confirmed، movedable، protected، templateeditor
۵٬۶۹۱
ویرایش
خطبه ۸۰ نهج البلاغه: تفاوت میان نسخه‌ها
←زمان ایراد
| خط ۷۱: | خط ۷۱: | ||
=== کمبود ایمان زنان === | === کمبود ایمان زنان === | ||
در این خطبه، نمازنخواندن و روزه‌نگرفتن زنان در ایام حیض، نشانه نقصان ایمانِ آنها دانسته شده است.<ref>نهج البلاغه، تصحیح صبحی صالح، ۱۴۱۴ق، خطبه ۸۰، ص۱۰۶.</ref> به گفته سید جمال‌الدین دین‌پرور، اگرچه زنان به سبب بروز مشکلاتی مانند عادت ماهیانه و وضع حمل، از انجام برخی عبادت‌ها محروم می‌شوند، ولی این نقص، مقدمه‌ای برای مادرشدنِ آنها است و با مادرشدن، نه تنها این کاستی جبران می‌شود، بلکه زن کمال بیشتری می‌یابد.<ref>دین‌پرور، منشور جاودانه، ۱۳۸۹ش، ص۳۰۶.</ref> همچنین [[عبدالحسین خسروپناه]] معتقد است، اگرچه عمل عبادی در تقویت ایمان و ترک آن در تضعیف ایمان نقش دارد و به همین دلیل روزه‌نگرفتن و نمازنخواندن در وقت حیض، به‌ناچار کم‌شدن ایمان را در پی دارد، ولی در دین اسلام راه جبران هم برای این مشکل قرار داده شده است و زنان می‌توانند در مدت حیض، هنگام نماز بر سجاده بنشیند و با ذکر گفتن، آن را جبران کند.<ref>خسروپناه، جامعۀ علوی در نهج البلاغه، ۱۳۸۴ش، ص۲۲۳.</ref> برخی محققان نیز معتقدند کلمه ایمان در این روایت در معنای لغوی آن (آرامش داشتن) به کار رفته نه در معنای اصطلاحی (اعتقاد به خدا) آن؛ به این معنا که زنان به خاطر حیض شدن، ضعیف می‌شوند و آرامش روحی آنان کم می‌شود.<ref>افسردیر، و طاهره‌سادات طباطبایی امین، «معناشناسی ایمان در روایات ان النساء نواقص الایمان»، ص۶۷.</ref> | در این خطبه، نمازنخواندن و روزه‌نگرفتن زنان در ایام حیض، نشانه نقصان ایمانِ آنها دانسته شده است.<ref>نهج البلاغه، تصحیح صبحی صالح، ۱۴۱۴ق، خطبه ۸۰، ص۱۰۶.</ref> به گفته سید جمال‌الدین دین‌پرور، اگرچه زنان به سبب بروز مشکلاتی مانند عادت ماهیانه و وضع حمل، از انجام برخی عبادت‌ها محروم می‌شوند، ولی این نقص، مقدمه‌ای برای مادرشدنِ آنها است و با مادرشدن، نه تنها این کاستی جبران می‌شود، بلکه زن کمال بیشتری می‌یابد.<ref>دین‌پرور، منشور جاودانه، ۱۳۸۹ش، ص۳۰۶.</ref> همچنین [[عبدالحسین خسروپناه]] معتقد است، اگرچه عمل عبادی در تقویت ایمان و ترک آن در تضعیف ایمان نقش دارد و به همین دلیل روزه‌نگرفتن و نمازنخواندن در وقت حیض، به‌ناچار کم‌شدن ایمان را در پی دارد، ولی در دین اسلام راه جبران هم برای این مشکل قرار داده شده است و زنان می‌توانند در مدت حیض، هنگام نماز بر سجاده بنشیند و با ذکر گفتن، آن را جبران کند.<ref>خسروپناه، جامعۀ علوی در نهج البلاغه، ۱۳۸۴ش، ص۲۲۳.</ref> برخی محققان نیز معتقدند کلمه ایمان در این روایت در معنای لغوی آن (آرامش داشتن) به کار رفته نه در معنای اصطلاحی (اعتقاد به خدا) آن؛ به این معنا که زنان به خاطر حیض شدن، ضعیف می‌شوند و آرامش روحی آنان کم می‌شود.<ref>افسردیر، و طاهره‌سادات طباطبایی امین، «معناشناسی ایمان در روایات ان النساء نواقص الایمان»، ص۶۷.</ref> | ||
