گنجینة الاسرار: تفاوت میان نسخه‌ها

'''گنجینة الاسرار''' اشعاری است درباره [[واقعه کربلا]] که توسط [[عمان سامانی]] (درگذشت:۱۳۲۲ق) در قالب مثنوی سروده شده است. سروده‌های وی درباره [[امام حسین علیه‌السلام|امام حسین (ع)]]، [[حضرت زینب سلام الله علیها|حضرت زینب(س)]] و نقش‌آفرینی شهدای آن همچون [[حضرت عباس علیه السلام|حضرت عباس(ع)]]، [[حضرت علی‌اکبر علیه‌السلام|علی‌اکبر(ع)]]، [[قاسم بن حسن(ع)|قاسم]] و [[حر بن یزید ریاحی]] می‌باشد.

گنجینة الاسرار دارای نقاط ضعفی همچون استفاده زیاد از لغات عربی و بیان وقایع تحریف شده مانند [[عروسی قاسم|عروسی حضرت قاسم(ع)]] است.

گنجینة الاسرار مجموعه اشعاری است در رثای امام حسین(ع) و واقعه کربلا<ref>اخوی، «مقدمه» در گنجینة الاسرار، ص۵</ref> که توسط [[عمان سامانی|عَمَّان سامانی]] در سال [[۱۳۰۵ هجری قمری]] سروده شده و به تشویق آغاسلیمان‌خان رئیس خواجه‌سرایان دربار [[ناصرالدین شاه قاجار]] چاپ و منتشر شد.<ref>عمان سامانی، گنجینة الاسرار، ۱۳۹۳ش، ص۴۱–۴۲.</ref> اشعار او در قالبِ شعریِ مثنوی، است.<ref>عمان سامانی، گنجینة الاسرار، ۱۳۹۳ش، ص۴۲–۴۴.</ref> عمان سامانی مجموعه اشعارش را گنجینة الاسرار نامگذاری کرد. <ref>عمان سامانی، گنجینة الاسرار، ۱۳۹۳ش، ص۴۴.</ref> به گفته [[محمدعلی مجاهدی]] اشعار سامانی بر وزن و شیوه [[زبدة الاسرار]] [[صفی علیشاه]] است.<ref>مجاهدی، گنجینة الاسرار و غزلیات وحدت کرمانشاهی، ۱۳۸۳ش، ص۱۸.</ref> به گفته سادات اخوی مصحح گنجینة الاسرار، عمان سامانی بعد از سرودن اشعارش در سفر زیارتی که به [[عتبات عالیات]] رفته مورد تفقد و احترام [[سید محمدحسن شیرازی|میرزای شیرازی]] قرار گرفته است.<ref>اخوی، «مقدمه» در گنجینة الاسرار، ص۷</ref>

ابعاد مختلف گنجینة الاسرار همچون عرفان، ادبیات و بلاغت محور همایش‌ها و سمینارهای زیادی بوده است مثلا در سومین گنگره ملی فرهنگ و ادبیات فارسی دو مقاله درباره ایدئولوژی و بلاغت در گنجینة الاسرار ارائه شد<ref>«مجموعه مقالات سومین گنگره ملی فرهنگ و ادبیات فارسی»، انجمن علمی پژوهشی دانش پژوهان بوعلی سینا.</ref> همچنین مقالات و پایان‌نامه‌های<ref>وبگاه گنج ایرانداک.</ref> متعددی درباره این اثر نوشته شده است. نمایش و تئاتری با نام «بر فَرَس تندرو» بر اساس گنجینة الاسرار نوشته و در برج میلاد تهران اجرا شد.<ref>معینی، «بر فَرَس تندرو».</ref> همچنین قسمت‌هایی از  مقتل گنجینة الاسرار توسط سید مصطفی موسوی(درگذشت:۱۳۹۷ش) در صدا و سیما خوانده و اجرا شده است.<ref>اخوی، «مقدمه» در گنجینة الاسرار، ص۱۳</ref>

