پرش به محتوا

حوزه علمیه تهران: تفاوت میان نسخه‌ها

جز
جزبدون خلاصۀ ویرایش
خط ۳۴: خط ۳۴:
===پیش از عصر ناصری===
===پیش از عصر ناصری===
در میان مدارس اوایل دوره [[قاجار]] و پیش از عصر ناصری، درباره چند مدرسه، از جمله [[مدرسه مروی]]، صدر و دارالشفا اطلاعات بیشتری در دست است.
در میان مدارس اوایل دوره [[قاجار]] و پیش از عصر ناصری، درباره چند مدرسه، از جمله [[مدرسه مروی]]، صدر و دارالشفا اطلاعات بیشتری در دست است.
# بانی [[مدرسه صدر]] که در جلوخان مسجد سلطانی (نام کنونی آن: مسجد امام) قرار داشت، میرزا شفیع، صدراعظمِ فتحعلی شاه در بین سالهای ۱۲۱۵ تا ۱۲۳۴، بودو این مدرسه به همین سبب به مدرسه میرزا شفیع نیز شهرت یافت.<ref>بامداد، ج ۶، ص ۱۷۰ و پانویس ۴</ref> [[محمد رضا الهی قمشه‌ای ]] (متوفی۱۳۴۸ش) حکیم برجسته و شاگردانش [[میرشهاب الدین نیریزی شیرازی]] (متوفی ح ۱۳۲۰) و [[میرزا محمود کهکی قمی]] (متوفی ۱۳۴۶)، متخلص به رضوان، در مدرسه صدر تدریس می‌کردند.<ref>آقابزرگ طهرانی، طبقات: نقباء، قسم ۲، ص ۸۴۵؛ صدوقی سها، ص ۶۰، ۶۲</ref> [[سید اشرف الدین گیلانی]]، مشهور به [[نسیم شمال]] شاعر مشهور و سراینده اشعار نشریه نسیم شمال، در همین مدرسه حجره داشت.<ref>یغما، سال ۲۱، ش ۱۲، اسفند ۱۳۴۷، ص ۷۰۸</ref> [[شیخ عبدالحسین رشتی]] (متوفی ۱۳۷۳)، [[فلسفه|فیلسوف]] و [[فقیه]] برجسته، در سالِ قبل از عزیمت به نجف در ۱۳۲۳ در این مدرسه ادبیات درس می‌داد.<ref>آقابزرگ طهرانی، طبقات: نقباء، قسم ۳، ص ۱۰۶۴-۱۰۶۵</ref>
# بانی [[مدرسه صدر]] که در جلوخان مسجد سلطانی (نام کنونی آن: مسجد امام) قرار داشت، میرزا شفیع، صدراعظمِ فتحعلی شاه در بین سالهای ۱۲۱۵ تا ۱۲۳۴، بودو این مدرسه به همین سبب به مدرسه میرزا شفیع نیز شهرت یافت.<ref>بامداد، ج ۶، ص ۱۷۰ و پانویس ۴</ref> [[محمد رضا الهی قمشه‌ای ]] (متوفی۱۳۴۸ش) حکیم برجسته و شاگردانش [[میرشهاب الدین نیریزی شیرازی]] (متوفی ح ۱۳۲۰) و [[میرزا محمود کهکی قمی]] (متوفی ۱۳۴۶)، متخلص به رضوان، در مدرسه صدر تدریس می‌کردند.<ref>آقابزرگ طهرانی، طبقات: نقباء، قسم ۲، ص ۸۴۵؛ صدوقی سها، ص ۶۰، ۶۲</ref> [[سید اشرف‌الدین گیلانی قزوینی]]، مشهور به [[نسیم شمال]] شاعر مشهور و سراینده اشعار نشریه نسیم شمال، در همین مدرسه حجره داشت.<ref>یغما، سال ۲۱، ش ۱۲، اسفند ۱۳۴۷، ص ۷۰۸</ref> [[شیخ عبدالحسین رشتی]] (متوفی ۱۳۷۳)، [[فلسفه|فیلسوف]] و [[فقیه]] برجسته، در سالِ قبل از عزیمت به نجف در ۱۳۲۳ در این مدرسه ادبیات درس می‌داد.<ref>آقابزرگ طهرانی، طبقات: نقباء، قسم ۳، ص ۱۰۶۴-۱۰۶۵</ref>
# [[مدرسه دارالشفا]] نیز از دیگر مدارس شناخته شده این دوره است. اطلاق دارالشفا به این مدرسه از آن رو بود که فتحعلی شاه ساختمان آن را ابتدا برای بیمارستان در نظر گرفته بود.<ref>سلطان زاده، ص ۳۰۹</ref> به نوشته [[آقا بزرگ تهرانی]]،<ref>طبقات : الکرام، قسم ۲، ص ۵۸۲</ref> [[شیخ رمضان الموتی|شیخ رمضان اَلَموتی]] در ۱۲۳۶ در این مدرسه سکونت داشت و [[ابوالحسن جلوه]] (متوفی ۱۳۱۴) نیز سالها در این مدرسه ساکن بود.