Automoderated users، confirmed، protected، templateeditor
۳٬۳۲۷
ویرایش
نیابت در حج: تفاوت میان نسخه‌ها
←مفهوم و جایگاه
P.motahari (بحث | مشارکتها) بدون خلاصۀ ویرایش |
P.motahari (بحث | مشارکتها) |
||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
{{در دست ویرایش ۲|ماه=[[مهر]]|روز=[[۳۰]]|سال=[[۱۴۰۳]]|کاربر=P.motahari }}{{احکام}} | {{در دست ویرایش ۲|ماه=[[مهر]]|روز=[[۳۰]]|سال=[[۱۴۰۳]]|کاربر=P.motahari }} | ||
{{احکام}} | |||
{{مقاله توصیفی فقهی }} | {{مقاله توصیفی فقهی }} | ||
'''نیابت در حج''' یا '''حج نیابتی''' یا '''حج نیابی'''، به‌جا آوردن [[حج]] از طرف شخص دیگر است و با انجام صحیح آن، از عُهده او ساقط می‌گردد و در روایات، اجر فراوانی برای آن ذکر شده است. نیابت در حج واجب، از طرف شخص زنده، تنها در صورتی صحیح است که وی از انجام آن عاجز باشد. چنانچه شخصی از دنیا برود و حجی که بر او [[واجب]] شده را انجام نداده، یا به انجام حج، [[وصیت]] کرده باشد، وارثانش باید از طرف او برای انجام حج، نایب بگیرند. | '''نیابت در حج''' یا '''حج نیابتی''' یا '''حج نیابی'''، به‌جا آوردن [[حج]] از طرف شخص دیگر است و با انجام صحیح آن، از عُهده او ساقط می‌گردد و در روایات، اجر فراوانی برای آن ذکر شده است. نیابت در حج واجب، از طرف شخص زنده، تنها در صورتی صحیح است که وی از انجام آن عاجز باشد. چنانچه شخصی از دنیا برود و حجی که بر او [[واجب]] شده را انجام نداده، یا به انجام حج، [[وصیت]] کرده باشد، وارثانش باید از طرف او برای انجام حج، نایب بگیرند. | ||
| خط ۵: | خط ۶: | ||
در حج نیابتی، دو طرف، باید [[مسلمان]] باشند و نائب باید عاقل باشد و حج واجب بر عهده‌اش نباشد، اما در مورد صحیح بودن نیابت کسی که تا کنون حج نگزارده، اختلاف است. در صورت فوت نایب پس از [[احرام]] و ورود به حرم، حج او صحیح است. نیابت چند نفر از یک نفر، صحیح است، اما نیابت یک نفر از چند نفر، تنها در حج مستحبی صحیح است. نایب باید حج را مطابق نظر [[مرجع تقلید]] خویش انجام داده و [[کفاره]] عملی که از او صادر شود را خودش بپردازد. | در حج نیابتی، دو طرف، باید [[مسلمان]] باشند و نائب باید عاقل باشد و حج واجب بر عهده‌اش نباشد، اما در مورد صحیح بودن نیابت کسی که تا کنون حج نگزارده، اختلاف است. در صورت فوت نایب پس از [[احرام]] و ورود به حرم، حج او صحیح است. نیابت چند نفر از یک نفر، صحیح است، اما نیابت یک نفر از چند نفر، تنها در حج مستحبی صحیح است. نایب باید حج را مطابق نظر [[مرجع تقلید]] خویش انجام داده و [[کفاره]] عملی که از او صادر شود را خودش بپردازد. | ||
==مفهوم و جایگاه== | ==مفهوم و جایگاه== | ||