'''استفاده از آیات و روایات''': او در اشعارش به مناسبت‌های مختلف از [[قرآن|آیات قرآن]]<ref>عمان سامانی، گنجینة الاسرار، ۱۳۹۳ش، ص۳۹-۵۵-۶۳-۹۷-۲۱۱-۲۶۴.</ref> و روایات اهل‌بیت(ع) استفاده کرده<ref>عمان سامانی، گنجینة الاسرار، ۱۳۹۳ش، ص۳۶-۳۷-۴۸-۸۵-۱۳۲-۱۹۵-۲۸۹.</ref> و برخی از معجزات و کرامات حضرت محمد(ص) و امام علی(ع) همچون [[شق القمر]] و [[رد الشمس]] را نیز بیان می‌کند.<ref>عمان سامانی، گنجینة الاسرار، ۱۳۹۳ش، ص۳۹.</ref>

 

'''بیان عرفانی اشعار''': عمان سامانی با ذوق عرفانی که دارد، اشعارش را بیان می‌کند به طوری که در ۸۳۰ بیت گنجینة الاسرار نزدیک به ۳۰۰ اصطلاح عرفانی را ذکر می‌کند.<ref>محمدی و قربانپور، تحلیل سبک‌شناسی و آسیب‌شناسی دو اثر عرفانی-عاشورایی (آتشکده نیّر تبریزی و گنجینة الاسرار عمان سامانی)، ص۱۸۶–۱۹۰.</ref> به گفته کهدویی [[وحدت وجود]] محور اصلی گنجینة الاسرار است و عمان سامانی با این نگاه اشعارش را سروده است.<ref>خدادای، کهدویی، «تجلّی نظریه  

 

'''بهره گرفتن از اشعار شاعران دیگر''': به گفته محمد سادات اخوی مصحح گنجینة الاسرار عمان سامانی در سروده‌هایش از اشعار شاعران دیگر همچون [[عبدالرحمن جامی]]،<ref>عمان سامانی، گنجینة الاسرار، ۱۳۹۳ش، ص۳۷.</ref> [[وحشی بافقی]]،<ref>عمان سامانی، گنجینة الاسرار، ۱۳۹۳ش، ص۳۹.</ref> [[حافظ شیرازی]]،<ref>عمان سامانی، گنجینة الاسرار، ۱۳۹۳ش، ص۵۶-۶۹-۷۳-.</ref> [[سعدی]]،<ref>عمان سامانی، گنجینة الاسرار، ۱۳۹۳ش، ص۴۱-۴۳-۵۶-۶۳.</ref> [[هلالی جغتایی]]،<ref>عمان سامانی، گنجینة الاسرار، ۱۳۹۳ش، ص۳۹.</ref> [[خاقانی]]،<ref>عمان سامانی، گنجینة الاسرار، ۱۳۹۳ش، ص۱۶۱.</ref> و [[مولوی]]<ref>عمان سامانی، گنجینة الاسرار، ۱۳۹۳ش، ص۲۳۲–۲۷۲.</ref> استفاده کرده است.

 

'''به‌کار بردن آرایه‌های ادبی''': برات محمدی می‌گوید: سامانی در اشعارش از انواع آرایه‌های ادبی همچون ترصیع، موازنه، انواع جناس، واج‌آرایی، تکرار، عکس، ایهام بهره می‌برد و همین امر موجب برجستگی اثر او شده است.<ref>محمدی و قربانپور، تحلیل سبک‌شناسی و آسیب‌شناسی دو اثر عرفانی-عاشورایی (آتشکده نیّر تبریزی و گنجینة الاسرار عمان سامانی)، ص۱۹۱.</ref>

 

استفاده از قالب مناظره: علیرضا قربانپور معتقد است عمان سامانی در اشعارش مناظره‌ها و گفتگوهایی را بین افراد واقعه کربلا ترسیم می‌کند<ref>محمدی و قربانپور، تحلیل سبک‌شناسی و آسیب‌شناسی دو اثر عرفانی-عاشورایی (آتشکده نیّر تبریزی و گنجینة الاسرار عمان سامانی)، ص۱۹۱.</ref> همچون گفتگوی [[امام حسین علیه‌السلام|امام حسین(ع)]] با [[حضرت زینب سلام الله علیها|حضرت زینب(س)]]،<ref>عمان سامانی، گنجینة الاسرار، ۱۳۹۳ش، ص۲۵۱.</ref> مناظره امام با [[زعفر جنی]]،<ref>عمان سامانی، گنجینه الاسرا، ۱۳۹۳ش، ص۲۹۹.</ref> و با [[جبرئیل]].<ref>عمان سامانی، گنجینه الاسرا، ۱۳۹۳ش، ص۳۱۹.</ref>