شارع: تفاوت میان نسخه‌ها

شارع (نمایش مبدأ)

نسخهٔ ‏۲۴ سپتامبر ۲۰۲۴، ساعت ۲۲:۲۹

۵۰۳ بایت حذف‌شده ، ۲۴ سپتامبر

←‏شارع کیست؟

دیداریویکی‌متن

H.ahmadi

Automoderated users، confirmed، protected، templateeditor

۵٬۹۳۵

ویرایش

@@ خط ۲۳: / خط ۲۳: @@
 *یکی از اصطلاحاتی که در کلمات فقهای متأخر به کار می‌رود و از آن برای کشف حکم شرعی بهره می‌برند، اصطلاح [[مذاق شارع]] است.<ref>برای نمونه نگاه کنید به خمینی، المکاسب المحرمة، ۱۴۱۰ق، ج۱، ص۱۱۳؛ حکیم، مستمسک عروة الوثقی، دار إحیاء التراث العربی، ج۲، ص۴۲۴؛ موسوی خلخالی، التنقیح فی شرح عروة الوثقی، مؤسسة الآفاق، ج۷، ص۲۰۳.</ref> مذاق شارع، راه و روش و سبک فکری شارع و سلیقه او است که از مجموع افکار، مبانی و موضع‌گیری‌های او در موارد مختلف به دست می‌آید؛ به‌طوری که در مواردی که، دیدگاه و موضع خود را بیان نکرده، بتوان برای تشخیص دیدگاه وی به آن تمسک کرد.<ref>جمعی از نویسندگان، الفائق فی الاصول، ۱۴۴۴ق، ص۲۳۰-۲۳۱.</ref>
-==شارع کیست؟==
+==شارع، صفت خاص خداوند==
-شارع را صفت خاص خداوند دانسته‌اند و گفته می‌شود در شارع بودن [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله|پیامبر اسلام(ص)]] و [[امامان شیعه|امامان معصوم(ع)]] اختلاف نظر وجود دارد.<ref>اصفهانی، هدایة المسترشدین، ۱۴۲۰ق، ج۱، ص۴۰۹؛ مؤمن سبزواری قمی، جامع الخلاف و الوفاق، ۱۳۷۹ش، ص۲۶۵.</ref>
-===شارع، صفت خاص خداوند===
 از نظر بسیاری از عالمان، تنها یک شارع وجود دارد و آن هم خداوند است.<ref>علامه حلی، کشف المراد (تعلیقه و تحقیق جعفر سبحانی)، ۱۳۸۲ش، ص۹۸؛ مجتهد تبریزی، المقالات الغریة فی تحقیق المباحث الأصولیة، ۱۳۱۷ق، ص۲۸۹.</ref> آنان برای این دیدگاه به آیاتی همچون آیه [[آیه ۵۷ سوره انعام|«إِنِ الحُكْمُ إِلَّا لِله»]]؛ هیچ حکمی جز حکم خداوند نیست.»<ref>سوره انعام، آیه ۵۷.</ref> و همچنین آیه [[آیه ۲۶ سوره کهف|«وَ لَا يُشْرِكُ فِی حُكْمِهِ أَحَدًا»]]؛ (خداوند) هیچ‌کس را در حکم خود شریک نمی‌سازد.»<ref>سوره کهف، آیه ۲۶.</ref> استناد کرده‌اند.<ref>طباطبایی، المیزان فی تفسیر القرآن، ۱۳۶۳ش، ج۴، ص۱۳۷.</ref> برای اثبات شارع بودن خداوند به آیات [[آیه ۱۳ سوره شوری|۱۳]] و [[آیه ۲۱ سوره شوری|۲۱ سوره شوری]] و [[آیه ۴۸ سوره مائده]] نیز استناد شده است.<ref>اصفهانی، هدایة المسترشدین، ۱۴۲۰ق، ج۱، ص۴۰۹.</ref>
 فقیهانی همچون [[میرزا صادق آقا تبریزی]] (درگذشت: [[سال ۱۳۱۱ هجری شمسی|۱۳۱۱ش]]) فقیه، اصولی و ادیب شیعه، در کتاب [[المقالات الغریة (کتاب)|المقالات الغریة]] و نیز [[محمدتقی رازی اصفهانی|صاحب هدایة المسترشدین]] بر این نظرند که «شارع» از [[اسما و صفات|اسماء خداوند]] است و فقط به او اختصاص دارد.<ref>مجتهد تبریزی، المقالات الغریة فی تحقیق المباحث الاصولیة، ۱۳۱۷ق، ص۲۸۹؛ اصفهانی، هدایة المسترشدین، ۱۴۲۰ق، ج۱، ص۴۰۹.</ref>
 در مقابل این دیدگاه، برخی معتقدند اسماء الهی [[توقیفی‌بودن اسماء الهی|توقیفی‌اند]] و لفظ شارع به عنوان یکی از اسماء خداوند در جایی وارد نشده است.<ref>[https://www.islamweb.net/ar/fatwa/106971/ «حكم إطلاق كلمة (الشارع) على الله أو على رسوله»، سایت اسلام ویب.]</ref>
+==شارع بودن پیامبر(ص)==
+برای اثبات شارع بودن پیامبر به ادله زیر استناد شده است:
-===استدلال به آیه ۷ سوره حشر و آیات دیگر در شارع بودن پیامبر===
+آیه [[آیه ۷ سوره حشر|«وَما آتاکُمُ الرَّسُولُ فَخُذُوهُ وَما نَهاکُمْ عَنْهُ فَانْتَهُوا»]]؛ آنچه رسول خدا دستور می‌دهد بگیرید و از آنچه نهی کرده، خودداری کنید.»<ref>سوره حشر، آیه ۷.</ref> و همچنین آیه ۲۹ [[سوره توبه]] و آیات ۶۴ و ۸۰ [[سوره نساء]] استناد شده است.<ref>طباطبایی، المیزان فی تفسیر القرآن، ۱۳۶۳ش، ج۲، ص۹۳-۹۴؛ جمعی از نویسندگان، فرهنگ فقه فارسی، ۱۳۸۷ش، ج۴، ص۵۸۹.</ref>
-برای اثبات شارع بودن پیامبر به آیه «وَما آتاکُمُ الرَّسُولُ فَخُذُوهُ وَما نَهاکُمْ عَنْهُ فَانْتَهُوا؛ آنچه رسول خدا دستور می‌دهد بگیرید و از آنچه نهی کرده، خودداری کنید.»<ref>سوره حشر، آیه ۷.</ref> و همچنین آیه ۲۹ [[سوره توبه]] و آیات ۶۴ و ۸۰ [[سوره نساء]] استناد شده است.<ref>طباطبایی، المیزان فی تفسیر القرآن، ۱۳۶۳ش، ج۲، ص۹۳-۹۴؛ جمعی از نویسندگان، فرهنگ فقه فارسی، ۱۳۸۷ش، ج۴، ص۵۸۹.</ref>
 ====نقد====
 در مقابل، برخی با استناد به آیه ۱۵ [[سوره یونس]] و آیه ۴ [[سوره نجم]] که بر پیروی محض پیامبر از [[وحی تشریعی|وحی]] در بیان احکام دلالت دارند، شارع بودن او را رد کرده‌اند.<ref>سبحانی، ولایت تشریعی و تکوینی در قرآن مجید، ۱۳۸۵ش، ص۱۹-۲۰.</ref>