پرش به محتوا

سلمان منا اهل البیت: تفاوت میان نسخه‌ها

جز (تمیزکاری)
خط ۲۴: خط ۲۴:


==معرفی و جایگاه==
==معرفی و جایگاه==
«سَلمانُ مِنّا اَهل‌َ‌البیت» حدیثی است که به گفته محققان شیعه، اولین‌بار از [[پیامبر اسلام(ص)]] صادر شده؛<ref>حسینی امین و موسوی، «بررسی ویژگی‌های «منّا» بودن سلمان فارسی بر اساس تحلیل روایات لیس منّا»، ص۵۰.</ref> ولی در وقوع حادثه‌ای که منجر به صدور این حدیث شد، اختلافاتی در منابع گزارش شده است.<ref>شیخ صدوق، عیون أخبار الرضا(ع)، جهان، ج۲، ص۶۴؛ شیخ طوسی، مصباح المتهجد، ۱۴۱۱ق، ج۲، ص۸۱۷.</ref> برخی ذکر کرده‌اند که رسول‌الله برای حفر خندق در [[غزوه خندق|جنگ احزاب]]، محدوده‌ای برای [[مسلمان|مسلمانان]] مشخص کرد. [[مهاجرین|مهاجر]] و [[انصار]] درباره سلمان که مرد نیرومندی بود اختلاف کردند و هرکدام سلمان را برای خود می‌خواستند که پیامبر اسلام با این حدیث «سلمان منا اهل البیت»، او را از [[اهل‌بیت(ع)]] خواند.<ref>طبرسی، مجمع البیان، ۱۴۰۸ق، ج۲، ص۷۲۶ و ج۸، ص۵۳۳؛ ابن‌سعد، الطبقات الکبری، ۱۴۱۰ق، ج۴، ص۶۲.</ref>
«سَلمانُ مِنّا اَهل‌َ‌البیت؛ سلمان از ما [[اهل‌بیت(ع)|اهل‌بیت]] است» حدیثی است که به‌گفتهٔ محققان شیعه، اولین‌بار از [[پیامبر اسلام(ص)]] صادر شده است.<ref>حسینی امین و موسوی، «بررسی ویژگی‌های «منّا» بودن سلمان فارسی بر اساس تحلیل روایات لیس منّا»، ص۵۰.</ref> برپایهٔ منابع [[حدیث|حدیثی]]، برخی [[امامان شیعه]] هم آن را به‌صورت مستقیم یا به‌نقل از پیامبر(ص) بیان کرده‌اند.<ref>حسینی امین و موسوی، «بررسی ویژگی‌های «منّا» بودن سلمان فارسی بر اساس تحلیل روایات لیس منّا»، ص۵۰.</ref> برای مثال، [[امام علی علیه‌السلام|امام علی(ع)]]، در پاسخ به سؤالی دربارهٔ سلمان، وی را از اهل‌بیت(ع) ذکر کرد.<ref>طبرسی، الاحتجاج، ۱۴۰۳ق، ج۱، ص۲۶۰.</ref> در کتاب [[الکافی (کتاب)|کافی]] نوشتهٔ [[محمد بن یعقوب کلینی|کلینی]] (درگذشت: [[سال ۳۲۹ هجری قمری|۳۲۹ق]]) هم حدیثی از [[امام سجاد علیه‌السلام|امام سجاد]] نقل شده با اختلاف تعابیر که در آن، سلمان از اهل‌بیت دانسته است.<ref>کلینی، الکافی، ۱۳۶۳ش، ج۱، ص۴۰۱.</ref> همچنین طبق حدیثی از کتاب [[روضة الواعظین و بصیرة المتعظین (کتاب)|روضةالْواعظین]] نوشتهٔ [[محمد بن حسن فتال نیشابوری|فَتّال نیشابوری]]، نزد [[امام محمد باقر علیه‌السلام|امام باقر(ع)]] از سلمان فارسی سخن به میان آوردند. امام آن‌ها را به سکوت دعوت کرد و گفت او را سلمان محمدی صدا بزنند؛ چون او از اهل‌بیت(ع) است.<ref>فتال نیشابوری، روضة الواعظین، ۱۳۷۵ش، ج۲، ص۲۸۳.</ref> در [[اختیار معرفة الرجال (کتاب)|رجال کَشّی]] نیز از [[امام صادق علیه‌السلام|امام صادق(ع)]] روایتی در باب سلمان منا اهل البیت(ع) نقل شده است.<ref>کشی، رجال کشی، ۱۳۴۸، ص۱۲ به نقل از: حسینی امین و موسوی، «بررسی ویژگی‌های «منّا» بودن سلمان فارسی بر اساس تحلیل روایات لیس منّا»، ص۴۹.</ref>


