Automoderated users، confirmed، protected، templateeditor
۳٬۳۲۷
ویرایش
آیه مباهله: تفاوت میان نسخه‌ها
جز
بدون خلاصۀ ویرایش
P.motahari (بحث | مشارکتها) جز (←پیوند به بیرون) |
P.motahari (بحث | مشارکتها) جزبدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۱۶: | خط ۱۶: | ||
}} | }} | ||
{{درباره ۲|آیه مباهله|اطلاع از ماجرای مباهله، مدخل |مباهله پیامبر(ص) با مسیحیان نجران| }} | {{درباره ۲|آیه مباهله|اطلاع از ماجرای مباهله، مدخل |مباهله پیامبر(ص) با مسیحیان نجران| }} | ||
'''آیه مُباهله''' ([[سوره آل‌عمران]]: ۶۱) به [[مباهله پیامبر(ص) با مسیحیان نجران]] اشاره دارد که پس از اختلاف آنها درباره جایگاه [[حضرت عیسی(ع)]] رخ داد. مفسران [[شیعه]] و بیشتر [[اهل سنت و جماعت|اهل‌سنت]] این آیه را نشانه حقانیت [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله|پیامبر اسلام(ص)]] و فضیلت [[اهل‌بیت(ع)]] شمرده‌اند و می‌گویند منظور از «اَبْناءَنا» (پسرانمان) در این آیه، [[امام حسن مجتبی علیه‌السلام|حسن]] و [[امام حسین علیه‌السلام|حسین(ع)]]، و مراد از «نِساءَنا» (زنانمان) [[حضرت فاطمه زهرا سلام الله علیها|فاطمه(س)]] و منظور از «اَنْفُسَنا» ( | '''آیه مُباهله''' ([[سوره آل‌عمران]]: ۶۱) به [[مباهله پیامبر(ص) با مسیحیان نجران]] اشاره دارد که پس از اختلاف آنها درباره جایگاه [[حضرت عیسی(ع)]] رخ داد. مفسران [[شیعه]] و بیشتر [[اهل سنت و جماعت|اهل‌سنت]] این آیه را نشانه حقانیت [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله|پیامبر اسلام(ص)]] و فضیلت [[اهل‌بیت(ع)]] شمرده‌اند و می‌گویند منظور از «اَبْناءَنا» (پسرانمان) در این آیه، [[امام حسن مجتبی علیه‌السلام|حسن]] و [[امام حسین علیه‌السلام|حسین(ع)]]، و مراد از «نِساءَنا» (زنانمان) [[حضرت فاطمه زهرا سلام الله علیها|فاطمه(س)]] و منظور از «اَنْفُسَنا» (خودمان) [[امام علی علیه‌السلام|حضرت علی(ع)]] است. | ||
[[امامان شیعه]] و برخی از [[صحابه]] از آیه مباهله برای اثبات [[فضایل امام علی(ع)|فضیلت امام علی(ع)]] استفاده کرده‌اند. همچنین از آن برای اثبات مشروعیت اصل مباهله، مشارکت زنان در فعالیت‌هاسی سیاسی و اجتماعی و... استفاده شده است. | [[امامان شیعه]] و برخی از [[صحابه]] از آیه مباهله برای اثبات [[فضایل امام علی(ع)|فضیلت امام علی(ع)]] استفاده کرده‌اند. همچنین از آن برای اثبات مشروعیت اصل مباهله، مشارکت زنان در فعالیت‌هاسی سیاسی و اجتماعی و... استفاده شده است. | ||
| خط ۳۸: | خط ۳۸: | ||
== تفسیر == | == تفسیر == | ||
