confirmed، movedable، protected، templateeditor
۵٬۶۹۱
ویرایش
خطبه حضرت زینب در شام: تفاوت میان نسخه‌ها
←معرفی خطبه و جایگاه آن در تاریخ اسلام
| خط ۲۷: | خط ۲۷: | ||
خطبه حضرت زینب در شام را از فصیح‌ترین و کوبنده‌ترین خطبه‌های تاریخ اسلام دانسته‌اند.<ref>داوودی، و مهدی رستم‌نژاد، عاشورا، ریشه‌ها، انگیزه‌ها، رویدادها، پیامدها، ۱۳۸۶ش، ص۵۹۲.</ref> [[سید عبدالکریم هاشمی‌نژاد]]، پدید‌آورندۀ [[درسی که حسین به انسانها آموخت (کتاب)|درسی که حسین به انسانها آموخت]] چنین خطابۀ تحقیرکننده از یک زن اسیر را در مقابل بزرگترین مرجع قدرت آن دوران، بُهت‌انگیز دانسته است.<ref>هاشمی‌نژاد، درسی که حسین به انسانها آموخت، ۱۳۸۲ش، ص۲۲۰-۲۲۱.</ref> این خطبه از چندان اهمیتی برخوردار است که آن را کامل کننده حرکت امام حسین(ع) در کربلا دانسته‌اند.<ref>روشنفکر، و دانش محمدی، «تحلیل گفتمان ادبی خطبه‌های حضرت زینب(س)»، ص۱۳۴.</ref> کورت فریشلر، مؤلف کتاب امام حسین و ایران، با تاریخی خواندن این خطبه، آن را نزد شیعیان بسیار بااهمیت دانسته است.<ref>فریشلر، امام حسین و ایران، ۱۳۶۶ش، ص۵۱۷.</ref> این خطبه به دلیل اثرگذاری، فصاحت و بلاغت، پیوسته مورد توجه پژوهش‌گران قرار دارد.<ref>برای نمونه نگاه کنید به مقاله‌های: رنجبرحسینی، و مریم اسلامی‌پور، «تحلیل اقتباس‌های قرآنی خطبه حضرت زینب(س) در شام»؛ رضایی، و محدثه دلارام‌نژاد، «تحلیل فرانقش اندیشگانی خطبه حضرت زینب(س) بر اساس دستور نقش گرای هلیدی»؛ یاراحمدی، و زهرا خیراللهی، «معارف قرآنی در خطبه حضرت زینب(س)»؛ خرسندی، و دیگران، «تحلیل بلاغی خطبه حضرت زینب(س)»؛ نصراوی، «درآمدی بر گفتمان کاوی تاریخی، مطالعۀ موردی خطبه حضرت زینب(س) در شام»؛ روشنفکر، و دانش محمدی، «تحلیل گفتمان ادبی خطبه‌های حضرت زینب(س)».</ref> | خطبه حضرت زینب در شام را از فصیح‌ترین و کوبنده‌ترین خطبه‌های تاریخ اسلام دانسته‌اند.<ref>داوودی، و مهدی رستم‌نژاد، عاشورا، ریشه‌ها، انگیزه‌ها، رویدادها، پیامدها، ۱۳۸۶ش، ص۵۹۲.</ref> [[سید عبدالکریم هاشمی‌نژاد]]، پدید‌آورندۀ [[درسی که حسین به انسانها آموخت (کتاب)|درسی که حسین به انسانها آموخت]] چنین خطابۀ تحقیرکننده از یک زن اسیر را در مقابل بزرگترین مرجع قدرت آن دوران، بُهت‌انگیز دانسته است.<ref>هاشمی‌نژاد، درسی که حسین به انسانها آموخت، ۱۳۸۲ش، ص۲۲۰-۲۲۱.</ref> این خطبه از چندان اهمیتی برخوردار است که آن را کامل کننده حرکت امام حسین(ع) در کربلا دانسته‌اند.<ref>روشنفکر، و دانش محمدی، «تحلیل گفتمان ادبی خطبه‌های حضرت زینب(س)»، ص۱۳۴.