پرش به محتوا

محمدابراهیم جوهری هروی: تفاوت میان نسخه‌ها

جز
بدون خلاصۀ ویرایش
جزبدون خلاصۀ ویرایش
خط ۱: خط ۱:
'''محمد ابراهیم جوهری‌ هروی‌،''' شاعر فارسی‌سرای‌ مرثیه‌گوی‌ سده سیزدهم‌. معروفترین اثر او، طوفان‌البكاء سال‌ها مورد توجه‌ ذاكران‌ و مداحان‌ اهل‌بیت‌ بوده‌ است.
[[پرونده:طوفان البکاء.jpg|بندانگشتی|طوفان البکاء اثر محمد ابراهیم جوهری]]


{{در دست ویرایش ۲|ماه=نوامبر|روز=۲۱|سال=۲۰۱۴|چند = 2}}
'''محمد ابراهیم جوهری‌ هروی‌،'''(درگذشته پس از 1240 یا 1253ق) ملقب به افصح‌الشعراء، شاعران و مرثیه‌سرایان فارسی‌زبان قرن سیزدهم است که معروفترین اثرش طوفان‌البكاء سال‌ها مورد توجه‌ ذاكران‌ و مداحان‌ اهل‌بیت‌ بوده‌ است. وی سالیانی در قزوین به خدمت رکن الدوله در آمد، و لقب افصح الشعراء را از او دریافت کرد. وی در پایان عمر در اصفهان نزد محمد باقر شفتی رفت و در همانجا درگذشت.


==زندگی و لقب==
==زندگی و لقب==
نام‌ او در برخی‌ از چاپ‌های‌ مهم‌ترین‌ اثرش‌، طوفان‌البكاء، ابراهیم‌ ذكر شده‌ است‌<ref>رجوع کنید به منزوی‌، ج‌ 3، ص‌ 1717ـ 1718</ref> از تاریخ‌ تولد وی‌ اطلاعی‌ در دست‌ نیست‌. به‌ گفته خودش‌ در مقدمه [[طوفان البکاء|طوفان‌البكاء]] <ref>جوهری، ص‌ 4</ref>، پدرش‌ محمدباقر مروزی‌ بوده‌ است‌، اما برخی‌ منابع‌ اصل‌ او را از [[هرات]] دانسته‌اند.<ref>مثلاً محمودمیرزا قاجار، ج‌ 2، ص‌ 581؛ خوانساری‌، ج‌ 2، ص‌ 49</ref>
نام‌ جوهری‌ در برخی‌ از چاپ‌های‌ مهم‌ترین‌ اثرش‌، طوفان‌البكاء، ابراهیم‌ ذكر شده‌ است‌<ref>رجوع کنید به منزوی‌، ج‌ 3، ص‌ 1717ـ 1718</ref> از تاریخ‌ تولد وی‌ اطلاعی‌ در دست‌ نیست‌. به‌ گفته خودش‌ در مقدمه [[طوفان البکاء|طوفان‌البكاء]] <ref>جوهری، ص‌ 4</ref>، پدرش‌ محمد باقر مروزی‌ بوده‌ است‌، اما برخی‌ منابع‌ اصل‌ او را از [[هرات]] دانسته‌اند.<ref>مثلاً محمودمیرزا قاجار، ج‌ 2، ص‌ 581؛ خوانساری‌، ج‌ 2، ص‌ 49</ref>


