پرش به محتوا

شهادت: تفاوت میان نسخه‌ها

۱٬۱۷۶ بایت حذف‌شده ،  ‏۲ اوت ۲۰۲۱
جز
بدون خلاصۀ ویرایش
جز (مستندسازی)
جزبدون خلاصۀ ویرایش
خط ۳۷: خط ۳۷:


== اهمیت و جایگاه==
== اهمیت و جایگاه==
{{جعبه نقل قول| عنوان =| نقل‌قول = {{شعر}}{{ب|کجایید ای شهیدان خدایی| بلاجویان دشت کربلایی}}{{ب|کجایید ای سبک روحان عاشق| پرنده‌تر ز مرغان هوایی}}{{ب| کجایید ای شهان آسمانی| بدانسته فلک را درگشایی}}{{ب|کجایید ای ز جان و جا رهیده| کسی مر عقل را گوید کجایی}}{{ب|کجایید ای در زندان شکسته| بداده وام‌داران را رهایی}}{{ب|کجایید ای در مخزن گشاده| کجایید ای نوای بی‌نوایی}}{{ب|در آن بحرید کاین عالم کف او است| زمانی بیش دارید آشنایی}}{{ب|کف دریاست صورت‌های عالم| ز کف بگذر اگر اهل صفایی}}{{ب|دلم کف کرد کاین نقش سخن شد| بهل نقش و به دل رو گر ز مایی}}{{ب|برآ ای شمس تبریزی ز مشرق| که اصل اصل اصل هر ضیایی}}{{پایان شعر}}|تاریخ بایگانی|
روایات زیادی درباره منزلت و فضیلت شهادت وارد شده است. از جمله اینکه شهادت در روایات بالاترین نیکی<ref> ابن حیون مغربی، دعائم الاسلام، ۱۳۸۵ق، ج۱، ص۳۴۳.</ref>و گرامی‌ترین مرگ<ref> صدوق، من لایحضر الفقیه، ۱۴۰۳ق، ج۴، ص۴۰۲، ح۵۸۶۸.</ref> دانسته شده است و برخی از مرگ‌های دیگر در اجر و پادش به آن تشبیه شده است.<ref> نگاه کنید به شیخ انصاری، کتاب الطهاره، ۱۴۱۵ق، ج۴، ص۴۰۴.</ref> همچنین در دعاهایی که از [[چهارده معصوم]] رسیده ختم عاقبت به شهادت،<ref> علامه مجلسی، بحار الانوار، ۱۴۰۴ق، ج۹۵، ص۳۶۸؛ ج۹۱، ص۲۳۹؛ ج۹۴، ص۳۳۲.</ref> شهادت زیر پرچم [[پیامبر(ص)]]<ref> علامه مجلسی، بحار الانوار، ۱۴۰۴ق، ج۹۴، ص۳۷۶.</ref> و کشته شدن به‌دست بدترین مردم<ref> علامه مجلسی، بحار الانوار، ۱۴۰۴ق، ج۹۴، ص۲۶۱.</ref> از خدا درخواست شده است.
| منبع = دیوان شمس (غزلیات)، غزل شماره ۲۷۰۷.| تراز = چپ| عرض = ۴۲۰px| اندازه خط = ۱۵px| گیومه نقل‌قول =| تراز منبع = چپ}}
روایات زیادی درباره منزلت و فضیلت شهادت وارد شده است. از جمله اینکه شهادت در روایات بالاترین نیکی<ref> ابن حیون مغربی، دعائم الاسلام، ۱۳۸۵ق، ج۱، ص۳۴۳.</ref>و گرامی‌ترین مرگ<ref> صدوق، من لایحضر الفقیه، ۱۴۰۳ق، ج۴، ص۴۰۲، ح۵۸۶۸.</ref> دانسته شده است و برخی از مرگ‌های دیگر در اجر و پادش به آن تشبیه شده است.{{مدرک}} همچنین در دعاهایی که از [[چهارده معصوم]] رسیده ختم عاقبت به شهادت،<ref> علامه مجلسی، بحار الانوار، ۱۴۰۴ق، ج۹۵، ص۳۶۸؛ ج۹۱، ص۲۳۹؛ ج۹۴، ص۳۳۲.</ref> شهادت زیر پرچم [[پیامبر(ص)]]<ref> علامه مجلسی، بحار الانوار، ۱۴۰۴ق، ج۹۴، ص۳۷۶.</ref> و کشته شدن به‌دست بدترین مردم<ref> علامه مجلسی، بحار الانوار، ۱۴۰۴ق، ج۹۴، ص۲۶۱.</ref> از خدا درخواست شده است.


