پرش به محتوا

خطبه حضرت زینب در شام: تفاوت میان نسخه‌ها

خط ۴۴: خط ۴۴:
[[سید علی حسینی خامنه‌ای|سید علی خامنه‌ای]] رهبر جمهوری اسلامی ایران، بر این باور است که بنیانگذار بنای حفظ حوادث عاشورا با ادبیات و هنر، زینب کبری (سلام‌اللَّه‌علیها) است؛ به گونه‌ای که اگر حرکت و اقدام حضرت زینب و بقیه‌ی اهل بیت (علیهم‌السّلام) و [[امام سجاد علیه‌السلام|حضرت سجاد]] و دیگران نبود، حادثه‌ی عاشورا در تاریخ نمی‌ماند.<ref>https://farsi.khamenei.ir/speech-content?id=3309</ref>
[[سید علی حسینی خامنه‌ای|سید علی خامنه‌ای]] رهبر جمهوری اسلامی ایران، بر این باور است که بنیانگذار بنای حفظ حوادث عاشورا با ادبیات و هنر، زینب کبری (سلام‌اللَّه‌علیها) است؛ به گونه‌ای که اگر حرکت و اقدام حضرت زینب و بقیه‌ی اهل بیت (علیهم‌السّلام) و [[امام سجاد علیه‌السلام|حضرت سجاد]] و دیگران نبود، حادثه‌ی عاشورا در تاریخ نمی‌ماند.<ref>https://farsi.khamenei.ir/speech-content?id=3309</ref>


== محتوای خطبه ==
== محتوا ==
زینب(س) خطبه خود را با حمد خدا و درود بر [[پیامبر(ص)]] و آیه‌ای از [[قرآن]] درباره بدکاران آغاز کرد و سپس با استناد به آیه‌ای درباره [[سنت الهی]] مهلت دادن به ستمکاران، به سرزنش [[یزید]] در ستم بر اهل بیت [[امام حسین (ع)]] و گرداندن آنها در شهرها پرداخت و علت این برخورد زشت یزید را کینه او از [[جنگ بدر]] دانست. حضرت زینب (س) به پیشینه سیاه خاندان یزید در [[جنگ احد]] و به دندان گرفتن جگر [[حمزه سیدالشهداء]]  توسط مادر بزرگش [[هند دختر عتبه|هند]] و نیز آزاد شدن خاندان و دودمان یزید در سال [[فتح مکه]] توسط [[پیامبر(ص)]] با گفتن جمله معروف اذهبوا انتم الطلقاء نیز اشاره کرده است. <ref>زیباترین شکیب، زندگانی حضرت زینب سلام الله علیها، ۱۳۷۶ش، ص۱۵۷.</ref>وی هم چنان خود و خاندانش را [[حزب‌الله|حزب الله]] و یزید  و دودمان و سپاهیانش را حزب الشیطان معرفی کرد و با این سخن نجابت و پاکی  خاندان پیامبر و ناپاکی و شیطانی بودن خاندان [[یزید بن معاویه|یزید]] را در تاریخ ثبت کرد. او در ادامه فرجام بد یزید را یادآور شد و قاتلان و ستمکاران [[واقعه کربلا]] را نفرین کرد و در پایان با اشاره به اختصاص یافتن اهل بیت به [[وحی]] و [[نبوت]]، تلاش [[یزید]] برای محو یاد آنان را بی‌نتیجه دانست.<ref>سید بن طاوس، اللهوف علی قتلی الطفوف، ۱۳۷۸ش، ص۲۱۴-۲۲۰. این خطبه را طبرسی نیز در [[کتاب الاحتجاج]] گزارش کرده است که با متن لهوف تفاوت‌هایی دارد. ر.ک: طبرسی، الاحتجاج،۱۴۰۳ق، ج۲، ص۳۰۸.</ref>
محتوای خطبه حضرت زینب(س) را مشتمل بر هفت محور دانسته‌اند:
[[ناصر مکارم شیرازی|مکارم شیرازی]] محتوای خطبه حضرت زینب(س) را در هفت محور تنظیم کرده است:
# درهم شکستن غرور یزید با استدلال به آیات قرآن؛
۱- درهم شکستن غرور یزید با استدلال به آیات [[قرآن]]
# مقایسۀ بخشش کریمانه پیامبر(ص) از نیاکان یزید در فتح مکه، با عمل یزید در به اسارت گرفتن خاندان پیامبر؛
۲- یادآوری برخورد کریمانه پیامبر(ص) در فتح مکه با نیاکان یزید
# یادآوری سخنان کفرآمیز یزید و تأکید بر ایمان نداشتن او؛
۳- تأکید بر [[کفر]] یزید
# تأکید بر مقام والای شهیدان، خصوصاً شهیدان خاندان پیامبر(ص)؛
۴- تأکید بر مقام والای [[شهادت|شهیدان]] و مخصوصاً شهیدان از [[اهل‌بیت(ع)|خاندان پیامبر(ص)]]
# اشاره به حضور یزید در محکمه عدل الهی در قیامت؛
۵- اشاره به حضور یزید در محکمه عدل الهی در [[قیامت]]
# تحقیر یزید با نالایق دانستن یزید برای هم‌سخن شدن؛
۶- تحقیر یزید
# شکرگزاری نعمت‌های بسیار خدا به سبب ارزانی‌داشتن رحمت، کرامت و شهادت به خاندان پیامبر(ص).<ref>داوودی، و مهدی رستم‌نژاد، عاشورا، ریشه‌ها، انگیزه‌ها، رویدادها، پیامدها، ۱۳۸۶ش، ص۵۹۲-۵۹۳.</ref>
۷- [[شکر| شکر گزاری]]  نعمت‌های بیکران الهی نسبت به خاندان پیامبر(ص)
 
