خطبه ۸۰ نهج البلاغه: تفاوت میان نسخه‌ها

خطبه ۸۰ نهج البلاغه، یکی از [[فهرست خطبه‌های نهج البلاغه|خطبه‌های امام علی(ع) در نهج البلاغه]] است که در آن به جایگاه زنان اشاره شده است. اهمیت جایگاه زنان در مباحث اسلامی سبب شده این خطبه پیوسته محل بحث محققان علوم اسلامی باشد.<ref>قندهاری، و طاهره صالحی، «اعتبارسنجی النساء نواقص العقول در نهج البلاغه»، ص۳۹۴.</ref> رویکرد [[نهج البلاغه]] به موضوع زن، یکی از بحث‌برانگیزترین مباحث در حوزه اندیشه دینی است که مورد توجه افراد مختلف با عقاید گوناگون قرار دارد.<ref>خسروی، و دیگران، «گونه‌شناسی نگرش به زن در پژوهش‌های علمی در پرتو کلام امام علی(ع)»، ص۸۲.</ref> معنای ظاهری این کلام [[امام علی علیه‌السلام|امام علی(ع)]] بر نکوهش زنان دلالت دارد<ref>برقعی، «جایگاه حقوقی زن در نهج البلاغه»، ص۱۵۸.</ref> و به همین دلیل، گفته شده، این خطبه، ذهن برخی انسان‌ها، به‌ویژه دیدگاه برخی زنان به مذهب را منفی کرده است.<ref>بتول، «جایگاه زن در سیره امام علی(ع) با تأکید بر نهج البلاغه»، ص۱۰.</ref>  

به گفته محققان، امام علی‌(ع) در این خطبه، [[جنگ جمل]] را آسیب‌شناسی<ref>دین‌پرور، منشور جاودانه، ۱۳۸۹ش، ص۳۰۵.</ref> و برخی ویژگی‌های زنان را بیان کرده است تا در آینده رویدادهایی مانند جنگ جمل، که به دلیل پیروی از یک زن (عایشه) رخ داد، اتفاق نیفتد.<ref>ابن‌میثم، شرح نهج البلاغه، ۱۴۰۴ق، ج۲، ص۲۲۳.</ref> [[ناصر مکارم شیرازی]]، از شارحان نهج البلاغه، معتقد است است درباره تفسیر محتوای این خطبه که به مسئله زنان اشاره دارد، زیاده‌روی‌ها و کوتاهی‌هایی رخ داده است؛ چرا که در طول تاریخ، تبیین شخصیت زن همواره محل بحث و گفت‌و‌گو بوده و دربارۀ آن افراط و تفریط‌هایی صورت گرفته است و آن زیاده‌روی‌ها و کوتاهی‌ها به این خطبه نیز سرایت کرده است.<ref>مکارم شیرازی، پیام امام امیرالمؤمنین(ع)، ۱۳۸۶ش، ج۳، ص۲۸۸-۲۸۹.</ref>  

رویکرد پژوهشگران اسلامی در برابر این خطبه یکسان نیست؛ برخی این خطبه را به دلیل سند و محتوای خاصش، غیر معتبر می‌دانند؛ بعضی دیگر این خطبه را معتبر دانسته، آن را به همان معنای ظاهری‌اش شرح داده‌اند؛ در مقابل، گروهی دیگر اگر چه به معتبربودن این خطبه باور دارند، اما معنای ظاهری آن را تأویل کرده‌اند.<ref>جعفری، پرتوی از نهج البلاغه، ۱۳۸۰ش، ج۱، ص۷۰۶.</ref> این خطبه در نسخه‌های [[صبحی صالح]] و [[محمد دشتی]]، در جایگاه هشتادمین خطبه قرار دارد.<ref>دشتی، و کاظم محمدی، المعجم المفهرس لالفاظ نهج البلاغه، ۱۳۷۵ش، ص۵۰۹.</ref>