کاربر ناشناس
بیت المعمور: تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش
imported>Eahmadian بدون خلاصۀ ویرایش |
imported>Eahmadian بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
'''بیت‌المعمور''' | |||
'''بیت‌المعمور''' خانه‌ای در آسمان چهارم یا هفتم، مُحاذی(برابر یا مقابلِ) [[کعبه|خانۀ کعبه]] كه فرشتگان در آنجا همواره مشغول عبادت و طواف اند. این ترکیب نخستین بار در قرآن کریم و سپس در روایات اسلامی به کار رفته است. | |||
== معناشناسی == | == معناشناسی == | ||
=== معنای لغوی === | === معنای لغوی === | ||
| خط ۵: | خط ۶: | ||
*کلمه «معمور» اسم مفعول از ماده «ع ـ م ـ ر» و معنای اصلی این ماده، حیات و آبادانی در مقابل ویرانی و خرابی است.<ref>مصطفوی، ج8، ص229.</ref> | *کلمه «معمور» اسم مفعول از ماده «ع ـ م ـ ر» و معنای اصلی این ماده، حیات و آبادانی در مقابل ویرانی و خرابی است.<ref>مصطفوی، ج8، ص229.</ref> | ||
*گفته‌اند وجه نامگذاری بیت المعمور این است که به ذکر و طاعت خداوند آباد و زنده است <ref>مصطفوی، ج8، ص226. نیز نک: طبرسی، ج9، ص247.</ref> | *گفته‌اند وجه نامگذاری بیت المعمور این است که به ذکر و طاعت خداوند آباد و زنده است <ref>مصطفوی، ج8، ص226. نیز نک: طبرسی، ج9، ص247.</ref> | ||
*در عربی البیت المعمور(با الف و لام بر کلمه بیت و معمور)است و در فارسی الف و لام «بیت» را نمی‌آورند. | |||
*در برخی روایات نام دیگر بیت المعمور، «ضراح» ذکر شده است.<ref>طبرسی، ج1، ص389.</ref> | *در برخی روایات نام دیگر بیت المعمور، «ضراح» ذکر شده است.<ref>طبرسی، ج1، ص389.</ref> | ||
===معنای اصطلاحی | ===معنای اصطلاحی=== | ||
* | *بیت المعمور، خانه‌ای در آسمان چهارم یا هفتم، مُحاذی(برابر یا مقابلِ) [[کعبه|خانۀ کعبه]] است كه فرشتگان در آنجا همواره مشغول عبادت و طواف اند.<ref>طبرسی، ج9، 247؛ فخر رازی، ج4، ص 46؛ عروسی حویزی ، ج5، ص136.</ref> | ||
*به نقل روایات کهن و تفاسیرِ [[صحابه پیامبر اکرم(ص)|صحابه]] و [[تابعان]]، | *فلسفه وجودی بیت المعمور به درستی دانسته نیست؛ اما بنابر روایاتی، فرشتگان پس از اعتراض به آفرینش آدم، از نور الهی محجوب شدند و بدین رو به عرش الهی پناه بردند و خدا آنها را آمرزید و در آسمان چهارم، بیت المعمور را برایشان بنا فرمود.<ref>کلینی ، ج 4، ص 187 و 188؛ تفسير قمي، ج1، ص: 37.</ref> | ||
*به نقل روایات کهن و تفاسیرِ [[صحابه پیامبر اکرم(ص)|صحابه]] و [[تابعان]]، هر روز هفتاد هزار فرشته در بیت المعمور نماز می گزارند و چون خارج شوند، دیگر تا روز قیامت بدان بازنمی گردند و آبادانی این خانه به سبب فراوانی فرشتگانی است که در آن ذکر خدا می‌گویند و عبادت می‌کنند.<ref>نک: طبری ، ج 11، جزء 27، ص 10ـ11؛ طباطبایی، ج19، ص8؛ سیوطی، ج6، ص117.</ref><br /> | |||
