۱۷٬۱۳۹
ویرایش
اعتکاف: تفاوت میان نسخه‌ها
جز
بدون خلاصۀ ویرایش
Shamsoddin (بحث | مشارکتها) جزبدون خلاصۀ ویرایش |
Shamsoddin (بحث | مشارکتها) جزبدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۳۵: | خط ۳۵: | ||
===اعتکاف از نگاه عارفان=== | ===اعتکاف از نگاه عارفان=== | ||
در اصطلاح [[عرفان نظری|عرفانی]]، اعتکاف، فارغ و تهی‌ساختن دل از اشتغالات دنیوی و تسلیم‌کردن نفس به مولا است.<ref>جرجانی، التعریفات، ۱۳۵۷ق، ص۲۵. </ref> | در اصطلاح [[عرفان نظری|عرفانی]]، اعتکاف، فارغ و تهی‌ساختن دل از اشتغالات دنیوی و تسلیم‌کردن نفس به مولا است.<ref>جرجانی، التعریفات، ۱۳۵۷ق، ص۲۵. </ref> | ||
[[محمدباقر مجلسی|علامه مجلسی]] حقیت اعتکاف را روی‌آوردن بنده به اطاعت از خدواند و پای‌بندی به [[مراقبه|مراقبت]] دانسته است.<ref>مجلسی، بحار الأنوار، ۱۴۰۳ق، ج۹۸، ص۴.</ref> | [[محمدباقر مجلسی|علامه مجلسی]] حقیت اعتکاف را روی‌آوردن بنده به اطاعت از خدواند و پای‌بندی به [[مراقبه|مراقبت]] دانسته است.<ref>مجلسی، بحار الأنوار، ۱۴۰۳ق، ج۹۸، ص۴.</ref> وی همچنین کمال آن را در وقف کردن دل و عقل و اعضای بدن بر انجام عمل صالح و پرهیز از [[غفلت]] و مقید ساختن خویش به انجام دستورات الهی و تحقق اراده او و دور ساختن غیر خدا از همه وجود خویش می‌داند.<ref>مجلسی، بحار الأنوار، ۱۴۰۳ق، ج۹۸، ص۱۵۰.</ref> | ||
==آداب و احکام == | ==آداب و احکام == | ||
=== زمان === | === زمان === | ||
[[پرونده:اعتکاف ۷.jpg|بندانگشتی|250px|اعتکاف در مرکز اسلامی هامبورگ]] | [[پرونده:اعتکاف ۷.jpg|بندانگشتی|250px|اعتکاف در مرکز اسلامی هامبورگ]] | ||
برای اعتکاف زمان مخصوصی معین نشده است، ولی براساس برخی روایات، [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله|رسول خدا(ص)]] در ماه [[رمضان]] اعتکاف می‌کرد.<ref>کلینی، الکافی، ۱۴۰۱ق، ج۴، ص۱۷۵. </ref> ازاین‌رو، بهترین زمان برای اعتکاف را، ماه رمضان، به‌ویژه دهه سوم آن، دانسته‌اند.<ref>مثلاً نک: شهید ثانی، الروضة البهیة، ۱۴۰۳ق، ج۲، ص۱۴۹؛ جزیری، الفقه علی المذاهب الاربعه، ۱۴۰۶ق، ج۱، ص۵۸۲. </ref> امروزه در [[ایران]] مراسم اعتکاف در [[ایام البیض]] (روزهای ۱۳، ۱۴ و ۱۵) [[رجب|ماه رجب]] رواج دارد<ref>[https://www.tasnimnews.com/fa/news/1396/01/09/1366053 | برای اعتکاف زمان مخصوصی معین نشده است، ولی براساس برخی روایات، [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله|رسول خدا(ص)]] در ماه [[رمضان]] اعتکاف می‌کرد.<ref>کلینی، الکافی، ۱۴۰۱ق، ج۴، ص۱۷۵. </ref> ازاین‌رو، بهترین زمان برای اعتکاف را، ماه رمضان، به‌ویژه دهه سوم آن، دانسته‌اند.