پرش به محتوا

تشبه به کفار: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۷: خط ۷:
برای اثبات حکم تشبه به کفار به [[ادله اربعه]] استناد شده است؛ از میان آیات قرآن، به سه دسته آیات استناد می‌شود: آیاتی که تشبه به کفار را به‌طور مطلق نهی کرده‌، آیاتی که مسلمانان را از قرار گرفتن تحت [[ولایت]] [[کفر|کفار]] و دوستی با آنان بر حذر داشته، و آیاتی که از تشبه در یک موضوع خاص نهی کرده‌اند. علاوه بر این، پاره‌ای از [[حدیث|روایات]]، به‌طور عام درباره تشبه به کفار بوده و برخی دیگر به تشبه به کفار در موضوعی خاص پرداخته‌اند. از نظر عقلی، تشبه به کفار موجب سلطه آنان بر مسلمانان در زمینه‌های سیاسی، نظامی، اقتصادی و فرهنگی دانسته و نهی شده است.  
برای اثبات حکم تشبه به کفار به [[ادله اربعه]] استناد شده است؛ از میان آیات قرآن، به سه دسته آیات استناد می‌شود: آیاتی که تشبه به کفار را به‌طور مطلق نهی کرده‌، آیاتی که مسلمانان را از قرار گرفتن تحت [[ولایت]] [[کفر|کفار]] و دوستی با آنان بر حذر داشته، و آیاتی که از تشبه در یک موضوع خاص نهی کرده‌اند. علاوه بر این، پاره‌ای از [[حدیث|روایات]]، به‌طور عام درباره تشبه به کفار بوده و برخی دیگر به تشبه به کفار در موضوعی خاص پرداخته‌اند. از نظر عقلی، تشبه به کفار موجب سلطه آنان بر مسلمانان در زمینه‌های سیاسی، نظامی، اقتصادی و فرهنگی دانسته و نهی شده است.  


==مفهوم تشبه به کفار و اهمیت بحث از آن ==
==مفهوم تشبه به کفار و اهمیت بحث از آن==
تشبه به کفار به‌معنای پیروی [[مسلمان|مسلمانان]] از [[کفر|کافران]] در امور مختلف زندگیِ فردی و اجتماعی است.<ref>نجفی، «تشبه به کفار در پوشش، آرایش و آداب و رسوم از منظر فقه امامیه»، ص۹۰؛ مولوی وردنجانی، «واکاوی موضوع تشبه به کفار در پرتو فقه مقارن»، ص۶۱.</ref> اصل تشبه به کفار از نظر شرعی امری ناپسند تلقی شده و در این باره، میان فقیهان شیعه و اهل‌سنت اختلافی نیست؛<ref>مولوی وردنجانی، «واکاوی وضعیت تشبه به کفار در فقه عامه و امامیه»، ص۱۷۶.</ref> اما در باب [[احکام عملی|حکم تکلیفی]] آن و نیز جزئیاتی دیگر، مانند جایگاه علم و قصد در چگونگی حکم، در میان فقیهان مسلمان اختلاف‌نظر وجود دارد.<ref>مولوی وردنجانی، «واکاوی وضعیت تشبه به کفار در فقه عامه و امامیه»، ص۱۷۵.</ref>  
تشبه به کفار به‌معنای پیروی [[مسلمان|مسلمانان]] از [[کفر|کافران]] در امور مختلف زندگیِ فردی و اجتماعی است.<ref>نجفی، «تشبه به کفار در پوشش، آرایش و آداب و رسوم از منظر فقه امامیه»، ص۹۰؛ مولوی وردنجانی، «واکاوی موضوع تشبه به کفار در پرتو فقه مقارن»، ص۶۱.</ref> اصل تشبه به کفار از نظر شرعی امری ناپسند تلقی شده و در این باره، میان فقیهان شیعه و اهل‌سنت اختلافی نیست؛<ref>مولوی وردنجانی، «واکاوی وضعیت تشبه به کفار در فقه عامه و امامیه»، ص۱۷۶.</ref> اما در باب [[احکام عملی|حکم تکلیفی]] و نیز جزئیاتی دیگر آن در میان فقیهان مسلمان اختلاف‌نظر وجود دارد.<ref>مولوی وردنجانی، «واکاوی وضعیت تشبه به کفار در فقه عامه و امامیه»، ص۱۷۵.</ref>  


گفته شده که تشبه به کفار مسئله‌ای فقهی نیست، بلکه قاعده‌ای فقهی است که [[تقلید (فقه)|مقلد]] از طریق تطبیق آن، حکم موضوعات مختلف در ابواب گوناگون فقهی را برای خود روشن می‌سازد.<ref>مولوی وردنجانی، «واکاوی موضوع تشبه به کفار در پرتو فقه مقارن»، ص۶۲.</ref>   
گفته شده که تشبه به کفار مسئله‌ای فقهی نیست، بلکه قاعده‌ای فقهی است که [[تقلید (فقه)|مقلد]] از طریق تطبیق آن، حکم موضوعات مختلف در ابواب گوناگون فقهی را برای خود روشن می‌سازد.<ref>مولوی وردنجانی، «واکاوی موضوع تشبه به کفار در پرتو فقه مقارن»، ص۶۲.</ref>   
خط ۳۵: خط ۳۵:


