ترجمه قرآن (الهی قمشه‌ای): تفاوت میان نسخه‌ها

بر ترجمه الهی قمشه‌ای نقدهایی نگاشته شده است.<ref>خرمشاهی، «نقد ترجمهٔ شادروان مهدی الهی قمشه‌ای»، ص۱۱.</ref> [[ابوالقاسم پاینده]] و [[حسین استادولی]]، مترجم قرآن، از مشهورترین افرادی هستند که ترجمه قمشه‌ای را مورد نقد قرار دادند.<ref>خرمشاهی، «نقد ترجمهٔ شادروان مهدی الهی قمشه‌ای»، ص۱۱.</ref> [[بهاءالدین خرمشاهی]] که ترجمه الهی قمشه‌ای را مقبول‌ترين ترجمه‌ی قرآن در عصر جدید و پر اشتباه‌ترین دانسته <ref>سایت راسخون،https://rasekhoon.net/article/show/938059</ref>، نیز در حدود هشتاد صفحه در قطع وزیری که مفصل‌ترین نقد محسوب می‌شود ۱۲۰ ایراد بر این ترجمه گرفته است.<ref>خرمشاهی، «نقد ترجمهٔ شادروان مهدی الهی قمشه‌ای»، ص۶.</ref>  گفته شده الهی قمشه‌ای از اصول علمی و نظری ترجمه قرآن چندان آگاه نبوده است.<ref>خرمشاهی، «نقد ترجمهٔ شادروان مهدی الهی قمشه‌ای» ص۲۰.</ref> در یکی از نقدها به ترجمه وی بیان شده که به سبب آمیخته‌بودن افزوده‌های تفسیری در متن، جداسازی یا به درون پرانتز و قلاب بردن آن، و ویرایش اساسی این ترجمه ممکن نیست.<ref>خرمشاهی، «نقد ترجمهٔ شادروان مهدی الهی قمشه‌ای»، ص۲۰.</ref> از جمله ایرادهایی که بر این ترجمه گرفته‌اند عبارت است از:<ref>بیات مختاری، «نقد: کفایت‌ها و کاستی‌های ترجمه استاد الهی قمشه‌ای»، ص۹۸.</ref>{{ستون|۲}}

نخستین چاپ ترجمه الهی قمشه‌ای در [[سال ۱۳۲۳ هجری شمسی|سال ۱۳۲۳ش]] انجام گرفته و از سوی [[کتاب‌فروشی اسلامیه]] منتشر شده است.<ref>خرمشاهی، «نقد ترجمهٔ شادروان مهدی الهی قمشه‌ای»، ص۸.</ref> این ترجمه برای اول بار در تاریخ ترجمه فارسی، شاید به اقتباس از بعضی ترجمه‌های اروپایی قرآن کریم، به صورت صفحه به صفحه، نه زیرنویس، یا بین سطرها، چاپ شده است.<ref>خرمشاهی، «نقد ترجمهٔ شادروان مهدی الهی قمشه‌ای»، ص۸.</ref> این ترجمه به علت اینکه مترجم آن حق‌التألیف نمی‌گرفت، به دست ناشران مختلفی به چاپ رسید و به صدها چاپ رسیده است.<ref>خرمشاهی، «نقد ترجمهٔ شادروان مهدی الهی قمشه‌ای»، ص۹.</ref> با توجه به اینکه هر ناشر در این ترجمه اِعمال سلیقه کرده است نسخه‌های مختلف آن با یکدیگر هماهنگ نیست.<ref>«[https://iqna.ir/fa/news/3470392/نظر-کارشناسان-در-مورد-ترجمه-الهی‌قمشه‌ای نظر کارشناسان در مورد ترجمه الهی قمشه‌ای]»، ایکنا.</ref> در سال ۱۳۹۴ش طبق یک خبر غیررسمی ممنوعیت چاپ قرآن با ترجمه مهدی الهی قمشه‌ای از طرف وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی اعلام شد که واکنش‌های مثبت و منفی زیادی را در پی داشت.<ref>«[https://iqna.ir/fa/news/3470392/نظر-کارشناسان-در-مورد-ترجمه-الهی‌قمشه‌ای نظر کارشناسان در مورد ترجمه الهی قمشه‌ای]»، ایکنا؛ «[https://www.khabaronline.ir/news/497873/چرا-باید-چاپ-ترجمۀ-قرآن-حکیم-الهی-قمشه-ای-ممنوع-شود چرا باید چاپ ترجمۀ قرآن حکیم الهی قمشه‌ای ممنوع شود؟]»، خبرآنلاین.</ref>

از ویرایش‌هایی که بر این ترجمه انجام گرفته، ویرایش [[حسین الهی قمشه‌ای]]، فرزند الهی قمشه‌ای، است که توسط انتشارات امبیرکبیر به چاپ رسیده است؛ اما گفته شده این ویرایش در حد اصلاح بعضی الفاظ و غلط‌های خیلی مشهور است و ویرایشی اساسی نیست.<ref>استادولی، «گزارشی از ویرایش جدید و کامل ترجمه قرآن شادروان مهدی الهی قمشه‌ای»، ص۱۵۳.</ref> همچنین برخی چاپ‌های دیگر این ترجمه مانند چاپ انتشارات اوقاف در سال ۱۳۶۹ش که مورد تأیید حسین الهی قمشه‌ای بوده و نیز ویرایش [[محمدباقر بهبودی]](۱۳۰۷ـ۱۳۹۳ش) پژوهشگر دینی، و دیگران، هیچکدام ویرایشی کامل که از غلط‌های فراوان این ترجمه کاسته باشد شمرده نمی‌شوند.<ref>خرمشاهی، «نقد ترجمهٔ شادروان مهدی الهی قمشه‌ای»، ص۹.</ref>

ویرایش [[حسین استادولی]]، مترجم قرآن، بر ترجمه قمشه‌ای را مهم‌ترین ویرایش علمی و اساسی این ترجمه دانسته‌اند.<ref>خرمشاهی، «نقد ترجمهٔ شادروان مهدی الهی قمشه‌ای»، ص۹.</ref> این ترجمه با ویراستهٔ استادولی در سال ۱۳۷۷ش از سوی [[کتاب‌فروشی اسلامیه]] انتشار یافته است.<ref>خرمشاهی، «نقد ترجمهٔ شادروان مهدی الهی قمشه‌ای»، ص۹.</ref> این ویرایش را بهترین نسخه ترجمه چاپ شده الهی قمشه‌ای دانسته‌اند؛ هرچند گفته شده ویراستار فقط به دنبال تصحیح غلط‌های بزرگ بوده است.<ref>«[http://kooshaa.ir/post/1 ترجمه آیت‌الله صالحی نجف‌آبادی بهترین ترجمه قرآن است]»، وبگاه اطلاع‌رسانی استاد کوشا؛ «[https://iqna.ir/fa/news/3470392/نظر-کارشناسان-در-مورد-ترجمه-الهی‌قمشه‌ای نظر کارشناسان در مورد ترجمه الهی قمشه‌ای]»، ایکنا.</ref>  خرمشاهی این ترجمه با این ویراسته را ترجمه‌ای خوشخوان، تفسیرآمیز و آزاد توصیف کرده است.<ref>خرمشاهی، «نقد ترجمهٔ شادروان مهدی الهی قمشه‌ای»، ص۲۱.</ref>