عبدالرحمن بن محمد بن اشعث کندی: تفاوت میان نسخه‌ها

'''عبدالرحمن بن محمد بن اشعث كندی'''، (۹۵ق) نوه ‏ی [[اشعث بن قیس|اشعث]] معروف و از خانواده‏ های اشرافی حضرموت و از حامیان خاندان [[امویان|اموی]] بود که به تدریج به یکی از مخالفان آنان تبدیل شده و علیه ایشان دست به شورش زد که از سال ۸۱ تا سال ۸۲ هجری را در بر گرفته و دامنه آن از [[سیستان]] تا [[بصره]] گسترش یافت. وی به دلیل همین شورش علیه [[حجاج بن یوسف]]، مشهور شد.<ref>طبری، محمد بن جریر؛ تاریخ الامم و الملوک، ج ۳، ص ۱۳۸.</ref>

عبدالرحمن بن محمد بن اشعث، منسوب به خاندان حارث بن معاویه بن کنده بود. خاندان ابن اشعث در میان قبیله کنده و دیگر قبایل مجاور عرب اعتبار زیادی داشتند. <ref>طبری، محمد بن جریر؛ تاریخ الامم و الملوک، ج ۳، ص ۱۳۸.</ref>این خاندان خدمات زیادی به [[امویان]] نمودند.<ref>ابن حزم؛ جمهرة أنساب العرب، ص۴۲۵ و ابن خلدون، عبد الرحمن بن محمد؛ دیوان المبتدأ و الخبر فی تاریخ العرب و البربر، ج ۳، ص ۱۵۱.</ref> روابط اشعث و فرزندان وی با خاندان [[علی (ع)]] و [[شیعیان]] در آغاز خوب بود، اشعث در [[جنگ صفین]] گر چه نه راسخ قدم، اما در هر حال در سپاه [[امام علی (ع)]] بود<ref>مقدسی، مطهر بن طاهر؛ البدء و التاریخ، ج ۲، ص ۱۵۶.</ref> و در ماجرای [[حکمیت]] و انتخاب شدن [[ابوموسی اشعری]] به عنوان نماینده عراقیان نقش داشت.<ref>دینوری، أبو محمد عبد الله بن مسلم ابن قتیبة؛ الإمامة و السیاسة، ج ۱، ص ۱۴۹.</ref>

اما به تدریج روابط [[شیعیان]] و خاندان ابن اشعث به سردی و خصومت گرایید.

در جنگ بین [[مختار]] و [[مصعب بن زبیر]]، عبدالرحمن، پدر و برادرانش در جبهه [[زبیریان]] بودند. کشته شدن پدرش در این جنگ او را در دشمنی با [[شیعه]] مصمم‌تر و کینه‌توزتر نمود؛ به طوری که نظر مثبت خود را برای کشتن اسیران [[شیعه]] هم قبیله‌ایش اعلام کرد.<ref>طبری، همان، ج ۶، ص ۱۱۶.</ref>

==فعالیتهای سیاسی==

در سال ۸۰ق، [[حجاج بن یوسف]] او را به ولایت [[سیستان]] گماشت و وی را مأمور سرکوب [[خوارج]] و جنگ با رتبیل، پادشاه مناطق شرق سیستان، کرد. گفته شده عبدالرحمن در نظر [[حجاج بن یوسف|حجاج]] منفور بود و این نفرت را ابراز می‌کرد و گاه با او به مشاجره لفظی می‌پرداخت.

حجاج سپاهی بزرگ و بسیار آراسته با او به [[سیستان]] فرستاد؛ به طوری که به «جیش الطواویس»، به معنی سپاه طاووس‌ها، معروف شد. حجاج اموال زیادی نیز به این لشکرکشی اختصاص داد. او چندین نامه به عبدالرحمن نوشت و او را به جنگ تشویق و تحریض کرد. عبدالرحمن این شتاب را به فال نیک نگرفت و دانست حجاج نقشه هلاک او را کشیده است.[۱۰] گفته شده عموی عبدالرحمن بن اشعث نزد حجاج آمده و به وی هشدار داد که وی را به [[سیستان]] نفرستد، چرا که وی تمرد خواهد کرد؛ اما حجاج بر کار خود پافشاری کرد.<ref>طبری، پیشین، ص ۳۶۷۲.</ref>

پس از رسیدن ابن اشعث به [[سیستان]]، رتبیل به وی نامه‌ای نوشت و خواستار ترک مخاصمه و پرداخت خراج شد؛ اما وی نپذیرفت و به داخل سرزمین ایشان نفوذ کرد. هر منطقه‌ای را که می‌گرفت عامل و نگهبانانی بر آن جا می‌گماشت، و در مسیرها برید و در مناطق حساس پادگان قرار می‌داد و سلطه خود را محکم می‌ساخت. سپس با رتبیل، به شرط گرفتن خراج، صلح کرد.<ref>مقدسی، مطهر بن طاهر؛ آفرینش و تاریخ، ج ۲، ص ۸۰۰.</ref>