گفته شده که با توجه به محدود بودن موضوعاتی که تشبه به کفار در منابع دینی ذکر شده، نمی‌توان ممنوعیتی برای تشبه به کفار در زمینه‌های علمی و صنعتی در نظر گرفت.<ref>نجفی، «تشبه به کفار در پوشش، آرایش و آداب و رسوم از منظر فقه امامیه»، ص۲۰۶.</ref>
گفته شده که با توجه به محدود بودن موضوعاتی که تشبه به کفار در منابع دینی ذکر شده، نمی‌توان ممنوعیتی برای تشبه به کفار در زمینه‌های علمی و صنعتی در نظر گرفت.<ref>نجفی، «تشبه به کفار در پوشش، آرایش و آداب و رسوم از منظر فقه امامیه»، ص۲۰۶.</ref>
=== ملاک تشخیص مصداق تشبه ===
===ملاک تشخیص مصداق تشبه===
شناخت مصداق تشبه را تابع عُرف دانسته‌اند، از این‌رو ممکن است امری مختص غیرمسلمانان باشد؛ اما انجام آن عرفاً تشبه به کفار دانسته نشود.<ref>درِّی، «بررسی فقهی پوشیدن کراوات»، ص۸۸.</ref> برای مثال، ادعا شده است که گرچه [[نوروز]] از شعائر [[زرتشت|زرتشتیان]] بوده است، هیچ فقیه شیعه‌ای در طول تاریخ جشن گرفتن آن را تشبه به کفار ندانسته است؛<ref>حسینی خراسانی، «نوروز و سنت‌های آن از منظر فقهی»، ص۳۵.</ref> اما [[ریش‌تراشی|تراشیدن ریش]]، استفاده از کراوات و میکروفون در دوره‌هایی از مصادیق تشبه به کفار به حساب آمده است.<ref>منافی، «بررسی اجمالی ادله برخی از مصادیق ریش تراشی» ص۲۸۶؛ درّی، «بررسی فقهی پوشیدن کراوات»، ص۸۸؛ خسروشاهی، خاطرات مستند سیدهادی خسروشاهی، ۱۳۹۶ش، ص۲۱۶.</ref>  علاوه بر این فقیهان به راین باورند که بعضی از موارد تشبه به کفار به دلیل مرور زمان عرفاً دایرۀ مصادیق آن خارج شده، به رفتاری مشترک بین مسلمانان و غیرمسلمانان مبدل می‌گردد.<ref>شهیدی «[https://www.eshia.ir/Feqh/Archive/text/shahidi/feqh2/96/970122 کفار_ درس خارج فقه]»، سایت مدرسه فقاهت.</ref>  
شناخت مصداق تشبه را تابع عُرف دانسته‌اند، از این‌رو ممکن است امری مختص غیرمسلمانان باشد؛ اما انجام آن عرفاً تشبه به کفار دانسته نشود.<ref>درِّی، «بررسی فقهی پوشیدن کراوات»، ص۸۸.</ref> برای مثال، ادعا شده است که گرچه [[نوروز]] از شعائر [[زرتشت|زرتشتیان]] بوده است، هیچ فقیه شیعه‌ای در طول تاریخ جشن گرفتن آن را تشبه به کفار ندانسته است؛<ref>حسینی خراسانی، «نوروز و سنت‌های آن از منظر فقهی»، ص۳۵.</ref> اما [[ریش‌تراشی|تراشیدن ریش]]، استفاده از کراوات و میکروفون در دوره‌هایی از مصادیق تشبه به کفار به حساب آمده است.<ref>منافی، «بررسی اجمالی ادله برخی از مصادیق ریش تراشی» ص۲۸۶؛ درّی، «بررسی فقهی پوشیدن کراوات»، ص۸۸؛ خسروشاهی، خاطرات مستند سیدهادی خسروشاهی، ۱۳۹۶ش، ص۲۱۶.</ref>  علاوه بر این فقیهان به راین باورند که بعضی از موارد تشبه به کفار به دلیل مرور زمان عرفاً دایرۀ مصادیق آن خارج شده، به رفتاری مشترک بین مسلمانان و غیرمسلمانان مبدل می‌گردد.<ref>شهیدی «[https://www.eshia.ir/Feqh/Archive/text/shahidi/feqh2/96/970122 کفار_ درس خارج فقه]»، سایت مدرسه فقاهت.</ref>