<ref>https://makarem.ir/main.aspx?lid=0&typeinfo=42&catid=27770&pageindex=0&mid=321098#81127240</ref>
حضرت زینب در این خطبه به آیات متعددی استناد کرده است؛ چرا که زینب(س) با استفاده از گفتمان مشترک خود با مردم شام (یعنی قرآن)، از طرفی می‌خواست آنها را هدایت کند و از طرفی ادعای حکومت وقت را که اهل‌بیت(ع) را خارجی معرفی کرده بودند، از اهل‌بیت بزداید.<ref>خانی‌مقدم، «چرایی تجلی قرآن در خطبه‌های حضرت زینب(س)، اهداف و نتایج، ص۷۰-۷۲.</ref> حضرت زینب در این خطبه با استناد به [[آیه ۱۰ سوره روم]]، بی‌احترامی کردن یزید به آیات الهی را نتیجۀ گناهانِ بسیار او می‌داند.<ref>روشنفکر، و دانش محمدی، «تحلیل گفتمان ادبی خطبه‌های حضرت زینب(س)»، ص۱۴۲.</ref> وی در ادامه با تکیه بر [[آیه ۱۷۸ سوره آل‌عمران]]، پیروزی ظاهری یزید در جنگ را به جهت سنت املای خدا برمی‌شمارد.<ref>روشنفکر، و دانش محمدی، «تحلیل گفتمان ادبی خطبه‌های حضرت زینب(س)»، ص۱۴۲.</ref> زینب(س) در این خطبه با استناد به آیات مختلفی از قرآن، یزید و حامیان او را به سبب انجام واقعه کربلا، ستمکار، مستحق خواری در دنیا و عذاب در آخرت می‌داند.<ref>رنجبرحسینی، و مریم اسلامی‌پور، «تحلیل اقتباس‌های قرآنی خطبه حضرت زینب(س) در شام»، ص۲۴.</ref>
 
مقایسۀ بخشش کریمانه پیامبر(ص) از نیاکان یزید در فتح مکه، با عمل یزید در به اسارت گرفتن خاندان پیامبر بخش دیگری از این خطبه است.{{مدرک}} به گفته لطف‌الله صافی گلپایگانی، حضرت زینب در بخش‌های پایانی این خطبه پیشگویی کرده و این خبر غیبی را داده است، که یاد واقعه کربلا هیچگاه فراموش نخواهد شد.<ref>صافی گلپایگانی، حسین(ع) شهید آگاه، ۱۳۶۶ش، ص۳۸۵-۳۸۶.</ref>


== دستاوردهای خطبه ==
== دستاوردهای خطبه ==
confirmed، movedable، protected، templateeditor
۵٬۶۹۱

ویرایش