توحید افعالی: تفاوت میان نسخه‌ها

برپایه توحید افعالی همان‌طور که خداوند در ذاتش شریکی ندارد، در فاعلیت هم شریک ندارد، وهرکاری کهر مخلقوی انجام می دهد فعل خدا است.<ref>مطهری، مجموعه آثار، ۱۳۷۷ش، ج۲، ص۱۰۴.</ref> توحید افعالی مانند توحید ذاتتی و صفاتی از مراتب نظری توحید است؛ یعنی باید ردر شناخت حاصل شود؛ برخلاف توحید عبادی که از مراتب عملی توحید است؛ یعنی از مقوله فعل است.<ref>مطهری، مجموعه آثار، ۱۳۷۷ش، ج۲، ص۱۰۴.</ref>

البته توحید افعالی بر خلاف برخی مکاتب کلامی، به معنای نفی قانون علیت و یا نفی تاثیر داشتن اسباب نیست. برخی مذاهب کلامی برای اثبات توحید در فاعلیت یا مانند [[اشاعره]] اصل علیت را انکار کرده‌اند و یا مانند [[معتزله]] برای بعضی مخلوقات استقلال قائل شده‌اند.اما از دیدگاه [[شیعه]]، «توحید افعالی» به این معنا نیست که خداوند به طور مستقیم و بدون واسطۀ سبب و علّتی، پدیده‌ای ایجاد کند و خود جانشین تمام علل و اسباب گردد، بلکه بدین معناست که وقتی ایجاد امری نیازمند سببی باشد آن سبب را نیز خود خدا می‌آفریند و نیازی به امری خارج از ذات خودش ندارد. خداوند از طریق آفریدن اسباب و علل مادّی و غیر مادّی، به اشیا هستی می‌بخشد. و او تنها خالق اصیل، مستقل و قایم به ذات است و علّیت و تأثیر غیر او پیوسته به اذن و فیض مستمرّ او صورت می‌گیرد.

به بیان دیگر، علیت خداوند در طول اسباب و مسبّبات جهان هستی است، نه در عرض آنها.<ref>مصباح یزدی، مجموعه کتب آموزشی معارف قرآن ۱، درس دوازدهم</ref>

==نتایج توحید افعالی==

=== توحید در خالقیت ===