حدیث علی مع الحق: تفاوت میان نسخه‌ها

| نام‌های دیگر =  

| موضوع = [[عصمت]] و [[خلافت امام علی(ع)|جانشینی امام علی(ع)]] پس از پیامبر(ص) و برتری وی نسبت به سایر [[صحابه]].

| راوی اصلی =  

| راویان = [[عبدالله بن عباس]]، [[عایشه]]، [[عمار یاسر]]، [[ابوذر غفاری]]، [[سعد بن عباده]] و...

| مؤید قرآنی =  

}}

حضرت علی(ع) در [[شورای شش‌نفره]] تعیین خلیفه که پس از [[عمر بن خطاب]] تشکیل شد، برای اثبات شایستگی خود به [[خلافت]] به این حدیث احتجاج کرد. همچنین برخی از [[صحابه]] و عالمان اهل‌سنت برای اثبات درستی کارهای امام علی(ع) به این حدیث استناد کرده‌اند.  

== محتوا و متن==

* «عَلِی مَعَ الْحَقِّ وَالْحَقُّ مَعَ عَلِی وَ لَنْ یتَفَرَّقَا حَتَّی یرِدَا عَلَی الْحَوْضَ یوْمَ الْقِیامَةِ»(ابن عساکر، تاریخ مدینة دمشق، ۱۴۱۵ق، ج۴۲، ص۴۴۹؛ خطیب بغدادی، تاریخ بغداد، ۱۴۱۷ق، ج۱۴، ص۳۲۲.)

* «رَحِمَ اللَهُ عَلِیا اَللَّهُمَّ أَدِرِ الْحَقَّ مَعَهُ حَیثُما دَارَ»(ترمذی، سنن ترمذی، بیروت، ج۵، ص۶۳۲.)

روایت علی مع الحق از سوی [[امام علی علیه‌السلام|امام علی(ع)]] و ۲۳ تن از [[صحابه]] نقل شده است<ref>رضوانی، شیعه‌شناسی و پاسخ به شبهات، ۱۳۸۴ش، ج۱، ص۵۵؛ فقیه ایمانی، حق با علی است، ۱۳۷۷ش، ص۴۸-۴۹.</ref> که از جمله آنها [[ابوبکر بن ابی‌قحافه|خلیفه اول]]،<ref>طبرسی، الاحتجاج، ۱۴۰۳ق، ج ۱، ص۸۸.</ref> [[سعد بن عباده]]،<ref> حرعاملی، اثبات الهدی، ۱۴۲۲ق، ج۳، ص۲۹۸؛ طبری، کامل البهائی، ۱۴۲۶ق، ج۱، ص۳۲۵؛ شوشتری، إحقاق الحق، ۱۴۰۹ق، ج۲، ص۳۴۸.</ref> [[ابوذر غفاری]]،<ref>اسکافی، نقض العثمانیه، ۱۳۷۸ش، ص۲۲۸؛ شجری جرجانی، ترتیب الأمالی الخمیسیة، ۱۴۲۲ق، ج۱، ص۱۸۹.</ref> [[مقداد بن عمرو|مقداد]]،<ref> شوشتری، إحقاق الحق، ۱۴۰۹ق، ج۴، ص۲۷.</ref> [[سلمان فارسی]]،<ref>ابن عساکر، تاریخ مدینة دمشق، ۱۴۱۵ق، ج۴۲، ص۴۱؛ هلالی، کتاب سلیم بن قیس، ۱۴۰۵ق، ص۸۸۱؛ شیخ مفید، الإرشاد، ۱۴۱۳ق، ج۱، ص۳۲.</ref> [[عمار یاسر]]،<ref> اسکافی، المعیار و الموازنة، ۱۴۰۲ق، ص۳۵–۳۶؛ متقی هندی، کنز العمال، ۱۴۰۱ق، ج۱۱، ص۶۱۳.</ref> [[ابوموسی اشعری]]،<ref> ابن مردویه، مناقب علی(ع)، ۱۴۲۴ق، ص۱۱۵.</ref>[[ابوایوب انصاری]]،<ref>خطیب بغدادی، تاریخ بغداد، ۱۴۱۷ق، ج۱۳، ص۱۸۸؛ ابن عساکر، تاریخ مدینة دمشق، ۱۴۱۵ق، ج۴۲، ص۴۷۲؛ ابن العدیم، بغیة الطلب، بیروت، ج۱، ص۲۹۲.</ref> [[سعد بن ابی‌وقاص]]،<ref> ابن عساکر، تاریخ مدینة دمشق، ۱۴۱۵ق، ج۲۰، ص۳۶۱؛ هیثمی، مجمع الزوائد، ۱۴۱۴ق، ج۷، ص۲۳۵.</ref> [[عبدالله بن عباس]]،<ref> حموی الشافعی، فرائد السمطین، ۱۴۰۰ق، ج۱، ص۱۷۷؛ قندوزی، ینابیع المودة، ۱۴۲۲ق، ج۲، ص۳۱۱؛ ابن عساکر، تاریخ مدینة دمشق، ۱۴۱۵ق، ج۴۲، ص۴۲؛ گنجی الشافعی، کفایة الطالب، ۱۴۰۴ق، ص۱۸۷؛ ذهبی، میزان الاعتدال، ۱۳۸۲ق، ج۲، ص۳؛ ابن حجر عسقلانی، لسان المیزان، ۱۳۹۰ق، ج۲، ص۴۱۴؛ حسکانی، شواهد التنزیل، ۱۴۱۱ق، ج۱، ص۲۴۶.</ref> [[جابر بن عبدالله انصاری]]،<ref> قندوزی، ینابیع المودة، ۱۴۲۲ق، ج۱، ص۱۷۳.</ref> و [[حذیفة بن یمان]]<ref>خوارزمی، المناقب، ۱۴۱۱ق، ص۱۷۷؛ ابن طاوس، الطرائف، ۱۴۰۰ق، ج۱، ص۱۰۳.</ref> [[عایشه]]<ref> ابن مردویه، مناقب علی(ع)، ۱۴۲۴ق، ص۱۱۵؛ علامه حلی، نهج الحق، ۱۹۸۲م، ص۲۲۵؛ اربلی، کشف الغمة، ۱۳۸۱ق، ج۱، ص۱۵۴.</ref> و [[ام سلمه]]<ref>حاکم نیشابوری، مستدرک الصحیحین، ۱۴۱۱ق، ج۳، ص۱۲۹؛ ابن مردویه، مناقب علی(ع)، ۱۴۲۴ق، ص۱۱۵؛ خطیب بغدادی، تاریخ بغداد، ۱۴۱۷ق، ج۱۴، ص۳۲۲؛ ابن عساکر، تاریخ مدینة دمشق، ۱۴۱۵ق، ج۴۲، ص۴۴۹؛ ابن کثیر، البدایة و النهایة، ۱۴۰۷ق، ج۷، ص۳۶۰.</ref> هستند.