جوهری‌ در مقدمه طوفان‌ البكاء<ref> جوهری، ص‌ 4ـ5</ref>نوشته‌ كه‌ به‌ علت‌ ناسازگاری‌ روزگار از موطن‌ خود هجرت‌ كرده‌ است‌. او مدتی‌ به‌ سیاحت‌ پرداخت‌، سپس‌ سال‌ها در [[قزوین]] اقامت‌ گزید؛ از این‌رو، بعضی‌ او را قزوینی‌ دانسته‌اند.<ref>مهدوی‌، ص‌ 45</ref> وی‌ در قزوین‌ به‌ درگاه‌ ركن‌الدوله‌ (متوفی‌ 1289)، نواده فتحعلی‌شاه‌ و حاكم‌ صائین‌قلعه‌، پیوست‌ و شش‌ سال‌ در خدمت‌ او بود و ضمن‌ مدح‌ او، به‌ قصیده‌گویی‌ و غزلسرایی‌ پرداخت‌ و از او لقب‌ افصح‌الشعرا گرفت‌.<ref>جوهری هروی‌، ص‌ 5، 300</ref> احوال وی قزوین در خاتمه طوفان البکاء آمده است.<ref>رجوع کنید به جوهری‌ هروی‌، ص‌ 7</ref>
جوهری‌ در مقدمه طوفان‌ البكاء<ref> جوهری، ص‌ 4ـ5</ref> نوشته‌ كه‌ به‌ علت‌ ناسازگاری‌ روزگار از موطن‌ خود هجرت‌ كرده‌ است‌. او مدتی‌ به‌ سیاحت‌ پرداخت‌، سپس‌ سال‌ها در [[قزوین]] اقامت‌ گزید. از این‌رو، بعضی‌ او را قزوینی‌ دانسته‌اند.<ref>مهدوی‌، ص‌ 45</ref> وی‌ در قزوین‌ به‌ درگاه‌ ركن‌الدوله‌، نواده فتحعلی‌شاه‌ و حاكم‌ صائین‌قلعه‌، پیوست‌ و شش‌ سال‌ در خدمت‌ او بود و ضمن‌ مدح‌ او، به‌ قصیده‌گویی‌ و غزلسرایی‌ پرداخت‌ و از او لقب‌ افصح‌الشعرا گرفت‌.<ref>جوهری هروی‌، ص‌ 5، 300</ref> احوال وی قزوین در خاتمه طوفان البکاء آمده است.<ref>رجوع کنید به جوهری‌ هروی‌، ص‌ 7</ref>


==مدح اهل بیت==
==مدح اهل بیت==
وی‌ به‌ تشویق‌ ملامحمد صالح‌ و آقاصالح‌ خانبان‌، از اعیان قزوین‌، طوفان‌البكاء را در باره مصائب‌ اهل‌ بیت‌، در مدت‌ دو سال‌ نوشت‌. او در آغاز و پایان‌ كتابش‌، آن‌ دو را ــ كه‌ به‌ مداحان‌ اهل‌بیت‌ توجه‌ داشتند و از جمله‌ به‌ او نیز كمك‌ مالی‌ كرده‌ بودند ــ ستوده‌ است‌.<ref>رجوع کنید به جوهری‌ هروی‌، ص‌ 6ـ7،300</ref>
وی‌ به‌ تشویق‌ ملامحمد صالح‌ و آقاصالح‌ خانبان‌، از اعیان قزوین‌، طوفان‌البكاء را در باره مصائب‌ اهل‌ بیت‌، در مدت‌ دو سال‌ نوشت‌. او در آغاز و پایان‌ كتابش‌، آن‌ دو را ستوده‌ است‌.<ref>رجوع کنید به جوهری‌ هروی‌، ص‌ 6ـ7،300</ref>


==طوفان البکاء==
==طوفان البکاء==
خط ۳۰: خط ۳۰:
* محمدابراهیم‌بن‌ محمدباقر جوهری‌ هروی‌، طوفان‌ البكاء، چاپ‌ سنگی تهران‌، 1323ق.
* محمدابراهیم‌بن‌ محمدباقر جوهری‌ هروی‌، طوفان‌ البكاء، چاپ‌ سنگی تهران‌، 1323ق.
* محمدعلی‌ حبیب‌آبادی‌، مكارم‌ الا´ثار در احوال‌ رجال‌ دو قرن‌ 13 و 14 هجری، ج‌ 4، اصفهان‌، 1352ش‌.
* محمدعلی‌ حبیب‌آبادی‌، مكارم‌ الا´ثار در احوال‌ رجال‌ دو قرن‌ 13 و 14 هجری، ج‌ 4، اصفهان‌، 1352ش‌.
* خوانساری‌.
* خوانساری‌، محمد باقر، روضات الجنات، مکتبة اسماعیلیان، قم.
* عباس‌ قمی‌، هدیه الاحباب‌ فی‌ ذكر المعروفین‌ بالكنی‌ و الالقاب‌ و الانساب‌، تهران‌، 1363ش‌.
* عباس‌ قمی‌، هدیه الاحباب‌ فی‌ ذكر المعروفین‌ بالكنی‌ و الالقاب‌ و الانساب‌، تهران‌، 1363ش‌.
* محمود میرزاقاجار، سفینه المحمود، چاپ‌ عبدالرسول خیامپور، تبریز، 1346 ش‌.
* محمود میرزاقاجار، سفینه المحمود، چاپ‌ عبدالرسول خیامپور، تبریز، 1346 ش‌.