*رأی دیگری نیز وجود دارد که مراد از بیت المعمور خود کعبه در زمین است که در طول سال ، آباد و معمور به زائران است .<ref>طوسی ، التبیان ، ج 9، ص 402.</ref> | *رأی دیگری نیز وجود دارد که مراد از بیت المعمور خود کعبه در زمین است که در طول سال ، آباد و معمور به زائران است .<ref>طوسی ، التبیان ، ج 9، ص 402.</ref> | ||
*در حال حاضر، با پررنگ شدن رویکرد عقلی و تجربی در تفاسیر غیرمأثور، این نظر، غالب مفسران قرآن کریم را به خود جلب کرده است.<ref>نک: دروزه ، ج 6، ص 233؛ ابن عاشور، ج 27، ص 38ـ 39؛ مغنیه ، ج 7، ص 161؛ خطیب ، ج 14، ص 543؛ قاسمی ، ج 15، ص 209؛ قرشی ، ج 10، ص 366ـ367؛ مراغی ، ج 9، جزء 27، ص 19؛ زحیلی ، ج 27، ص 57؛ ضیف ، ص 872.</ref><br /> | *در حال حاضر، با پررنگ شدن رویکرد عقلی و تجربی در تفاسیر غیرمأثور، این نظر، غالب مفسران قرآن کریم را به خود جلب کرده است.<ref>نک: دروزه ، ج 6، ص 233؛ ابن عاشور، ج 27، ص 38ـ 39؛ مغنیه ، ج 7، ص 161؛ خطیب ، ج 14، ص 543؛ قاسمی ، ج 15، ص 209؛ قرشی ، ج 10، ص 366ـ367؛ مراغی ، ج 9، جزء 27، ص 19؛ زحیلی ، ج 27، ص 57؛ ضیف ، ص 872.</ref><br /> | ||
| خط ۲۰: | خط ۱۸: | ||
*علامه طباطبایی معتقد است که مقابل و رو به رو بودن بیت المعمور با کعبه، به لحاظ معنی است نه مادی و حسی.<ref>طباطبایی، ج8 ، 171.</ref> | *علامه طباطبایی معتقد است که مقابل و رو به رو بودن بیت المعمور با کعبه، به لحاظ معنی است نه مادی و حسی.<ref>طباطبایی، ج8 ، 171.</ref> | ||
*در تفاسیر با گرایش عرفانی، تاویلهایی متفاوت از بیت المعمور به دست داده شده است. برای نمونه، ابن عربی اندلسی بیت المعمور را قلب عالم یا نفس ناطقه کلّیّه خوانده <ref>تفسیر قرآن ابر عربی ، ج 2، ص 547 ـ 548؛ الفتوحات المکیة ، ج 4، ص 8.</ref>و قشیری از آن با تعابیری مانند قلوب عابدان عارف یاد کرده است.<ref>قشیری، ج 3، ص 472.</ref> | *در تفاسیر با گرایش عرفانی، تاویلهایی متفاوت از بیت المعمور به دست داده شده است. برای نمونه، ابن عربی اندلسی بیت المعمور را قلب عالم یا نفس ناطقه کلّیّه خوانده <ref>تفسیر قرآن ابر عربی ، ج 2، ص 547 ـ 548؛ الفتوحات المکیة ، ج 4، ص 8.</ref>و قشیری از آن با تعابیری مانند قلوب عابدان عارف یاد کرده است.<ref>قشیری، ج 3، ص 472.</ref> | ||
*فخر رازی مفسر اهل سنت قرآن کریم، بیت المعمور را همراه بيت المقدس، كعبه، عرش و حضرة جلال اللّه، یکی از پنج قبله دو جهان دانسته است.<ref>فخر رازی، ج1، ص243.</ref> | *فخر رازی مفسر اهل سنت قرآن کریم، بیت المعمور را همراه بيت المقدس، كعبه، عرش و حضرة جلال اللّه، یکی از پنج قبله دو جهان دانسته است.<ref>فخر رازی، ج1، ص243.</ref> | ||
| خط ۲۶: | خط ۲۳: | ||