پس از آن نامه‌ای به [[حجاج بن یوسف|حجاج]] نوشت و او را از پیروزی‌هایی که به دست آورده با خبر نموده و تصمیم خود را مبنی بر بازگشت به سیستان اعلام کرد؛ اما حجاج این را نپذیرفت و خواهان ادامه نبرد و پیشروی ایشان شد. عبدالرحمن تمرد نموده و این اصرار حجاج را برای این دانست که خواهان کشته شدن اوست، پس سپاهیان خود را علیه حجاج شوراند و ایشان نیز که دور از خانواده و در اثر جنگ‌های پی در پی خواهان بازگشت بودند با عبدالرحمن هم داستان شده و با او بر عزل [[عبدالملک بن مروان]] از خلافت و برای جنگ با [[حجاج بن یوسف|حجاج]] بیعت کردند.<ref>طبری، پیشین، ص ۳۶۷۹ - ۳۶۸۰.</ref>

پس از این در سال ۸۱ هجری ابن اشعث به همراه سپاه به [[فارس]] و [[کرمان]] وارد شد و مردم این شهرها را علیه [[عبدالملک بن مروان]] خلیفه [[امویان|اموی]]، و حجاج فراخواند. ایشان نیز با او همراهی نموده و بیعت کردند. وی خود را «القحطانی» نامید و در نامه‌ها خود را «عبدالرحمن ناصر امیرالمؤمنین» می‌خواند.<ref>مقدسی، مطهر بن طاهر؛ آفرینش و تاریخ، ج ۲، ص ۸۰۰.</ref>

بنابراین ایشان به [[کوفه]] رفتند و در آن جا مورد استقبال مردم و بزرگان قرار گرفتند. عبدالرحمن در این شهر برای مردم سخن گفت و از حجاج به عنوان کافر و کسی که حکم الهی را زیر پای نهاده و خداوند را به خشم آورده یاد کرد و ایشان را علیه او فراخواند.دینوری، <ref>ابو حنیفه احمد بن داود؛ اخبار الطوال، ص ۳۶۰.</ref> بسیاری از قراء که گفته شده تعدادشان به هزار تن می‌رسید، همراه اشراف [[کوفه]] با او بیعت کردند.

ابتدا جنگ به نفع سپاه [[عراق]] بود. [[عبدالملک بن مروان|عبدالملک]] که از این اوضاع به وحشت افتاده بود، برادرش، عبدالله، را همراه نامه‌ای به سوی [[عراق]] فرستاد که تا با ابن اشعث مذاکره نماید که اگر او خواهان عزل حجاج است، وی را عزل کند و ابن اشعث دست از جنگ و مخالفت بردارد. حجاج از این موضوع با خبر شده و هراسناک گشت. از این روی نامه‌ای برای [[عبدالملک بن مروان|عبدالملک]] فرستاد و به او خاطرنشان کرد که در صورت عزل او، ابن اشعث وی را نیز عزل خواهد کرد. وی توانست عبدالملک را قانع کرده و به نبرد با عبدالرحمن ادامه دهد.<ref>طبری، پیشین، ص ۳۶۹۲.</ref>

در میان سپاه ابن اشعث قاریان و بزرگانی چون [[شعبی]] و [[سعید بن جبیر]] و [[أبوالبختری طایی]] و [[عبدالرحمن بن ابی لیلی]] و [[کمیل بن زیاد]] دیده می‌شد.<ref>مقدسی، پیشین، ج۲، ص۹۲</ref> از این روی برخی معتقدند از این پس شورش ابن اشعث شکل عقیدتی به خود گرفت.<ref>دایره المعارف بزرگ اسلامی، ج۳، عبدالکریم گلشنی، مدخل ابن اشعث.</ref>

به گفته ابن اثیر مدت جنگ این دو سپاه صد و سه روز طول كشید. شروع جنگ در ربیع‌الاول سال و پایان آن در جمادی‌الثانی بود. این جنگ به شکست سپاه [[عبدالرحمن بن اشعث]] انجامید. عبدالرحمن به [[بصره]] گریخت و در آن جا نیز گروهی از سپاه به وی ملحق شده و به حجاج حمله بردند؛ اما دوباره شکست خوردند. به جز گروه اندکی همه کشته شدند. عبدالرحمن به مسکن گریخت و بازهم شکست خورد.<ref>تاریخ طبری، پیشین، ص ۳۷۱۸.</ref> به این ترتیب شورش عبدالرحمن بن اشعث به پایان رسید.

عبدالرحمن و گروه اندکی که با او باقی مانده بود، پس از جنگ و گریزهایی راه [[سیستان]] را پیش گرفتند.<ref>ابن خلدون، عبد الرحمن؛ العبر، ج ۲، ص ۸۵.</ref> ابن اشعث در بُست به دست حاکم بُست، عیاض بن همیان دستگیر شد؛ اما رتبیل پس از باخبر شدن عیاض را تهدید کرد که آسیبی به وی نرساند. از این روی ابن همیان او را آزاد کرده و وی را نزد رتبیل فرستاد.<ref>ابن اثیر، عز الدین علی؛ کامل تاریخ بزرگ اسلام و ایران، ج ۱۳، ص ۷۴.</ref>