حجِ نیابتی یکی از انواع [[نیابت در عبادت]] و به معنای آن است که شخصی عمل حج را از طرف شخص دیگری انجام دهد.<ref>شبیری زنجانی، سید موسی، مناسک الحج، ۱۴۲۱ق، ص۲۵.</ref> در برخی از کتابهای روایی<ref>شیخ حر عاملی، وسائل الشیعه، ۱۴۰۹ق، ج۱۱، ص۱۶۳-۲۱۰؛ علامه مجلسی، بحار الأنوار، ۱۴۰۳ق، ج۹۶، ص۱۱۵-۱۱۹؛ محدث نوری، مستدرک الوسائل، ۱۴۰۸ق، ج۸، ص۶۳-۷۵.</ref> و کتب فقهی<ref>حلبی، الکافی فی الفقه، ۱۴۰۳ق، ص۲۱۹-۲۲۰؛ محقق حلّی، المعتبر، ۱۴۰۷ق، ج۲، ص۷۶۵-۷۷۹ ؛ نجفی، جواهر الکلام، ۱۴۰۴، ج۱۷، ص۳۵۶-۴۱۰؛ شیخ حر عاملی، هدایة الأمة، ۱۴۱۲ق، ج۵، ص۳۷-۵۲؛ خوانساری، جامع المدارک، ۱۴۰۵ق، ج۲، ص۳۰۳-۳۲۸؛ مدنی کاشانی، رضا، براهین الحج، ۱۴۱۱ق، ج۱، ص۱۹۱-۲۱۱.</ref> باب یا ابوابی به نیابت در حج اختصاص داده شده است. در برخی از روایات آمده به کسی که نائب در حج شده، ثواب نُه یا دَه حج می‌رسد؛ درحالی‌که به فردی که حج از طرف او انجام شده، تنها ثواب یک حج داده می‌شود.<ref>شیخ حر عاملی، وسائل الشیعه، ۱۴۰۹ق، ج۱۱، ص۱۶۳.</ref> علاوه بر نیابت در تمام اعمال حج، در کتب فقهی، نیابت در برخی اعمال حج نیز مورد بررسی قرار گرفته است؛ مانند نیابت در طواف، نیابت در نمازِ پس از طواف و نیابت در سعی.<ref>به عنوان نمونه مراجعه کن: یزدی، العروة الوثقی (المحشی)، ۱۴۱۹ق، ج۴، ص۵۹۱.</ref> | |||
==حکم حج نیابتی== | ==حکم حج نیابتی== | ||
به گفته [[محمدحسن نجفی|صاحب جواهر]]، در اصل مشروعیت و جواز حج نیابتی، اختلافی بین مسلمانان نیست.<ref>نجفی، جواهر الکلام، ۱۴۰۴، ج۱۷، ص۳۵۶.</ref> و انجام حج به صورت نیابی چه به صورت مستقیم و چه پس از درخواست دیگران مستحب خواهد بود.<ref>شیخ حر عاملی، هدایة الأمة، ۱۴۱۲ق، ج۵، ص۳۷.</ref> البته در صورت قبول نیابت و دریافت اجرت نیابت، انجام حج نیابی بر نائب واجب می‌گردد.<ref>مؤسسه دائرة المعارف فقه اسلامی، فرهنگ فقه، ۱۳۹۵ش، ج۳، ص۲۴۱.</ref> نیابت در حج واجب و مستحب{{یاد|باید توجه داشت که منظور از حج مستحب، عمره نیست، بلکه منظور، حج تمتع است برای کسی که بر او واجب نیست (به دلیل آن که مستطیع نیست یا قبلا حج واجبش را انجام داده).}} از طرف کسی که از دنیا رفته و نیابت در [[حج مستحب]] از طرف کسی که زنده است، مطلقا صحیح است، اما صحت نیابت در حج واجب از طرف شخص زنده، مشروط به عجز از انجام حج است.<ref>افتخاری گلپایگانی، آراء المراجع فی الحج، ۱۴۲۸ق، ج۱، ص۱۱۱.</ref> | به گفته [[محمدحسن نجفی|صاحب جواهر]]، در اصل مشروعیت و جواز حج نیابتی، اختلافی بین مسلمانان نیست.<ref>نجفی، جواهر الکلام، ۱۴۰۴، ج۱۷، ص۳۵۶.</ref> و انجام حج به صورت نیابی چه به صورت مستقیم و چه پس از درخواست دیگران مستحب خواهد بود.<ref>شیخ حر عاملی، هدایة الأمة، ۱۴۱۲ق، ج۵، ص۳۷.</ref> البته در صورت قبول نیابت و دریافت اجرت نیابت، انجام حج نیابی بر نائب واجب می‌گردد.<ref>مؤسسه دائرة المعارف فقه اسلامی، فرهنگ فقه، ۱۳۹۵ش، ج۳، ص۲۴۱.</ref> نیابت در حج واجب و مستحب{{یاد|باید توجه داشت که منظور از حج مستحب، عمره نیست، بلکه منظور، حج تمتع است برای کسی که بر او واجب نیست (به دلیل آن که مستطیع نیست یا قبلا حج واجبش را انجام داده).}} از طرف کسی که از دنیا رفته و نیابت در [[حج مستحب]] از طرف کسی که زنده است، مطلقا صحیح است، اما صحت نیابت در حج واجب از طرف شخص زنده، مشروط به عجز از انجام حج است.<ref>افتخاری گلپایگانی، آراء المراجع فی الحج، ۱۴۲۸ق، ج۱، ص۱۱۱.</ref> | ||