علم غیب: تفاوت میان نسخه‌ها

*علم غیب مستفاد یا وابسته:<ref>شیخ مفید، اوائل المقالات، ۱۴۱۳ق، ص۶۷ و ص۳۱۳.</ref> نوعی آگاهی از غیب است که از سوی خداوند به برخی بندگانش اعطا شده است.<ref>سبحانی، جدال احسن، ۱۳۹۰ش، ص۱۰۰.</ref> همه عالمان امامیه بر این باورند که آگاهی پیامبران الهی و امامان معصوم(ع) از غیب، از همین نوع است که به اذن و تعلیم خداوند است و آنان این نحوه علم غیب را از خداوند اکتساب می‌کنند.<ref>شیخ مفید، اوائل المقالات، ۱۴۱۳ق، ص۶۷؛ سبحانی، علم غیب (آگاهی سوم)، ۱۳۷۵ش، ص۶۳-۶۴.</ref>

برخی [[وهابیت|وهابیان]] علم غیب را در خدا منحصر دانسته و علم غیب پیامبران الهی و حتی پیامبر(ص) را انکار کرده‌اند.<ref>برای نمونه نگاه کنید به بن‌باز، مجموع فتاوی ابن باز، ۲۰۰۸م، ج۳، ص۹۷؛ ظهیر الهی، الشیعة و السنة، ۱۳۹۶ق، ص۶۸.</ref> عبدالعزیز بن‌باز، مفتی وهابی اهل عربستان، نسبت‌دادن علم غیب به غیر خداوند را موجب گمراهی و کفر به خداوند دانسته است.<ref>بن‌باز، مجموع فتاوی ابن باز، ۲۰۰۸م، ج۳، ص۹۷.</ref> آنان برای این دیدگاه به دو دسته از آیات قرآن درباره علم غیب استناد کرده‌اند:

#آیاتی که در آن پیامبر(ص) آگاهی به غیب را از خودش نفی کرده است؛<ref>بن‌باز، مجموع فتاوی ابن باز، ۲۰۰۸م، ج۳، ص۹۷؛ ظهیر الهی، الشیعة و السنة، ۱۳۹۶ق، ص۶۸.</ref> مانند آیه «[[آیه ۵۰ سوره انعام|قُلْ لَا أَقُولُ لَکُمْ عِنْدِی خَزَائِنُ اللَّهِ وَ لَا أَعْلَمُ الْغَیْبَ]]؛ بگو: من نمی‌گویم خزاین خدا نزد من است و من از غیب آگاه نیستم».<ref>سوره انعام، آیه ۵۰؛ بن‌باز، مجموع فتاوی ابن باز، ۲۰۰۸م، ج۳، ص۹۷؛ ظهیر الهی، الشیعة و السنة، ۱۳۹۶ق، ص۶۸.</ref>

درباره مقدار علم غیب امام(ع) نیز برخی از متکلمان شیعه معتقدند که علم آنان، محدود به موارد خاصی است.<ref>حلی، اجوبة المسائل، ص۱۴۸.</ref> [[شیخ مفید]] علم غیب امام را از اوصاف ضروری و شرط امامت آنان ندانسته و گفته است امامان(ع) به ضمیر برخی انسان‌ها مطلع‌اند و به برخی اموری که هنوز واقع نشده نیز علم دارند.<ref>شیخ مفید، اوائل المقالات، ۱۴۱۳ق، ص۶۷.</ref> برخی دیگر با استناد به دسته‌ای از روایات،<ref>کلینی، الکافی، ۱۴۰۷ق، ج۱، ص۲۵۸-۲۶۲.</ref> بر این باورند که علم امامان شامل تمام اموری است که در عالم روی داده یا خواهد داد.<ref>مظفر، علم الامام، مکتبة الحیدریة، ص۲۳</ref>

براساس آیات [[آیه ۲۶ سوره جن|۲۶]] و [[آیه ۲۷ سوره جن|۲۷ سوره جن]]، خداوند به هریک از پیامبرانش که بخواهد، علم غیب می‌دهد.<ref>طباطبایی، المیزان، ۱۳۶۳ش، ج۲۰، ص۵۳.</ref> همچنین برپایه دسته‌ای از آیات قرآن، برخی پیامبران الهی در مواردی از غیب آگاه بوده و به آن خبر داده‌اند:

*برپایه [[آیه ۸۱ سوره هود]]، [[لوط (پیامبر)|حضرت لوط]] پیش از آن که قومش به [[عذاب الهی]] دچار شوند، توسط برخی فرشتگان الهی از زمان عذاب مطلع گشت<ref>سوره هود، آیه ۸۱.</ref> و این یکی از مصادیق غیب‌دانی یا علم به غیب است.<ref>نادم، علم غیب از نگاه عقل و وحی، ۱۳۹۵ش، ص۱۳۰.</ref>