سلاح کشتار جمعی: تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش
(←منابع) |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۳۲: | خط ۳۲: | ||
===در مقام مقابله‌به‌مثل=== | ===در مقام مقابله‌به‌مثل=== | ||
[[مقابله به مثل|مقابله‌به‌مثل]] از مصادیق [[دفاع مشروع]] و بر اساس [[آیه ۴۰ سوره شوری]] و [[آیه اعتداء]] موجب جواز استفاده از سلاح کشتار جمعی دانسته شده اما در هنگام استفاده باید توجه داشت رعایت تناسب و میزان ظلم انجام شده باشد. که سبب ضرر به شخص غیرطرف در درگیری نشود.<ref>حب‌الله، «فقه البیئة و اسلحة الدمار الشامل»، ص۳۰؛ الهیان و دیگران، «تسلیحات کشتار جمعی در مقام مقابله‌به‌مثل از نظر فقه»، ص۸.</ref> پژوهشگران معتقدند در تسلیحات کشتار جمعی هیچ تناسبی میان تجاوز و مقابله برقرار نخواهد بود.<ref>نگاه کنید به: الهیان و دیگران، تسلیحات کشتار جمعی در مقام مقابله‌به‌مثل از نظر فقه.</ref> همچنین [[امام خمینی]] معتقد است این آیه فقط به اصل مقابله‌به‌مثل دلالت دارد و روشن است که چنین مماثلتی در جنگ امکان ندارد.<ref>خمینی، کتاب البیع، ۱۴۲۱ق، ج۱، ص۴۸۱.</ref> | [[مقابله به مثل|مقابله‌به‌مثل]] از مصادیق [[دفاع مشروع]] و بر اساس [[آیه ۴۰ سوره شوری]] و [[آیه اعتداء]] موجب جواز استفاده از سلاح کشتار جمعی دانسته شده اما در هنگام استفاده باید توجه داشت رعایت تناسب و میزان ظلم انجام شده باشد. که سبب ضرر به شخص غیرطرف در درگیری نشود.<ref>حب‌الله، «فقه البیئة و اسلحة الدمار الشامل»، ص۳۰؛ الهیان و دیگران، «تسلیحات کشتار جمعی در مقام مقابله‌به‌مثل از نظر فقه»، ص۸.</ref> پژوهشگران معتقدند در تسلیحات کشتار جمعی هیچ تناسبی میان تجاوز و مقابله برقرار نخواهد بود.<ref>نگاه کنید به: الهیان و دیگران، تسلیحات کشتار جمعی در مقام مقابله‌به‌مثل از نظر فقه.</ref> همچنین [[امام خمینی]] معتقد است این آیه فقط به اصل مقابله‌به‌مثل دلالت دارد و روشن است که چنین مماثلتی در جنگ امکان ندارد.<ref>امام خمینی، کتاب البیع، ۱۴۲۱ق، ج۱، ص۴۸۱.</ref> | ||
===در مقام ضرورت=== | ===در مقام ضرورت=== | ||
نظر فقیهان در صورت اضطرار یا مواقعی که پیروزی مسلمانان متوقف بر استفاده از تسلیحات کشتار جمعی است متفاوت است. برخی از فقیهان شیعه با استناد به [[فعل معصوم|فعل پیامبر(ص)]] در برخی [[جنگ‌های پیامبر(ص)|نبردهایشان]] و یا استناد به برخی روایات معتقدند استفاده از این تسلیحات در چنین مواردی جایز است.<ref>محقق حلّی، شرائع الإسلام فی مسائل الحلال و الحرام، ۱۴۱۸ق، ج۱، ص۲۸۳؛ طوسی، المبسوط فی فقه الإمامیة، ج۲، ص۱۱؛ شهید ثانی، مسالک الأفهام، ۱۴۱۳ق، ج۳، ص۲۵؛ طباطبایی، ریاض المسائل، ۱۴۱۸ق، ج۸، ص۶۹؛ حر عاملی، وسایل الشیعه، ۱۴۰۹ق، ج۱۵، ابواب جهاد العدو، باب ۱۶ ،ص۶۲ ،حدیث ۲.</ref> | نظر فقیهان در صورت اضطرار یا مواقعی که پیروزی مسلمانان متوقف بر استفاده از تسلیحات کشتار جمعی است متفاوت است. برخی از فقیهان شیعه با استناد به [[فعل معصوم|فعل پیامبر(ص)]] در برخی [[جنگ‌های پیامبر(ص)|نبردهایشان]] و یا استناد به برخی روایات معتقدند استفاده از این تسلیحات در چنین مواردی جایز است.<ref>محقق حلّی، شرائع الإسلام فی مسائل الحلال و الحرام، ۱۴۱۸ق، ج۱، ص۲۸۳؛ طوسی، المبسوط فی فقه الإمامیة، ج۲، ص۱۱؛ شهید ثانی، مسالک الأفهام، ۱۴۱۳ق، ج۳، ص۲۵؛ طباطبایی، ریاض المسائل، ۱۴۱۸ق، ج۸، ص۶۹؛ حر عاملی، وسایل الشیعه، ۱۴۰۹ق، ج۱۵، ابواب جهاد العدو، باب ۱۶ ،ص۶۲ ،حدیث ۲.</ref> | ||
