میت]] خواند. پیامبر (ص) در [[تشییع جنازه]] او شرکت کرد تا به قبرش در [[قبرستان بقیع]] رسید.<ref>اسکداری، ص۹۴.</ref> پیامبر (ص) داخل قبر شد و در آن دراز کشید، آن‏گاه برخاست و جنازه را با دست خود گرفت و درون قبر گذاشت.<ref>ابن شبه، ج۱، ص۱۲۴.</ref>
رسول خدا(ص) با پیراهن خودش او را [[کفن]] کرد<ref>المتقی هندی، کنز العمال، بیروت، ج۶، ص۲۲۸.</ref> و فرمود: «[[جبرئیل]] به من خبر داد که او اهل [[بهشت]] است و خداوند به هفتاد هزار [[فرشته]] امر کرده که بر او [[دعا]] بخوانند.»<ref>حاکم نیشابوری، المستدرک علی الصحیحین، دار المعرفه، ج۳، ص۱۰۸</ref> سپس بر بدن فاطمه [[نماز میت]] خواند. پیامبر (ص) در [[تشییع جنازه]] او شرکت کرد تا به قبرش در [[قبرستان بقیع]] رسید.<ref>اسکداری، ترغیب اهل المودة، مکتبة الثقافة، ص۹۴.</ref> پیامبر (ص) داخل قبر شد و در آن دراز کشید، آن‏گاه برخاست و جنازه را با دست خود گرفت و درون قبر گذاشت.<ref>ابن شبه، تاریخ المدینة المنورة، ۱۴۱۰ق، ج۱، ص۱۲۴.</ref>


