آیه ۱۴۶ سوره بقره: تفاوت میان نسخه‌ها

| شأن نزول = ویژگی‌های پیامبر اسلام در کتاب‌های گذشته و کتمان آن توسط علمای اهل کتاب

|درباره= کتمان‌کنندگان ویژگی‌های پیامبر اسلام.

'''آیه ۱۴۶ سوره بقره''' به شناخت عمیق دانشمندان [[اهل کتاب]] نسبت به ویژگی‌های [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله|پیامبر اسلام(ص)]] و کتمان آن شناخت توسط آنان اشاره دارد. از [[امام صادق علیه‌السلام|امام صادق(ع)]] روایت شده که این آیه درباره [[یهود]] و [[نصاری]] نازل شده است. بیشتر مفسران شعیه معتقدند که ضمیر کلمه «یَعْرِفُونَهُ» در این آیه، به رسول خدا(ص) برمی‌گردد؛ اگرچه عده‌ای نیز قائلند این ضمیر اشاره به [[قبله]] دارد  

آیه ۱۴۶ سوره بقره به شناخت اهل کتاب نسبت به ویژگی‌های شخصی و شخصیتی و [[سیره نبوی|سیره پیامبر اسلام(ص)]] اشاره دارد و اینکه آنان با وجود کسب چنین شناختی از کتاب‌های آسمانی خود، آن‌را کتمان می‌کردند. این آیه شناخت اهل کتاب نسبت به [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله|پیامبر اسلام(ص)]] را به شناخت پدر از پسر تشبیه کرده است.<ref>جوادی آملی، تسنیم، ۱۳۸۸ش، ج۷، ص۴۳۱</ref> برخی از مفسران، این [[آیه]] را جمله‌ای معترضه بین آیه قبل و بعد دانسته‌اند<ref>ابن‌عاشور، تفسیر التحریر و التنویر، ۱۴۲۰ق، ج۲، ص۳۹</ref> و برخی دیگر، آن را ادامه آیات قبلی خوانده‌اند.<ref>جوادی آملی، تسنیم، ۱۳۸۸ش، ج۷، ص۴۳۳.</ref>  

[[محسن قرائتی]] (زاده: ۱۳۲۴ش) مفسر شیعه بر این باور است که مسئله انتظار اهل کتاب نسبت به ظهور پیامبر اسلام، چندین مرتبه در [[قرآن|قرآن کریم]] آمده است. به طور مثال [[آیه ۲۹ سوره فتح]]، اشاره به این دارد که اهل کتاب نه تنها از پیامبر(ص)، بلکه از جامعه‌ای که او تشکیل می‌دهد و نیز از یارانش خبر داشتند.<ref>قرائتی، تفسیر نور، ۱۳۸۳ش، ج۱، ص۲۲۷.</ref>

درباره علت تشبیه شناخت [[اهل کتاب]] نسبت به پیامبر(ص) به شناخت پدر از پسر، چند مورد ذکر شده است:

از [[امام صادق علیه‌السلام|امام جعفر صادق(ع)]] روایت شده است که این آیه، درباره [[یهود]] و [[نصاری]] نازل شده؛ زیرا [[خدا|خداوند]] در [[تورات]]، [[انجیل]] و [[زبور]]، صفات [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله|پیامبر اسلام(ص)]] و یاران او و نیز [[هجرت به مدینه|هجرت وی]] را آورده بود و زمانی که پیامبر اسلام(ص) مبعوث شد؛ [[اهل کتاب]] آن نشانه‌ها را می‌دانستند.<ref>بحرانی، البرهان فی تفسیر القرآن، ۱۴۱۵ق، ج۱، ص۳۴۶.</ref> همچنین بر اساس تعدادی از [[حدیث|روایات]]، اهل کتاب علاوه بر شناخت صفات پیامبر اسلام(ص)، به [[ولایت|ولایت اهل بیت(ع)]] نیز شناخت داشته‌اند.<ref>کلینی، الکافی، ۱۴۰۱ق، ج۲، ص۲۸۱-۲۸۴.</ref>

کتمان حقیقت در آیه ۱۴۶بقره، به این معناست که در [[تورات]] و [[انجیل]] اصلی و غیر تحریف شده، تمام ویژگی‌های [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله|پیامبر اسلام(ص)]] برای عالمان اهل کتاب مشخص شده بود؛ به طوری که آنها هرگز پیامبر اسلام(ص) را با دیگران اشتباه نمی‌گرفتند؛ همان‌طور که پسرشان را با دیگران اشتباه نمی‌گرفتند؛ اما آن دانشمندان به خاطر علل مختلفی این حقیقت را کتمان می‌کردند.<ref>جوادی آملی، تسنیم، ۱۳۸۸ش، ج۷، ص۴۳۵</ref> به اعتقاد [[محسن قرائتی]]، کتمان حقّ، همچون کتمان فرزند، کاری بسیار ناجوانمردانه است.<ref>قرائتی، تفسیر نور، ۱۳۸۳ش، ج۱، ص۲۲۷</ref> دلیل نسبت دادن کتمان حقیقت به گروه خاص و نه همه اهل کتاب در این آیه «وَ إِنَّ فَرِیقاً مِنهُم لَیَکتُمُونَ الحَقَّ» بین مفسران محل گفتگو است. عده‌ای با استناد به این عبارت معتقدند که هنگام قضاوت کردن درباره دشمنان نیز باید [[انصاف]] مراعات شود؛ همانطور که [[قرآن|قرآن کریم]] در آیه فوق، کتمان حقیقت را به همه‌ی اهل‌کتاب نسبت نمی‌دهد.<ref>قرائتی، تفسیر نور، ۱۳۸۳ش، ج۱، ص۲۲۷</ref> [[سید عبدالحسین طیب]] (درگذشت: [[سال ۱۳۷۰ هجری شمسی|۱۳۷۰ش]]) مفسر شیعه نیز بر این باور است که عبارت «وَ إِنَّ فَرِیقاً مِنهُم لَیَکتُمُونَ الحَقَّ»، اشاره به اختصاص کتمان حقیقت، در دانشمندان اهل کتاب و نه مردم عادی دارد؛ زیرا حقیقت، بر دانشمندان اهل کتاب ثابت شده بود؛ اما مردم عادی که خبری از کتاب‌های علمی نداشتند، از روی جهل به انکار حقیقت می‌پرداختند.<ref>طیب، اطیب البیان فی تفسیر القرآن، ۱۳۷۸ ش، ج۲، ص ۲۴۱</ref>