در مقابل برخی مخالف کاربرد سلاح نامتعارف حتی در فرض ضرورت هستند. [[محمدجواد فاضل لنکرانی]] معتقد است گرچه فقیهان، فتح مسلمانان در جنگ را بسیار حیاتی دانسته‌اند و مجوز انجام کارهای نامتعارف را داده‌اند اما دلیلی نداریم که مسلمانان برای حفظ اسلام بتوانند هر عملی انجام دهند؛ بلکه باید از طرق مشروع باشد.<ref>فاضل لنکرانی، «تولید و استفاده از سلاحهای کشتار جمعی از دیدگاه فقه اسلامی»، ص۳۲.</ref> همچنین [[آقا ضیاء عراقی]] نیز استفاده از سمومات که سلاح کشتار جمعی در آن زمان محسوب می‌شده را حتی در فرض توقف پیروزی بر آن، ممنوع می‌داند.<ref>عراقی، شرح تبصرة المتعلمین، ۱۴۱۴ق، ج۴، ص۴۰۴.</ref> برخی پژوهشگران با مخدوش دانستن روایتی که در آن به استفاده از آتش انداختن با منجنیق که منجر به کشته‌شدن غیر نظامیان است معتقدند این روایت از سوی برخی [[علم رجال|رجالیان]] مورد خدشه واقع شده است.<ref>علیدوست، «فقه تولید، انباشت و کاربرد سلاحهای غیرمتعارف با محوریت فقه امامیه»، ص۱۷-۱۸.</ref> | در مقابل برخی مخالف کاربرد سلاح نامتعارف حتی در فرض ضرورت هستند. [[محمدجواد فاضل لنکرانی]] معتقد است گرچه فقیهان، فتح مسلمانان در جنگ را بسیار حیاتی دانسته‌اند و مجوز انجام کارهای نامتعارف را داده‌اند اما دلیلی نداریم که مسلمانان برای حفظ اسلام بتوانند هر عملی انجام دهند؛ بلکه باید از طرق مشروع باشد.<ref>فاضل لنکرانی، «تولید و استفاده از سلاحهای کشتار جمعی از دیدگاه فقه اسلامی»، ص۳۲.</ref> همچنین [[آقا ضیاء عراقی]] نیز استفاده از سمومات که سلاح کشتار جمعی در آن زمان محسوب می‌شده را حتی در فرض توقف پیروزی بر آن، ممنوع می‌داند.<ref>آقاضیاء عراقی، شرح تبصرة المتعلمین، ۱۴۱۴ق، ج۴، ص۴۰۴.</ref> برخی پژوهشگران با مخدوش دانستن روایتی که در آن به استفاده از آتش انداختن با منجنیق که منجر به کشته‌شدن غیر نظامیان است معتقدند این روایت از سوی برخی [[علم رجال|رجالیان]] مورد خدشه واقع شده است.<ref>علیدوست، «فقه تولید، انباشت و کاربرد سلاحهای غیرمتعارف با محوریت فقه امامیه»، ص۱۷-۱۸.</ref> | ||
==پانویس== | ==پانویس== | ||
| خط ۴۴: | خط ۴۴: | ||
==منابع== | ==منابع== | ||
{{منابع}} | {{منابع}} | ||
* آقاضیاء عراقی، علی بن ملا محمد، شرح تبصرة المتعلمین، قم، دفتر انتشارات اسلامی، ۱۴۱۴ق. | |||
* امام خمینی، سید روح‌الله، کتاب البیع، تهران، موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی(س)، ۱۴۲۱ق. | * امام خمینی، سید روح‌الله، کتاب البیع، تهران، موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی(س)، ۱۴۲۱ق. | ||