به گفته [[سید نورالله حسینی شوشتری|قاضی نورالله شوشتری]] متکلم شیعه، مفسران اتفاق‌نظر دارند که «ابناءَنا» (فرزندانمان) در آیه مباهله به [[امام حسن مجتبی علیه‌السلام|حسن]] و [[امام حسین علیه‌السلام|حسین]]، «نساءَنا» (زنانمان) به [[حضرت فاطمه زهرا سلام الله علیها|فاطمه(س)]] و «اَنفُسَنا» ( | به گفته [[سید نورالله حسینی شوشتری|قاضی نورالله شوشتری]] متکلم شیعه، مفسران اتفاق‌نظر دارند که «ابناءَنا» (فرزندانمان) در آیه مباهله به [[امام حسن مجتبی علیه‌السلام|حسن]] و [[امام حسین علیه‌السلام|حسین]]، «نساءَنا» (زنانمان) به [[حضرت فاطمه زهرا سلام الله علیها|فاطمه(س)]] و «اَنفُسَنا» (خودمان) به [[امام علی علیه‌السلام|امام علی(ع)]] اشاره دارد.<ref>مرعشى، احقاق‌الحق، ۱۴۰۹ق، ج۳، ص۴۶.</ref> [[محمدباقر مجلسی|علامه مجلسی]] احادیثی را که دلالت دارند بر اینکه آیه مباهله در شأن [[اصحاب کساء|آل‌عبا]] نازل شده است [[تواتر|متواتر]] دانسته است.<ref>مجلسی، حق‌الیقین، انتشارات اسلامیه، ج۱، ص۶۷.</ref> در کتاب [[احقاق الحق و ازهاق الباطل (کتاب)|اِحقاق‌الحق]] (تألیف [[سال ۱۰۱۴ هجری قمری|۱۰۱۴ق]])، حدود شصت منبع از [[اهل سنت و جماعت|اهل‌سنت]] ذکر شده است که تصریح کرده‌اند آیه مباهله درباره این افراد نازل شده است؛<ref>نگاه کنید: مرعشى، احقاق الحق، ۱۴۰۹ق، ج۳، ص۴۶-۷۲.</ref> ازجمله الکَشّاف اثر زَمَخشَری،<ref>زمخشری، الکشاف، ۱۴۱۵ق، ج۱، ص۳۷۰.</ref> التفسیر الکبیر اثر [[فخر رازی]]،<ref>فخر رازی، التفسیر الکبیر، ۱۴۲۰ق. ج۸، ص۲۴۷.</ref> و [[انوار التنزیل و اسرار التأویل (کتاب)|اَنوارُ التَّنزیل و اَسرارُ التَّأویل]] اثر عبدالله بن عمر بیضاوی.<ref> بیضاوی، انوار التنزیل و اسرار التأویل، ۱۴۱۸ق، ج۲، ص۲۱.</ref> | ||
مفسران شیعه درباره اینکه «اَبْناءَنا»، «نِساءَنا» و «اَنْفُسَنا» با صیغه جمع ذکر شده، در حالی که مصادیق مذکور یا مفرد هستند یا مثنّی، گفته‌اند: | مفسران شیعه درباره اینکه «اَبْناءَنا»، «نِساءَنا» و «اَنْفُسَنا» با صیغه جمع ذکر شده، در حالی که مصادیق مذکور یا مفرد هستند یا مثنّی، گفته‌اند: | ||
| خط ۵۳: | خط ۵۳: | ||
=== احتجاج امام کاظم(ع) === | === احتجاج امام کاظم(ع) === | ||
[[هارون عباسی]] به [[امام موسی کاظم علیه‌السلام|امام کاظم(ع)]] گفت: شما چگونه می‌گویید ما نسل پیامبریم، در حالی که پیامبر(ص) نسلی ندارد؛ زیرا نسل صرفاً از طریق فرزند پسر است، نه دختر، و شما فرزندان دختر پیامبرید؟ امام کاظم در بخشی از پاسخ، آیه مباهله را تلاوت کرد. سپس گفت: | [[هارون عباسی]] به [[امام موسی کاظم علیه‌السلام|امام کاظم(ع)]] گفت: شما چگونه می‌گویید ما نسل پیامبریم، در حالی که پیامبر(ص) نسلی ندارد؛ زیرا نسل صرفاً از طریق فرزند پسر است، نه دختر، و شما فرزندان دختر پیامبرید؟ امام کاظم در بخشی از پاسخ، آیه مباهله را تلاوت کرد. سپس گفت: | ||