در قرآن از واژه شهادت با تعبیر «قَتْل فی سبیل‌الله» (کشته شدن در راه خدا) یاد شده است.<ref>قرشی، قاموس قرآن، ۱۴۱۲ق، ج۴، ص۷۶.</ref> همچنین از شهادت و شهید درباب‌های احکام طهارت<ref> برای نمونه نگاه کنید به علامه حلی، تحریر الاحکام، ۱۴۲۰ق، ج۱، ۳۳۱۷.</ref> و جهاد کتاب‌های فقهی سخن گفته شده است.  
در قرآن از واژه شهادت با تعبیر «قَتْل فی سبیل‌الله» (کشته شدن در راه خدا) یاد شده است.<ref>قرشی، قاموس قرآن، ۱۴۱۲ق، ج۴، ص۷۶.</ref> همچنین از شهادت و شهید درباب‌های احکام طهارت<ref> برای نمونه نگاه کنید به علامه حلی، تحریر الاحکام، ۱۴۲۰ق، ج۱، ۳۳۱۷.</ref> و جهاد کتاب‌های فقهی سخن گفته شده است.  
خط ۵۰: خط ۴۸:
* آمرزش گناهان و رحمت خدا<ref>سوره آل عمران، آیه۱۵۷.</ref>در روایتی که از [[امام باقر(ع)]] نقل شده هنگامی که نخستین قطره خون شهید جاری می‌شود، تمام گناهان او به جز [[حق‌الناس]] بخشیده می‌شود.<ref>شیخ صدوق، من لایحضره الفقیه، ۱۴۱۳ق، ج۳، ص۱۸۳.</ref>
* آمرزش گناهان و رحمت خدا<ref>سوره آل عمران، آیه۱۵۷.</ref>در روایتی که از [[امام باقر(ع)]] نقل شده هنگامی که نخستین قطره خون شهید جاری می‌شود، تمام گناهان او به جز [[حق‌الناس]] بخشیده می‌شود.<ref>شیخ صدوق، من لایحضره الفقیه، ۱۴۱۳ق، ج۳، ص۱۸۳.</ref>
*ورود به بهشت<ref>سوره توبه، آیه۱۱۱.</ref> شهید از نخستین کسانی است که به بهشت می‌رود.<ref>علامه مجلسی، بحار الانوار، ۱۴۰۴ق، ج۷۱، ص۱۴۴.</ref>  
*ورود به بهشت<ref>سوره توبه، آیه۱۱۱.</ref> شهید از نخستین کسانی است که به بهشت می‌رود.<ref>علامه مجلسی، بحار الانوار، ۱۴۰۴ق، ج۷۱، ص۱۴۴.</ref>  
== مراتب و درجات شهداء==
برای شهداء اقسامی ذکر شده است:
*شهید دنیوی و اخروی؛ کسی که که در جنگ با [[کافران]] کشته می‌شود و انگیزه‌اش از حضور در جنگ برافراشته شدن پرچم دین است نه انگیزه‌های مادی.
*شهید دنیوی؛‌ کسی که در جنگ با کافران کشته می‌شود. اما با انگیزه مادی همچون رسیدن به [[غنیمت]] در جنگ شرکت کرده است.
*شهید اخروی: کسی که بدون جنگ اما مظلوم کشته می‌شود مانند کسی که غرق می‌شود، با طاعون از دنیا می‌رود، طالب علمی که در غربت می‌میرد و...<ref>محمود عبدالرحمان، معجم المصطلحات و الالفاظ الفقهیه، ج۲، ص۳۴۷.</ref>