<ref>مثلاً نک: شهید ثانی، الروضة البهیة، ۱۴۰۳ق، ج۲، ص۱۴۹؛ جزیری، الفقه علی المذاهب الاربعه، ۱۴۰۶ق، ج۱، ص۵۸۲. </ref> امروزه در [[ایران]] مراسم اعتکاف در [[ایام البیض]] (روزهای ۱۳، ۱۴ و ۱۵) [[رجب|ماه رجب]] رواج دارد<ref>[https://www.tasnimnews.com/fa/news/1396/01/09/1366053 «تاریخچه اعتکاف»]، خبرگزاری تسنیم.</ref> و در برخی کشورهای دیگر نیز در همین زمان برگزار می‌شود.<ref>[https://www.irna.ir/news/82024973 «مراسم اعتکاف در کشورهای جهان»]، خبرگزرای ایرنا؛ [https://www.shia-news.com/fa/news/139765 «استقبال چشمگیر جوانان»]، شیعه نیوز.</ref> | ||
===مدت=== | ===مدت=== | ||
| خط ۴۶: | خط ۴۶: | ||
===مکان=== | ===مکان=== | ||
در برخی روایات، اعتکاف مختص [[مسجد الحرام|مسجدالحرام]]، [[مسجدالنبی]]، [[مسجد کوفه]] و مسجد بصره | در برخی روایات، اعتکاف مختص [[مسجد الحرام|مسجدالحرام]]، [[مسجدالنبی]]، [[مسجد کوفه]] و مسجد بصره دانسته شده است، اما روایاتی وجود دارد که در آنها اعتکاف در [[مسجد جامع]] یا مسجدی که امامی عادل در آن [[نماز جمعه]] یا [[نماز جماعت|جماعت]] خوانده باشد، روا شمرده شده است.<ref>کلینی، الکافی، ۱۴۰۱ق، ج۴، ص۱۷۶؛ مفید، المقنعة، ۱۴۱۰ق، ص۳۶۳. </ref> ازاین‌رو، بیشتر فقیهان متقدم معتقدند اعتکاف به این مساجد چهارگانه اختصاص دارد،<ref>نک: صدوق، المقنع، ۱۴۰۴ق، ص ۱۸؛ نیز نک: سیدمرتضی، الانتصار، ۱۳۹۱ق، ص۷۲؛ طوسی، الخلاف، ۱۴۰۷ق، ج۲، ص۲۷۲. </ref> اما [[شهید اول]] و [[شهید ثانی]] گفته‌اند: اینکه اعتکاف را فقط به مساجد چهارگانه منحصر کنیم سخنی ضعیف است.<ref>شهید ثانی، الروضة البهیة، ۱۴۰۳ق، ج۲، ص۱۵۰.</ref> | ||
بیشتر فقیهان قرن چهاردهم نیز، برگزاری اعتکاف در [[مسجد جامع|مساجد جامع]] شهرها را صحیح دانسته<ref>خمینی، تحریر الوسیلة، دارالعلم، ج۱، ص۳۰۵؛ گلپایگانی، مجمع المسائل، ۱۴۰۹ق، ج۴، ص۱۷۵؛ صافی گلپایگانی، جامع الاحکام، ۱۴۱۷ق، ج۱، ص ۱۴۴؛ بهجت، استفتاءات، ۱۴۲۸ق، ج۲، ص ۴۴۲.</ref> و برخی، انجام آن در غیر از مساجد چهارگانه را (اعم از جامع و غیرجامع) به [[قصد رجاء|قصد رجا]] و رسیدن به ثواب، جایز شمرده‌اند.<ref>[https://hawzah.net/fa/Question/View/64508 «مکان اعتکاف»]، پایگاه اطلاع‌رسانی حوزه.</ref> | بیشتر فقیهان قرن چهاردهم نیز، برگزاری اعتکاف در [[مسجد جامع|مساجد جامع]] شهرها را صحیح دانسته<ref>خمینی، تحریر الوسیلة، دارالعلم، ج۱، ص۳۰۵؛ گلپایگانی، مجمع المسائل، ۱۴۰۹ق، ج۴، ص۱۷۵؛ صافی گلپایگانی، جامع الاحکام، ۱۴۱۷ق، ج۱، ص ۱۴۴؛ بهجت، استفتاءات، ۱۴۲۸ق، ج۲، ص ۴۴۲.</ref> و برخی، انجام آن در غیر از مساجد چهارگانه را (اعم از جامع و غیرجامع) به [[قصد رجاء|قصد رجا]] و رسیدن به ثواب، جایز شمرده‌اند.<ref>[https://hawzah.net/fa/Question/View/64508 «مکان اعتکاف»]، پایگاه اطلاع‌رسانی حوزه.</ref> | ||
