محمد بن یعقوب کلینی: تفاوت میان نسخه‌ها

محمد بن یعقوب بن اسحاق کلینی رازی در حدود سال [[سال ۲۵۵ هجری قمری|۲۵۵ق]] در روستای [[کلین|كُلَین]] از توابع [[ری]] متولد شد.{{یادداشت|بحرالعلوم احتمال داده که کلینی بخشی از حیات امام حسن عسکری(ع) را درک کرده است. ر.ک به: بحرالعلوم، الفوائد الرجالیه، ۱۳۶۳ش، ج۳، ص۳۳۶. ولی آیت الله خویی معتقد است ولادت او پس از شهادت امام عسکری(ع) و در زمان امام زمان(عج) بوده است.خویی، معجم رجال الحدیث، ۱۴۱۳ق، ج۱۹، ص۵۸}} پدرش [[یعقوب بن اسحاق]]، از علمای عصر خویش بوده و در دوره [[غیبت صغری]] می‌زیسته است.<ref>قمی، سفینة البحار، ج۲، ص۴۹۵</ref> ابوالحسن علی بن محمد معروف به «[[علان رازی]]» دایی کلینی است و [[محمد بن عقیل کلینی]]، احمد بن محمد و محمد بن احمد همگی از خاندان کلینی و از علما و بزرگان شیعه به شمار می‌روند.<ref>خوانساری، روضات الجنات، ج۶، ص۱۰۸</ref>

کلینی در [[ری]] که مرکز برخورد آرا و اندیشه‌های فرق [[اسماعیلیه|اسماعیلی]]، [[حنفیه]]، [[مذهب شافعی|شافعی]] و [[امامیه]] بود،{{مدرک}} در کنار تحصیل علم و آشنایی با اندیشه‌های دیگر مذاهب، تصمیم گرفت که به نوشتن احادیث بپردازد.{{مدرک}} او در محضر ابوالحسن [[محمد بن اسدی کوفی‌]] [[حدیث]] آموخت.<ref>غفار، الکلینی و الکافی، ۱۴۱۶ق، ص۱۷۹</ref> وی سپس برای تکمیل علم حدیث راهی [[قم]] شد و با محدثانی که از [[امام عسکری(ع)]] یا [[امام هادی(ع)]] بدون واسطه حدیث شنیده بودند ملاقات کرد{{مدرک}} و از محضر استادان بزرگی بهره برد.{{مدرک}} کلینی در سال ۳۲۷ق  (دو سال پیش از وفاتش) عازم بغداد شد. بغداد در آن زمان یکی از مراکز بزرگ علمی بود.<ref>غفار، الکلینی و الکافی، ۱۴۱۶ق، ص۲۶۴ - ۲۶۷</ref>

کلینی در [[شعبان]] سال [[سال ۳۲۹ هجری قمری|۳۲۹ق]] ([[سال تناثر نجوم|سال تَناثُر نجوم]]) مصادف با شروع [[غیبت کبری]] [[امام زمان (عج)]] در [[بغداد]] از دنیا رفت.<ref>مدرس، ریحانة الادب، ۱۳۶۹ش، ج۸، ص۸۰.</ref> محمد بن جعفر حسنی معروف به [[ابو قیراط]] بر جنازه کلینی [[نماز میت|نماز]] خواند و بدن او در باب کوفه بغداد به خاک سپرده شد.<ref>نجاشی، رجال نجاشی، ۱۴۱۶ق، ص۳۷۸.</ref> <ref>طوسی، الفهرست، ۱۴۱۷ق، ص۲۱۰ و ۲۱۱.</ref>

مرقد کلینی در محوطه مسجد آصفیه، در ساحل شرقی رود دجله (در مرکز بغداد) جنب مدرسه نظامیه (مستنصریه قدیم) قرار دارد. نام اصلی این مسجد، جامع الصفوی یا مسجد صفوی بوده است که عثمانیان آن را به آصفیه تغییر دادند. بازسازی مرقد کلینی در سال‌های اخیر بازسازی شده است. در [[محرم ]] سال [[۱۴۳۶ق]] مراسم پایان بازسازی قبر شیخ کلینی برگزار شد. در این مراسم از [[ضریح]] نقره‌ای آن که توسط هنرمندان [[اصفهان|اصفهانی]] ساخته شده بود، رونمایی گردید.<ref>[http://fa.abna24.com/service/middle/archive/2014/10/31/648206/story.html پرده‌برداری از ضریح شیخ کلینی]</ref>

مشایخ و اساتید کلینی را تا ۵۰ تن ذکر کرده‌اند{{مدرک}} که علاوه بر مقام تحدیث، نقش استادی و تعلیم و تربیت وی را نیز بر عهده داشته‌اند.{{مدرک}} گفته شده بیشترین تأثیر را [[علی بن ابراهیم قمی]] صاحب [[تفسیر قمی]] بر وی داشته است{{مدرک}} که نام وی در بیش از ۷۰۶۸ سند حدیث کافی آمده است.<ref>خویی، معجم رجال الحدیث، ۱۴۱۳ق، ج۱۹، ص۵۹</ref> دیگر اساتید مشهور وی عبارتند از:

آن چه در بیان جایگاه شخصیتی و علمی کلینی در کتب [[تراجم]] و تاریخ آمده است همگان از موافق و مخالف، از فضل و عظمت منزلت وی یاد کرده‌اند.<ref>بحرالعلوم، الفوائد الرجالیه، ۱۳۶۳ش، ج۳، ص۳۲۵</ref> با توجه به شهرت و آوازه کلینی، شیعه و سنی در فتاوا به او روی آوردند و وی را به «ثقه الاسلام» ملقب ساختند.<ref>غفار، الکلینی و الکافی، ۱۴۱۶ق، ص۲۶۴ - ۲۶۷</ref> به سبب تقوا، علم و فضیلت او، مردم در رفع مشکلات دینی و گرفتن فتوا به وی مراجعه می‌کردند.<ref>مدرس، ریحانة الادب، ۱۳۶۹ش، ج۵، ص۷۹</ref>

* مهم‌ترین اثر کلینی، کتاب کافی است. این کتاب از برجسته‌ترین منابع حدیثی شیعه و مهم‌ترین و معتبرترین منبع از [[کتب اربعه]] است.{{مدرک}} این کتاب در سه بخش [[اصول کافی|اصول]]، [[فروع کافی|فروع]] و [[روضه کافی|روضه]] تألیف شده است. تلاش کلینی بر آن بوده تا احادیث الکافی را بر اساس عدم مخالفت با [[قرآن]] و موافقت با [[اجماع]] جمع‌آوری کند. کلینی به سبب ارتباط با اصحاب ائمه و دسترسی به [[اصول اربعمأة]] روایات این کتاب را با کمترین [[اسناد|واسطه]] نقل کرده است.{{مدرک}} گروهی از عالمان شیعه معتقد به صحت تمامی روایات آن بوده‌اند و در مقابل گروهی از عالمان شیعه وجود احادیث ضعیف در کافی را قبول دارند.{{مدرک}}