== احتجاج‌ها==

*'''در شورای شش نفره؛''' حضرت علی(ع) در [[شورای شش‌نفره]] که پس از مرگ [[عمر بن خطاب|خلیفه دوم]] برای تعیین خلیفه تشکیل شد، برای اثبات شایستگی و برتری خود به خلافت به این حدیث استناد کرد و از اهل شورا خواست تا بر درستی آن گواهی دهند و آنها نیز گفته او را تأیید کردند.<ref>علامه حلی، کشف الیقین، ۱۴۱۱ق، ص۴۲۵؛ علامه حلی، نهج الحق، ۱۹۸۲م، ص۳۹۴؛ ابن مغازلی، مناقب أهل البیت(ع)، ۱۴۲۷ق، ص۱۸۹؛ علامه حلی، منهاج الکرامة، ۱۳۷۹ش، ص۹۴.</ref>

* '''جنگ جمل'''؛ [[محمد بن ابی‌بکر]]،<ref>ابن قتیبه، الامامه و السیاسه، ۱۴۱۰ق، ج۱، ص۹۸؛ ابن شهرآشوب، مناقب آل أبی‌طالب(ع)، ۱۳۷۹ق، ج۳، ص۶۲؛ مجلسی، بحار الأنوار، ۱۴۰۴ق، ج۳۸، ص۲۸.</ref> [[عبدالله بن بدیل]] و برادرش محمد<ref>شیخ مفید، الجمل، ۱۴۱۳ق، ص۴۳۳.</ref> پس از [[جنگ جمل]] به سراغ [[عایشه]] رفته و او را با توجه به حدیثی که از جانب وی درباره همراهی حق و امام علی(ع) آمده، بازخواست کردند. عایشه بعد از [[جنگ نهروان]] نیز به درستی کار حضرت علی(ع) بر اساس همین حدیث گواهی داد.<ref>اربلی، کشف الغمة، ۱۳۸۱ق، ج۱، ص۱۴۷؛ مجلسی، بحار الأنوار، ۱۴۰۴ق، ج۳۳، ص۳۳۲؛ ج۳۸، ص۳۵.</ref>

[[احمد بن حنبل]]،<ref> ابن عساکر، تاریخ مدینة دمشق، ۱۴۱۵ق، ج۴۲، ص۴۱۹.</ref> [[ابن ابی‌الحدید]]،<ref> ابن أبی‌الحدید، شرح نهج البلاغة، ۱۴۰۴ق، ج۹، ص۸۸.</ref> ابن جوزی،<ref>ابن جوزی، صید الخاطر، ۱۴۲۵ق، ج۱، ص۳۹۷.</ref> و سبط بن جوزی<ref>سبط بن جوزی، تذکره الخواص، ۱۴۱۸ق، ص۳۵.</ref> از عالمان اهل سنت با استناد به این حدیث به مدح حضرت علی(ع) پرداخته و یا بر درستی اعمال او گواهی داده‌اند.