[[شیخ مفید]] بیان کرد که حضرت محمد(ص) هنگامی که سخن عمر بن خطاب درباره عرب نبودن سلمان را شنید، بر [[منبر]] رفت و ضمن خواندن [[خطبه]] در وصف اینکه انسان‌ها به دلیل نژاد و رنگ پوست بر یکدیگر برتری ندارند جز [[تقوا]]، سلمان را دریای تمام نشدنی و گنج پایان ناپذیر خواند و او را از اهل‌بیت دانست.<ref>شیخ مفید، الإختصاص‌، ۱۴۱۳ق، ص۳۴۱.</ref> در [[کتاب سلیم بن قیس هلالی|کتاب سلیم بن قیس]] روایتی نقل شده که پیامبر اسلام(ص) از همه غیر از اهل‌بیت، خواست که مجلس را ترک کنند، سلمان نیز درحال رفتن بود که پیامبر از او خواست بماند؛ زیرا وی از اهل‌بیت است.<ref>حسینی امین و موسوی، «بررسی ویژگی‌های «منّا» بودن سلمان فارسی بر اساس تحلیل روایات لیس منّا»، ص۴۹.</ref>
== منشأ صدور حدیث ==
 
در خصوص وقوع حادثه‌ای که منجر به صدور این حدیث شده، اختلافاتی در منابع دیده می‌شود.<ref>شیخ صدوق، عیون أخبار الرضا(ع)، جهان، ج۲، ص۶۴؛ شیخ طوسی، مصباح المتهجد، ۱۴۱۱ق، ج۲، ص۸۱۷.</ref> [[فضل بن حسن طبرسی|طبرسی]] مفسر شیعه و ابن‌سعد [[سیره|سیره‌نویس]] سنی‌مذهب گزارش کرده‌اند که پیامبر(ص) برای حفر خندق در [[غزوه خندق|جنگ احزاب]]، محدوده‌ای برای [[مسلمان|مسلمانان]] مشخص کرد. [[مهاجرین|مهاجر]] و [[انصار]] درباره سلمان که مرد نیرومندی بود اختلاف کردند و هرکدام سلمان را برای خود می‌خواستند که پیامبر اسلام با این جملهٔ «سلمان منا اهل‌البیت»، او را از [[اهل‌بیت(ع)]] خواند.<ref>طبرسی، مجمع البیان، ۱۴۰۸ق، ج۲، ص۷۲۶ و ج۸، ص۵۳۳؛ ابن‌سعد، الطبقات الکبری، ۱۴۱۰ق، ج۴، ص۶۲.</ref>
این حدیث توسط برخی ائمه(ع) نیز به صورت مستقیم یا به نقل از رسول‌الله(ص) نقل شده است.<ref>حسینی امین و موسوی، «بررسی ویژگی‌های «منّا» بودن سلمان فارسی بر اساس تحلیل روایات لیس منّا»، ص۵۰.</ref> امام علی(ع) در پاسخ به سؤالی درباره سلمان، وی را از اهل‌بیت(ع) ذکر کرد.<ref>طبرسی، الاحتجاج، ۱۴۰۳ق، ج۱، ص۲۶۰.</ref> در کلام [[امام سجاد علیه‌السلام|امام سجاد]] نیز با اختلاف تعابیر، سلمان از اهل‌بیت دانسته است.<ref>کلینی، الکافی، ۱۳۶۳ش، ج۱، ص۴۰۱.</ref> همچنان که وقتی نزد [[امام محمد باقر علیه‌السلام|امام باقر(ع)]] از سلمان فارسی سخن به میان آمد، امام آن‌ها را دعوت به سکوت کرد و گفت او را سلمان محمدی صدا بزنند، چون او از اهل‌بیت(ع) است.<ref>فتال نیشابوری، روضة الواعظین، ۱۳۷۵ش، ج۲، ص۲۸۳.</ref> در [[اختیار معرفة الرجال (کتاب)|رجال کشی]] نیز از امام صادق(ع) روایتی در باب سلمان منا اهل البیت(ع) نقل شده است.<ref>کشی، رجال کشی، ۱۳۴۸، ص۱۲ به نقل از: حسینی امین و موسوی، «بررسی ویژگی‌های «منّا» بودن سلمان فارسی بر اساس تحلیل روایات لیس منّا»، ص۴۹.</ref>