ترکیب بیت المعمور تنها در یک آیه قرآنی به کار رفته است؛ جایی که خداوند به آن و چند امر دیگر سوگند خورده که عذاب روز قیامت حق و قطعی است:«وَالطُّورِ (1) وَكِتابٍ مَسْطُورٍ (2) فِي رَقٍّ مَنْشُورٍ (3) وَالْبَيْتِ الْمَعْمُورِ (4) وَالسَّقْفِ الْمَرْفُوعِ (5) وَالْبَحْرِ الْمَسْجُورِ (6) إِنَّ عَذابَ رَبِّكَ لَواقِعٌ؛<ref>طور/6ـ1.</ref>سوگند به طور، و به كتابى نگاشته، در نازكپوستى برگشاده، و سوگند به آن خانه آبادان، و به بام برافراشته، و به درياى برافروخته؛ كه عذاب پروردگارت روىدادنى است.»<ref>ترجمه موسوی گرمارودی.</ref><br /> | ترکیب بیت المعمور تنها در یک آیه قرآنی به کار رفته است؛ جایی که خداوند به آن و چند امر دیگر سوگند خورده که عذاب روز قیامت حق و قطعی است:«وَالطُّورِ (1) وَكِتابٍ مَسْطُورٍ (2) فِي رَقٍّ مَنْشُورٍ (3) وَالْبَيْتِ الْمَعْمُورِ (4) وَالسَّقْفِ الْمَرْفُوعِ (5) وَالْبَحْرِ الْمَسْجُورِ (6) إِنَّ عَذابَ رَبِّكَ لَواقِعٌ؛<ref>طور/6ـ1.</ref>سوگند به طور، و به كتابى نگاشته، در نازكپوستى برگشاده، و سوگند به آن خانه آبادان، و به بام برافراشته، و به درياى برافروخته؛ كه عذاب پروردگارت روىدادنى است.»<ref>ترجمه موسوی گرمارودی.</ref><br /> | ||
این آیه باعث گشته تا در منابع روایی و تفسیری شیعه و سنی، مطالب بسیاری درباره بیت المعمور ذکر گردد. | این آیه باعث گشته تا در منابع روایی و تفسیری شیعه و سنی، مطالب بسیاری درباره بیت المعمور ذکر گردد. | ||
==بیت المعمور در روایات== | |||
*در منابع روایی از بیت المعمور به احترام بسیار یاد شده. در روایتی از امام علی(ع)، بیت المعمور در آسمان همان حرمت کعبه در زمین را دارد و هر روز هفتاد هزار فرشته به سوی او می‌آیند و طواف و عبادت می‌کنند و سپس می‌روند و دیگر هرگز بدانجا بازنمی‌گردند.<ref>فخر رازی، ج4، ص46.</ref> | |||
*درباره موضع بیت المعمور در روایات اختلافاتی به چشم می‌آید؛ از جمله برخی روایات این خانه را در آسمان اول، چهارم، هفتم و برخی نیز ورای هفت آسمان و زیر عرش الهی دانسته‌اند.<ref>نک: طبری ، ج 11، جزء 27، ص 10ـ11؛ سیوطی ، ج 6، ص 117ـ 118؛ طباطبایی، ج19، ص8.</ref> | |||
*بیشتر روایات، از آسمان چهارم به عنوان موضع بیت المعمور سخن گفته‌اند.<ref>طباطبایی، ج19، ص8.</ref> | |||
*در برخی روایات از مکعب و مربع بودن بیت المعمور سخن رفته و علت مکعب بودن کعبه این دانسته شده که به تبعیت از بیت المعمور، مکعب است.<ref>طبرسی، ج1، ج 382. </ref> | |||
*بنابر برخی روایات که منابع تفسیری نیز به آن استناد کرده‌اند، قرآن کریم در شب قدر به صورت کامل بر بیت المعمور نازل شده و سپس به تدریج بر پیامبر اکرم(ص)فروده آمده است. این روایات نظریه دو نزولی قرآن کریم را تقویت می‌کنند که بنابر آن، قرآن دو نزول دارد: دفعی و تدریجی. نزول قرآن بر بیت المعمور، دفعی است.<ref>مکارم شیرازی، ج16، ص121.</ref> | |||
*برخی از مفسران و محدثان معتبر، سند روایات مشهور در توصیف بیت المعمور را ضعیف دانسته‌اند. <ref>ابن کثیر، ج 4، ص 389؛ سیوطی، ج 6، ص 117.</ref><br /> | |||
==پانویس== | ==پانویس== | ||
{{پانویس}} | {{پانویس|۴}} | ||
== منابع == | == منابع == | ||
*ابن درید، ''کتاب جمهرة اللغة'' ، چاپ رمزی منیر بعلبکی ، بیروت، 1987م.؛ | *ابن درید، ''کتاب جمهرة اللغة'' ، چاپ رمزی منیر بعلبکی ، بیروت، 1987م.؛ | ||