</ref> کورت فریشلر، مؤلف کتاب امام حسین و ایران، با تاریخی خواندن این خطبه، آن را نزد شیعیان بسیار بااهمیت دانسته است.<ref>فریشلر، امام حسین و ایران، ۱۳۶۶ش، ص۵۱۷.</ref> این خطبه به دلیل اثرگذاری، فصاحت و بلاغت، پیوسته مورد توجه پژوهش‌گران قرار دارد.<ref>برای نمونه نگاه کنید به مقاله‌های: رنجبرحسینی، و مریم اسلامی‌پور، «تحلیل اقتباس‌های قرآنی خطبه حضرت زینب(س) در شام»؛ رضایی، و محدثه دلارام‌نژاد، «تحلیل فرانقش اندیشگانی خطبه حضرت زینب(س) بر اساس دستور نقش گرای هلیدی»؛ یاراحمدی، و زهرا خیراللهی، «معارف قرآنی در خطبه حضرت زینب(س)»؛ خرسندی، و دیگران، «تحلیل بلاغی خطبه حضرت زینب(س)»؛ نصراوی، «درآمدی بر گفتمان کاوی تاریخی، مطالعۀ موردی خطبه حضرت زینب(س) در شام»؛ روشنفکر، و دانش محمدی، «تحلیل گفتمان ادبی خطبه‌های حضرت زینب(س)».</ref> | ||
این خطبه به جهت مقابله با تحریف واقعه کربلا خوانده شده است؛ زیرا یزید می‌خواست برای مردم، واقعه کربلا را عذابی الهی بر امام حسین(ع) معرفی کند.<ref>روشنفکر، و دانش محمدی، «تحلیل گفتمان ادبی خطبه‌های حضرت زینب(س)»، ص۱۳۴.</ref> به گفته برخی محققان، حضرت زینب بر خلاف خطبه عاطفی خود در کوفه، در خطبه شام بیشتر از مطالب برهانی و استدلالی بهره گرفت و در موارد کمتری مطالب عاطفی به آن اضافه کرد.<ref>روشنفکر، و دانش محمدی، «تحلیل گفتمان ادبی خطبه‌های حضرت زینب(س)»، ص۱۳۴.</ref> سخنان صریح و بی‌پرده زینب(س) در مقابل یزید را نشانه شجاعت بسیار او دانسته‌اند؛ چرا که تا آن روز کسی جرأت نکرده بود، ظلم و فساد یزید را در حضور او به مردم بازگو کند.<ref>فریشلر، امام حسین و ایران، ۱۳۶۶ش، ص۵۲۰.</ref> به گفته کورت فریشلر، با گذشت قرن‌ها از ایراد آن خطبه، باز هم مورّخان از خطبه شجاعانه حضرت زینب حیرت می‌کنند.<ref>فریشلر، امام حسین و ایران، ۱۳۶۶ش، ص۵۲۰.</ref> | این خطبه به جهت مقابله با تحریف واقعه کربلا خوانده شده است؛ زیرا یزید می‌خواست برای مردم، واقعه کربلا را عذابی الهی بر امام حسین(ع) معرفی کند.<ref>روشنفکر، و دانش محمدی، «تحلیل گفتمان ادبی خطبه‌های حضرت زینب(س)»، ص۱۳۴.</ref> در این خطبه، یزید به عنوان عامل اصلی واقعه کربلا معرفی شده است.<ref>سید ابن‌طاووس، اللهوف علی قتلی الطفوف، ۱۳۴۸ش، ص۱۸۴.</ref> به گفته برخی محققان، حضرت زینب بر خلاف خطبه عاطفی خود در کوفه، در خطبه شام بیشتر از مطالب برهانی و استدلالی بهره گرفت و در موارد کمتری مطالب عاطفی به آن اضافه کرد.<ref>روشنفکر، و دانش محمدی، «تحلیل گفتمان ادبی خطبه‌های حضرت زینب(س)»، ص۱۳۴.