خطبه ۸۰ نهج البلاغه: تفاوت میان نسخه‌ها

خطبه ۸۰ نهج البلاغه (نمایش مبدأ)

نسخهٔ ‏۳۱ اکتبر ۲۰۲۴، ساعت ۱۱:۱۶

۵۵۳ بایت اضافه‌شده ، ۳۱ اکتبر

←‏نظرات درباره محتوا

دیداریویکی‌متن

Alikhani

confirmed، movedable، protected، templateeditor

۵٬۶۹۴

ویرایش

@@ خط ۵۹: / خط ۵۹: @@
 برخی نظرات دربارهٔ خطبه نواقص العقول به شرح ذیل است:
+# '''بیان تفاوت‌های آفرینشی زن و مرد:‌''' این خطبه به حقیقت زنان و مردان اشاره دارد؛ به‌گونه‌ای که زنان احساسات و عواطفی قوی‌تری نسبت به مردان دارند، چنان‌که مردان نیز نسبت به زنان از تعقل بیشتری برخوردارند.<ref>جعفری، پرتوی از نهج البلاغه، ۱۳۸۰ش، ج۱، ص۷۰۷؛ شویلی، الجانب الاجتماعی فی نهج البلاغه، ۱۴۳۷ق، ص۱۶.</ref> البته اینکه عقل زنان کمتر از مردان باشد، همیشه درست نیست؛ زنان باهوشی هم هستند که عقل‌شان بیشتر از مردان است.<ref>منتظری، درس‌هایی از نهج البلاغه، ۱۳۹۵ش، ج۳، ص۲۳۸.</ref> پژوهش‌گران متعددی این تفسیر را پذیرفته‌اند.<ref>برای نمونه نگاه کنید به: طباطبایی، المیزان، 1417ق، ج2، ص275؛ رشیدرضا، تفسیر المنار، 1414ق، ج5، ص69-70؛ جعفری، پرتوی از نهج البلاغه، ۱۳۸۰ش، ج۱، ص۷۰۷؛ شویلی، الجانب الاجتماعی فی نهج البلاغه، ۱۴۳۷ق، ص۱۶؛ مخلصی، «سخن امام علی(ع) درباره زن و بازکاوی دیدگاه‌ها»، ص151.</ref>
 # '''ناظر بودن حدیث به واقعیات اجتماعی دوران جاهلیت:‌''' [[سید علی حسینی خامنه‌ای|سید علی خامنه‌ای]] رهبر [[نظام جمهوری اسلامی ایران|جمهوری اسلامی ایران]]، احتمال داده است که این روایت ناظر به ویژگی‌های زن در دوران جاهلیت باشد نه طبیعت زن. به اعتقاد وی امام علی(ع) در این روایت زنی را توصیف می‌کند که تازه از اسارت [[جاهلیت]] درآمده است؛ چنین زنی در زمان جاهلیت از نظر تربیت، قدرت اندیشه و ...، از مرد پایین‌تر بوده است.<ref>[https://farsi.khamenei.ir/speech-content?id=20081 «بیانات در جلسه پرسش و پاسخ در مسجد ابوذر تهران»]، سایت دفتر نشر و حفظ آثار آیت‌الله خامنه‌ای.</ref>
 # '''اشاره به عایشه:''' به نظر [[ابن ابی‌الحدید|ابن‌ابی‌الحدید]]، متکلم [[معتزله|معتزلی‌ِ]] اهل‌سنت و از مفسّران نهج البلاغه، این خطبه در تعریض به رفتار عایشه، بیان شده است.<ref>ابن‌ابى‌الحدید، شرح نهج البلاغه، ۱۴۰۴ق، ج۶، ص۲۱۴.</ref>
-# '''بیان تفاوت‌های آفرینشی زن و مرد:‌''' این خطبه به حقیقت زنان و مردان اشاره دارد؛ به‌گونه‌ای که زنان احساسات و عواطفی قوی‌تری نسبت به مردان دارند، چنان‌که مردان نیز نسبت به زنان از تعقل بیشتری برخوردارند.<ref>جعفری، پرتوی از نهج البلاغه، ۱۳۸۰ش، ج۱، ص۷۰۷؛ شویلی، الجانب الاجتماعی فی نهج البلاغه، ۱۴۳۷ق، ص۱۶.</ref> البته اینکه عقل زنان کمتر از مردان باشد، همیشه درست نیست؛ زنان باهوشی هم هستند که عقل‌شان بیشتر از مردان است.<ref>منتظری، درس‌هایی از نهج البلاغه، ۱۳۹۵ش، ج۳، ص۲۳۸.</ref>
 # '''تفاوت طبیعی و فیزیولوژیک:''' برخی پژوهشگران با استناد به یافته‌های علم روانشناسی که گویای تفاوت‌های فیزیولوژیکی و رفتاری مردان و زنان است، کلام امام علی(ع) را بیان‌کننده همین تفاوت‌ها دانسته‌اند. آنها نکوهش زنان توسط امام علی(ع) را به‌جهت جلوگیری از خارج شدن زن از استعدادهاى طبیعى و عمل کردن برخلاف مقتضاى خلقت و دستورات الهى دانسته‌‌‌اند.<ref>[https://www.hawzahnews.com/news/459104/%C2%AB%DA%86%D8%B1%D8%A7 امام علی(ع)، زنان را ناقص العقل و ناقص الایمان معرفی کرده است؟»]، خبرگزاری حوزه.</ref>
 # '''کلامی بر پایه جدل:''' ابوالقاسم علیدوست که سند این روایت را ضعیف می‌داند، معتقد است، از آنجا که روایت‌هایی با این مضمون در کتاب‌های معتبر اهل‌تسنن وجود دارد، برخی شیعیان با ذکر چنین روایتی، عملکرد برخی صحابه در پیروی کردن از یک زن (پیروی کردن از عایشه در جنگ جمل) را مخالف آموزه‌های آنان دانسته‌اند.<ref>علیدوست، [http://a-alidoost.ir/persian/lessons/23558/ «فقه القضاء (شرایط قاضی)»]، سلسبیل آیت الله علیدوست، جلسه ۱۱۵.</ref>