== پانویس ==
== پانویس ==
{{پانویس2}}
{{پانویس۲}}


== منابع ==
== منابع ==
{{منابع}}
{{منابع}}
*آیتی، محمدابراهیم، تاریخ پیامبر اسلام، تجدید نظر و اضافات از: ابوالقاسم گرجی، تهران، انتشارات دانشگاه تهران، ۱۳۷۸ش.
*آیتی، محمدابراهیم، تاریخ پیامبر اسلام، تجدید نظر و اضافات از: ابوالقاسم گرجی، تهران، انتشارات دانشگاه تهران، ۱۳۷۸ش.
*ابن أبی الحدید، شرح نهج البلاغة، ج ۱، تحقیق : محمد أبو الفضل إبراهیم، دار إحیاء الکتب العربیة - عیسی البابی الحلبی وشرکاه، ۱۳۷۸- ۱۹۵۹م.
*ابن أبی الحدید، شرح نهج البلاغة، ج ۱، تحقیق : محمد أبو الفضل إبراهیم، بی‌جا، دار إحیاء الکتب العربیة - عیسی البابی الحلبی وشرکاه، ۱۳۷۸- ۱۹۵۹م.
*ابن اثیر، عزالدین ابوالحسن علی بن ابی الکرم، الکامل فی التاریخ، بیروت،‌ دار صادر -‌دار بیروت، ۱۳۸۵ق/۱۹۶۵م.
*ابن اثیر، عزالدین ابوالحسن علی بن ابی الکرم، الکامل فی التاریخ، بیروت،‌ دار صادر -‌دار بیروت، ۱۳۸۵ق/۱۹۶۵م.
*ابن جوزی، یوسف بن قزاوغلی، تذکرة الخواص، قاهره، مکتبه الثقافه الدینیه.
*ابن جوزی، یوسف بن قزاوغلی، تذکرة الخواص، قاهره، مکتبه الثقافه الدینیه، بی‌تا.
*ابن شبه نمیری، تاریخ المدینه، تحقیق فهیم محمد شلتوت، قم، دارالفکر.
*ابن شبه نمیری، تاریخ المدینة المنورة، تحقیق فهیم محمد شلتوت، قم، دارالفکر، ۱۴۱۰ق.
*ابن صباغ مالکی، الفصول المهمّه، قم، دارالحدیث.
*ابن صباغ مالکی، الفصول المهمّه فی معرفة الأئمة، قم، المجمع العالمی لأهل البیت، چاپ دوم، ۱۴۳۲ق.
*ابن عبدالبر، أبو عمر يوسف بن عبد الله بن محمد، الاستيعاب فى معرفة الأصحاب، تحقيق على محمد البجاوى، بيروت، دار الجيل، ط الأولى، ۱۴۱۲/۱۹۹۲.
*ابن عبدالبر، أبو عمر يوسف بن عبد الله بن محمد، الاستيعاب فى معرفة الأصحاب، تحقيق على محمد البجاوى، بيروت، دار الجيل، چاپ اول، ۱۴۱۲/۱۹۹۲.
*اسکداری، ترغیب اهل المودة و الوفاء، تحقیق عادل ابوالمنعم ابوالعباس، مدینه منوره، مکتبة الثقافة.
*اسکداری (نقشبندی)، اسماعیل، ترغیب اهل المودة و الوفاء، تحقیق عادل ابوالمنعم ابوالعباس، مدینه منوره، مکتبة الثقافة، بی‌تا.
*امینی، الغدیر، بیروت، دارالکتاب العربی.
*امینی، عبدالحسین، الغدیر فی الکتاب و السنة و الأدب، تهران، دار الکتب الاسلامیة، چاپ سوم، ۱۳۷۲ش.
*شهیدی، سیدجعفر، تاریخ تحلیلی اسلام، تهران، مرکز نشر دانشگاهی، ۱۳۹۰ش.
*شهیدی، سیدجعفر، تاریخ تحلیلی اسلام، تهران، مرکز نشر دانشگاهی، ۱۳۹۰ش.
*حاکم نیشابوری، المستدرک علی الصحیحین، تصحیح عبدالسلام بن محمد علّوش، دارالمعرفه، بیروت.
*حاکم نیشابوری، محمد بن عبدالله، المستدرک علی الصحیحین، تصحیح عبدالسلام بن محمد علّوش، بیروت، دارالمعرفه، بی‌تا.
*طباطبایی، محمدحسین، المیزان فی تفسیر القرآن، قم، اسماعیلیان، ۱۳۷۱.
*طباطبایی، سید محمدحسین، المیزان فی تفسیر القرآن، قم، اسماعیلیان، ۱۳۷۱ش.
*کلینی، محمد بن یعقوب، کافی، ترجمه و شرح محمدباقر کمره‌ای، تهران، اسوه، چاپ سوم، ۱۳۷۵ش.
*کلینی، محمد بن یعقوب، کافی، ترجمه و شرح محمدباقر کمره‌ای، تهران، اسوه، چاپ سوم، ۱۳۷۵ش.
*زِرِکْلی، خیرالدین، الأعلام، بیروت، دارالعلم للملایین، چاپ پانزدهم، ۲۰۰۲م.
*زِرِکْلی، خیرالدین، الأعلام، بیروت، دارالعلم للملایین، چاپ پانزدهم، ۲۰۰۲م.
*مجلسی، محمدباقر،‌ بحارالانوار، بیروت، دار الوفاء، ۱۴۰۳ق.
*مجلسی، محمدباقر،‌ بحارالانوار، بیروت، دار الوفاء، ۱۴۰۳ق.
*متقی الهندی، کنزالعمال، بیروت، الرساله.
*متقی الهندی، علی بن حسام الدین، کنزالعمال، بیروت، الرساله، بی‌تا.
*یعقوبی، تاریخ یعقوبی،  بیروت، دار صادر.
*یعقوبی، احمد بن ابی یعقوب، تاریخ یعقوبی،  بیروت، دار صادر، بی‌تا.
{{پایان}}
{{پایان}}


خط ۷۹: خط ۷۹:
  | عکس = <!--نمی‌خواهد، ندارد، دارد-->دارد
  | عکس = <!--نمی‌خواهد، ندارد، دارد-->دارد
  | ناوبری = <!--ندارد، دارد-->دارد
  | ناوبری = <!--ندارد، دارد-->دارد
  | رعایت شیوه‌نامه ارجاع = <!--ندارد، دارد-->ندارد
  | رعایت شیوه‌نامه ارجاع = <!--ندارد، دارد-->دارد
  | کپی‌کاری = <!--از منبع مردود، از منبع خوب، ندارد-->از منبع خوب
  | کپی‌کاری = <!--از منبع مردود، از منبع خوب، ندارد-->از منبع خوب
  | استناد به منابع مناسب = <!--ندارد، ناقص، کامل-->کامل
  | استناد به منابع مناسب = <!--ندارد، ناقص، کامل-->کامل
کاربر ناشناس