</ref> سخنان صریح و بی‌پرده زینب(س) در مقابل یزید را نشانه شجاعت بسیار او دانسته‌اند؛ چرا که تا آن روز کسی جرأت نکرده بود، ظلم و فساد یزید را در حضور او به مردم بازگو کند.<ref>فریشلر، امام حسین و ایران، ۱۳۶۶ش، ص۵۲۰.</ref> به گفته کورت فریشلر، با گذشت قرن‌ها از ایراد آن خطبه، باز هم مورّخان از خطبه شجاعانه حضرت زینب حیرت می‌کنند.<ref>فریشلر، امام حسین و ایران، ۱۳۶۶ش، ص۵۲۰.</ref> | ||
حضرت زینب این خطبه را هنگامی خواند که یزید به سر بریده امام حسین بی‌احترامی کرد<ref>ابن‌طیفور، بلاغات النساء، الشریف الرضی، ص۳۴.</ref> و مردی شامی از یزید خواست، [[فاطمه دختر امام حسین(ع)]] را به کنیزی به او بدهد.<ref>ابن‌نما حلّی، مثیر الأحزان، ۱۴۰۶ق، ص۱۰۰-۱۰۱.</ref> مطابق گزارش‌های تاریخی، هنگامی که اسیران کربلا را به شام بردند، یزید مجلسی تشکیل داد.<ref>سید ابن‌طاووس، اللهوف علی قتلی الطفوف، ۱۳۴۸ش، ص۱۷۸.</ref> سر امام حسین را در طشتی قرار دادند و اسیران را وارد مجلس کردند.<ref>ابن‌طیفور، بلاغات النساء، الشریف الرضی، ص۳۴.</ref> یزید با چوبی که در دست داشت، بر دهان امام حسین(ع) ضربه می‌زد.<ref>ابومخنف، وقعة الطف، ۱۴۱۷ق، ص۲۶۹.</ref> او با خواندن شعری، وحی و نبوت پیامبر را انکار کرده،<ref>فتّال نیشابوری، روضة الواعظین، ۱۳۷۵ش، ص۱۹۱.</ref> اعلام داشت واقعه کربلا را به خونخواهی اجدادِ کافر خود که در جنگ بدر به دست پیامبر و حضرت علی(ع) کشته شدند، انجام داده است.<ref>ابن‌طیفور، بلاغات النساء، الشریف الرضی، ص۳۴.</ref> | حضرت زینب این خطبه را هنگامی خواند که یزید به سر بریده امام حسین بی‌احترامی کرد<ref>ابن‌طیفور، بلاغات النساء، الشریف الرضی، ص۳۴.</ref> و مردی شامی از یزید خواست، [[فاطمه دختر امام حسین(ع)]] را به کنیزی به او بدهد.<ref>ابن‌نما حلّی، مثیر الأحزان، ۱۴۰۶ق، ص۱۰۰-۱۰۱.</ref> مطابق گزارش‌های تاریخی، هنگامی که اسیران کربلا را به شام بردند، یزید مجلسی تشکیل داد.<ref>سید ابن‌طاووس، اللهوف علی قتلی الطفوف، ۱۳۴۸ش، ص۱۷۸.</ref> سر امام حسین را در طشتی قرار دادند و اسیران را وارد مجلس کردند.<ref>ابن‌طیفور، بلاغات النساء، الشریف الرضی، ص۳۴.</ref> یزید با چوبی که در دست داشت، بر دهان امام حسین(ع) ضربه می‌زد.<ref>ابومخنف، وقعة الطف، ۱۴۱۷ق، ص۲۶۹.</ref> او با خواندن شعری، وحی و نبوت پیامبر را انکار کرده،<ref>فتّال نیشابوری، روضة الواعظین، ۱۳۷۵ش، ص۱۹۱.</ref> اعلام داشت واقعه کربلا را به خونخواهی اجدادِ کافر خود که در جنگ بدر به دست پیامبر و حضرت علی(ع) کشته شدند، انجام داده است.<ref>ابن‌طیفور، بلاغات النساء، الشریف الرضی، ص۳۴.</ref> | ||