=== کمتر ارث‌بردن زنان === | |||
بر اساس این خطبه، از آنجا که زنان نصف مردان ارث می‌برند، از بهره‌مالی کمتری برخوردارند.<ref>نهج البلاغه، تصحیح صبحی صالح، ۱۴۱۴ق، خطبه ۸۰، ص۱۰۶.</ref> با این حال، ارث‌بری کمتر زنان در نظام قانونی اسلام را عادلانه دانسته‌اند؛ زیرا زنان مسئولیت تأمین هزینه‌های زندگی را بر عهده ندارند و این مهم برعهده مردان است.<ref>دین‌پرور، منشور جاودانه، ۱۳۸۹ش، ۳۰۶-۳۰۷.</ref> چنان‌که در حدیثی از امام رضا(ع) نیز علت کم‌بودن ارث زنان، مسئولیت نداشتن او در تأمین هزینه‌های زندگی و نیز گرفتن مهریه از شوهر دانسته شده است.<ref>شیخ صدوق، علل الشرایع، ۱۳۸۵ش، ج۲، ص۵۷۰.</ref> | |||
==زمان ایراد == | ==زمان ایراد == | ||
درباره زمان ایراد خطبه اختلاف‌نظر است؛ برخی همچون [[سبط بن جوزی]]<ref>ابن‌جوزی، تذکر‌ة الخواص، ۱۴۲۶ق، ج۱، ص۳۹۱.</ref> و [[سید رضی|سیدرضی]]{{مدرک}} گردآورنده [[نهج البلاغه]]، معتقدند این خطبه بعد از [[جنگ جمل]] بیان شده است. حسینی خطیب این خطبه را بخشی از نامه‌‌ای دانسته است که امام علی(ع) پس از سقوط [[مصر]] به‌وسیله [[عمرو بن عاص سهمی|عمرو بن عاص]] و شهادت [[محمد بن ابی‌بکر]] نوشته و امر کرده است تا آن نامه برای مردم خوانده شود.<ref>حسینی خطیب، مصادر نهج البلاغه و أسانيده، ۱۴۰۹ق، ج۲، ص۸۲-۸۳.</ref> [[ناصر مکارم شیرازی|آیت‌الله مکارم شیرازی]] این نظر را دیدگاه معروف در این مسئله خوانده است.<ref>مکارم شیرازی، پیام امیرالمومنین، ۱۳۸۶ش، ج۳، ص۲۸۸.</ref> بنابراین گفته شده زمان ایراد این خطبه سال ۳۶ یا سال ۳۸ قمری بوده است.<ref>جعفری، پرتوی از نهج البلاغه، ۱۳۸۰ش، ج۱، ص۷۰۵.</ref> همچنین این احتمال داده شده، که امام(ع) این خطبه را چندبار خوانده باشد.<ref>حسینی خطیب، مصادر نهج البلاغه و أسانيده، ۱۴۰۹ق، ج۲، ص۸۳.</ref> | درباره زمان ایراد خطبه اختلاف‌نظر است؛ برخی همچون [[سبط بن جوزی]]<ref>ابن‌جوزی، تذکر‌ة الخواص، ۱۴۲۶ق، ج۱، ص۳۹۱.</ref> و [[سید رضی|سیدرضی]]{{مدرک}} گردآورنده [[نهج البلاغه]]، معتقدند این خطبه بعد از [[جنگ جمل]] بیان شده است. حسینی خطیب این خطبه را بخشی از نامه‌‌ای دانسته است که امام علی(ع) پس از سقوط [[مصر]] به‌وسیله [[عمرو بن عاص سهمی|عمرو بن عاص]] و شهادت [[محمد بن ابی‌بکر]] نوشته و امر کرده است تا آن نامه برای مردم خوانده شود.<ref>حسینی خطیب، مصادر نهج البلاغه و أسانيده، ۱۴۰۹ق، ج۲، ص۸۲-۸۳.</ref> [[ناصر مکارم شیرازی|آیت‌الله مکارم شیرازی]] این نظر را دیدگاه معروف در این مسئله خوانده است.<ref>مکارم شیرازی، پیام امیرالمومنین، ۱۳۸۶ش، ج۳، ص۲۸۸.</ref> بنابراین گفته شده زمان ایراد این خطبه سال ۳۶ یا سال ۳۸ قمری بوده است.<ref>جعفری، پرتوی از نهج البلاغه، ۱۳۸۰ش، ج۱، ص۷۰۵.</ref> همچنین این احتمال داده شده، که امام(ع) این خطبه را چندبار خوانده باشد.<ref>حسینی خطیب، مصادر نهج البلاغه و أسانيده، ۱۴۰۹ق، ج۲، ص۸۳.</ref> | ||
== متن و ترجمه خطبه ۸۰ نهج البلاغه == | == متن و ترجمه خطبه ۸۰ نهج البلاغه == | ||