:::هیچ کس نگفته است که [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله|پیامبر(ص)]] هنگام مباهله با نصاری، به جز علی بن ابی‌طالب و فاطمه و حسن و حسین، شخص دیگری را به همراه آورده است. پس مراد از «فرزندانمان» حسن و حسین، و مراد از «زنانمان» فاطمه، و مراد از | :::هیچ کس نگفته است که [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله|پیامبر(ص)]] هنگام مباهله با نصاری، به جز علی بن ابی‌طالب و فاطمه و حسن و حسین، شخص دیگری را به همراه آورده است. پس مراد از «فرزندانمان» حسن و حسین، و مراد از «زنانمان» فاطمه، و مراد از «خودمان» علی بن ابی‌طالب است.<ref> طباطبایی، المیزان، ۱۳۵۱/۱۳۵۲، ج۳، ص۲۳۰-۲۲۹.</ref> | ||
=== احتجاج امام رضا(ع) === | === احتجاج امام رضا(ع) === | ||
بر پایه گزارشی که [[شیخ مفید]] نقل کرده است، [[مأمون عباسی]] از [[امام رضا علیه‌السلام|امام رضا(ع)]] درخواست کرد بزرگ‌ترین فضیلت امام علی(ع) را که [[قرآن]] بر آن دلالت دارد ذکر کند. امام رضا(ع) در پاسخ او آیه مباهله را قرائت کرد.<ref>مفید، الفصول المختاره، ۱۴۱۴ق، ص۳۸.</ref> مأمون گفت: خداوند در این آیه فرزندان و زنان را به لفظ جمع آورده است، در حالی که پیامبر(ص) فقط دو پسر و تنها دخترش را همراه خود آورده بود. پس دعوت از نفس ( | بر پایه گزارشی که [[شیخ مفید]] نقل کرده است، [[مأمون عباسی]] از [[امام رضا علیه‌السلام|امام رضا(ع)]] درخواست کرد بزرگ‌ترین فضیلت امام علی(ع) را که [[قرآن]] بر آن دلالت دارد ذکر کند. امام رضا(ع) در پاسخ او آیه مباهله را قرائت کرد.<ref>مفید، الفصول المختاره، ۱۴۱۴ق، ص۳۸.</ref> مأمون گفت: خداوند در این آیه فرزندان و زنان را به لفظ جمع آورده است، در حالی که پیامبر(ص) فقط دو پسر و تنها دخترش را همراه خود آورده بود. پس دعوت از نفس (خود) نیز در حقیقت، خود پیامبر(ص) است. و در این صورت، فضیلتی برای امام علی(ع) نخواهد بود. [[امام رضا علیه‌السلام|امام رضا(ع)]] در پاسخ گفت: | ||
:::آنچه گفتی درست نیست؛ زیرا دعوت‌کننده، کسی غیر از خودش را دعوت می‌کند؛ چنان که امرکننده، به غیرخودش دستور می‌دهد؛ و درست نیست که کسی خودش را حقیقتاً دعوت کند؛ چنان‌که کسی حقیقتاً نمی‌تواند به خودش دستور دهد. رسول خدا(ص) در مباهله، مردی غیر از امام علی(ع) را دعوت نکرد. پس ثابت می‌شود که وی نفسی است که مقصود خداوند در کتابش است و حکم آن را در قرآن قرار داده است.<ref>مفید، الفصول المختاره، ۱۴۱۴ق، ص۳۸.</ref> | :::آنچه گفتی درست نیست؛ زیرا دعوت‌کننده، کسی غیر از خودش را دعوت می‌کند؛ چنان که امرکننده، به غیرخودش دستور می‌دهد؛ و درست نیست که کسی خودش را حقیقتاً دعوت کند؛ چنان‌که کسی حقیقتاً نمی‌تواند به خودش دستور دهد. رسول خدا(ص) در مباهله، مردی غیر از امام علی(ع) را دعوت نکرد. پس ثابت می‌شود که وی نفسی است که مقصود خداوند در کتابش است و حکم آن را در قرآن قرار داده است.<ref>مفید، الفصول المختاره، ۱۴۱۴ق، ص۳۸.</ref> | ||
== برداشت‌های فقهی== | == برداشت‌های فقهی== | ||