توبه: تفاوت میان نسخه‌ها

اگر توبه از گناهی باشد که صرفاً حق‌الله و از واجبات [[عبادت|عبادی]] است‌، چنانچه از واجباتی باشد که می‌شود آن را جبران کرد، مانند قضا کردن نماز یا روزه‌ها، باید علاوه بر ندامت و تصمیم بر ترک گناه‌، در صدد جبران آن واجب نیز برآید و اگر در زمان توبه قادربه جبران آن نیست باید قصد کند که هرگاه توانست جبران کند و در صورت بروز نشانه‌های [[مرگ]] باید [[وصیت]] کند.<ref>ابوالصلاح حلبی‌، الکافی فی‌الفقه، ص۲۴۳؛ موسوی بجنوردی‌، ج۷، ص۳۱۹</ref> اگر میزان واجباتی را که ترک کرده نداند، باید میزانی را که یقین به ترک آن دارد قضا کند.<ref>رجوع کنید به امام خمینی‌، تحریرالوسیله، ج۱، ص۴۱۱، مسئله ۱۰</ref>  

در توبه از گناهانی که [[حد]] یا [[تعزیر]] دارند (مانند [[زنا]] یا [[شرب خمر]]) اگر قبل از اثبات گناه نزد [[حاکم شرع]] توبه کند، توبه وی بین او و [[خداوند]] پذیرفته شده و [[حد]] و [[تعزیر]] از وی ساقط می‌شود.<ref>رجوع کنید به شیخ بهائی‌، جامع عباسی، ص۴۲۲</ref> در چنین مواردی‌، اقرار به گناه واجب نیست‌، بلکه اقرار نکردن [[مستحب]] است.<ref> الموسوعةالفقهیه، ج۱۴، ص۱۲۱ـ۱۲۲</ref> اما چنانچه جرم وی به واسطه اقرار خودش نزد حاکم شرع اثبات شود و پس از آن توبه کند، حاکم در اجرای حد و بخشودن وی اختیار دارد و اگر گناه وی به واسطه [[شهادت (در دادگاه)|شهادت]] شهود نزد حاکم ثابت شود و پس از آن توبه کند، حد و تعزیر از وی ساقط نمی‌گردد.<ref>رجوع کنید به شیخ بهائی‌، جامع عباسی، ص۴۲۱ـ۴۲۲</ref>  

درصورتی که فرد مرتکب فعل حرامی شود که حد یا تعزیر ندارد (مانند [[دروغ|دروغی]] که به واسطه آن ضرری به دیگری نرسد) پشیمانی و عزم بر ترک گناه کافی است.<ref>موسوی بجنوردی‌، القواعد الفقهیه، ج۷، ص۳۱۹</ref>