توبه: تفاوت میان نسخه‌ها

توبه (نمایش مبدأ)

نسخهٔ ‏۷ اوت ۲۰۱۶، ساعت ۱۰:۲۷

۸٬۴۹۵ بایت حذف‌شده ، ‏۷ اوت ۲۰۱۶

جز

←‏توبه از انواع گناهان

دیداریویکی‌متن

کاربر ناشناس

imported>Pourrezaei

@@ خط ۶۰: / خط ۶۰: @@
 فقهای اهل سنّت بین مرتد فطری و مرتد ملی تفکیکی قائل نشده‌اند و این مباحث را تحت عنوان کسی که ارتدادش تکرار شده است مطرح نموده‌اند .<ref> الموسوعه‌الفقهیه، ج۱۴، ص۱۲۷ـ ۱۲۸</ref>
-===واقعیت توبه===
-توبه دو جنبه دارد. یک جنبه واقعی و یک جنبه ظاهری.
-{{جعبه نقل قول | عنوان = | نقل‌قول = [[امام باقر(ع)]] در جواب کسی که از نحوه پوشاندن گناهان شخصی توبه کار پرسید، فرمود:{{سخ}}'''«''' هر گناهی که دو فرشته موکل بر او برایش نوشته‏‌اند را از یادشان می‌برد و به اعضاء و جوارح بدن او الهام می‌کند که گناهان او را پنهان کنید، و به قطعه‏‌های زمین که در آنجاها گناه کرده الهام می‌کند آن گناهانی که بر روی تو کرده است را فراموش کن. در این هنگام، خدا را در حالی ملاقات می‌کند که گناهی بر گردن ندارد و کسی نمی‌تواند بر علیه او گواهی دهد.'''»''' |تاریخ بایگانی |
-| منبع = <small>[[الکافی]]، ج۴، ص۲۳۰.</small> | تراز = چپ| عرض = 350px | اندازه خط = 14px|رنگ پس‌زمینه=#DEB887| گیومه نقل‌قول = | تراز منبع = چپ}}
-در جنبه واقعی توبه، سخن در این است که توبه فرد گناهکار تا چه اندازه مورد قبول [[خدا|خداوند]] است، اما در جنبه ظاهری، سخن از این است که حکم ظاهری شخص توبه کار و برخورد دیگران با او چگونه است.
-بیان فقها در مورد ماهیت توبه، در این دو جنبه با هم فرق دارد.
-در بیان جنبه واقعی توبه که ناظر به تغییر وضعیت شخص در آخرت است، فقها با واگذار کردن امر به داوری اخروی، درباره اینکه این توبه تا چه اندازه مورد قبول خداوند است، سکوت کرده‌اند. حتی در مواردی مانند گونه‌هایی از ارتداد که در آنها توبه کردن شخص بی‌فایده است و حکم ارتداد جاری می‌شود، برخی بیان کرده‌اند که این حکم به آن معنا نیست که اگر شخص توبه کرد، توبه او مورد قبول خداوند قرار نخواهد گرفت <ref>جصاص، ج۵، ص۱۲۳</ref><ref> قمی، ج۵، ص۳۷۳</ref>
-اما توبه در مورد مسائل ظاهری فقهی، در جنبه‌های مختلف فرق می‌کند.
-====توبه ازگناهان دارای اثر حقوقی====
-در مواردی که توبه، اثری حقوقی ــ اعم از حقوق خانواده، حقوق مالی یا احکام عبادی ــ دارد نزد عموم فقها همینکه شخص اظهار توبه کرد این امر به منزله توبه است و قبول آن از سوی دیگران، نیازمند امر دیگری نیست.<ref> مفید، المقنعه، ص۵۰۴</ref><ref> طوسی، النهایه، ص۴۵۸</ref>
-البته در آنجا که ترتب اثر حقوقی بر توبه، مستلزم نوعی اعتماد به آن شخص است، به خاطر اینکه اگر توبه شخص واقعی نباشد و او در حال ظاهر سازی است، قبول کردن توبه او موجب مفسده‌ای فردی یا اجتماعی می‌شود. به همین جهت، فقها در این موارد بیان کرده‌اند که باید این شخص را آزمایش کرد تا متوجه شویم توبه او واقعی است یا ظاهر سازی. به عنوان نمونه، در مسئله توبه شخص محارب، برخی از فقیهان بر این نکته تأکید کرده‌اند که اظهار توبه از سوی محارب می‌تواند ناشی از تقیه بوده باشد و تنها در صورتی می‌توان به توبه او اعتماد کرد که نشانه‌های اصلاح اخلاق او نمایان شود.