== احکام شهید در معرکه==
== احکام شهید در معرکه==
خط ۶۱: خط ۶۴:
==شهادت امامان شیعه==
==شهادت امامان شیعه==
به اعتقاد شماری از عالمان شیعه، همه [[امامان شیعه]] با شهادت از دنیا می‌روند.<ref>طبرسی، اعلام الوری، ۱۴۱۷ق، ج۲، ص۱۳۲-۱۳۱؛ ابن شهر آشوب، مناقب آل ابی‌طالب، ۱۳۷۹ ق، ج۲، ص۲۰۹.</ref> دلیل آنان، [[روایت|روایات]] از جمله روایت «وَ اللَّهِ مَا مِنَّا إِلَّا مَقْتُولٌ شَهِید» منقول از امام صادق(ع) است که بنابر آن، همه امامان با شهادت از دنیا خواهند رفت.<ref>ابن شهر آشوب، مناقب آل ابی‌طالب، ۱۳۷۹ ق، ج۲، ص۲۰۹؛ طبرسی، إعلام الوری، ۱۴۱۷ق، ج۲، ص۱۳۲-۱۳۱.</ref> [[شیخ مفید]] در کتاب «[[تصحیح اعتقادات الامامیه]]» شهادت امام علی(ع)، امام حسن(ع)، امام حسین(ع)، امام موسی(ع) و امام رضا(ع) را پذیرفته و در شهادت سایر ائمه تردید کرده است.<ref>مفید، تصحیح اعتقاد الامامیه، ۱۴۱۴ق، ص۱۳۲و۱۳۱.</ref> [[علامه مجلسی]] در توجیه سخن شیخ مفید گفته است با توجه به اینکه اخبار شهادت سایر ائمه(ع) متواتر نیست، شاید منظور او نفی [[تواتر]] و قطعیت شهادت سایر ائمه(ع) باشد.<ref>علامه مجلسی، بحار الانوار، ۱۴۰۴ق، ج۲۷، ص۲۱۶.</ref>  
به اعتقاد شماری از عالمان شیعه، همه [[امامان شیعه]] با شهادت از دنیا می‌روند.<ref>طبرسی، اعلام الوری، ۱۴۱۷ق، ج۲، ص۱۳۲-۱۳۱؛ ابن شهر آشوب، مناقب آل ابی‌طالب، ۱۳۷۹ ق، ج۲، ص۲۰۹.</ref> دلیل آنان، [[روایت|روایات]] از جمله روایت «وَ اللَّهِ مَا مِنَّا إِلَّا مَقْتُولٌ شَهِید» منقول از امام صادق(ع) است که بنابر آن، همه امامان با شهادت از دنیا خواهند رفت.<ref>ابن شهر آشوب، مناقب آل ابی‌طالب، ۱۳۷۹ ق، ج۲، ص۲۰۹؛ طبرسی، إعلام الوری، ۱۴۱۷ق، ج۲، ص۱۳۲-۱۳۱.</ref> [[شیخ مفید]] در کتاب «[[تصحیح اعتقادات الامامیه]]» شهادت امام علی(ع)، امام حسن(ع)، امام حسین(ع)، امام موسی(ع) و امام رضا(ع) را پذیرفته و در شهادت سایر ائمه تردید کرده است.<ref>مفید، تصحیح اعتقاد الامامیه، ۱۴۱۴ق، ص۱۳۲و۱۳۱.</ref> [[علامه مجلسی]] در توجیه سخن شیخ مفید گفته است با توجه به اینکه اخبار شهادت سایر ائمه(ع) متواتر نیست، شاید منظور او نفی [[تواتر]] و قطعیت شهادت سایر ائمه(ع) باشد.<ref>علامه مجلسی، بحار الانوار، ۱۴۰۴ق، ج۲۷، ص۲۱۶.</ref>  
== مراتب و درجات شهداء==
برای شهداء اقسامی ذکر شده است:
*شهید دنیوی و اخروی؛ کسی که که در جنگ با [[کافران]] کشته می‌شود و انگیزه‌اش از حضور در جنگ برافراشته شدن پرچم دین است نه انگیزه‌های مادی.
*شهید دنیوی؛‌ کسی که در جنگ با کافران کشته می‌شود. اما با انگیزه مادی همچون رسیدن به [[غنیمت]] در جنگ شرکت کرده است.
*شهید اخروی: کسی که بدون جنگ اما مظلوم کشته می‌شود مانند کسی که غرق می‌شود، با طاعون از دنیا می‌رود، طالب علمی که در غربت می‌میرد و...<ref>محمود عبدالرحمان، معجم المصطلحات و الالفاظ الفقهیه، ج۲، ص۳۴۷.</ref>


== شهید در ادبیات جمهوری اسلامی ایران==  
== شهید در ادبیات جمهوری اسلامی ایران==