| خط ۵۳: | خط ۵۳: | ||
===خارج‌نشدن از مسجد=== | ===خارج‌نشدن از مسجد=== | ||
در مدت اعتکاف، خروج از مسجد برای موارد ضروری؛ مانند تهیه خوراک لازم و قضای حاجت، یا امور دارای مصلحت؛ همچون اقامه [[نماز جمعه]]، [[تشییع جنازه]]، اقامه شهادت و [[عیادت]] بیمار، جایز شمرده شده است. البته در این موارد نیز باید معتکف به ضرورت اکتفا نماید و نباید در جایی بنشیند و تا حدی که ممکن است نباید در سایه راه برود.<ref>کلینی، الکافی، ۱۴۰۱ق، ج۴، ص۱۷۸؛ ابن رشد، بدایةالمجتهد، ۱۴۰۶ق، ج۱، ص۳۱۷؛ محقق حلی، شرایع الاسلام، ۱۳۸۹ق، ج۱، ص۲۱۷. </ref>[[سید محمدکاظم طباطبایی یزدی|سید کاظم طباطبایی]] در [[ | در مدت اعتکاف، خروج از مسجد برای موارد ضروری؛ مانند تهیه خوراک لازم و قضای حاجت، یا امور دارای مصلحت؛ همچون اقامه [[نماز جمعه]]، [[تشییع جنازه]]، اقامه شهادت و [[عیادت]] بیمار، جایز شمرده شده است. البته در این موارد نیز باید معتکف به ضرورت اکتفا نماید و نباید در جایی بنشیند و تا حدی که ممکن است نباید در سایه راه برود.<ref>کلینی، الکافی، ۱۴۰۱ق، ج۴، ص۱۷۸؛ ابن رشد، بدایةالمجتهد، ۱۴۰۶ق، ج۱، ص۳۱۷؛ محقق حلی، شرایع الاسلام، ۱۳۸۹ق، ج۱، ص۲۱۷. </ref>[[سید محمدکاظم طباطبایی یزدی|سید کاظم طباطبایی]] در [[عروة الوثقی]] خارج شدن از محل اعتکاف را برای ضرورت های عرفی و شرعی و دارای مصالح (خواه مصالح مربوط به شخص اعتکاف کنننده یا دیگری) را جایز دانسته است. <ref>طباطبایی، العروة الوثقی، ۱۴۲۰ق، ج۳، ص۶۸۶.</ref>{{یادداشت| [[عبدالله بن عباس|ابن عباس]] در گزارشی می‌گوید: [[امام حسن مجتبی علیه‌السلام|امام حسن(ع)]] در [[مسجد الحرام|مسجدالحرام]] در اعتکاف و در حال [[طواف]] بود که شخصی از شیعیانش از او در خواست کمک مالی کرد و امام طوافش را قطع کرد و همراه آن شخص روانه شده به او گفتم فراموش کردید که در اعتکاف هستید امام پاسخ داد نه، اما از پدرم شنیدم که از [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله|رسول خدا (ص)]] شنید که فرمود: كسى كه در راه برآوردن نياز برادر [[ایمان|مؤمن]] خود بكوشد، چنان است كه نُه هزار سال با روزه گرفتن و شب‌زنده‌دارى خدا را عبادت كرده باشد.«من قضى أخاه المؤمن حاجةً كان كَمَن عَبَد الله تسعة آلاف سنة صائماً نهاره قائماً ليله.» مجلسی، بحارالانوار، ۱۴۰۳ق، ج۹۴، ص۱۲۹.}} | ||
===محرمات=== | ===محرمات=== | ||