<ref> نگاه کنید‌ : ابواسحاق، ج۲، ص۲۸۶</ref><ref> کاسانی، ج۷، ص۹۶</ref><ref> ابن هبیره، ج۲، ص۴۲۵</ref><ref> نووی، روضه، ج۱۰، ص۱۵۹</ref> همچنین درصورتی که مردی تصمیم بگیرد با زنی که می‌داند زنا کرده، به باور اینکه توبه کرده است،ازدواج کند، نزد برخی فقها، اظهار توبه از سوی آن زن کافی نیست و لازم است او را امتحان کنیم که توبه‌اش واقعی بوده یا نه. <ref> نگاه کنید: طوسی، النهایه، ص۴۵۸</ref> <ref>ابن تیمیه، ج۳۲، ص۱۲۵</ref><ref> بهوتی، ج۵، ص۸۳</ref>
-====توبه از گناهان دارای اثر جزایی====
-در مواردی که گناه شخص، مجازاتی را در پی دارد، همینکه شخص اظهار توبه کرد، توبه او پذیرفته می‌شود. در چنین مواردی پس از اظهار توبه نیازی نیست تحقیق کنیم که توبه این شخص واقعی بوده یا ظاهر سازی و دروغین. به همین جهت، حتی درمواردی که مشخص شود شخص بر انجام [[گناه کبیره]]‌ای اصرار دارد، باز اظهار توبه جهت برطرف شدن مجازات او کفایت می‌کند.<ref>نگاه کنید : مفید، المقنعه، ص۷۸۸</ref>
-در جرائم جنسی که موجب حد می‌شود<ref>همانند زنا، لواط و...</ref> در صورتی که مُجرم قبل از شهادت شاهدان نزد حاکم، توبه کند، حد بر او اجرا نمی‌شود ولی اگر پس از اقامه شهادت توبه کند، حاکم با در نظر گرفتن مصالح مسلمانان در اجرای حد یا عفو مخیر است، اما درصورتی که توبه نکند، حتما باید حد بر او اجرا شود. <ref>نگاه کنید‌ : ابن بابویه، المقنع، ص۴۳۰-۴۳۱</ref> <ref>مفید، المقنعه، ص۷۷۷، ۷۸۷، ۷۸۸</ref><ref> ابن قیم، اعلام...، ج۳، ص۱۴۴</ref>
-در ماده ۷۳ [[قانون مجازات اسلامی]] [[جمهوری اسلامی ایران|ایران]] چنین آمده است: «هرگاه کسی به زنایی که موجب حد است، اقرار کند و بعد توبه نماید، قاضی می‌تواند تقاضای عفو او را از ولی امر بنماید و یا حد بر او جاری نماید» <ref>برای جرایم دیگر، نگاه کنید : ماده ۱۲۵، ۱۳۲</ref>
-در ماده ۱۸۱ قانون مجازات اسلامی ایران در مورد مجازات کسی که شراب نوشیده است تصریح شده که «هرگاه کسی که شراب خورده، قبل از اقامه شهادت توبه نماید، حد او از ساقط می‌شود، ولی توبه بعد از اقامه شهادت موجب سقوط حد نیست». اما درباره [[حد سرقت]]، در تبصره ماده ۲۰۰ بیان شده که «حد سرقت بعد از ثبوت جرم یا توبه ساقط نمی‌شود و بخشیدن سارق جایز نیست».
-===توبه در موارد حق الناس===
-برخی از فقها بیان کرده‌اند که توبه از [[حق الناس|حقوق الناس]]، در صورتی قبول می‌شود که حق کسانی که به آنان ظلم شده است بازگردانده شود یا از آنان طلب بخشش شود. <ref>الاذکار، ص۳۶۶</ref>
-برخی دیگر، ظلم‌هایی که باعث ایجاد حق الناس میشود را بر چند قسم دانسته‌اند:
-قسم اول در امور مالی‌ای است که شرط توبه در آن، بازگرداندن عین مال، یا شبیه آن به صاحب مال یا ورثه او، یا طلب بخشش از آنان است؛
-قسم دوم ظلم‌های غیرمالی است. در این قسم، اگر ظلم از قبیل دشنام دادن و ریختن آبروی دیگران باشد، باید در صدد جبران نسبتی که به دیگران داده بر آید. اگر قتل و جراحت وارد کردن است، قبول قصاص یا طلب عفو از صاحب حق است...<ref>ص ۲۴۳-۲۴۴</ref>
 ==توبه در علم کلام==