[[شیخ مفید]] در گزارش متفاوتی، نوشته حضرت محمد(ص) هنگامی که سخن [[عمر بن خطاب]] درباره عرب‌نبودن سلمان را شنید، بر [[منبر]] رفت و ضمن خواندن [[خطبه|خطبه‌ای]] در وصف این‌که انسان‌ها به‌علت نژاد و رنگ پوست بر یکدیگر برتری ندارند جز [[تقوا]]، سلمان را دریای تمام‌نشدنی و گنج پایان‌ناپذیر خواند و او را از اهل‌بیت دانست.<ref>شیخ مفید، الإختصاص‌، ۱۴۱۳ق، ص۳۴۱.</ref> در [[کتاب سلیم بن قیس هلالی|کتاب سُلَیم بن قیس]] نیز روایتی نقل شده که پیامبر اسلام(ص) از همه غیر از اهل‌بیت، خواست که مجلس را ترک کنند. سلمان نیز در حال رفتن بود که پیامبر از او خواست بماند؛ زیرا وی از اهل‌بیت است.<ref>حسینی امین و موسوی، «بررسی ویژگی‌های «منّا» بودن سلمان فارسی بر اساس تحلیل روایات لیس منّا»، ص۴۹.</ref>
==اعتبار و منابع حدیث==
==اعتبار و منابع حدیث==
حدیث «سلمان منا اهل البیت» از احادیث مشهور، معتبر<ref>جویا، «اخبار مشکوک در میراث مأثور اخلاقی»، ص۱۰۲.</ref> و [[تواتر|متواتر]] است.<ref>حسینی امین و موسوی، «بررسی ویژگی‌های «منّا» بودن سلمان فارسی بر اساس تحلیل روایات لیس منّا»، ص۶۵؛ بصیری و شفیعی، «بررسی تحلیلی حدیث «سلمان منا اهل البیت»، ص۱۶۳ و ۱۶۹.</ref> برخی از محققان، این [[حدیث صحیح|حدیث صحیح السند]] و محکم را نه یک حدیث؛ بلکه بخش مشترک چند حدیث<ref>بصیری و شفیعی، «بررسی تحلیلی حدیث «سلمان منا اهل البیت»، ص۱۶۳ و ۱۶۹.</ref> از پیامبر اسلام(ص) و ائمه(ع) دانسته‌اند.<ref>حسینی امین و موسوی، «بررسی ویژگی‌های «منّا» بودن سلمان فارسی بر اساس تحلیل روایات لیس منّا»، ص۵۰.</ref>
حدیث «سلمان منا اهل البیت» از احادیث مشهور، معتبر<ref>جویا، «اخبار مشکوک در میراث مأثور اخلاقی»، ص۱۰۲.</ref> و [[تواتر|متواتر]] است.<ref>حسینی امین و موسوی، «بررسی ویژگی‌های «منّا» بودن سلمان فارسی بر اساس تحلیل روایات لیس منّا»، ص۶۵؛ بصیری و شفیعی، «بررسی تحلیلی حدیث «سلمان منا اهل البیت»، ص۱۶۳ و ۱۶۹.</ref> برخی از محققان، این [[حدیث صحیح|حدیث صحیح السند]] و محکم را نه یک حدیث؛ بلکه بخش مشترک چند حدیث<ref>بصیری و شفیعی، «بررسی تحلیلی حدیث «سلمان منا اهل البیت»، ص۱۶۳ و ۱۶۹.</ref> از پیامبر اسلام(ص) و ائمه(ع) دانسته‌اند.<ref>حسینی امین و موسوی، «بررسی ویژگی‌های «منّا» بودن سلمان فارسی بر اساس تحلیل روایات لیس منّا»، ص۵۰.</ref>
Automoderated users، confirmed، protected، templateeditor
۳٬۳۲۷

ویرایش