<ref>بامداد، ج ۱، ص ۴۰-۴۱</ref> از محصلان مشهور مدرسه دارالشفا، [[میزا طاهر منشی اصفهانی]]، متخلص به شعری و ملقب به دیباچه نگار (۱۲۲۴۱۲۷۰) مؤلف کتاب ادبی گنج شایگان، بود.<ref>آقابزرگ طهرانی، الذریعة، ج ۱۸، ص ۲۳۸</ref> [[شیخ محمد حسن طالقانی]] (۱۲۸۷۱۳۷۱)، از علمای بزرگ تهران، نیز در این مدرسه فقه و اصول درس می‌داد.<ref>شریف رازی، گنجینه دانشمندان، ج ۴، ص ۵۰۶-۵۰۷</ref>
# [[مدرسه دارالشفا]] نیز از دیگر مدارس شناخته شده این دوره است. اطلاق دارالشفا به این مدرسه از آن رو بود که فتحعلی شاه ساختمان آن را ابتدا برای بیمارستان در نظر گرفته بود.<ref>سلطان زاده، ص ۳۰۹</ref> به نوشته [[آقا بزرگ تهرانی]]،<ref>طبقات : الکرام، قسم ۲، ص ۵۸۲</ref> [[شیخ رمضان الموتی|شیخ رمضان اَلَموتی]] در ۱۲۳۶ در این مدرسه سکونت داشت و [[ابوالحسن جلوه]] (متوفی ۱۳۱۴) نیز سالها در این مدرسه ساکن بود.<ref>بامداد، ج ۱، ص ۴۰-۴۱</ref> از محصلان مشهور مدرسه دارالشفا، [[میزا طاهر منشی اصفهانی]]، متخلص به شعری و ملقب به دیباچه نگار (۱۲۲۴۱۲۷۰) مؤلف کتاب ادبی گنج شایگان، بود.<ref>آقابزرگ طهرانی، الذریعة، ج ۱۸، ص ۲۳۸</ref> [[شیخ محمد حسن طالقانی]] (۱۲۸۷۱۳۷۱)، از علمای بزرگ تهران، نیز در این مدرسه فقه و اصول درس می‌داد.<ref>شریف رازی، گنجینه دانشمندان، ج ۴، ص ۵۰۶-۵۰۷</ref>
# یکی دیگر از مدارس قدیم تهران، [[مدرسه برهان]] است. این مدرسه که ظاهراً در دوره [[فتحعلی شاه]] ساخته شده بود، همان مدرسه‌ای است که [[حاج میرزا آقاسی]]، پس از درگذشت [[محمد شاه|محمدشاه]] (۱۲۶۴) و قبل از ورود [[ناصرالدین شاه]] به پایتخت، از بیم جان در آن بست نشست. در دوره پهلوی، به همت [[شیخ علی اکبر برهان]] (متوفی ۱۳۳۹ش)، پیش نماز [[مسجد لرزاده]] در خیابان خراسان، تعمیرات کلی در این مدرسه به عمل آمد.<ref>رجوع کنید به:بامداد، ج ۲، ص ۲۰۸ و پانویس۱</ref> [[شیخ محمود علائی]] (متوفی ۱۳۶۵ش)، از شاگردان [[آیت الله بروجردی]] نیز مدتی سرپرست این مدرسه بود و در آن تدریس می‌کرد.<ref>شریف رازی، اختران فروزان ری و طهران، ص ۱۲۲</ref>
# یکی دیگر از مدارس قدیم تهران، [[مدرسه برهان]] است. این مدرسه که ظاهراً در دوره [[فتحعلی شاه]] ساخته شده بود، همان مدرسه‌ای است که [[حاج میرزا آقاسی]]، پس از درگذشت [[محمد شاه|محمدشاه]] (۱۲۶۴) و قبل از ورود [[ناصرالدین شاه]] به پایتخت، از بیم جان در آن بست نشست. در دوره پهلوی، به همت [[شیخ علی اکبر برهان]] (متوفی ۱۳۳۹ش)، پیش نماز [[مسجد لرزاده]] در خیابان خراسان، تعمیرات کلی در این مدرسه به عمل آمد.<ref>رجوع کنید به:بامداد، ج ۲، ص ۲۰۸ و پانویس۱</ref> [[شیخ محمود علائی]] (متوفی ۱۳۶۵ش)، از شاگردان [[آیت الله بروجردی]] نیز مدتی سرپرست این مدرسه بود و در آن تدریس می‌کرد.<ref>شریف رازی، اختران فروزان ری و طهران، ص ۱۲۲</ref>
۷٬۴۷۸

ویرایش