* افضل‌زاده، رضیه و دیگران، [https://www.sid.ir/paper/357453/fa «به کارگیری سلاح کشتار جمعی از منظر فقه و حقوق بین الملل»]، مبانی فقهی حقوق اسلامی، شماره ۱۹، ۱۳۹۶ش. | * افضل‌زاده، رضیه و دیگران، [https://www.sid.ir/paper/357453/fa «به کارگیری سلاح کشتار جمعی از منظر فقه و حقوق بین الملل»]، مبانی فقهی حقوق اسلامی، شماره ۱۹، ۱۳۹۶ش. | ||
| خط ۶۴: | خط ۶۵: | ||
* طوسی، محمد بن حسن، المبسوط فی فقه الإمامیة، سید محمدتقی کشفی، تهران، المکتبة المرتضویة لإحیاء الآثار الجعفریة، ۱۳۸۷. | * طوسی، محمد بن حسن، المبسوط فی فقه الإمامیة، سید محمدتقی کشفی، تهران، المکتبة المرتضویة لإحیاء الآثار الجعفریة، ۱۳۸۷. | ||
* عبدی، حسن، حسن و محمّدجواد، [https://jpq.ut.ac.ir/article_68168_03f846c2880b7df41cd349b5ed3a6a15.pdf «بررسی تحلیلی مفهوم سلاحهای کشتار جمعی و تطبیق آن بر دیدگاه اسلامی با تأکید بر آرای مقام معظم رهبری امام خامنه‌ای»]، فصلنامه سیاست، شماره ۳، ۱۳۹۷ش. | * عبدی، حسن، حسن و محمّدجواد، [https://jpq.ut.ac.ir/article_68168_03f846c2880b7df41cd349b5ed3a6a15.pdf «بررسی تحلیلی مفهوم سلاحهای کشتار جمعی و تطبیق آن بر دیدگاه اسلامی با تأکید بر آرای مقام معظم رهبری امام خامنه‌ای»]، فصلنامه سیاست، شماره ۳، ۱۳۹۷ش. | ||
* علیدوست، ابوالقاسم، [https://hoquq.iict.ac.ir/article_18220_2153779078cf7c56875a6a05ec860564.pdf «فقه تولید، انباشت و کاربرد سلاحهای غیرمتعارف با محوریت فقه امامیه»]، حقوق اسلامی، شماره ۳۸، پاییز ۱۳۹۲. | * علیدوست، ابوالقاسم، [https://hoquq.iict.ac.ir/article_18220_2153779078cf7c56875a6a05ec860564.pdf «فقه تولید، انباشت و کاربرد سلاحهای غیرمتعارف با محوریت فقه امامیه»]، حقوق اسلامی، شماره ۳۸، پاییز ۱۳۹۲. | ||
* فاضل لنکرانی، محمدجواد، [https://hoquq.iict.ac.ir/article_18226_1c8c923a7b5b2bcc63dcbf9bdefd953a.pdf «تولید و استفاده از سلاحهای کشتار جمعی از دیدگاه فقه اسلامی»]، فصلنامه حقوق اسلامی، شماره ۳۹، ۱۳۹۲ش. | * فاضل لنکرانی، محمدجواد، [https://hoquq.iict.ac.ir/article_18226_1c8c923a7b5b2bcc63dcbf9bdefd953a.pdf «تولید و استفاده از سلاحهای کشتار جمعی از دیدگاه فقه اسلامی»]، فصلنامه حقوق اسلامی، شماره ۳۹، ۱۳۹۲ش. | ||
| خط ۷۰: | خط ۷۰: | ||
* محقق داماد، سید مصطفی، تهران، قواعد فقه، مرکز نشر علوم اسلامی، ۱۴۰۶ق. | * محقق داماد، سید مصطفی، تهران، قواعد فقه، مرکز نشر علوم اسلامی، ۱۴۰۶ق. | ||
* مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، تهران، دار الکتب الإسلامیة، ۱۳۷۴ش. | * مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، تهران، دار الکتب الإسلامیة، ۱۳۷۴ش. | ||
*مکارم شیرازی، ناصر، «مبانی تحریم سلاح های کشتار جمعی از منظر معظم له»، بلیغ نیوز، تاریخ بازدید: ۲۹ مهر ۱۴۰۳ش. | * مکارم شیرازی، ناصر، «مبانی تحریم سلاح های کشتار جمعی از منظر معظم له»، بلیغ نیوز، تاریخ بازدید: ۲۹ مهر ۱۴۰۳ش. | ||
* یزدی، محمد، فقه القرآن، قم، مؤسسۀ اسماعیلیان، ۱۴۱۵ق. | * یزدی، محمد، فقه القرآن، قم، مؤسسۀ اسماعیلیان، ۱۴۱۵ق. | ||
{{پایان}} | {{پایان}} | ||