مکتب کلامی حله: تفاوت میان نسخه‌ها

'''مکتب کلامی حِلّه''' از مکاتب کلامی [[شیعه]] است که از اواخر قرن ششم و اوایل قرن هفتم هجری، در منطقه [[حله (شهر)|حله]] شکل گرفت و به مدت سه قرن رواج داشت. [[سدیدالدین حمصی رازی]] را پایه‌گذار مکتب یا مدرسه کلامی حِلَّه دانسته‌اند. او در سال [[۵۵۰ق]] به حله رفت و به تدریس و تحقیق در دانش [[کلام اسلامی|کلام]] پرداخت.

در امان ماندن شهر حله از هجوم [[مغولان]] و مهاجرت برخی عالمان و متکلمان به این منطقه، آزادی‌های مذهبی و وجود عالمان فرقه‌های مختلف دینی در این منطقه و مناظره علمی متکلمان شیعه با آنان و همچنین عواملی همچون موقعیت جغرافیایی حله، تعادل آب و هوایی و وضعیت اقتصادی آن را از مهم‌ترین عوامل شکل‌گیری، رشد و تداوم مدرسه حله برشمرده‌اند.

==مراحل و دوره‌ها==

برخی محققان، برای مکتب کلامی حله، سه دوره در نظر گرفته‌اند:

*'''دوران اوج و کمال:''' این دوره با ورود [[خواجه نصیرالدین طوسی]] به حوزه حله آغاز شد.<ref>جبرئیلی، «مدرسه حله»، ص۲۴.</ref> گفته می‌شود خواجه نصیر در سال ۶۵۶ق، به حله رفت و در آنجا کرسی تدریس علم کلام بر پا نمود.<ref>جبرئیلی، سیر تطور کلام شیعه (از عصر غیبت تا خواجه نصیر طوسی)، ۱۳۸۹ش، ص۸۱-۸۲؛ عودی، «حله»، ج۲۱، ص۳۱۱.</ref> [[علامه حلی]] و [[ابن‌میثم بحرانی]]، از متکلمان شیعه که نقش بسزایی در تکامل کلام شیعه، به‌ویژه مکتب کلامی حله داشته‌اند، از شاگردان خواجه نصیر در علم کلام بودند.<ref>خوانساری، روضات الجنات، ۱۳۹۰ش، ج۶، ص۳۰۲؛ شوشتری، مجالس المؤمنین، ۱۳۸۳ش، ج۱، ص۵۷۱.</ref>

*'''دوران افول:''' بنا به نقل مورخان، شهر حله با ورود سپاهیان [[تیمور گورکانی|تیمور]] در سال ۷۹۵ ق، ناامن شد<ref>حلی، تاریخ الحلة، ۱۴۳۰ق، ج۱، ص۱۱۹.</ref> و تا اوایل سده نهم هجری محل درگیری خاندان تیمور و جلایریان{{یاد|سلسله‌ای از امیران قدرتمند اواخر دوره ایلخانان که از سال ۷۴۰ تا ۸۳۶ق، بر عراق و آذربایجان حکومت می‌کردند. (حلی، تاریخ الحلة، ۱۴۳۰ق، ج۱، ص۱۱۲؛ کرمی‌پور، «جلایریان»، ج۱۸، ص۳۳۲.)}} و پس از آن در سده نهم محل تاخت و تاز [[قراقویونلوها]] و [[آق‌قویونلوها]] قرارگرفت.<ref>برای نمونه نگاه کنید به حلی، تاریخ الحلة، ۱۴۳۰ق، ج۱، ص۱۲۳-۱۳۷.</ref> این تحولات سیاسی و ناامنی حاصل از آن، سبب شد بسیاری از عالمانی که در حله به سر می‌بردند، به شهرهای دیگر مهاجرت کنند و بر اثر آن حرکت‌های علمی در حوزه حله، به‌ویژه مدرسه کلامی رو به افول نهاد.<ref>حلی، تاریخ الحلة، ۱۴۳۰ق، ج۱، ص۱۳۵-۱۳۶.</ref>

|-

|-

|-

|-

|-

|-

|-

|-

|-

|-

|}

*[[مکتب کلامی بغداد]]

*[[مکتب کلامی قم]]

{{پانوشت}}

{{یادداشت‌ها}}

==منابع==